(Bqp.vn) - Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c của nhân dân ta đã trải qua gần 21 năm, là cuá»™c chiến tranh cứu nÆ°á»›c dà i ngà y nhất, ác liệt và phức tạp nhất trong lịch sá» chống ngoại xâm của dân tá»™c Việt Nam. Trong cuá»™c chiến tranh lâu dà i ấy, đế quốc Mỹ đã nhiá»u keo thất bại phải bị Ä‘á»™ng thay đổi chiến lược; ta đánh thắng từng chiến lược chiến tranh của địch, già nh thắng lợi từng bÆ°á»›c là m thay đổi cục diện chiến trÆ°á»ng, tiến tá»›i già nh thắng lợi hoà n toà n.
Căn cứ và o những bÆ°á»›c chuyển biến chiến lược của hai bên và diá»…n biến thá»±c tế của chiến tranh, cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c của nhân dân ta đã trải qua năm giai Ä‘oạn chiến lược. Má»—i giai Ä‘oạn có ná»™i dung chiến lược riêng của nó, phản ánh từng bÆ°á»›c phát triển của cuá»™c kháng chiến, đánh dấu bÆ°á»›c chuyển biến vê chất của cục diện chiến tranh, cuối cùng thá»±c hiện bÆ°á»›c nhảy vá»t lá»›n nhất, già nh toà n thắng, kết thúc oanh liệt cuá»™c kháng chiến.
1. Giai đoạn từ tháng 7-1954 đến hết năm 1960
Trong giai Ä‘oạn chiến lược nà y, đối chiếu vá»›i diá»…n biến trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam, có thể thấy sá»± lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng của Äảng trong giai Ä‘oạn đầu của cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c có những Ä‘iểm nổi báºt nhÆ° sau:
Äảng ta đã sá»›m xác định và chỉ rõ kẻ thù má»›i của dân tá»™c ta là đế quốc Mỹ và tay sai vá»›i chÃnh sách xâm lược thá»±c dân má»›i của chúng, sá»›m vạch ra má»™t cách đúng đắn hai chiến lược cách mạng, phải đồng thá»i tiến hà nh trên hai miên Nam Bắc nhằm giải phóng miá»n Nam, bảo vệ miá»n Bắc, thống nhất đất nÆ°á»›c.
Ta đã khẩn trÆ°Æ¡ng ổn định, củng cố được miá»n Bắc là m căn cứ địa vững chắc, là m trung tâm lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng cả nÆ°á»›c. Äó là nhân tố cá»±c kỳ quan trá»ng trÆ°á»›c khi cả nÆ°á»›c ta bÆ°á»›c và o cuá»™c chiến tranh chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c.
Sau má»™t thá»i gian tìm giải pháp Ä‘Æ°a cách mạng miá»n Nam tiến lên theo con Ä‘Æ°á»ng đúng đắn, có lợi nhất, đầu năm 1959, Äảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chà Minh đã vạch ra được Ä‘Æ°á»ng lối, phÆ°Æ¡ng pháp cách mạng giải phóng miá»n Nam thể hiện táºp trung trong Nghị quyết Trung Æ°Æ¡ng lần thứ 15, Ä‘Æ°a đến cuá»™c đồng khởi vÄ© đại đánh thắng chiến lược đầu tiên của đế quốc Mỹ, đánh dấu má»™t bÆ°á»›c ngoặt của cách mạng miá»n Nam. Nghị quyết lịch sỠđó vá» cÆ¡ bản đã định ra phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng tiến lên của cách mạng miá»n Nam, giải quyết đúng đắnmối quan hệ giữa giải phóng miá»n Nam và củng cố, bảo vệ miá»n Bắc, giữa cách mạng Việt Nam vá»›i cách mạng quốc tế và phong trà o bảo vệ hòa bình thế giá»›i.
Cuá»™c “đồng khởi†nổ ra đồng loạt trên quy mô rá»™ng lá»›n ở nông thôn đồng bằng Nam Bá»™ và miá»n núi Trung Bá»™ rất xa miá»n Bắc là má»™t bất ngỠđối vá»›i Mỹ - Diệm, vì trÆ°á»›c đó, hÆ°á»›ng Ä‘á» phòng chÃnh của chúng là má»™t cuá»™c tiến công quân sá»± từ miá»n Bắc và o. Chúng còn cho rằng, lá»±c lượng cách mạng ở miá»n Nam đã bị tiêu diệt nên không lÆ°á»ng được má»™t cuá»™c nổi dáºy khởi nghÄ©a của lá»±c lượng chÃnh trị trên diện rá»™ng. PhÆ°Æ¡ng thức đấu tranh đúng đắn đã là m cho Mỹ - Diệm đối phó bị Ä‘á»™ng, lúng túng. Hình thức thống trị bằng chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i bị thất bại mà đế quốc Mỹ không thể tạo được cá»› can thiệp vÅ© trang quy mô lá»›n và ngay từ đầu.
Vá»›i kinh nghiệm trong Cách mạng tháng Tám và kháng chiến chống Pháp, trong Ä‘iá»u kiện Mỹ - Diệm thống trị bằng chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i, bằng cuá»™c đồng khởi ở địa bà n xã ấp, Äảng ta, nhân dân ta ở miá»n Nam đã sáng tạo và phát triển lên trình Ä‘á»™ má»›i má»™t phÆ°Æ¡ng thức đấu tranh má»›i của cách mạng. Äó là kết hợp hai chân (chÃnh trị, vÅ© trang) và ba mÅ©i (chÃnh trị, quân sá»±, binh váºn), tạo nên hiệu quả cao, đạt được mục tiêu Ä‘á» ra, chuyển cách mạng lên thế tiến công địch, phát triển nhanh chóng lá»±c lượng chÃnh trị và lá»±c lượng vÅ© trang, đặt cÆ¡ sở để tiếp tục váºn dụng, phát triển phÆ°Æ¡ng thức đâu tranh nà y khi đế quốc Mỹ chuyển sang thá»±c hiện chiến lược “Chiến tranh đặc biệt†và trong các giai Ä‘oạn sau cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c.
Thá»i kỳ nà y ở miá»n Bắc, quân Ä‘á»™i ta táºp trung thá»±c hiện má»™t số nhiệm vụ trÆ°á»›c mắt, cùng toà n dân khắc phục háºu quả chiến tranh, chấn chỉnh tổ chức, cải tiến trang bị, bÆ°á»›c đầu xây dá»±ng theo phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng chÃnh quy, hiện đại. Việc tổng kết kinh nghiệm chiến đấu trong kháng chiến chống Pháp bắt đầu được thá»±c hiện. Công tác huấn luyện quân sá»±, diá»…n táºp thá»±c nghiệm và thá»±c binh được đẩy mạnh.
Trình Ä‘á»™ chiến đấu, nghệ thuáºt quân sá»± của quân Ä‘á»™i ta có bÆ°á»›c phát triển, tiến bá»™ má»›i trên cÆ¡ sở tổng kết kinh nghiệm, há»c táºp kinh nghiệm của bạn và huấn luyện quân sá»±.
Ở miá»n Nam, lá»±c lượng vÅ© trang má»›i hình thà nh, quy mô tổ chức của các Ä‘Æ¡n vị vÅ© trang táºp trung phổ biến là trung Ä‘á»™i, đại Ä‘á»™i và má»™t số tiểu Ä‘oà n. Hình thức tác chiến chủ yếu là du kÃch, há»— trợ quần chúng đấu tranh chÃnh trị và nổi dáºy đồng khởi. Xuất hiện má»™t số tráºn phục kÃch (Giồng Thị Äà m, Gò Quản Cung), táºp kÃch (Tua Hai), bao vây bứt rút đồn bảo an dân vệ, diệt ác ôn... VÅ© khà chủ yếu là thu của địch và tá»± tạo. Má»™t số tráºn có kết hợp vá»›i váºn Ä‘á»™ng binh lÃnh địch và ná»™i ứng. Má»™t số nÆ¡i đã xuất hiện chiến đấu chống cà n, phối hợp giữa đấu tranh chÃnh trị trá»±c diện của quần chúng có tổ chức vá»›i tác chiến du kÃch của lá»±c lượng vÅ© trang.
Äây là kết quả váºn dụng kinh nghiệm trong kháng chiến chống Pháp và có những phát triên má»›i vá» nghệ thuáºt quân sá»± trong Ä‘iá»u kiện chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i, đặc biệt là nghệ thuáºt chuyển từ đồng khởi sang chiến tranh cách mạng, từ đấu tranh chÃnh trị sang kết hợp đấu tranh chÃnh trị vá»›i đấu tranh vÅ© trang, dùng sức mạnh tổng hợp của “hai chân, ba mÅ©i†để tiến công địch, phát triển cuá»™c chiến tranh nhân dân lên má»™t trình Ä‘á»™ má»›i.
2. Giai đoạn từ năm 1961 đến giữa năm 1965
Äe đối phó vá»›i chiến lược “Chiến tranh đặc biệt†của Mỹ, trên cÆ¡ sở thế má»›i và lá»±c má»›i do cao trà o Äồng khởi tạo ra, Äảng ta chủ trÆ°Æ¡ng chuyển cách mạng giải phóng miá»n Nam lên giai Ä‘oạn má»›i. Từ đây, các cuá»™c khởi nghÄ©a từng phần phát triển lên thà nh má»™t cuá»™c chiến tranh cách mạng trên quy mô toà n miá»n Nam.
Sá»± chỉ đạo chiến lược của Äảng ta trong giai Ä‘oạn nà y, có những Ä‘iểm nổi báºt sau:
Äã kịp thá»i chuyển cuá»™c đấu tranh cách mạng ở miá»n Nam từ khởi nghÄ©a từng phần lên chiến tranh cách mạng, nhÆ°ng vẫn tiếp tục tiến hà nh khá»i nghÄ©a trong chiến tranh, kết hợp chiến tranh vá»›i khởi nghÄ©a; kịp thá»i nâng vị trà đâu tranh vÅ© trang lên theo yêu cầu của chiến tranh, nhÆ°ng vẫn thá»±c hiện vÅ© trang và chÃnh trị Ä‘i đôi, Ä‘Æ°a cuá»™c chiến tranh nhân dân ở miá»n Nam phát triên lên đỉnh cao má»›i: đánh địch bằng cả quân sá»± và chÃnh trị, bằng cả ba mÅ©i giáp công, trên cả ba vùng chiến lược.
Táºp trung đánh bại các biện pháp của chiến lược “Chiến tranh đặc biệtâ€, nhÆ°ng hÆ°á»›ng đúng mÅ©i nhá»n đâu tranh và o phá “ấp chiến lược†và là m thất bại các cuá»™c cà n quét của quân chủ lá»±c ngụy, là m phá sản mục tiêu chủ yếu trong chiến lược “Chiến tranh đặc biệt†của Mỹ - Ngụy.
Không ngừng đẩy mạnh chiến tranh giải phóng miá»n Nam, đồng thá»i chủ Ä‘á»™ng tổ chức sẵn sà ng chiến đấu bảo vệ miá»n Bắc.
Thà nh công của Äảng ta là xác định đúng chủ trÆ°Æ¡ng, phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân và thế tráºn chiến tranh nhân dân. Miá»n Bắc xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang ba thứ quân mạnh, có bá»™ Ä‘á»™i chủ lá»±c chÃnh quy, trang bị ngà y cà ng hiện đại, đủ sức bảo vệ miá»n Bắc, chi viện chiến trÆ°á»ng miá»n Nam, là m nhiệm vụ quốc tế. Miá»n Nam xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang ba thứ quân, có lá»±c lượng cÆ¡ Ä‘á»™ng mạnh, Ä‘Æ°a đấu tranh vÅ© trang lên song song vá»›i đấu tranh chÃnh trị. Hai phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng tác chiến là chiến tranh du kÃch và chiến tranh chÃnh quy phát triển vững chắc, tạo nên đòn quyết định đánh bại chiến thuáºt trá»±c thăng váºn và thiết xa váºn của Mỹ, há»— trợ quần chúng nổi dáºy, phá vỡ từng mảng hệ thống ấp chiến lược. Vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp tác chiến chiến lược đúng, ta đã từng bÆ°á»›c chuyển hóa so sánh lá»±c lượng, từ chiến tranh du kÃch phát triển lên chiến tranh chÃnh quy, kết hợp chặt chẽ chiến tranh du kÃch vá»›i chiến tranh chÃnh quy, phát huy sức mạnh của hai lá»±c lượng, ba thứ quân, phối hợp ba mÅ©i giáp công, già nh quyá»n chủ Ä‘á»™ng đánh địch trên cả ba vùng chiến lược, tạo nên sức mạnh má»›i, là m phá sản chiến lược “Chiến tranh đặc biệt†của Mỹ - Ngụy.
Trong giai Ä‘oạn nà y, lá»±c lượng vÅ© trang trên các chiến trÆ°á»ng đã mở má»™t số chiến dịch tiến công, quy mô tác chiến vừa và nhá». Lá»±c lượng tham gia chiến dịch gồm cả lá»±c lượng vÅ© trang (chủ lá»±c, địa phÆ°Æ¡ng) và lá»±c lượng chÃnh trị. Cách đánh chiến dịch là đánh Ä‘iểm, diệt viện, phÆ°Æ¡ng châm (tÆ° tưởng) chỉ đạo tác chiến là tiêu diệt địch ngoà i công sá»± là chÃnh. Äịa bà n mở chiến dịch là nÆ¡i chiến tranh nhân dân phát triển, quần chúng được giác ngá»™, có khả năng phối hợp, hiệp đồng tác chiến, tạo nên sức mạnh tiêu diệt địch, phá tan từng mảng ấp chiến lược. Thà nh công của ta vá» nghệ thuáºt tác chiến chiến dịch là váºn dụng sáng tạo, phát triển cách đánh Ä‘iểm diệt viện, lấy tiêu diệt địch ngoà i công sá»± là chủ yếu. Việc chá»n Ä‘iểm tiến công mở đầu chiến dịch không nhất thiết là các mục tiêu quân sá»± quan trá»ng mà có thể là mục tiêu chÃnh trị, kinh tế hiểm yếu.
BÆ°á»›c phát triển của nghệ thuáºt đánh viện trong các chiến dịch giai Ä‘oạn đầu của cuá»™c kháng chiến chống Mỹ là ta không chỉ đánh địch ra tăng viện, giải tá»a bằng Ä‘Æ°á»ng bá»™, Ä‘Æ°á»ng sông nhÆ° trong kháng chiến chống Pháp mà còn đánh địch ra tăng viện giải tá»a bằng đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không. Nghệ thuáºt đánh viện của ta là bố trÃ, cÆ¡ Ä‘á»™ng, triển khai lá»±c lượng bà máºt, tạo lợi thế cho ta, đánh được địch ra bằng Ä‘Æ°á»ng bá»™ và đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không; có thể chia, cắt, vây, tiến công và o bên sÆ°á»n, phÃa sau... hạn chế chá»— mạnh vá» há»a lá»±c, khả năng cÆ¡ Ä‘á»™ng của địch. Trong tiến công phải bám sát, đánh gần, đánh nhanh, chuyển hóa thế tráºn nhanh, đánh liên tiếp nhiá»u tráºn, váºn dụng nhiá»u hình thức chiến thuáºt nhÆ° váºn Ä‘á»™ng tiến công, táºp kÃch, phục kÃch. Tiến công địch phòng ngá»± trong công sá»± vững chắc là hình thức chiến thuáºt được váºn dụng linh hoạt. Quân Ä‘á»™i ta đã tìm ra cách đánh thÃch hợp, trÆ°á»›c hết là điá»u tra nắm chắc tình hình, cách bố trà phòng ngá»± của địch, xác định hÆ°á»›ng tiến công, phÆ°Æ¡ng pháp mở cá»a, cách đánh chiếm tráºn địa phòng ngá»± của địch. Tiếp đó, bà máºt cÆ¡ Ä‘á»™ng lá»±c lượng, xây dá»±ng tráºn địa xuất phát tiến công, Ä‘Æ°a há»a lá»±c và o gần, bố trà ở nÆ¡i lợi thế để phát huy sức mạnh tiêu diệt công sá»± há»a Ä‘iểm địch, bà máºt khắc phục váºt cản, bổ sung, hiệp đồng, hoà n chỉnh công tác chuẩn bị tiến công... Trong tiến công, tổ chức há»a lá»±c mạnh, chÃnh xác, bảo đảm cho bá»™ binh vượt qua cá»a mở đánh chiếm khu vá»±c đầu cầu để phát triển tiến công và o bên trong (tung thâm). Trong đánh chiếm tráºn địa địch, bá»™ binh phải tổ chức thà nh các bá»™ pháºn Ä‘á»™t kÃch mạnh, hiệp đồng chặt chẽ vá»›i há»a lá»±c chi viện trá»±c tiếp để tiêu diệt từng mục tiêu, đánh chiếm nhanh từng công sá»±, tráºn địa địch. Váºn Ä‘á»™ng tiến công là hình thức chiến thuáºt được váºn dụng phổ biến trong đánh địch khi chúng ra ngoà i công sá»± vững chắc. Trong tổ chức chiến đấu, phải lá»±a chá»n địa hình, xác định đúng khu vá»±c táºp trung diệt địch, tổ chức lá»±c lượng nghi binh, chiến đấu tạo thế để Ä‘Æ°a địch và o, giữ chúng lại, nhanh chóng cÆ¡ Ä‘á»™ng lá»±c lượng, triển khai thế tráºn tiến công. Trong tiến công phải đánh nhiá»u hÆ°á»›ng, mÅ©i, đánh nhanh, chuyển hóa thế tráºn nhanh, đánh liên tiếp nhiá»u tráºn, váºn dụng linh hoạt và kết hợp nhiá»u hình thức chiến thuáºt, thủ Ä‘oạn chiến đấu để tiêu diệt địch.
3. Giai đoạn từ năm 1965 đến hết năm 1968
Äế quốc Mỹ thi hà nh chiến lược “Chiến tranh cục bá»™â€, Ä‘Æ°a quân viá»…n chinh Mỹ và o tham chiến trên quy mô lá»›n ở miá»n Nam, đẩy mạnh Chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân đối vá»›i miá»n Bắc.
Sá»± chỉ đạo chiến lược của Äảng trong giai Ä‘oạn nà y, giai Ä‘oạn đánh thắng ná»— lá»±c chiến tranh cao nhất của cuá»™c chiến tranh xâm lược thá»±c dân má»›i của đế quốc Mỹ, nổi lên những Ä‘iểm sau:
Äã dá»± kiến sá»›m và đúng xu hÆ°á»›ng phát triển của chiến tranh, nên có sá»± chủ Ä‘á»™ng chuẩn bị đối phó. Khi địch Ä‘ang Ä‘Æ°a chiến lược “Chiến tranh đặc biệt†đến mức cao ở miá»n Nam (tháng 12-1963) ta đã dá»± kiến khả năng địch có thể leo thang lên nấc cao hÆ¡n và tiến hà nh “Chiến tranh cục bá»™â€; cÅ©ng nhÆ° lúc địch Ä‘ang còn tiến hà nh “bà máºt phá hoại†đối vá»›i miá»n Bắc, ta đã dá»± kiến khả năng Mỹ đánh phá miá»n Bắc bằng không quân và hải quân khi cuá»™c Chiến tranh đặc biệt bị thất bại. Do đó, trÆ°á»›c sá»± thay đổi chiến lược và bÆ°á»›c leo thang chiến tranh má»›i, Mỹ Ä‘Æ°a hà ng chục vạn quân ồ ạt và o miá»n Nam, dùng hà ng ngà n máy bay, hà ng chục tà u chiến đánh phá miá»n Bắc, ta Ä‘á»u chủ Ä‘á»™ng chuẩn bị đối phó và đánh thắng bÆ°á»›c Ä‘i chiến lược má»›i của Mỹ.
Äã đánh giá đúng so sánh lá»±c lượng địch, ta khi Mỹ Ä‘Æ°a mấy chục vạn quân ồ ạt và o miá»n Nam; kiên định quyết tâm đánh Mỹ, giữ vững và thá»±c hà nh chiến lược tiến công và kịp thá»i xác định quyết tâm trá»±c tiếp đánh quân chiến đấu Mỹ vá»›i chủ trÆ°Æ¡ng chiến lược kết hợp phản công vá»›i tiến công; đã chỉ đạo đánh thắng Mỹ ngay từ những tráºn đầu, chiến dịch đầu, thá»i kỳ đầu. Äặc biệt, ta đã Ä‘á»™ng viên xây dá»±ng được quyết tâm và khà thế đánh Mỹ trên cả nÆ°á»›c cao chÆ°a từng thấy, củng cố được niá»m tin và táºp trung xây dá»±ng lá»±c lượng chủ Ä‘á»™ng phát triển thế tráºn, giữ vững quyá»n chủ Ä‘á»™ng tiến công; váºn dụng linh hoạt các phÆ°Æ¡ng thức tác chiến, mở hÆ°á»›ng tiến công chiến lược chÃnh xác sáng tạo, liên tiếp đánh bại hai cuá»™c phản công chiến lược trong hai mùa khô 1965 - 1966 và 1966 -1967 của địch cÅ©ng nhÆ° đánh thắng không quân và hải quân Mỹ trên miá»n Bắc.
Äã chá»n đúng hÆ°á»›ng tiến công rất hiểm là thà nh thị, sáng tạo cách đánh má»›i trong Tết Máºu Thân – Xuân 1968 rất bất ngá» và đầy hiệu lá»±c, già nh thắng lợi oanh liệt khi Mỹ Ä‘ang cố gắng cao nhất vá» quân sá»±, tạo được bÆ°á»›c ngoặt quyết định của cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, là m đảo lá»™n thế bố trà chiến lược của chúng; là m rung chuyển cả nÆ°á»›c Mỹ và chấn Ä‘á»™ng dÆ° luáºn thế giá»›i; là m lung lay táºn gốc ý chà xâm lược của giá»›i cầm quyên Mỹ, mở đầu quá trình xuống thang chiến tranh của đế quốc Mỹ.
Trong giai Ä‘oạn nà y ta đã thá»±c hà nh chiến dịch tiến công và chiến dịch phản công quy mô lá»±c lượng từ 1 - 4 sÆ° Ä‘oà n bá»™ binh, cùng các Ä‘Æ¡n vị binh chủng và lá»±c lượng vÅ© trang địa phÆ°Æ¡ng. TrÆ°á»›c đối tượng tác chiến má»›i, ta thÆ°á»ng chá»n vùng rừng núi là m địa bà n chÃnh để mở chiến dịch. Ở địa bà n rừng núi, ta có thể dá»±a và o háºu phÆ°Æ¡ng và háºu phÆ°Æ¡ng tại chá»—, váºn chuyên tiếp tế thuáºn lợi, công tác chỉ huy, hiệp đồng, bảo đảm, cÆ¡ Ä‘á»™ng lá»±c lượng nhanh, bà máºt, phát huy được sức mạnh của vÅ© khà mang vác và sở trÆ°á»ng đánh gần.
BÆ°á»›c phát triển trong nghệ thuáºt tổ chức thá»±c hà nh tác chiến chiến dịch giai Ä‘oạn nà y là ta đã đánh giá đúng tình hình, lá»±a chá»n địa bà n, chá»n khu vá»±c (hÆ°á»›ng) tiến công chủ yếu đúng. Vì thế ta đã hạn chế, phá được thế mạnh vá» há»a lá»±c, khả năng cÆ¡ Ä‘á»™ng, sức mạnh chiến đấu hiệp đồng binh chủng của địch; khoét sâu mặt yếu vá» tâm lý sợ bị bao vây, chia cắt, đánh gần của quân Mỹ. Mặt khác, ta đã nghi binh, tạo thế, lừa, dụ, Ä‘Æ°a địch ra đúng nÆ¡i ta đã dá»± kiến, đã lá»±a chá»n để táºp trung lá»±c lượng, phÆ°Æ¡ng tiện, phát huy sức mạnh, cách đánh sở trÆ°á»ng của ba thứ quân, tiến công tiêu diệt chúng.
Trong chiến dịch tiến công, ta đã váºn dụng thà nh công cách đánh Ä‘iểm diệt viện, tÆ° tưởng chỉ đạo là lấy tiêu diệt địch ngoà i công sá»± là chÃnh. Thà nh công trong váºn dụng, phát triển cách đánh chiến dịch của ta là đã dá»± kiến, chuẩn bị nhiá»u phÆ°Æ¡ng án tác chiến để tiêu diệt địch trên Ä‘Æ°á»ng bá»™ và địch đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không; táºn dụng địa hình, láºp thế tráºn tiến công vững chắc, cÆ¡ Ä‘á»™ng, biến hóa. Dù trong tình huống nà o, ta cÅ©ng già nh quyá»n chủ Ä‘á»™ng tiến công tiêu diệt địch. Trong tiến công, ta táºp trung lá»±c lượng, phÆ°Æ¡ng tiện trên những hÆ°á»›ng chủ yếu theo phÆ°Æ¡ng án tác chiến, tạo Æ°u thế vá» lá»±c lượng; đồng thá»i, váºn dụng linh hoạt nhiá»u hình thức chiến thuáºt (váºn Ä‘á»™ng tiến công, đánh đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không, váºn Ä‘á»™ng phục kÃch, táºp kÃch...); kết hợp nhiá»u thủ Ä‘oạn chiến đấu (chốt chặn, chia cắt, thá»c sâu, bám sát, đánh gần) để hạn chế há»a lá»±c, khoét sâu chá»— yếu sợ đánh gần của quân Mỹ; đánh thắng tráºn then chốt chiến dịch.
Trong chiến dịch phản công, ta kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngá»±, ngăn chặn vá»›i cÆ¡ Ä‘á»™ng tiến công. BÆ°á»›c phát triển vá» cách đánh chiến dịch thá»i kỳ nà y so vá»›i thá»i kỳ kháng chiến chống Pháp là ta sá» dụng lá»±c lượng vÅ© trang tại chá»— đểngăn chặn các mÅ©i tiến công Ä‘Æ°á»ng bá»™ của bá»™ binh, xe tăng, thiết giáp địch, kết hợp vá»›i cÆ¡ Ä‘á»™ng tiến công tiêu diệt quân đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không trong căn cứ. Äồng thá»i, sá» dụng má»™t bá»™ pháºn chủ lá»±c cÆ¡ Ä‘á»™ng, tiến công vừa và và o bên sÆ°á»n, phÃa sau quân địch, cùng lá»±c lượng vÅ© trang địa phÆ°Æ¡ng bẻ gẫy các hÆ°á»›ng tiến công chủ yếu, quan trá»ng của quân Mỹ.
Trong giai Ä‘oạn “Chiến tranh cục bá»™â€, trÆ°á»›c đối tượng tác chiến chủ yếu là quân Mỹ, vá» mặt chiến thuáºt, ta đã váºn dụng, có bÆ°á»›c phát triển má»›i vá» hình thức và quy mô sá» dụng lá»±c lượng.
Äể tiêu diệt địch, lá»±c lượng vÅ© trang ta đã sáng tạo ra hình thức chiến thuáºt đánh quân đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không. Äể đánh bại biện pháp chiến lược “tìm diệt†của địch, các lá»±c lượng ta trên chiến trÆ°á»ng tổ chức ra các “chốt†để kéo địch và o nÆ¡i đã chuẩn bị, bố trà sẵn lá»±c lượng, tổ chức váºn Ä‘á»™ng tiến công tiêu diệt chúng.
Chiến thuáºt chốt kết hợp vá»›i váºn Ä‘á»™ng tiến công hình thà nh; chiến thuáºt táºp kÃch phát triển thà nh chiến thuáºt váºn Ä‘á»™ng táºp kÃch.
4. Giai đoạn từ năm 1969 đến tháng 1/1973
Thá»±c hiệnchiến lược “Việt Nam hóa chiến tranhâ€, táºp Ä‘oà n NÃchxÆ¡n vừa từng bÆ°á»›c rút quân Mỹ ra khá»i miá»n Nam và ra sức củng cố và tăng cÆ°á»ng ngụy quân, ngụy quyá»n;vừa xuống thang chiến tranh, vừa phản công và tiến công rất quyết liệt. Chúng táºp trung hầu hết lá»±c lượng, thá»±c hiện liên tiếp các kế hoạch bình định, mở hà ng vạn cuá»™c hà nh quân cà n quét, sá» dụng các phÆ°Æ¡ng tiện chiến tranh rất hiện đại kể cả vÅ© khà hóa há»c, chiến tranh Ä‘iện tá» và không quân chiến lược.
Trong thá»i gian từ giữa năm 1968 đến cuối năm 1969, ta đánh giá địch chÆ°a đúng, không nháºn thấy những cố gắng má»›i của địch trong kế hoạch “bình định nông thônâ€, chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranhâ€, “há»c thuyết NÃchxÆ¡nâ€, để có chủ trÆ°Æ¡ng đối phó phù hợp; đánh giá ta cÅ©ng chÆ°a đúng, không thấy hết khó khăn sau năm1968, lá»±c lượng ta bị hao mòn, tổn thất, phong trà o cách mạng ở đồng bằng bị thất thế, bá»™ Ä‘á»™i chủ lá»±c mất chá»— đứng chân, phải chuyển ra ngoà i biên giá»›i, thế tiến công yếu xuống.
Ta vẫn chủ trÆ°Æ¡ng tiếp tục đẩy mạnh tổng công kÃch - tổng khởi nghÄ©a; không nắm tháºt vững phÆ°Æ¡ng châm chiến lược ba vùng, do đó, cứ bị hút mãi và o đô thị, bá» lá»ng nông thôn, để cho địch triển khai các kế hoạch bình định, lá»±c lượng ta hao tổn, cách mạng mất dân, mất đất, chủ lá»±c mất thế tiến công.
NhÆ°ng từ cuối mùa xuân 1970, nhất là hai năm 1971 - 1972, ta đã có nhiá»u nháºn định đúng, quyết định đúng, kịp thá»i và sắc bén, quân và dân ta rất kiên quyết trong hà nh Ä‘á»™ng phản công và tiên công tạo chuyển biến cục diện chiến trÆ°á»ng, cục diện cuá»™c chiến tranh. Ta sá»›m dá»± kiến đúng và nhanh chóng khai thác sai lầm chiến lược của địch mở rá»™ng nhanh chiến tranh sang Campuchia, cùng vá»›i bạn kịp thá»i phản công thắng lợi trÆ°á»›c các cuá»™c tiến công của cả quân Mỹ, quân ngụy Sà i Gòn và quân ngụy Lonnon ở Campuchia. Dá»± kiến chÃnh xác ý đồ của địch đánh ra Trung Hạ Là o, cùng vá»›i bạn đánh bại cuá»™c hà nh quân của “bá»™ binh Ngụy há»a lá»±c Mỹ†ra ÄÆ°á»ng 9 - Nam Là o.
Tranh thủ thá»i cÆ¡ khi lá»±c lượng Mỹ ngụy sa lầy ở Campuchia và thất tráºn ở ÄÆ°á»ng 9 - Nam Là o, ta phục hồi dần cÆ¡ sở và đẩy mạnh đánh phá bình định ở miá»n Nam.
Äặc biệt, nhá» chuẩn bị tốt cả thế và lá»±c, nhằm đúng thá»i cÆ¡ các binh Ä‘oà n chủ lá»±c của ta đã trở vỠđứng chân ở miá»n Nam đúng và o năm có bầu cá» tổng thống ở Mỹ, địch muốn tình hình ổn định, ta tiến hà nh thắng lợi cuá»™c tiến công chiến lược năm 1972 ở miá»n Nam và đánh bại cuá»™c Chiến tranh phá hoại lần thứ hai trên miá»n Bắc, nổi báºt là đánh thắng cuá»™c táºp kÃch chiến lược bằng máy bay B-52 của Mỹ, là m thay đổi cục diện chiến tranh, già nh thắng lợi quyết định. Trong Ä‘Ã m phán, ta cÅ©ng khôn khéo tiến công địch, phối hợp chặt chẽ “đánh và đà mâ€, là m thất bại mÆ°u đồ Ä‘Ã m phán trên thế mạnh của địch, buá»™c Mỹ phải ký Hiệp định Pari, rút hết quân Mỹ, quân các nÆ°á»›c phụ thuá»™c ra khá»i miá»n Nam, là m cho so sánh lá»±c lượng thay đổi hẳn, có lợi cho ta, tạo Ä‘iá»u kiện cÆ¡ bản nhất để tiến lên già nh thắng lợi cuối cùng.
Äây là giai Ä‘oạn phát triển cao các loại hình chiến dịch vá»›i các quy mô nhá», vừa và , diá»…n ra trên các loại địa hình, chủ yếu là rừng núi, thá»i gian chiến dịch dà i, không gian chiến dịch rá»™ng.
Trong các chiến dịch tiên công, ta váºn dụng phÆ°Æ¡ng thức kết hợp Ä‘á»™t phá thá»c sâu vá»›i bao vây chia cắt, đánh địch trên toà n bá»™ chiá»u sâu phòng ngá»± chiến dịch của địch.
Thà nh công nổi báºt trong nghệ thuáºt chiến dịch phản công của ta là kết hợp lá»±c lượng tại chá»— mạnh vá»›i lá»±c lượng chủ lá»±c cÆ¡ Ä‘á»™ng , đánh gãy từng cánh quân địch, là m đảo lá»™n ý định tiến công của chúng, buá»™c địch từ chủ Ä‘á»™ng tiến công sang bị Ä‘á»™ng đối phó, chịu thất bại, rút lui.
Trong các chiến dịch tiến công tổng hợp, phÆ°Æ¡ng thức hoạt Ä‘á»™ng chủ yếu là kết hợp đấu tranh vÅ© trang vá»›i đấu tranh chÃnh trị trên quy mô chiến dịch, kết hợp chặt chẽ cả vá» chiến dịch và chiến thuáºt, giữa tiến công quân sá»± của chủ lá»±c và lá»±c lượng vÅ© trang địa phÆ°Æ¡ng vá»›i nổi dáºy của quần chúng và công tác binh váºn.
Trong các chiến dịch phòng ngá»±, ta xác định đúng thá»i Ä‘iểm, chủ Ä‘á»™ng chuyển và o phòng ngá»± (chiến dịch Cánh Äồng Chum); xây dÆ°Ì£ng caÌc trận Ä‘iÌ£a coÌ chiÌnh diện vaÌ€ chiều sâu hÆ¡Ì£p lyÌ, coÌ khả năng baÌm truÌ£ daÌ€i ngaÌ€y, giảm thÆ°Æ¡ng vong, tổn thâÌt cho lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng phoÌ€ng ngÆ°Ì£.
KêÌt hÆ¡Ì£p chặt chẽ giữa phoÌ€ng ngÆ°Ì£ tiÌch cÆ°Ì£c, vững chăÌc, ngoan cÆ°Æ¡Ì€ng vÆ¡Ìi liên tuÌ£c phản kiÌch vaÌ€ caÌc trận phản đột kiÌch; kêÌt hÆ¡Ì£p caÌc hiÌ€nh thÆ°Ìc vận động tiêÌn công, tập kiÌch, phuÌ£c kiÌch vaÌ€o sau lÆ°ng Ä‘iÌ£ch của bộ đội chủ lÆ°Ì£c, bộ đội Ä‘iÌ£a phÆ°Æ¡ng, dân quân du kiÌch. ÄaÌnh Ä‘iÌ£ch trên nhiều hÆ°Æ¡Ìng, đồng thÆ¡Ì€i tập trung Ä‘aÌnh gãy caÌnh quân tiêÌn công chủ yêu của Ä‘iÌ£ch. CoÌ lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng dÆ°Ì£ biÌ£, kiÌ£p thÆ¡Ì€i bổ sung quân sôÌ, vũ khiÌ trang biÌ£ vaÌ€ thay phiên cuÌ€ng vÆ¡Ìi caÌc biện phaÌp phoÌ€ng không, phoÌ€ng phaÌo để giảm bÆ¡Ìt thÆ°Æ¡ng vong.
Giai Ä‘oaÌ£n 1969 - 1972, caÌc hiÌ€nh thÆ°Ìc, thủ Ä‘oaÌ£n chiêÌn thuật của ta coÌ bÆ°Æ¡Ìc phaÌt triển râÌt quan troÌ£ng.
Trong tiêÌn công vaÌ€ phản công, ta Ä‘ã vận duÌ£ng caÌc hiÌ€nh thÆ°Ìc vận động phuÌ£c kiÌch, tập kiÌch, vận động tiêÌn công, Ä‘aÌnh đổ bộ Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng không, truy kiÌch, tiêÌn công Ä‘iÌ£ch phoÌ€ng ngÆ°Ì£ trong công sÆ°Ì£ vững chăÌc, tập kiÌch biÌ mật bằng đặc công, công kiên, vây lâÌn…
Trong phoÌ€ng ngÆ°Ì£ coÌ phoÌ€ng ngÆ°Ì£ trận Ä‘iÌ£a, phoÌ€ng ngÆ°Ì£ kêÌt hÆ¡Ì£p chôÌt vaÌ€ vận động, cuÌ€ng caÌc hiÌ€nh thÆ°Ìc chiêÌn thuật khaÌc.
Äiểm nổi bật trong giai Ä‘oaÌ£n naÌ€y laÌ€ xuâÌt hiện caÌc trận tiêÌn công hiệp đồng binh chủng quy mô sÆ° Ä‘oaÌ€n trong caÌc chiêÌn diÌ£ch tiêÌn công vaÌ€ phản công.
5. Giai Ä‘oaÌ£n tÆ°Ì€ năm 1973 đêÌn thaÌng 4/1974
Về sÆ°Ì£ chỉ Ä‘aÌ£o chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c của Äảng trong giai Ä‘oaÌ£n naÌ€y, nổi lên những Ä‘iểm sau đây:
Trong mâÌy thaÌng đầu (tÆ°Ì€ thaÌng 2 đêÌn 4/1973) sau khi Hiệp Ä‘iÌ£nh Pari coÌ hiệu lÆ°Ì£c, sÆ°Ì£ chỉ Ä‘aÌ£o của ta coÌ thiêÌu soÌt nhÆ°ng không quaÌn triệt chủ trÆ°Æ¡ng chủ động đôÌi phoÌ vÆ¡Ìi haÌ€nh động phaÌ hoaÌ£i Hiệp Ä‘iÌ£nh, lâÌn chiêÌm vaÌ€ biÌ€nh Ä‘iÌ£nh của Mỹ - NguÌ£y để Ä‘iÌ£ch gây cho ta nhiều thiệt haÌ£i, mâÌt dân, mâÌt đâÌt ở một sÃ´Ì vuÌ€ng. Song, thiêÌu soÌt trên không keÌo daÌ€i vaÌ€ cũng chÆ°a ảnh hưởng đêÌn cuÌ£c diện vaÌ€ chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c. Ta Ä‘ã phaÌt hiện kiÌ£p thÆ¡Ì€i vaÌ€ ra sÆ°Ìc khăÌc phuÌ£c, nên Ä‘ã nhanh choÌng chuyển thÃªÌ chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng ngay tÆ°Ì€ giữa năm 1973.
Trong hoaÌ€n cảnh trong nÆ°Æ¡Ìc vaÌ€ quôÌc tÃªÌ luÌc Ä‘oÌ râÌt phÆ°Ìc taÌ£p, song ta Ä‘ã kiÌ£p thÆ¡Ì€i xaÌc Ä‘iÌ£nh Ä‘uÌng cong Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng tiêÌn lên của miền Nam laÌ€ duÌ€ng baÌ£o lÆ°Ì£c caÌch maÌ£ng để chôÌng laÌ£i baÌ£o lÆ°Ì£c phản caÌch maÌ£ng của Mỹ - NguÌ£y (NghiÌ£ quyêÌt ngaÌ€y 21/7/1973); nhaÌ£y beÌn phaÌt hiện thÆ¡Ì€i cÆ¡ chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c giải phoÌng miền Nam phuÌ€ hÆ¡Ì£p vÆ¡Ìi so saÌnh lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng trong nÆ°Æ¡Ìc vaÌ€ bôÌi cảnh quôÌc tÃªÌ luÌc Ä‘oÌ (thaÌng 7-1974), haÌ£ quyêÌt tâm chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c kiÌ£p thÆ¡Ì€i, chiÌnh xaÌc giải phoÌ€ng miền Nam ngay trong hai năm 1975 - 1976 (thaÌng 10/1974) nêÌu để chậm thiÌ€ tiÌ€nh hiÌ€nh coÌ thể sẽ râÌt phÆ°Ìc taÌ£p, nguy hiểm chÆ°a thể lÆ°Æ¡Ì€ng hêÌt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c.
Äã sÆ¡Ìm chủ động, tiÌch cÆ°Ì£c chuẩn biÌ£ chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c (tÆ°Ì€ đầu năm 1973), cả về thÃªÌ vaÌ€ lÆ°Ì£c, cả ở miền Nam vaÌ€ miền BăÌc, khôn kheÌo kêÌt hÆ¡Ì£p vÆ¡Ìi hoaÌ£t động tiêÌn công ngoaÌ£i giao để tranh thủ dÆ° luận thÃªÌ giÆ¡Ìi vaÌ€ nghi binh lÆ°Ì€a Ä‘iÌ£ch… taÌ£o Ä‘Æ°Æ¡Ì£c lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng lÆ¡Ìn nhâÌt vaÌ€ thÃªÌ trận coÌ lÆ¡Ì£i nhâÌt để toaÌ€n quân vaÌ€ toaÌ€n dân bÆ°Æ¡Ìc vaÌ€o trận quyêÌt chiêÌn chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c cuôÌi cuÌ€ng.
Äã chỉ Ä‘aÌ£o săÌc sảo cuộc Tổng tiêÌn công vaÌ€ nổi dậy muÌ€a Xuân 1975, choÌ£n hÆ°Æ¡Ìng tiêÌn chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c Ä‘uÌng, chỉ Ä‘aÌ£o caÌch Ä‘aÌnh Ä‘uÌng, năÌm băÌt nhanh diễn biêÌn chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng vaÌ€ nhaÌ£y beÌn trÆ°Æ¡Ìc moÌ£i động thaÌi của Ä‘iÌ£ch, liên tuÌ£c bổ sung quyêÌt tâm chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c kiÌ£p thÆ¡Ì€i vÆ¡Ìi nhiÌ£p độ phaÌt triển cÆ°Ì£c nhanh vaÌ€ yêÌu tÃ´Ì bâÌt ngÆ¡Ì€, sÆ°Ì£ taÌo baÌ£o của cuộc tổng tiêÌn công. NeÌt nổi bật laÌ€ taÌ£o thÆ¡Ì€i cÆ¡, thuÌc đẩy thÆ¡Ì€i cÆ¡, đẩy nhanh cuộc tổng tiêÌn công vÆ¡Ìi tôÌc độ cao chÆ°a tÆ°Ì€ng coÌ, giảm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thÆ°Æ¡ng vong của bộ đội vaÌ€ nhân dân; giữ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhiều thiÌ£ xã, thaÌ€nh phÃ´Ì nguyên veÌ£n, giaÌ€nh Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thăÌng lÆ¡Ì£i lÆ¡Ìn nhâÌt vÆ¡Ìi thÆ¡Ì€i gian ngăÌn nhâÌt, thiệt haÌ£i thâÌp nhâÌt, hoaÌ€n thaÌ€nh xuâÌt săÌc, vÆ°Æ¡Ì£t mÆ°Ìc cả quyêÌt tâm vaÌ€ kÃªÌ hoaÌ£ch dÆ°Ì£ Ä‘iÌ£nh hÆ¡n hai năm, kêÌt thuÌc toaÌ€n thăÌng trong gần hai thaÌng.
ChiêÌn công oanh liệt của cuộc Tổng tiêÌn công vaÌ€ nổi dậy muÌ€a Xuân 1975 Ä‘aÌ£i thăÌng kêÌt thuÌc bằng chiêÌn diÌ£ch Hồ ChiÌ Minh liÌ£ch sử, chÆ°Ìng minh Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng lôÌi vaÌ€ phÆ°Æ¡ng phaÌp caÌch maÌ£ng của Äảng laÌ€ hoaÌ€n toaÌ€n Ä‘uÌng; sÆ°Ì£ lãnh Ä‘aÌ£o vaÌ€ chỉ Ä‘aÌ£o của Bộ ChiÌnh triÌ£ vaÌ€ Quân ủy Trung Æ°Æ¡ng râÌt chiÌnh xaÌc, kiÌ£p thÆ¡Ì€i, kiên quyêÌt, taÌo baÌ£o vaÌ€ săÌc beÌn.
Äiểm nổi bật về chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c quân sÆ°Ì£ giai Ä‘oaÌ£n naÌ€y laÌ€ vận duÌ£ng saÌng taÌ£o phÆ°Æ¡ng phaÌp tiêÌn công chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c, chỉ Ä‘aÌ£o phôÌi hÆ¡Ì£p chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng chặt chẽ.
TÆ°Ì€ tiêÌn công trên chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng troÌ£ng Ä‘iểm Tây Nguyên, ta năÌm băÌt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thÆ¡Ì€i cÆ¡, tổ chÆ°Ìc tiêÌn công gôÌi đầu chiêÌn diÌ£ch HuÃªÌ - ÄaÌ€ Nẵng vaÌ€ vận duÌ£ng phÆ°Æ¡ng phaÌp kÃªÌ tiêÌp để chăÌc thăÌng cho trận quyêÌt chiêÌn chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c cuôÌi cuÌ€ng - ChiêÌn diÌ£ch Hồ ChiÌ Minh. Khi chiêÌn diÌ£ch Tây Nguyên mở maÌ€n thiÌ€ caÌc chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng khaÌc Ä‘Æ°Æ¡Ì£c lệnh đẩy maÌ£nh taÌc chiêÌn phôÌi hÆ¡Ì£p không cho Ä‘iÌ£ch ruÌt lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng Ä‘i Æ°Ìng cÆ°Ìu cho Tây Nguyên. ChiêÌn diÌ£ch Tây Nguyên thăÌng lÆ¡Ìn, caÌc chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng kiÌ£p chuyển sang haÌ€nh động theo phÆ°Æ¡ng aÌn thÆ¡Ì€i cÆ¡. SÆ°Ì£ phôÌi hÆ¡Ì£p giữa caÌc chiêÌn trÆ°Æ¡Ì€ng, caÌc thÆ°Ì quân chặt chẽ, nhiÌ£p nhaÌ€ng Ä‘ã phaÌt huy cao độ sÆ°Ìc maÌ£nh tiêÌn công của ta, dồn Ä‘iÌ£ch vaÌ€o thÃªÌ hoaÌ€n toaÌ€n biÌ£ động chôÌng đỡ, luôn biÌ£ bâÌt ngÆ¡Ì€, mâÌt khả năng cÆ¡ động, chiÌ£u thâÌt baÌ£i hoaÌ€n toaÌ€n vaÌ€ nhanh choÌng.
Nghệ thuật chiêÌn diÌ£ch Việt Nam Ä‘ã phaÌt triển lên một bÆ°Æ¡Ìc mÆ¡Ìi, cao vaÌ€ hoaÌ€n chỉnh trong cuộc Tổng tiêÌn công vaÌ€ nổi dậy muÌ€a Xuân 1975. Ta Ä‘ã giải quyêÌt thaÌ€nh công việc tổ chÆ°Ìc caÌc chiêÌn diÌ£ch đồng thÆ¡Ì€i vaÌ€ kÃªÌ tiêÌp, vÆ°Ì€a theo kÃªÌ hoaÌ£ch, vÆ°Ì€a phaÌt triển khi thÆ¡Ì€i cÆ¡ xuâÌt hiện. Trung tâm của toaÌ€n bộ cuộc tổng tiêÌn công laÌ€ caÌc chiêÌn diÌ£ch lÆ¡Ìn coÌ yÌ nghĩa chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c: Tây Nguyên, HuêÌ, ÄaÌ€ Nẵng vaÌ€ chiêÌn diÌ£ch Hồ ChiÌ Minh. ÄoÌ laÌ€ nghệ thuật taÌ£o Æ°u thÃªÌ lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng, Ä‘ảm bảo Ä‘aÌnh Ä‘iÌ£ch trên thÃªÌ maÌ£nh, hiÌ€nh thaÌ€nh sÆ°Ìc maÌ£nh aÌp Ä‘ảo trong chiêÌn diÌ£ch.
Khi Ä‘iÌ£ch coÌ€n ổn Ä‘iÌ£nh, coÌ tổ chÆ°Ìc thiÌ€ cần tập trung hÆ¡n Ä‘iÌ£ch ở troÌ£ng Ä‘iểm, Ä‘aÌnh coÌ chuẩn biÌ£, chăÌc thăÌng (chiêÌn diÌ£ch Tây Nguyên). Khi Ä‘iÌ£ch hoang mang ruÌt chaÌ£y thiÌ€ caÌi chiÌnh laÌ€ chÆ¡Ìp thÆ¡Ì€i cÆ¡, Ä‘aÌnh trong haÌ€nh tiêÌn (HuêÌ, ÄaÌ€ Nẵng). Khi Ä‘aÌnh vaÌ€o saÌ€o huyệt cuôÌi cuÌ€ng của Ä‘iÌ£ch thiÌ€ tập trung lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng Æ°u thÃªÌ Ä‘ÃªÌn mÆ°Ìc cao nhâÌt coÌ thể tập trung Ä‘Æ°Æ¡Ì£c, Ä‘ảm bảo chăÌc thăÌng, thăÌng nhanh (chiêÌn diÌ£ch Hồ ChiÌ Minh).
Mỗi chiêÌn diÌ£ch tiêÌn công lÆ¡Ìn trong cuộc Tổng tiêÌn công chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c năm 1975 coÌ những đặc Ä‘iểm Ä‘iÌ£ch, ta, Ä‘iÌ£a hiÌ€nh vaÌ€ thÆ¡Ì€i cÆ¡ chiêÌn lÆ°Æ¡Ì£c khaÌc nhau nên coÌ caÌch Ä‘aÌnh cuÌ£ thể khaÌc nhau. NhiÌ€n chung, ta Ä‘ã vận duÌ£ng 2 phÆ°Æ¡ng phaÌp taÌc chiêÌn chiêÌn diÌ£ch.
Một laÌ€, lần lÆ°Æ¡Ì£t tiêu diệt tÆ°Ì€ng sÆ° Ä‘oaÌ€n Ä‘iÌ£ch, Ä‘aÌnh chiêÌm tÆ°Ì€ng muÌ£c tiêu chiêÌn diÌ£ch, tiêÌn tÆ¡Ìi tiêu diệt vaÌ€ laÌ€m tan rã toaÌ€n bộ quân Ä‘iÌ£ch, giải phoÌng toaÌ€n bộ không gian chiêÌn diÌ£ch (ChiêÌn diÌ£ch Tây Nguyên vaÌ€ HuÃªÌ - ÄaÌ€ Nẵng).
- Hai là , đồng loạt tiêu diệt các sÆ° Ä‘oà n địch phòng ngá»± ở vòng ngoà i, đồng thá»i thá»c sâu đánh chiếm các mục tiêu chủ yếu của chiến dịch ở bên trong, tiêu diệt và là m tan rã toà n bá»™ táºp Ä‘oà n phòng ngá»± chiến dịch của địch, giải phóng không gian chiến dịch trong thá»i gian ngắn (chiến dịch Hồ Chà Minh).
Trong các chiến dịch mùa Xuân năm 1975, ta đã sỠdụng và phát huy tốt tác dụng vỠsức mạnh của các quân binh chủng. Lần đầu tiên trong lịch sỠchiến tranh Việt Nam ta sỠdụng một biên đội không quân ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, thực hiện thắng lợi hiệp đồng quân binh chủng trong chiến dịch - chiến lược cuối cùng.
Nét đặc sắc vá» nghệ thuáºt chiến dịch của ta trong cuá»™c Tổng tiến công và nổi dáºy mùa Xuân năm 1975 là cuá»™c tiến công nhÆ° vÅ© bão của các binh Ä‘oà n chủ lá»±c, ở bất cứ hÆ°á»›ng nà o, trong chiến dịch nà o cÅ©ng luôn luôn gắn liá»n vá»›i nổi dáºy của quần chúng ở cả nông thôn và đô thị trên địa bà n chiến dịch, thá»±c hiện kết hợp chặt chẽ giữa tiêu diệt địch và già nh quyá»n là m chủ. Äó là hệ quả tất yếu của quá trình phát triển, kết hợp hai hình thức đấu tranh: đấu tranh vÅ© trang vá»›i đấu tranh chÃnh trị, hai phÆ°Æ¡ng thức tiến hà nh chiến tranh: chiến tranh chÃnh quy vá»›i chiến tranh du kÃch, kết hợp tiến công vá»›i nổi dáºy tiêu diệt địch và già nh quyá»n là m chủ trong phạm vi chiến dịch, tạo sức mạnh phi thÆ°á»ng trong các chiến dịch tiến công mùa Xuân năm 1975.
Trong các chiến dịch mùa Xuân năm 1975, ta đã chỉ đạo váºn dụng các hình thức chiến thuáºt rất linh hoạt nhÆ° đánh cắt Ä‘Æ°á»ng, tiến công địch trong các căn cứ, thị xã, thà nh phố lá»›n, váºn dụng cả trong trÆ°á»ng hợp có thá»i gian chuẩn bị, chuẩn bị gấp và tiến công trong hà nh tiến, váºn Ä‘á»™ng tiến công, đánh địch đổ bá»™ Ä‘Æ°á»ng không, truy kÃch v.v... Chiến thuáºt có bÆ°á»›c phát triển lá»›n, thể hiện ở bà y mÆ°u láºp kế, Ä‘iá»u khiển địch theo ý định của ta, lừa nhỠđịch và o kế của ta mà đánh, đánh cả trong công sá»± và ngoà i công sá»±, trên các loại địa hình (rừng núi, nông thôn đồng bằng, đô thị và hải đảo), đánh địch co cụm, phản kÃch hoặc rút chạy, đánh địch trong Ä‘iá»u kiện có chuẩn bị hoặc chuẩn bị gấp, đánh trong hà nh tiến, thá»c sâu bằng các binh Ä‘oà n cÆ¡ giá»›i (hoặc luồn sâu) và o trung tâm đầu não địch ở thị xã, thà nh phố... Äây là đỉnh cao vá» váºn dụng chiến thuáºt của chiến tranh nhân dân Việt Nam.
Chiến thuáºt tiến công địch phòng ngá»± trong các căn cứ thị xã, thà nh phố đạt đến trình Ä‘á»™ cao cả vá» váºn dụng cách đánh, tổ chức sá» dụng lá»±c lượng và các trình Ä‘á»™ hiệp đồng giữa các lá»±c lượng, các hÆ°á»›ng, các binh chủng.
Chiến thuáºt tiến công địch cÆ¡ Ä‘á»™ng cÅ©ng có bÆ°á»›c phát triển, nhất là chiến thuáºt váºn Ä‘á»™ng tiến công và truy kÃch.
Tiến công trong hà nh tiến đánh dấu bÆ°á»›c trưởng thà nh vượt báºc của bá»™ Ä‘á»™i ta vá» trình Ä‘á»™ tổ chức chỉ huy nhằm tranh thủ thá»i gian, táºn dụng thá»i cÆ¡ để phát triển chiến dịch, chiến đấu.
Các chiến thuáºt Ä‘á»™c láºp của các quân chủng, binh chủng cÅ©ng được váºn dụng rá»™ng rãi và có bÆ°á»›c phát triển má»›i.
Táºn dụng các đòn tiến công quy mô lá»›n của bá»™ Ä‘á»™i chủ lá»±c, phong trà o chiến tranh du kÃch phát triển mạnh, diệt ác trừ gian, há»— trợ quần chúng nổi dáºy theo phÆ°Æ¡ng châm “xã giải phóng xã, quáºn giải phóng quáºn...â€. Chiến thuáºt du kÃch phát triển, cùng nhân dân vÅ© trang bao vây, tiến công bức hà ng và là m tan rã hà ng nghìn đồn bốt, tháp canh của địch bảo vệ các nhà máy, công sở, không để địch phá hoại, tẩu tán; váºn Ä‘á»™ng địch ra trình diện, giữ tráºt tá»± an toà n vùng má»›i giải phóng...
Trải qua gần 21 năm chiến đấu kiên cÆ°á»ng, qua năm giai Ä‘oạn chiến lược, nhân dân ta trên cả hai miá»n Nam, Bắc đã đánh thắng cuá»™c chiến tranh thá»±c dân vá»›i quy mô nhất, dà i ngà y nhất, ác liệt và dã man nhất từ sau Chiến tranh thế giá»›i lần thứ Hai. Quy luáºt phát triển của cuá»™c kháng chiến chống Mỹ ở miá»n Nam là kết hợp đấu tranh vÅ© trang và đấu tranh chÃnh trị kết hợp chiến tranh cách mạng và khởi nghÄ©a vÅ© trang, tiến công quân sá»± và nôi dáºy của quần chúng, tiêu diệt địch và già nh quyá»n là m chủ. Trong mối quan hệ vá»›i đấu tranh chÃnh trị, vai trò của đấu tranh vÅ© trang ngà y cà ng nổi lên. Vá» cuối cuá»™c chiến tranh, nó đã giữ vị trà quyết định và chi phối. Trong toà n bá»™ các hình thức đấu tranh để thá»±c hiện chiến lược tổng hợp, hình thức đấu tranh vÅ© trang và nghệ thuáºt của nó - tức nghệ thuáºt quân sá»± giữ vai trò trung tâm trong việc giải quyết những nhiệm vụ chiến lược của cuá»™c kháng chiến trên cả hai miá»n đất nÆ°á»›c nhằm mục tiêu đánh thắng địch vá» quân sá»±, là m thất bại các chiến lược chiến tranh, Ä‘áºp tan ý chà xâm lược của đế quốc Mỹ.
Nghệ thuáºt tiến hà nh chiến tranh nhân dân của ta giải quyết tốt mối quan hệ giữa đấu tranh vÅ© trang vá»›i đấu tranh chÃnh trị, đấu tranh ngoại giao và các mặt đấu tranh khác trong cuá»™c kháng chiến toà n dân, toà n diện và lâu dà i.
Sá»± váºn dụng sáng tạo nghệ thuáºt đó biểu hiện táºp trung và rõ nét trên mấy vấn Ä‘á» sau đây:
- Nghệ thuáºt mở đầu cuá»™c chiến tranh giải phóng miá»n Nam bằng cuá»™c đồng khởi vÄ© đại, chuyển thà nh chiến tranh cách mạng. Ta chủ Ä‘á»™ng mở đầu cuá»™c chiến tranh bằng chÃnh trị và khởi nghÄ©a bá»™ pháºn, đánh và o khâu yếu nhất của địch hồi đó là chÃnh quyá»n cÆ¡ sở, tạo ra và phát triển thế và lá»±c tại chá»—, đẩy địch và o cuá»™c khủng hoảng triá»n miên, bị Ä‘á»™ng cả vá» chÃnh trị, quân sá»±, ngoại giao ngay từ đầu. Cách mạng miá»n Nam từ thế giữ gìn lá»±c lượng chuyển hẳn sang thế tiên công. Ta đã mở đầu cuá»™c chiến tranh đúng thá»i cÆ¡ lịch sá», và o lúc tình thế cách mạng chÃn muồi ở miá»n Nam và bằng phÆ°Æ¡ng thức thÃch hợp, do bản thân nhân dân miá»n Nam trá»±c tiếp khởi Ä‘á»™ng.
- Nghệ thuáºt Ä‘iá»u khiển chiến tranh trên thế chủ Ä‘á»™ng. Ta luôn giữ thế tiến công kiên quyết, chủ Ä‘á»™ng tÃch cá»±c, kết hợp quân sá»±, chÃnh trị thá»±c hà nh tiến công địch bằng hai chân (quân sá»±, chÃnh trị), ba mÅ©i (quân sá»±, chÃnh trị, binh địch váºn), đánh địch trên cả ba vùng chiến lược. Ta kiên quyết chiếm lÄ©nh và xây dá»±ng thế tráºn tiến công ở địa bà n ká» cáºn các trung tâm chÃnh trị, các căn cứ quân sá»±, Ä‘Æ°á»ng giao thông chiến lược để chia cắt và tiến công địch, táºp trung đánh bại từng thủ Ä‘oạn và biện pháp tác chiến, từng chiến lược chiến tranh của địch.
Kết hợp đánh thắng cuá»™c chiến tranh trên bá»™ của Mỹ ở miá»n Nam vá»›i đánh thắng Chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân đôi vá»›i miá»n Bắc; sá»± phối hợp chiến trÆ°á»ng trên phạm vi cả nÆ°á»›c ta, giữa nhân dân ba nÆ°á»›c Äông DÆ°Æ¡ng từ khi Mỹ mở rá»™ng chiến tranh sang Campuchia, hình thà nh và phát triển thế chiến lược tiến công chung của chiến tranh cách mạng ba nÆ°á»›c Äông DÆ°Æ¡ng; kiá»m chế và thắng địch ở miá»n Nam, ở Việt Nam, khi đế quốc Mỹ mở rá»™ng chiến tranh ra toà n cõi Äông DÆ°Æ¡ng thì thắng địch ở Äông DÆ°Æ¡ng, không để địch mở rá»™ng thà nh xung Ä‘á»™t khu vá»±c và quốc tế. Äó là biểu hiện sá»± sáng tạo cao của nghệ thuáºt chiến tranh trong đánh thắng chiến lược chiến tranh xâm lược thá»±c dân má»›i của đế quốc Mỹ.
Kết hợp đấu tranh quân sá»±, đấu tranh chÃnh trị vá»›i đấu tranh ngoại giao, tiến công địch toà n diện. Lấy thắng lợi của đấu tranh quân sá»±, chÃnh trị trên chiến trÆ°á»ng và trong nÆ°á»›c để tạo thế cho đấu tranh ngoại giao. Thắng lợi của đấu tranh ngoại giao lại tạo Ä‘iá»u kiện cho đấu tranh quân sá»± và chÃnh trị thắng lá»›n hÆ¡n. Trong mối quan hệ nà y, nghệ thuáºt kết hợp cần luôn nắm chắc thắng lợi của đấu tranh quân sá»± và chÃnh trị là m cÆ¡ sở và tạo thế mạnh để đẩy mạnh tiên công ngoại giao, là m thất bại ý đồ thÆ°Æ¡ng lượng trên thế mạnh của đế quốc Mỹ, tranh thủ sá»± đồng tình và ủng há»™ ngà y cà ng sâu rá»™ng của nhân loại tiến bá»™ trong đó có cả nhân dân Mỹ, kết hợp sức mạnh của dân tá»™c vá»›i sức mạnh của thá»i đại để đánh thắng chiến tranh xâm lược thá»±c dân má»›i của đế quốc Mỹ.
- Nghệ thuáºt kết thúc chiến tranh của ta là đẩy Mỹ ra, tạo Ä‘iá»u kiện đánh sáºp toà n bá»™ ngụy quân, ngụy quyá»n miá»n Nam. Tiến hà nh chuẩn bị lá»±c lượng, chuẩn bị chiến trÆ°á»ng, tạo thế, tạo lá»±c và nắm thá»i cÆ¡ mở cuá»™c tổng tiến công và nổi dáºy vá»›i tinh thần quyết chiến, táo bạo, bất ngá», chắc thắng.
Nghệ thuáºt chiến tranh của ta đã biết mở đầu đúng, biết đánh lâu dà i, già nh thắng lợi từng bÆ°á»›c tạo những bÆ°á»›c chuyển lá»›n của chiến tranh. Chúng ta cÅ©ng đã biết kết thúc thắng lợi cuá»™c kháng chiến hợp vá»›i thá»i cÆ¡ lịch sá», có lợi nhất cho cách mạng nÆ°á»›c ta và thế giá»›i.
Nghệ thuáºt tiến hà nh chiến tranh của ta là nghệ thuáºt đánh thắng vá» quân sá»± má»™t kẻ thù mạnh trong má»™t cuá»™c chiến tranh lâu dà i đối đầu vá»›i má»™t cuá»™c chiến tranh xâm lược thá»±c dân má»›i cá»±c kỳ ác liệt, phức tạp.
Äiểm nổi báºt ở đây không chỉ là phát triển nghệ thuáºt quân sá»± chiến tranh nhân dân đến mức cao ở cả hai miá»n đất nÆ°á»›c mà còn là sá»± hình thà nh và phát triển khá hoà n thiện má»™t nghệ thuáºt đấu tranh chÃnh trị đặc sắc, là m cho chÃnh trị không chỉ là ná»n tảng cÆ¡ bản của cuá»™c chiến tranh nhân dân ta mà còn là má»™t phÆ°Æ¡ng thức tiến công địch có hiệu lá»±c chiến lược cao, trá»±c diện tiến công địch trên chiến trÆ°á»ng.
Chiến tranh nhân dân của ta tháºt sá»± là chiến tranh do dân, vì dân. ChÃnh trị trong chiến tranh của ta là chÃnh trị quân sá»±, còn quân sá»± của ta là quân sá»± chÃnh trị. Nghệ thuáºt tiến hà nh chiến tranh hay nhất, đạt hiệu lá»±c chiến lược lá»›n nhất của ta là nghệ thuáºt kết hợp đấu tranh quân sá»±, đấu tranh chÃnh trị và đấu tranh ngoại giao phát triển đến trình Ä‘á»™ cao.
Äặc Ä‘iểm cÆ¡ bản của ná»n nghệ thuáºt tiến hà nh chiến tranh nhân dân đó là nghệ thuáºt lấy nhá» thắng lá»›n, lấy yếu chống mạnh vá» kinh tế và váºt chất kỹ thuáºt, lấy Ãt đánh nhiá»u vá» lá»±c lượng vÅ© trang táºp trung, lấy trang bị kỹ thuáºt Ãt hÆ¡n và kém hiện đại đánh thắng quân địch có trang bị kỹ thuáºt dồi dà o và hiện đại hÆ¡n. Nó biểu thị má»™t tÆ° duy quân sá»± rất sáng tạo, tiêu biểu cho há»c thuyết chiến tranh nhân dân Việt Nam trong thá»i đại Hồ Chà Minh.
(Bách khoa Tri thức Quốc phòng toà n dân)