Vốn hóa có tên tiếng Anh "Capitalization" được hiểu là tổng giá trị hiện tại của một công ty, trong một thời gian xác định. Vốn hóa bao gồm tổng giá trị cổ phiếu, các khoản nợ dài hạn và thu nhập được giữ lại của một doanh nghiệp. Show Hiểu đơn giản, giá trị vốn hóa thị trường là tổng của giá trị từ các loại vốn cổ phần mà công ty đang phát hành hay là tổng số tiền cần bỏ ra để mua lại doanh nghiệp ở thời điểm hiện tại và là thước đo quy mô của một doanh nghiệp. Doanh nghiệp được đánh giá là thành công hay thất bại phụ thuộc vào quy mô và tốc độ tăng trưởng của giá trị vốn hóa thị trường.  Vốn hóa là gì, cách tính vốn hóa hiện nay (Ảnh minh họa - Nguồn từ Internet) 2. Có mấy loại vốn hóa?Về cơ bản, vốn hóa được chia làm 2 loại: Vốn hóa trong ngành kế toán và vốn hóa trong ngành tài chính. 2.1. Vốn hóa trong ngành kế toán- Đối với ngành kế toán, vốn hóa được xác định trên bảng cân đối kế toán bằng việc ghi nhận các khoản chi phí tài sản. - Ngoài ra, một khoản cho thuê vốn là việc chuyển một khoản thuê hoạt động ngoài bảng cân đối sang bảng cân đối kế toán và ghi nhận lại, điều này được nhắc đến khá nhiều trong vốn hóa đối với ngành kế toán. - Muốn làm được điều đó, đầu tiên kế toán viên cần xác định giá trị ngay tại thời điểm hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê hoạt động trong tương lai, đồng thời trên bảng cân đối kế toán phải ghi lại số tiền dưới dạng tài sản nợ tương ứng. 2.2. Vốn hóa trong ngành tài chính- Ngoài giá trị sổ sách, giá trị thị trường của một doanh nghiệp là điều mà các nhà đầu tư cần lưu tâm trong quá trình phân tích. Giá trị cổ phiếu của một doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị thị trường của vốn. - Giai đoạn bị thừa hoặc thiếu vốn là điều không thể tránh khỏi đối với các công ty. Doanh thu của doanh nghiệp không còn đủ khả năng để chi trả các chi phí vốn là nguyên nhân chủ chốt dẫn đến tình trạng thiếu vốn. 3. Cách tính vốn hóa của một doanh nghiệp hiện nay như thế nào?Để tính được vốn hóa của một doanh nghiệp, cần nắm rõ giá cổ phiếu hiện tại và số lượng cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường, cụ thể công thức tính vốn hóa của một doanh nghiệp như sau: Vốn hóa thị trường = Giá cổ phiếu tại thời điểm hiện tại (X) số lượng cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường Ví dụ: Một doanh nghiệp có 50 triệu cổ phiếu, mỗi cổ phiếu có giá 30 USD. Tính giá trị vốn hóa của doanh nghiệp. Theo công thức trên, ta có: Vốn hóa thị trường của doanh nghiệp = 30 USD X 50 triệu = 150 triệu USD. 4. Vốn hóa có ý nghĩa như thế nào?Ý nghĩa của vốn hóa đối với doanh nghiệp và nhà đầu tư, cụ thể như sau: (i) Đối với doanh nghiệp: - Làm nổi bật rõ quy mô cũng như vị thế của doanh nghiệp này so với doanh nghiệp khác trên thị trường. - Các công ty hoạt động lâu năm và đi đầu trong ngành là biểu hiện rõ nhất của vốn hóa cao. Trái lại, đối với các doanh nghiệp mới thành lập, chịu ảnh hưởng nặng nề từ các biến động khác nhau trên thị trường thường có vốn hóa thấp. (ii) Đối với nhà đầu tư: - Khi đầu tư cổ phiếu, xác định cụ thể mức độ rủi ro và tính thanh khoản là điều cần thiết đối với một nhà đầu tư. - Trong tương lai, tiềm năng phát triển của các loại cổ phiếu cũng cần xem xét một cách cụ thể. Tốc độ tăng trưởng chậm nhưng ổn định, về lâu dài đem lại lợi nhuận cao cho các công ty có mức vốn hóa lớn. Ngược lại, sự tăng trưởng nhanh và mạnh sẽ là tiềm năng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. - Không chỉ dừng lại ở đó, vốn hóa còn cung cấp đa dạng sự lựa chọn, đồng thời xác định rủi ro khi đầu tư cổ phiếu. Vietcombank tiếp tục có năm thứ 3 dẫn đầu thị trường về vốn hóa với quy mô 448.000 tỷ đồng. Trong khi đó, vốn hóa của một số doanh nghiệp như Vingroup, Vinhomes lại bị thu hẹp. .png) Vietcombank là doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt duy nhất khởi đầu năm 2024 với vốn hóa trên 400.000 tỷ đồng. Ảnh: Nam Khánh. Bước sang năm 2024, thị trường chứng khoán Việt Nam ghi nhận 50 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa trên 1 tỷ USD (tương đương hơn 24.000 tỷ đồng). Tổng giá trị vốn hóa của 50 doanh nghiệp này tính đến phiên giao dịch cuối cùng của năm 2023 đạt gần 4 triệu tỷ đồng. Trong đó, với quy mô trên 448.800 tỷ đồng, Vietcombank là doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất thị trường kể từ cuối năm 2020 đến nay. Đây cũng là doanh nghiệp duy nhất khởi đầu năm mới 2024 với mức vốn hóa xấp xỉ nửa triệu tỷ đồng trên sàn chứng khoán Việt. Ngoài Vietcombank, top 10 doanh nghiệp lớn nhất sàn chứng khoán còn có BIDV, Vinhomes, PV Gas, Vingroup, Hòa Phát, VPBank, VietinBank, ACV và Vinamilk. Vốn hóa nhóm ngân hàng "phình to" Sau năm 2022 không mấy thuận lợi, thị trường chứng khoán trong nước ghi nhận sự hồi phục nhanh chóng của nhiều cổ phiếu vốn hóa lớn trong năm 2023. Quy mô của các doanh nghiệp qua đó cũng cải thiện và “nở ra” đáng kể. Điển hình như Vietcombank năm qua ghi nhận giá cổ phiếu tăng 18,5% lên mốc 80.300 đồng/đơn vị. Cuối tháng 7/2023, thị giá VCB từng có thời điểm đóng cửa ở mốc 93.400 đồng/cổ phiếu (giá đã điều chỉnh), đưa giá trị vốn hóa nhà băng vượt nửa triệu tỷ đồng. Đáng chú ý, Vietcombank là doanh nghiệp niêm yết đầu tiên chạm đến con số này trong suốt 23 năm kể từ ngày thị trường chứng khoán Việt Nam bắt đầu đi vào hoạt động. .png) Việc cổ phiếu hồi phục cũng giúp vốn hóa của BIDV tăng mạnh lên gần 247.400 tỷ đồng vào cuối năm 2023 và là một trong 2 doanh nghiệp (bên cạnh Vietcombank) khởi đầu năm 2024 với mức trên 200.000 tỷ đồng. So với đầu năm 2023, giá cổ phiếu BID đã tăng gần 27%. Hiện nhóm ngân hàng đang đóng góp 4 cái tên trong top 10 doanh nghiệp quy mô nhất sàn chứng khoán. Bên cạnh Vietcombank, BIDV còn có VPBank và VietinBank. Chốt sổ năm 2023, vốn hóa của 2 ngân hàng trên lần lượt đạt 152.300 tỷ đồng (xếp thứ 7) và 145.500 tỷ đồng (xếp thứ 8). Cổ phiếu của 2 ngân hàng cũng tăng 12,5% và 11,1% so với đầu năm. Hòa Phát là doanh nghiệp hiếm hoi không thuộc nhóm ngân hàng ghi nhận vốn hóa hồi phục tích cực trong năm vừa qua, đạt trên 162.500 tỷ đồng. Tháng 11/2022, bức tranh tiêu cực của nền kinh tế nói chung và của ngành thép nói riêng đã kéo giá cổ phiếu HPG xuống ngưỡng 12.000 đồng/đơn vị, mức thấp nhất trong vòng 23 tháng. Từng là doanh nghiệp giá trị lớn thứ 4 sàn chứng khoán vào thời đỉnh cao nhưng đã có lúc vốn hóa của Hòa Phát bị đẩy khỏi top 10. Đến năm 2023, cổ phiếu HPG hồi phục ấn tượng và đóng cửa phiên giao dịch cuối cùng của năm này ở mức 27.950 đồng/cổ phiếu, tăng 55%. Với đà tăng ấn tượng kể trên, Hòa Phát trở thành doanh nghiệp khởi đầu năm 2024 với quy mô vốn lớn thứ 6 thị trường chứng khoán Việt. Vingroup, Vinhomes giảm hàng trăm nghìn tỷ đồng Trong khi đó, cả Vingroup lẫn Vinhomes đều khởi đầu năm mới 2024 với mức vốn hóa thấp hơn so với năm 2023. Tính đến cuối năm 2023, vốn hóa của 2 doanh nghiệp “họ Vin” giảm còn lần lượt 170.500 tỷ đồng và 188.100 tỷ đồng. Nửa đầu năm 2023, cổ phiếu VIC và VHM dành phần lớn thời gian đi ngang. Tuy nhiên, kể từ tháng 7, giá cổ phiếu bất ngờ tăng vọt nhờ đón nhận hàng loạt thông tin tích cực bên kia bán cầu, đáng chú ý nhất là sự kiện cổ phiếu VinFast niêm yết trên sàn Nasdaq (Mỹ) thông qua một thương vụ SPAC. Thời điểm đó, cổ phiếu VIC đã tăng chạm mốc 75.600 đồng/đơn vị, cao nhất trong hơn một năm trước đó. Trong khi, cổ phiếu VHM cũng chạm mốc 63.000 đồng/đơn vị. .png) Việc giá cổ phiếu VIC và VHM lao dốc ảnh hưởng đến vốn hóa của 2 doanh nghiệp. Ảnh: DNSE. Dẫu vậy, đây chỉ là đợt tăng giá trong ngắn hạn. Sau khi cơn sốt VinFast hạ nhiệt, bộ đôi cổ phiếu này nhanh chóng tụt dốc và xuyên thủng hàng loạt ngưỡng hỗ trợ. Vốn hóa của 2 đầu tàu lĩnh vực bất động sản cũng bốc hơi hàng trăm nghìn tỷ đồng. Kết thúc phiên giao dịch cuối cùng của năm 2023, thị giá VIC tạm dừng ở mức 44.600 đồng/cổ phiếu, trong khi VHM dừng ở 43.200 đồng/cổ phiếu, giảm lần lượt 17% và 10%. Có kết quả kinh doanh tích cực, nhưng với việc cổ phiếu miệt mài dò đáy năm 2023 cũng khiến vốn hóa của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) khởi đầu năm 2024 thấp hơn đáng kể. Trong năm 2023, giá cổ phiếu ACV đã giảm trên 22% và thậm chí chưa phát tín hiệu tạo đáy. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tốc độ phục hồi chậm chạp của ngành hàng không lẫn du lịch. Ngoài ra, doanh nghiệp này đang phải chịu áp lực lớn khi là chủ đầu tư dự án sân bay Long Thành. |
