Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng, ảnh hưởng đến hoạt động sống và phát triển của cơ thể. Đây là tuyến nội tiết lớn nhất, có chức năng tiết hormon T3 và T4 không thể thay thế. Vậy tuyến giáp hoạt động như thế nào?
1. Tuyến giáp là gì?
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết có kích thước lớn, hình bướm, nằm ở phía sau thanh quản và phía trước khí quản. Kích thước của tuyến giáp khoảng 2 inch. Tuyến giáp có cấu tạo gồm 3 phần: thùy trái, thùy phải và eo tuyến giáp kết nối 2 thùy. Một số người không có eo tuyến giáp mà chỉ tồn tại hai thùy riêng biệt bám vào sụn giáp. Các túi tuyến giáp có đường kính từ 150 – 300 micron.
Chức năng quan trọng nhất của tuyến giáp là gì? Đó chính là chức năng sản xuất ra hormon. Nó sản xuất chủ yếu ra hai loại hormon là thyroxine (gọi tắt là T4) và triiodothyronine (gọi tắt là T3). Trong đó, lượng hormon T3 là 20%, lượng hormon T4 là 80%. Sau khi được tuyến giáp tiết ra, các enzyme đặc hiệu trong các mô khác như gan hoặc thận có thể chuyển T4 thành hormone hoạt động T3. Chỉ số T3, T4 bình thường (đối với người trưởng thành) khi hormon T3 đạt mức 1.3 – 3.1 nmol/l hoặc 0.8-2.0 ng/ml. Các trị số của T3 sẽ tăng giảm tương ứng với T4, tuy nhiên, ở một số trường hợp mắc bệnh nhiễm độc tuyến giáp do T3 thì T3 tăng nhưng T4 lại bình thường.
Khi nhắc đến chức năng của tuyến giáp đối với cơ thể con người, có một số chức năng quan trọng như:
- Tác động và điều tiết hoạt động của tuyến sữa và tuyến sinh dục.
- Kích thích lượng máu qua tim, tăng nhịp tim, kích thích hô hấp cung cấp oxy cho sự chuyển hóa ở các mô và cơ quan.
- Tăng hoạt động chuyển hóa ở tế bào, tăng cường chuyển hóa chất béo và glucid giúp cơ thể giảm cân hiệu quả.
- Tăng cường hoạt động của não bộ và thần kinh, giúp não bộ tập trung.
- Giúp các tế bào trong cơ thể sinh trưởng và phát triển
- Duy trì hàm lượng canxi và oxy trong máu ở mức ổn định.
Ngoài ra, chức năng cụ thể của hai loại hormone tuyến giáp như sau:
- Hormon T3 là loại hormon quan trọng nhất mà tuyến giáp tiết ra, ảnh hưởng đến hoạt động của hầu hết cơ quan trong cơ thể. Hormon T3 chị tạo ra 20% bởi tuyến giáp, số còn lại chủ yếu được tạo ra từ gan. Tại cơ quan này, phản ứng khử Iod của T4 diễn ra bởi chất xúc tác là men gan.
- Hormon T4 là thành phần sinh lý trong vòng điều hòa hoạt động tuyến giáp, tác động đến quá trình chuyển hóa chung của cơ thể.
Ngoài ra, còn có các tế bào sản xuất hormone khác trong tuyến giáp gọi là tế bào C. Những tế bào này sản xuất calcitonin. Calcitonin đóng vai trò điều chỉnh nồng độ canxi và phốt phát trong máu, điều này rất quan trọng đối với sức khỏe và duy trì sự chắc khỏe cho xương của bạn.
3. Hoạt động của tuyến giáp
Cũng giống như các tuyến nội tiết khác trong cơ thể, hoạt động của tuyến giáp là tiết hormon, phóng hormon vào máu để hormon đi khắp cơ thể và thực hiện chức năng của nó. Hiệu đơn gairn, tuyến giáp giống như một nhà máy sản xuất hormon T3, T4 sau đó phóng thích chúng đi khắp cơ thể. Nguyên liệu để tạo ra hormon tuyến giáp là iod trong thực phẩm hàng ngày. Điều khiển và cân bằng hoạt động của tuyến giáp có vùng dưới đồi (trong não) và tuyến yên.
Vùng dưới đồi tạo ra TRH hay còn gọi là TSH Relesing hormon, truyền tín hiệu đến tuyến yên để tăng hoạt giảm sản xuất TSH. Sự giải phóng hormon kích thích hoạt động tuyến giáp TSH sẽ điều chỉnh hàm lượng hormon T3, T4 tăng hoặc giảm. Khi nhận thấy hàm lượng T3 và T4 trong máu thấp, tuyến yên sẽ tiết nhiều TSH và ngược lại.
Sau khi được phóng thích vào máu, hormon T3 và T4 sẽ tồn tại dưới 2 dạng: dạng 1 gắn với protein huyết tương chủ yếu là TBG (thyroxine binding globuline), 1 phần gắn với TBA và TBPA; dạng 2 là dạng tự do FT3 (Free Triiodothyroxine) FT4 (Free Thyroxine), chỉ chiếm 1 phần nhỏ của T3 và T4 nhưng lại thể hiện chức năng sinh lý rất rõ ràng.
Khi T3 và T4 đi vào máu sẽ điều chỉnh tốc độ chuyển hóa hoạt động của các tế bào trong cơ thể. Ví dụ, T3 và T4 điều chỉnh nhịp tim của bạn. Nếu T3 và T4 hoạt động kém, nhịp tim sẽ chậm lại, lượng máu và oxy đi vào cơ thể sẽ thấp hơn. Với nhu động ruột cũng tương tự. Khi T3 và T4 thấp, hoạt động của nhu động ruột sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng táo bón.
Có thể thấy, tuyến giáp ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động của cơ thể. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe của tuyến giáp và sức khỏe tổng thể, bạn cần khám sức khỏe định kỳ 1 – 2 lần/ năm nhằm phát hiện bệnh tuyến giáp sớm nhất.
Bản quyền thuộc về ungthutuyengiap.org. Vui lòng trích dẫn nguồn khi sử dụng! Trân trọng cảm ơn!
IP của bạn là: 117.4.90.25
Thời gian: {{time | date:"dd-MM-yyyy ' ' HH:mm:ss"}}
Tuyến yên là một trong những tuyến nội tiết quan trọng nhất của cơ thể. Chính vì vậy khi tuyến yên bị suy giảm thường gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng cho cơ thể. Vậy vị trí và chức năng tuyến yên cụ thể là gì?
1. Vị trí tuyến yên ở đâu?
Tuyến yên nằm ở nền sọ, phía sau mũi với kích thước bằng khoảng hạt đậu. Tuyến yên rất gần với một phần khác của não bộ, được gọi là vùng dưới đồi (hạ đồi). Nó nằm dính liền dưới não và được che chở bằng một cấu trúc xương.
Mặc dù nhỏ như vậy, tuyến yên cũng được chia thành hai ngăn gọi là hai “thùy”. Thùy trước hơi lớn hơn thùy sau. Thùy sau là nơi tập trung của khoảng 50.000 đầu mối dây thần kinh liên lạc khắp mọi phần trong cơ thể. Hai phần chính này của tuyến yên phóng thích tiết nội tiết tố khác nhau nhắm đến các cơ quan đích khác nhau của cơ thể.
Tuyến yên được tìm thấy ở nền sọ, phía sau mũi với kích thước bằng khoảng hạt đậu
2. Chức năng tuyến yên là gì?
Tuyến yên trước có vai trò sản xuất các hormone có tác dụng điều hòa các hoạt động của cơ thể trên phạm vi rất rộng, từ tăng trưởng đến sinh sản. Sự sản xuất hormone từ thùy trước tuyến yên được kiểm soát bởi vùng dưới đồi. Có ít nhất bảy loại hormone khác nhau được tiết ra bởi thùy trước tuyến yên. Thùy sau tuyến yên chỉ sản xuất hai loại hormone.
Các hormone tuyến yên sau đó có thể kích thích tuyến nội tiết đích để chúng sản xuất hormone riêng của nó giúp làm tăng tốc độ chuyển hóa của cơ thể.
Những hóa chất do các tuyến yên tiết ra đi thẳng vào máu để được dẫn đi khắp cơ thể. Hệ thống nội tiết như một cơ quan điều tiết nhiều hoạt động diễn ra trong cơ thể. Tuyến yên, một bộ phận của hệ thống nội tiết, điều khiển và kiểm soát nhiều chức năng trong cơ thể. Thật ra tuyến yên là thành phần quan trọng nhất của cơ thể trong việc điều tiết sự tăng trưởng, tạo sữa và kiểm soát hoạt động của tất cả các tuyến nội tiết khác.
Tuyến yên cũng điều khiển cả sự tình dục của con người. Nó cũng điều hòa quá trình trao đổi chất, tức là quá trình biến đổi thực hành nhiều dạng năng lượng khác nhau. Đồng thời chính tuyến yên có ảnh hưởng đến hoạt động của vài bắp cơ, của thận và nhiều cơ quan khác.
Chức năng tuyến yên trước là sản xuất các hormone có tác dụng điều hòa các hoạt động của cơ thể
3. Coi chừng suy tuyến yên
Có thể thấy, chức năng tuyến yên đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể. Do đó bạn cần cảnh giác với bệnh lý suy tuyến yên. Tình trạng suy tuyến yên thường xảy ra từ từ, có thể hàng tháng đến hàng năm. Sau đó bệnh khởi phát triệu chứng một cách đột ngột. Các triệu chứng thường không đặc hiệu. Bao gồm: mệt mỏi, lạnh, yếu cơ, ăn không ngon, sụt cân, đau bụng, huyết áp thấp, nhức đầu, rối loạn thị giác,…
Suy giảm tuyến yên thường gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng cho cơ thể. Chậm tăng trưởng, mất khả năng sinh sản, suy giảm chức năng tuyến giáp… là những hệ quả thường xảy ra ở những người mắc căn bệnh này. Bệnh suy tuyến yên thậm chí còn đe dọa tính mạng người bệnh, nhất là trường hợp suy cấp do có khối u lớn.
Vì vậy khi có triệu chứng cảnh báo tình trạng suy tuyến yên, người bệnh nên đến ngay bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, chẩn đoán và tư vấn điều trị hiệu quả.