Chỉ số men gan cao bao nhiêu nguy hiểm năm 2024

Gan là cơ quan chính trong cơ thể xử lý những chất độc nên các tế bào gan luôn phải chịu tác động cùng những nhân tố độc hại. Men gan tăng cao chính là dấu hiệu gan đang bị tổn thương. Đối tượng mắc bệnh men gan cao ngày càng có xu hướng trẻ hoá mà nguyên nhân chủ yếu là do bia rượu. Nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời có thể khiến bệnh trở nặng, thậm chí gây tử vong.

1. Chỉ số men gan là gì?

Men gan là hệ thống enzym hoàn chỉnh trong gan giúp tổng hợp và chuyển hoá chất, khi bị rối loạn có thể dẫn tới gia tăng hàm lượng giải phóng vào máu gây các biến chứng nguy hiểm. Có 4 loại men gan gồm AST, ALT, ALP và GGT trong đó:

• AST và ALT là 2 loại enzyme cơ bản, tồn tại trong máu. Khi 2 chỉ số này tăng cao hơn ngưỡng cho phép nghĩa là gan đang bị tổn thương có thể do u gan, suy gan, gan nhiễm mỡ, bệnh gan do sử dụng rượu.
• GGT và ALP là 2 chỉ số men gan mật thường tăng trong các trường hợp mật bị tắc hoặc viêm, có thể gấp tới 10 lần so với giá trị bình thường.

Các chỉ số men gan bình thường sẽ trong các ngưỡng sau:

• AST: 20-40 UI/L
• ALT: 20-40 UI/L
• GGT: 20-40 UI/L
• Phosphatase kiềm: 30-110 UI/L

2. Men gan cao có nguy hiểm không?

Men gan cao chính là biểu hiện của gan bị tổn thương và phá hủy do các nguyên nhân khác nhau. Men gan càng cao thì mức độ tổn thương càng nặng hay chính là tỷ lệ thuận với mức độ tổn thương. Tình trạng này thường gặp ở những người sử dụng bia rượu quá mức, người có tiền sử bệnh gan. Giai đoạn đầu men gan tăng cao có thể không biểu hiện rõ ràng thành triệu chứng nhưng đối với các trường hợp bệnh lý cấp tính sẽ có các biểu hiện như: rối loạn tiêu hoá, mẩn đỏ, ngứa, đau bụng, vàng da,... Việc đánh giá chỉ số men gan cụ thể như sau:

• Chỉ số men gan từ 40-80: cảnh báo nguy cơ gan nhiễm mỡ, viêm gan virus hay viêm gan do rượu
• Chỉ số men gan từ 80-150 cảnh báo chức năng gan bị suy giảm, có thể gây biến chứng như xơ gan, xơ gan cổ trướng
• Nếu chỉ số men gan từ 150-200 thì tế bào gan đã bị tổn hại nghiêm trọng, có thể dẫn đến xơ gan, suy gan, thậm chí là ung thư gan.

3. Những nguyên nhân gây ra tăng men gan

Một số nguyên nhân gây tăng nồng độ men gan bao gồm các nguyên nhân tại gan và ngoài gan như:

• Viêm gan virus: là nguyên nhân điển hình khiến men gan tăng đột biến, gồm viêm gan siêu vi A, B, C, D, E. Các virus này xâm nhập vào cơ thể và phá huỷ tế bào gan dẫn tới tổn thương gan nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan
• Tắc đường mật do giun, sỏi, viêm tụy, tắc ruột, viêm dạ dày cấp,... cũng làm tăng men gan nhưng không nhiều như chỉ số gặp trong viêm gan
• Các như sốt rét, sởi, sốt xuất huyết, nhiễm trùng máu trong giai đoạn toàn phát cũng làm tăng men gan
• : Việc sử dụng rượu bia quá đà trong thời gian dài cũng khiến gan bị tổn thương và suy giảm chức năng, gây tăng men gan
• Tác dụng phụ của thuốc: Thói quen tự ý sử dụng kháng sinh, kháng viêm hay thuốc giảm đau cũng có thể làm men gan tăng nếu lạm dụng các loại thuốc này. Gần đây các loại thực phẩm chức năng, thuốc không rõ nguồn gốc cũng làm tăng nguy cơ viêm gan.
• Ngoài ra chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ men gan.

Việc men gan tăng còn có nguyên nhân do hấp thụ 1 phần độc tố chứa trong thực phẩm. Do đó các thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, nấm mốc, chứa chất bảo quản, lượng thuốc bảo vệ thực vật cũng khiến gan hoạt động nhiều hơn để loại bỏ và xử lý những độc tố này.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

XEM THÊM:

• Men gan cao nên ăn uống như thế nào?
• Đọc chỉ số xét nghiệm chức năng gan như thế nào?
• Cơ thể mệt mỏi, ớn lạnh có phải do men gan tăng?

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.

Men gan cao có nguy hiểm không? Thực tế, nồng độ men gan cao đưa ra những dự báo về sức khỏe người bệnh, đặc biệt là chức năng gan, mức độ tổn thương gan, cảnh báo khả năng viêm, xơ gan thậm chí có liên quan đến tỷ lệ tử vong trong tương lai. Vì vậy, việc quan tâm “men gan cao ảnh hưởng gì đến sức khỏe?” là vô cùng cần thiết.

AST, ALT, ALP hay GGT là những enzyme có trong tế bào gan. Bình thường chúng tham gia vào các hoạt động sinh hóa của gan, có vai trò trong việc tạo glycogen, chuyển hóa acid amin… Sự tăng lên của nồng độ men trong máu có liên quan mật thiết với các tổn thương ở gan. Do đó, nếu đặt vấn đề men gan cao có ảnh hưởng gì không? Thì câu trả lời chính xác là có, nó cho thấy rằng gan của bạn đang gặp những bất ổn và cần được quan tâm kịp lúc trước khi điều tồi tệ hơn xảy đến.

Men gan cao là dấu hiệu cảnh báo gan đang bị tổn thương bởi sự tấn công của virus hay các tác nhân độc hại từ bên ngoài

Vậy men gan cao bao nhiêu thì nguy hiểm? Các chỉ số men gan AST, ALT, GGT không vượt quá 40 UI/L có thể được xem là bình thường. Cụ thể nồng độ AST, ALT, GGT thường dao động trong khoảng 20 – 40 UI/L (riêng GGT ở nam giới có thể ở mức 11 – 50 UI/L), nồng độ ALP nằm trong khoảng 30 – 110 UI/L. Men gan cao gấp 5 lần trở lên được coi là cấp độ nguy hiểm. Do đó người bệnh cần chú ý và nhanh chóng chủ động kiểm soát ngay khi men gan còn ở giai đoạn tăng nhẹ.

Men gan cao ảnh hưởng gì đến sức khỏe?

Các loại men AST, ALT, GGT, ALP, ngoài có trong tế bào gan còn có thể được tìm thấy ở các mô khác như tim thận, tuyến tụy, cơ bắp. Do đó dấu hiệu men gan cao không chỉ cho biết tình trạng tổn thương gan mà còn cảnh báo những bất ổn về sức khỏe toàn thân.

1. Chỉ số từng loại men gan khác nhau cảnh báo những bệnh lý khác nhau

Chỉ số từng loại men gan cho biết điều gì? Men gan cao có nguy hiểm không? Thông thường mỗi loại men (enzym) gan có vai trò cá biệt, do đó khi gan bị tổn thương, chỉ số từng loại men gan sẽ cho biết phần nào về những khả năng có thể xảy ra với người bệnh. Theo thông tin đăng tải của Đại học Johns Hopkins , dựa trên sự tăng lên của mỗi loại men gan có thể đưa ra chẩn đoán như sau:

• AST tăng là là dấu hiệu cảnh báo bệnh gan nguyên phát, chấn thương và bệnh lý về cơ, nhồi máu cơ tim cấp, viêm tụy, nhồi máu thận, thuyên tắc phổi, ngoài ra có thể do bỏng nặng hay phẫu thuật đường ruột.
• ALT tăng có thể do tắc nghẽn đường mật, bệnh gan nguyên phát, viêm tụy.
• ALP tăng là dấu hiệu của bệnh gan nguyên phát, bệnh cận cường giáp, bệnh cường giáp, tắc nghẽn đường mật, bệnh về xương.
• GGT liên quan đến viêm tụy, bệnh gan nguyên phát, tắc nghẽn đường mật, uống rượu bia.

Điều này cho thấy rằng không phải lúc nào men gan cao cũng có nghĩa là bạn đang mắc phải bệnh lý về gan. Song, với vai trò chủ chốt trong việc chuyển hóa chất độc hại, thuốc, hay dưới tác động của các tác nhân sinh học như bức xạ, kim loại nặng,… gan trở thành đối tượng thường xuyên bị tấn công và dễ tổn thương, vì vậy mà những bệnh lý liên quan đến việc làm tăng men gan cũng nhiều hơn.

Chỉ số men gan có thể cho biết phần nào tình trạng gan đang gặp phải

2. Tỷ lệ AST và ALT phản ánh vấn đề của gan

AST và ALT là hai loại men gan phổ biến thường được đề cập đến trong các xét nghiệm và dự đoán về tình trạng của gan. Để biết men gan cao có ảnh hưởng gì các bác sĩ thường căn cứ vào tỷ lệ giữa AST và ALT trong máu người bệnh để dự đoán:

• Tỷ lệ AST/ALT < 1 (trong đó, ALT cao hơn đáng kể so với AST) đưa ra dự đoán về bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
• Tỷ lệ AST/ALT = 1 (trong đó ALT bằng AST), cho thấy khả năng mắc viêm gan siêu vi cấp hoặc nhiễm độc gan liên quan đến thuốc.
• Tỷ lệ AST/ALT > 1 (trong đó AST cao hơn ALT), là dấu hiệu theo dõi diễn tiến xơ gan
• Tỷ lệ AST/ALT > 2:1 (trong đó AST cao gấp đôi ALT) là cảnh báo về các bệnh lý gan do rượu.

Những tỷ lệ trên chỉ có giá trị tham khảo, muốn xác định cụ thể nguyên nhân khiến men gan tăng cần phải hỏi tiền sử bệnh lý và tiến hành các xét nghiệm liên quan mới biết được kết quả chính xác. Mặt khác, không phải trong mọi trường hợp men gan cao đều gây nguy hiểm cho người bệnh. Chẳng hạn, ở người bị viêm gan A cấp tính, nồng độ men gan có thể tăng lên rất cao, song bệnh viêm gan A có thể tự khỏi, người bệnh có thể tự hồi phục mà không cần điều trị. Tuy nhiên, cùng là men gan cao nhưng nếu nguyên nhân là do gan bị nhiễm độc nghiêm trọng, gan thiếu máu cung cấp, thì tình trạng của người bệnh sẽ vô cùng nguy hiểm. Ở một diễn biến khác, với người bị viêm gan C mạn tính, nồng độ men gan thường chỉ tăng nhẹ, nhưng về lâu dài nếu không khắc phục đúng cách bệnh có thể diễn tiến đến xơ gan.

Đây chính là điểm khó lường của men gan cao, do đó sau khi tiến hành xét nghiệm men gan, để biết những chỉ số men gan cao có ảnh hưởng gì không, người bệnh cần tham khảo và lắng nghe ý kiến của bác sĩ, việc tiếp tục xét nghiệm và điều trị chuyên sâu hay khắc phục tại nhà sẽ do bác sĩ chỉ định.