Filter là gi

Filter là gì? Nó là phụ kiện không thể thiếu cho phép các nhiếp ảnh gia điều chỉnh cường độ màu sắc, giảm phản xạ hoặc đơn giản là bảo vệ ống kính. Theo đó, một số bộ lọc ống kính sẽ được sử dụng rộng rãi trong cả lĩnh vực nhiếp ảnh lẫn quay phim.

Mặc dù mỗi bộ kính lọc lại phục vụ một mục đích cụ thể nhưng nhìn chung chúng được tạo ra nhằm mang lại hiệu ứng đặc biệt giúp nâng cao chất lượng hình ảnh cuối cùng. Vậy để hiểu sâu hơn về filter, hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé. 

Trong nhiếp ảnh, để giảm phản xạ ánh sáng cũng như tránh cho ống kính khỏi bị hư hại, các nhiếp ảnh gia phải dùng đến những tấm kính lọc (filter) gắn ở phía trước để kiểm soát lượng ánh sáng tiến tới ống kính. Ngoài khả năng bảo vệ, tránh bụi thì một vài loại kính lọc còn có khả năng tăng cường màu sắc, điều chỉnh độ chính xác của màu và thêm hiệu ứng vào trong bức ảnh.  

Tại sao máy ảnh cần đến bộ lọc? Trước tiên là để bảo vệ ống kính máy ảnh. Trong đó, các loại filter trong suốt rất tốt để bảo vệ các thành phần thấu kính khỏi những tác hại của ánh sáng trực tiếp. Với những bộ lọc chính hãng, chất lượng cao, chúng đương nhiên không làm ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh của bạn. Ngoài ra, filter trong suốt còn giúp loại bỏ khả năng trầy xước, nứt vỡ và bụi tích tụ trên bề mặt thấu kính. 

Tiếp theo, filter có thể hiệu chỉnh màu sắc chính xác. Một số bộ lọc ống kính nhất định có thể thay đổi hoặc tăng cường màu sắc và độ tương phản để hình ảnh trở nên sống động hơn. Đặc biệt là khi làm việc trong điều kiện ánh sáng quá mức, bộ lọc sẽ là sự lựa chọn tuyệt vời để nhiếp ảnh gia đạt được độ phơi sáng đồng đều và chính xác trên toàn bộ bức ảnh. 

Sự khác nhau về kiểu dáng filter

Kính lọc có nhiều dạng và hình dáng của chúng cũng khác nhau.

Filter tròn

Đây là loại kính lọc phổ biến hơn ca đối với các loại lens máy ảnh. Chúng thường có nhiều loại tùy thuộc vào kích thước đường kính và thường được gắn trực tiếp phía trước ống kính. Có thể kể đến một số bộ lọc bạn mà thường gặp như bộ lọc UV/Clear/Haze, bộ lọc phân cực tròn CPL, bộ lọc ND, GND và các bộ lọc màu. 

Filter vuông

Kính lọc vuông là một lựa chọn phổ biến không kém dành cho thể loại nhiếp ảnh phong cảnh, chúng thường có kích thước 3 x 3 và 4 x 4. Chúng có thể được xếp chồng lên nhau để điều chỉnh chất lượng hình ảnh. Trong đó, giá đỡ bộ lọc sẽ gắn trực tiếp vào ống kính để có thể chứa một hoặc nhiều bộ lọc cùng lúc. 

Filter hình chữ nhật

Loại kính lọc này thường được gắn giống như kính lọc vuông với phần giá đỡ bộ lọc. Tuy nhiên, khác với kính lọc vuông ở chỗ chúng lại có khả năng thay đổi vị trí lên hoặc xuống để phù hợp với cảnh chụp. Kích thước phổ biến của kính lọc hình chữ nhật là 4x6. Ngoài ra, các kích thước lớn hơn hoặc nhỏ hơn cũng có sẵn cho bạn lựa chọn. 

Filter drop-in

Thường được sử dụng bên trong ống kính tele dài do kích thước lớn của thấu kính phía trước. Chỉ các bộ lọc phân cực và rõ ràng mới được sử dụng để thả vào.

Các loại bộ lọc ống kính

UV/Clear/Haze Filters

Mục đích của kính lọc UV/Clear/Haze là bảo vệ phần mặt trước của ống kính khỏi các tác nhân gây hại như tia UV hoặc chống lại các va chạm gây trầy xước ống kính. Theo đó, nhiều nhiếp ảnh gia sử dụng các bộ lọc này như một cách để bảo vệ ống kính. Bởi vì, việc thay thế một chiếc filter sẽ dễ dàng và rẻ hơn so với việc cố gắng sửa chữa phần thấu kính bị xước hoặc bị hỏng. 

Vật liệu được sử dụng cho kính lọc cũng ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh. Bạn nên mua loại thủy tinh chất lượng cao với lớp phủ đa kháng đặc biệt (MRC). Bởi sử dụng loại kính lọc chất lượng thấp ít nhiều sẽ tạo thêm các phản xạ ánh sáng gây khó chịu cho hình ảnh. Ngoài ra, để tránh các vấn đề khác, bộ lọc UV không bao giờ được xếp chồng lên với các bộ lọc khác.  

Circular Polarising Filters (CPL)

Bộ lọc phân cực giúp tăng chiều sâu cho bức ảnh bằng cách tăng độ bão hòa màu sắc và giảm sự phản xạ của ánh sáng, phù hợp với tất cả các thể loại nhiếp ảnh. Bộ lọc này có ngàm xoay dễ dàng gắn vào ống kính và trong quá trình sử dụng, bạn có thể từ từ xoay bộ lọc để theo dõi sự thay đổi của hình ảnh trên kính ngắm hoặc chế độ xem trực tiếp của máy ảnh. Bộ lọc CPL sẽ điều chỉnh các sắc độ màu nổi bật trong nhiếp ảnh phong cảnh như làm tối bầu trời hơn đồng thời loại bỏ ánh sáng chói cũng như phản xạ trên bề mặt thủy tinh hoặc mặt nước. 

Tuy nhiên, một điểm cần lưu ý là bạn cần phải cẩn thận khi sử dụng bộ lọc này với ống kính góc siêu rộng vì nó có thể khiến màu xanh của bầu trời trông không đồng đều trong bức ảnh của bạn. 

Neutral Density (ND)

Các nhiếp ảnh gia thường sử dụng bộ lọc ND để giúp giảm lượng ánh sáng mặt trời dư thừa hoặc ánh sáng mạnh từ đèn flash đi vào ống kính. Ví dụ: Nếu bạn đang chụp mẫu ở tốc độ 1/250s, khẩu độ f/2.8 vào một ngày nắng gắt cùng với đèn flash để tạo hiệu ứng. Lúc này bạn sẽ gặp trường hợp đối tượng bị phơi sáng quá mức mà lại không thể tăng tốc độ cửa trập do đồng bộ đèn flash giới hạn ở mức tối đa 1/250sec. Việc thu hẹp khẩu độ lại không thể mang lại hiệu ứng xóa phông đẹp mắt. Cho nên lựa chọn tốt hơn chính là sử dụng filter ND để giảm lượng ánh sáng chiếu vào máy ảnh. 

Bộ lọc ND sẽ có hai loại hình tròn và hình chữ nhật. Tuy nhiên filter ND hình tròn có lợi thế hơn về kích thước và tính linh hoạt hơn so với filter ND hình chữ nhật. Bởi vì khi cần phải xếp chồng các bộ lọc ND để giảm tốc độ cửa trập hơn nữa thì bộ lọc ND hình chữ nhật sẽ không phù hợp với loại ống kính góc rộng vì nó sẽ làm mờ ảnh. Một số thể loại nhiếp ảnh thích hợp khi sử dụng bộ lọc ND là: phong cảnh, chụp với đèn flash, đường phố, chụp chuyển động của dòng nước như sông hoặc thác.   

Graduted Neutral Density (GND)

Sự khác biệt giữa filter GND với filter ND đó chính là filter GND có sự chuyển đổi theo chiều dọc giữa các khoảng tối và sáng để cân bằng phơi sáng giữa ánh sáng mặt trời với tiền cảnh tối. Do việc phân chia khoảng kích thước giữa phần bầu trời và tiền cảnh trong bức ảnh có thể thay đổi nên hầu hết các bộ lọc GND đều được thiết kế dưới dạng hình chữ nhật. 

Theo đó, filter này phải sử dụng đến hệ thống giá đỡ để bạn có thể chứa hoặc xếp chồng nhiều bộ lọc lên nhau. Tuy nhiên, chúng cũng có thể tạo thêm nhiều chi tiết trên bức ảnh đặc biệt là khi bạn sử dụng ống kính góc rộng có tiêu cự dưới 35mm sẽ làm mờ viền ảnh. Ngoài ra, bộ lọc GND còn chia ra làm 3 loại như sau:

• Hard-Edge Graduated Neutral Density: Một nửa của bộ lọc sẽ có màu xám trong khi nửa còn lại sẽ là kính trắng trong. Hai nửa được phân chia rõ ràng trên kính lọc có tác dụng chủ yếu để cân bằng các cảnh có độ tương phản cao, ánh sáng rõ ràng chẳng hạn như khi áp dụng bộ lọc này để chụp đường chân trời thì một nửa bầu trời giảm sáng, một nửa còn lại là tiền cảnh giảm tối để tạo ra hình ảnh phơi sáng đồng đều. 

• Soft Edge Graduated Neutral Density: Loại bộ lọc mềm của GND được ưa chuộng hơn bởi độ chuyển đổi mượt mà giữa vùng tối và vùng trắng trong của bộ lọc. Theo đó, các nhiếp ảnh gia phong cảnh thường lựa chọn bộ lọc này để tạo ra các sắc độ mềm mại cho các bức ảnh chụp đường chân trời không bằng phẳng. 

• Reverse Graduated Neutral Density: Đây là bộ lọc đặc biệt được sử dụng để chụp cảnh bình minh và hoàng hôn tuyệt đẹp. Không giống với bộ lọc GND thông thường chuyển từ tối sang sáng, bộ lọc này sẽ chuyển dần từ vùng tối (đối với bầu trời phía trên) sang vùng tối hơn (đối với mặt trời) và sau đó tất cả sáng rõ ở nửa dưới tiền cảnh. Theo đó, giải pháp sử dụng bộ lọc đảo ngược sẽ giúp cân bằng màu của cả bầu trời, mặt trời và phần tiền cảnh trong một khung hình, từ đó có được độ phơi sáng chính xác. 

Colour Correcting Filters

Bộ lọc hiệu chỉnh màu hay còn gọi là bộ lọc làm mát, làm ấm, chuyển đổi màu hoặc bù màu cho hình ảnh. Đây là bộ lọc được sử dụng để nâng tông màu sắc cho ảnh của bạn. Nó sẽ giúp chuyển màu sắc sao cho khi đưa lên khung hình, các sắc độ của cảnh vật bão hòa hơn và đỡ bị nhạt nhòa hoặc gắt hơn trong hình ảnh. Bộ lọc này phù hợp với tất cả các thể loại nhiếp ảnh.

Close-Up Filters

Đây là bộ lọc cận cảnh (bộ lọc macro hoặc bộ lọc diop) cho phép lấy nét chủ thể gần hơn, giúp người dùng chụp ảnh Macro mà không cần sử dụng ống kính Macro chuyên dụng. Nó tiết kiệm hơn là dùng các ống kính Macro thông thường, đặc biệt khi không phải ai cũng chụp thể loại ảnh này thường xuyên.

Nhưng tất nhiên, nói về chất lượng hình ảnh khi sử dụng kính lọc cận cảnh sẽ không thể bằng như khi sử dụng ống kính Macro. 

Special Effect Filters

Các bộ lọc Special Effect có thêm vào ảnh một vài loại hiệu ứng đặc biệt như làm mờ ảnh, bokeh hình sao,v..v. Mặc dù các loại hiệu ứng này có thể được tạo ra trong quá trình hậu kỳ nhưng với những ai thích sự mới mẻ cũng có thể sử dụng bộ lọc Special Effect để sáng tạo hình ảnh riêng cho mình. Nó phù hợp với tất cả các thể loại nhiếp ảnh. 

Chất liệu của filter

Chất liệu của filter có thể được làm từ thủy tinh, nhựa, nhựa thông, polyester và vật liệu polycarrbonate. Kính lọc thủy tinh thường có chất lượng cao nhưng rất đắt và có xu hướng dễ vỡ. Trong khi đó, các kính lọc nhựa, nhựa thông thì rẻ và bền hơn, thích hợp sử dụng cho các bộ lọc GND. Các kính lọc loại polyester chất lượng cao thường mỏng hơn nhiều so với thủy tinh và nhựa nhưng lại dễ bị trầy xước. Ngoài ra, kính lọc loại polycarbonate lại rất dai, chống xước tốt và là một giải pháp hữu hiệu để thay thế kính lọc bằng nhựa hay nhựa thông. 

Tạm kết

Dù có kích thước khá nhỏ so với chiếc máy ảnh lớn nhưng kết quả mà các bộ lọc mang đến lại không hề nhỏ một chút nào. Theo đó, việc sử dụng bộ lọc ống kính sẽ giúp bạn tốn ít thời gian hơn khi hậu kỳ mà lại cân bằng màu sắc, ánh sáng cũng như cải thiện chất lượng hình ảnh tốt hơn đáng kể. Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp được những thông tin cần thiết để các bạn có thể hiểu hơn về bộ lọc ống kính máy ảnh nhé. 

Xem thêm:

>> Top 7 Mẫu Lens Filter Tốt Nhất Giúp Bảo Vệ Ống Kính Bạn Nên Mua