BộNông nghiệp Hoa KỳTrung tâm bảo tồn tài nguyên thiên nhiên Viện Chất lượng đất HƯỚNG DẪN ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG ĐẤT PHỤC VỤCHO LẬP KẾHOẠCH BẢO TỒN(USDA) Tháng 1 – 2001 PHẦN 1KHÁI QUÁT VỀCHẤT LƯỢNG ĐẤT CHẤT LƯỢNG ĐẤT LÀGÌ? Chất lượng đất là khả năng thực hiện chức năng của từng loại đất riêng biệt trong các giới hạn của hệsinh thái nhân tạo hoặc tựnhiên để: -Duy trìnăng suất của cây trồng vàvật nuôi, -Duy trìhoặc cải thiện chất lượng không khívànước, -Hỗtrợsức khỏe vànơi sống của con người. Các chức năng củ a đất: -Duy trìnăng suất, sựđa dạng vàhoạt động sinh học, -Điều hòa vàphân bổdòng nước vàchất hòa tan, - Lọc, làm chất đệm, giảm lượng, cố định và giảm độc tính của các vật liệu hữu cơ và vô cơ, bao gồm cả các phế phẩm của đô thị hoặc công nghiệ p vàcác chất lắng đọng từkhíquyển, -Tích trữ và xoay vòng dưỡng chất và các nguyên tố khác trong phạm vi sinh quyển Trái Đất, -Hỗ trợ các cấu trúc kinh tế – xã hội và bảo vệ các di vật quý cổ đại cóliên quan đến nơi cư trúcủa con người. (Theo Seyboll et al, 1998). Các khảnăng thực hiện các chức năng của đất biến đổi một cách tự nhiên; do đó, chất lượng đất được đánh giá tùy theo từng loại đất. Chất lượng đất được chia làm hai phần riêng rẽ nhưng có quan hệ chặt chẽ với nhau: chất lượng tự nhiên vàchất lượng động. Các đặc điểm như: thành phần cơ giới, khoáng vật học... là các tính chất nội sinh của đất, được quyết định bởi các yếu tố hình thành đất – khí hậu, địa hình, thực vật, đá mẹ và thời gian. Nói chung, các tính chất này quyết định chất 2  lượng tự nhiên của đất. Chúng giú p so sánh một loại đất này với loại đất khác và đánh giá đất cho các mục đích sử dụng riêng. Ví dụ, nếu các tính chất khác là như nhau, thì đất thịt có khả năng giữ nước tốt hơn đất cát; do đó, đất thịt có chất lượng tự nhiên tốt hơn đất cát. Chất lượng đất, về tổng quát, thường được xem như khả năng của đất. Các mô tả theo đơn vị trên bản đồ của các báo cáo điều tra dựa trên sự khác nhau giữa các đặc tính tựnhiên của đất. Gần đây, chất lượng đất thường được xem như chất lượng động của đất, được định nghĩa như sự thay đổi tự nhiên các tính chất đất do các hoạt động của con người. Một số hoạt động, như dùng cây che phủ, làm tăng vật chất hữu cơ vàcótác động tích cực đến chất lượng đất. Các hoạt động khác, như cày bừa khi đất ướt, tác động bất lợi đến chất lượng đất do nólàm tăng độchặt đất. Do đó, đánh giá chất lượng đất thường là đánh giá các tác động của các hoạt động của con người đến “sức khỏe” đất. Tài liệu này cung cấ p các thông tin đểtiến hành đánh giácác loại đất điển hình, bao gồm: - So sánh ảnh hưởng của các hệthống quản lýđất khâc nhau đến chất lượng đất của 2 (hay nhiều hơn) cánh đồng cócùng đơn vịbản đồđất (loại đất). -Xác định các xu hướng biến động theo thời gian trên 1 hay nhiều cánh đồng để nhận dạng các ảnh hưởng của hoạt động của con người đến chất lượng đất vàcác nguồn gốc của các vấn đềcủa đất. -Dựđoán các khu vực cóvấn đề. Các thủ tục đánh giáđất được đưa ra trong tài liệu này không thể sử dụng đểso sánh chất lượng giữa các đơn vịbản đồđất khác nhau. 3 Box 1.Chất lượng đất làgìvàtại sao nóquan trọng? -chất lượng đất thường được xem như chất lượng động của đất, được định nghĩa như sựthay đổi tựnhiên các tính chất đất do các hoạt động của con người. -Định giáchất lượng đất làcông cụđể đánh giácác thay đổi gây ra do con người vàđểliên kết đến các nguồn lực còn tồn tại cóliên quan đến tác động môi trường từcác hoạt động trên đất của con người. |
