Kiểu bài nghị luận về một ý kiến, nhận định bàn về tác phẩm văn học là kiểu bài phổ biến trong các đề thi ngữ văn. Tuy nhiên nhiều em học sinh chưa biết cách làm kiểu bài này, đôi khi các em còn sa đà vào phân tích lan man hoặc không biết bắt đầu từ đâu. Show Thật khó cho việc tìm ra một công thức hoàn hảo để rinh điểm tuyệt đối môn văn. Nhưng hi vọng với “công thức” dưới đây có thể giúp các bạn tự tin hơn, làm tốt dạng đề này hơn. 1. Để làm được một bài văn bình luận về một ý kiến cần chú ý những vấn đề sau: + Ý kiến đề bài đưa ra đánh giá phương diện nào? Nội dung hay nghệ thuật. + Ý kiến đưa ra là đúng hay sai? Quan điểm của cá nhân (Thường thì ý kiến đưa ra sẽ là chính xác so với bài nhưng không chỉ có 1 dạng này đâu nhé) + Dựa vào tác phẩm tìm những chi tiết để làm rõ và nổi bật ý kiến. - Chú ý khi làm bài văn bình luận ý kiến nên bám sát vào ý kiến, nhận định mà đề bài đưa ra. Tránh chăm chú phân tích rồi quên luôn cái ý kiến. 2. Cách làm bài bình luận: - Mở bài: +Giới thiệu tác giả, tác phẩm. +Giới thiệu tổng quát nhận định. Cách mở bài mà mình thường hay áp dụng đó là trích một nhận định khác để giới thiệu. - Thân bài: - Cần làm rõ các mặt sau: Giới thiệu,Giải thích, chứng minh - phân tích, bình luận + Giới thiệu: Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác, nội dung chính khái quát của tác phẩm, tác giả. Từ đó nêu ra ý kiến nhận định của đề bài + Giải thích: Giải thích chi tiết nội dung câu nhận định. + Chứng minh - phân tích: Các bạn phân tích những chi tiết không liên quan đến nhận định thì có thể bớt đi, k nên bình sâu, vì nếu bình sâu như thế có thể không làm nổi bật trọng tâm của đề bài. Nên chú ý các chi tiết có liên quan đến ý kiến nhận định. Kết thúc mỗi luận điểm nhớ nhắc lại ý kiến đã cho + Bình luận: Làm nổi bật sự đánh giá của bản thân, chốt lại ý kiến đó đúng hay sai. - Kết bài: Tóm lược lại vấn đề, khẳng định ý kiến, nhận đinh. 3. Các kiểu bài nhận định: + Đưa ra 1 ý kiến và cho ta phản bác lại ý kiến đó + Đưa ra 1 ý kiến và cho ta dùng tác phẩm chứng minh ý kiến đó + Đưa ra 2 ý kiến bắt ta chứng minh lựa chọn. Với kiểu bài 2 ý kiến thì chúng ta cũng đánh giá tổng quan trước, không nên khẳng định luôn, mà để qua phân tích rồi mới khẳng định. Mong rằng bài viết trên đây sẽ giúp ích cho các bạn trong việc giải quyết các đề văn dạng phân tích một ý kiến, nhận định về tác phẩm, tác giả. Chúc các bạn thành công! Hướng dẫn làm dạng bài nghị luận hai ý kiến bàn về văn học14:44 28/12/2017 Đây là kiểu bài khó nên nhiều em còn chưa biết cách triển khai. Chính vì vậy chúng tôi sẽ hướng dẫn và trình bày 1 dàn ý hoàn chỉnh cho dạng bài này giúp các em nắm được cách làm cũng như trình bày rõ ràng hơn nếu gặp trong kì thi THPT Quốc gia 2018. Dấu hiệu nhận biết kiểu bài nghị luận về hai ý kiến :Đề bài thường đưa ra 2 ý kiến về 1 tác phẩm văn học (tác phẩm thơ, tác phẩm văn xuôi, trích đoạn, hình tượng nhân vật…). Hai ý kiến này có thể thuận chiều (cả 2 ý kiến cùng đúng, cùng có ý nghĩa làm rõ đặc điểm của tác phẩm, trích đoạn, hình tượng…) hoặc ngược chiều (một ý kiến đúng còn một ý kiến sai). Ví dụ : Về hình tượng người lính trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng, có ý kiến cho rằng: Người lính ở đây có dáng dấp của các tráng sĩ thuở trước. Ý kiến khác thì nhấn mạnh: hình tượng người lính mang đậm vẻ đẹp của người chiến sĩ thời kháng chiến chống Pháp. Từ cảm nhận của mình về hình tượng này, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên. (Câu 3.a. Đề thi ĐH năm 2013 – Khối C) Ví dụ 2 : Về nhân vật Phùng trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, có ý kiến cho rằng: nét nổi bật ở người nghệ sỹ này là một tâm hồn nhạy cảm và say mê cái đẹp thơ mộng của cảnh vật. Ý kiến khác thì nhấn mạnh: vẻ đẹp sâu xa của nghệ sĩ Phùng chính là một tấm lòng đầy trăn trở, lo âu về thân phận con người. Từ cảm nhận của mình về nhân vật Phùng, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên. (Câu 3.b. Đề thi ĐH năm 2013 – Khối D) Ví dụ 3 : Về hình tượng sông Hương trong bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của Hoàng Phủ Ngọc Tường (sách Ngữ văn 12), có ý kiến cho rằng: Vẻ đẹp nổi bật của sông Hương là cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, tình tứ. Ý kiến khác thì nhấn mạnh: Vẻ đẹp bề sâu của sông Hương là những trầm tích văn hóa, lịch sử. Bằng cảm nhận về hình tượng sông Hương, anh/chị hãy bình luận các ý kiến trên. (Câu III. Đề thi ĐH năm 2014 – Khối C) Ví dụ 4 : Về hình tượng Lor-ca trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh Thảo, có ý kiến cho rằng: Đó là mẫu nghệ sĩ – chiến sĩ, vì dấn thân tranh đấu cho dân chủ và tự do nên bị bọn phát xít hành hình. Ý kiến khác thì khẳng định: Đó là mẫu nghệ sĩ thuần túy chỉ đam mê cái đẹp và sáng tạo nghệ thuật, nhưng bị giết hại oan khuất. Bằng cảm nhận về hình tượng Lor-ca, anh/chị hãy bình luận các ý kiến trên. (Câu III – Đề thi ĐH năm 2014 – Khối D) Ví dụ 5 : Nhận định về niềm khát khao tận hưởng sự sống trong bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu, từng có ý kiến cho rằng: đó là tiếng nói của cái tôi vị kỉ tiêu cực. Lại có ý kiến khẳng định: đó là tiếng nói của cái tôi cá nhân tích cực. Từ cảm nhận của mình về niềm khát khao đó, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên. (Câu 3.a. Đề thi ĐH năm 2013 – Khối D) Cách làm bài nghị luận hai ý kiến bàn về văn học1. Mở bài– Giới thiệu vài nét tác giả, tác phẩm. – Nêu vấn đề nghị luận (trích dẫn đầy đủ 2 ý kiến). 2. Thân bài– Vài nét về tác giả, tác phẩm – Giải thích ý kiến, nhận định : giải thích lần lượt từng nhận định – Chứng minh, phân tích, cảm nhận nhận 2 định ý kiến . Phần này chiếm nhiều điểm nhất và yêu cầu hàm lượng kiến thức nhiều nhất. Học sinh lấy dẫn chứng trong tác phẩm để chứng minh lần lượt hai ý kiến. – Bình luận ý kiến, nhận định: Sau khi phân tích, cảm nhận về 2 nhận định, học sinh bày tỏ ý kiến cá nhận về 2 nhận định, ý kiến đó và đưa ra lí do vì sao. Ví dụ như phủ định/ bác bỏ ý kiến sai; khẳng định ý kiến đúng; kết hợp hai ý kiến (bổ sung). 3. Kết bài:Đánh giá chung về vấn đề. Nhận xét về hai ý kiến Bài tập minh hoạ nghị luận hai ý kiến bàn về văn họcĐề bài: “Về nhân vật Thị trong tác phẩm “ Vợ nhặt” của Kim Lân có ý kiến cho rằng: Đó là người phụ nữ lao động nghèo cùng đường và liều lĩnh. Nhưng ý kiến khác lại nhấn mạnh: Thị là người giàu nữ tính & khát vọng. Từ cảm nhận của mình về nhân vật anh ( chị ) hãy bình luận những ý kiến trên? Hướng dẫn lập dàn ý: Mở bài : +Kim Lân là 1 cây bút chuyên viết truyện ngắn,thế giới nghệ thuật của ông tập trung ở khug cảnh nông thôn và người nông dân +Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc nhất của KL in trong tập…. 1962 Một trong những thành công của tp này là KL đã xây dựng rất thành công nhân vật thị- người phụ nữ khốn cùng trong nạn đói Thân bài :
+ Người phụ nữ lđ nghèo, cùng đường,liều lĩnh Cùng đường: cái đói đã đẩy thị đến cảnh cùng 1 vài người con gái khác phải ngồi vêu ở nhà kho để nhặt hạt rơi,hạt vãi. Ngoại hình tiều tụy, áo quần tả tơi như tổ đỉa, gầy sọp, khuôn mặt…..thị phải tìm mọi cách để sống cho qua ngày, nhưng có lẽ rất khó khăn…mấy ngày thị k có đc cái gì vào miệng- thị đói và thị sẽ chết đói Liều lĩnh: Thị bám vào câu hò vu vơ của người đàn ông xa lạ , gạ đc ăn,gạ đc theo không ( ăn trong thô tục,k ý tứ)-> khổ của con người phải sống trong hèn,đau khổ “ sáng lên” “sà xuống” Người phụ nữ giàu nữ tính & khát vọng Giàu nữ tính: Trên con đường từ chợ về nhà, thị rón rén, e thẹn đi sau Tràng chừng 3,4 bước, xóc xóc lại tà áo, trước những cặp mắt đổ dồn vào phía mình, thị càng ngượng nghịu,chân nọ díu vào chân kia… sáng hôm sau, thị trở nên hiền hậu và đúng mực k còn vẻ gì chao chát & chỏng lỏn, thị biết vun vén cho gia đình Khát vọng: Đó là khát vọng vượt qua nạn đói thê thảm, có một tổ ấm gia đình đơn sơ,hạnh phúc & 1 tương lai tốt đẹp Nghệ thuật +Nhân vật đc đặt vào 1 tình huống truyện độc đáo,lối trần thuật tự nhiên , hấp dẫn,làm nổi bật sự đối lập giữa hoàn cảnh & tính cách +Nhân vật được khắc họa sinh động thể hiện tâm lí tinh tế, ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng đậm cá tính,thể hiện hơi thở của đời sống lao động bình dân 3. Bình luận 2 ý kiến trên Hai ý kiến đề cập đến những phương diện khác nhau về tính cách nhân vật Ý kiến thứ nhất nhấn mạnh đến hoàn cảnh trớ trêu đối với thân phận con người, ý kiến thứ 2 khẳng định vẻ đẹp tâm hồn sâu xa của người nông dân VN, người phụ nữ- dẫu bị đẩy vào đường cùng vẫn khao khát hạnh phúc, hướng tới tương lai Kết luận Nhân vật Thị đã góp phần không nhỏ tạo lên giá trị của tác phẩm, tấm lòng và tài năng của nhà văn Kim Lân Hai ý kiến tuy khác nhau nhưng k đối lập nhau mà bổ sung cho nhau, hợp thành sự nhìn nhận toàn diện và thống nhất, giúp người đọc có cái nhìn sâu sắc và thấu đáo hơn về vẻ đẹp của nhân vật &tư tưởng của nhà văn |
