Bao lâu thì lấy lại khứu giác

Độc giả gửi câu hỏi tại đây

Trả lời:

Mất mùi hay vị giác là một trong những triệu chứng thường gặp khi mắc Covid-19. Các nghiên cứu chỉ ra, có đến 60%-80% bệnh nhân Covid-19 bị thay đổi mùi vị và có khoảng 10% mất mùi trong nhiều tuần.

Bác sĩ cho bệnh nhân ngửi ống chứa mùi hương tại Nice, Pháp ngày 8/2. Ảnh: AP.

Không có cách nào để xác định chính xác khi nào kết thúc tình trạng mất vị giác, khứu giác ở bệnh nhân Covid-19. Tuy nhiên, có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra mất vị giác, khứu giác có xu hướng diễn ra trong thời gian ngắn (thường dưới 2 tuần) và phục hồi nhanh chóng (trong vòng 10 ngày). Hiện tượng này có thể tồn tại lâu hơn, thậm chí không thể phục hồi.

Mất vị giác, khứu giác do Covid-19 không phải là dấu hiệu bệnh nặng, càng không phải là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đang dần khỏi bệnh rồi tái phát. Người mắc không cần điều trị vì triệu chứng sẽ tự hết.

Một phương pháp mà người bệnh có thể áp dụng tại nhà là xông hơi, giúp giảm viêm, tắc nghẽn đường mũi và lấy lại khứu giác, vị giác đã mất nhanh nhất. Bệnh nhân chỉ cần đun sôi nước xông, trùm khăn dày lên đầu để hơi nước xông vào lỗ mũi. Thực hiện trong khoảng 10-15 phút, một lần mỗi ngày

Lưu ý, người bệnh cần thực hiện đúng cách, đặc biệt với trẻ nhỏ. Không lạm dụng xông hơi, không được xông trực tiếp vào người trẻ, nhất là trẻ dưới 30 tháng tuổi, trẻ có tiền sử động kinh, sốt co giật hay dị ứng với tinh dầu. Trẻ có bệnh lý nền cần tuân thủ theo tư vấn và chỉ định của bác sĩ.

BS. Phạm Xuân Huy

Giảng viên Học viện Quân y

Theo nhận định của các nhà nghiên cho thấy hậu quả của triệu chứng mất khứu giác có thể khá nghiêm trọng. Người bệnh có thể mất khả năng khứu giác để phát hiện thực phẩm hư hỏng hoặc khói trong các vụ hoả hoạn. Và các nghiên cứu cũng đã chứng minh được nguy cơ gặp phải biến cố nguy hiểm đối với những người mất khứu giác. Vậy, những trường hợp F0 do Covid -19 có thể mất khứu giác trong bao lâu, và làm cách nào để cải thiện tình trạng này.

Mất khứu giác được xem như chỉ số báo cáo sớm nhất cũng phổ biến nhất liên quan đến những người bệnh dương tính với Covid-19. F0 bị mất khứu giác có thể đi kèm cùng với các triệu chứng khác như sốt hoặc ho hoặc nghẹt mũi. Tình trạng f0 bị mất khứu giác bao lâu? Mất khứu giác có thể xuất hiện ở đa số bệnh nhân nhiễm và có xu hướng diễn biến trong khoảng thời gian ngắn có thể dưới 2 tuần, và có thể nhanh chóng phục hồi trong vòng khoảng 10 ngày. Mặc dù vậy, tình trạng này ở một số bệnh nhân có thể diễn ra lâu hơn hoặc khó phục hồi lại so với bạn đầu đặc biệt với những người bệnh bị nhiễm Covid-19 kéo dài.

Tình trạng mắc Covid 19 sẽ không giống như trường hợp mắc cảm lạnh và một số trường hợp mắc bệnh cúm khác. Nguyên nhân mất khứu giác ở F0 với Covid-19 có thể liên quan đến tình trạng nghẹt mũi do tích tụ chất nhầy trong mũi quá nhiều. Hơn nữa, ở những bệnh nhân Covid -19 bị mất khứu giác đột ngột có thể liên quan trực tiếp đến tình trạng nhiễm trùng SARS CoV-2 trong biểu mô mũi cùng với các tế bào thần kinh khứu giác nhưng không có dấu hiệu tắc nghẽn.

Tỷ lệ mất khứu giác của bệnh nhân Covid-19 có thể thay đổi tùy thuộc vào đặc điểm của tính cá thể, nên ước tính mất khứu giác có thể khoảng từ 20% đến 50% tổng số bệnh nhân.

Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh được các vấn về liên quan đến vị giác và tình trạng mất khứu giác ở những bệnh mắc F0 thường xuất hiện phổ biến ở người trẻ tuổi hơn so với người lớn tuổi và không có sự khác biệt theo giới tính. Mặc dù vậy, các nghiên cứu này cũng chỉ ra những người phụ nữ có độ tuổi thấp cùng với chỉ số khối cơ thể BMI cao có nguy cơ cao liên quan đến tình trạng mất khứu giác và vị giác.

F0 bị mất khu giác xuất hiện ở đa số người bệnh

Cơ chế f0 bị mất mùi cơ bản vẫn còn đang được tiếp tục khám phá và các nghiên cứu vẫn thực hiện. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết cũng như những quan sát ban đầu đã có những căn cứ giúp giải thích tình trạng này đối với cả bệnh nhân dương tính với Covid-19 không xuất hiện triệu chứng như nghẹt mũi...

Trong số những người bệnh có xuất hiện triệu chứng nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi do sự tắc nghẽn về vật lý của mũi với chất nhầy có thể khiến cho mũi bị mất mùi. Nhưng, phần lớn những người bệnh dương tính với Covid-19 mất khứu giác mà không liên quan đến tình trạng nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi.

Những hiện tượng này có thể được giải thích thông qua tình trang virus SARS CoV-2 gây tổn thương tế bào hỗ trợ thần kinh mũi gây mất mùi ở người bệnh. Trong trường hợp này có hai loại tế bào liên quan đến mất khứu giác bao gồm tế bào cảm nhận mùi và tế bào hỗ trợ thần kinh. Các nghiên cứu ban đầu cũng đã đưa ra được các bằng chứng về quá trình tấn công chọn lọc của virus vào tế bào cảm nhận mùi và những tế bào này lại có liên hệ với tế bào cảm nhận mùi trên não và lan lên não. Tuy nhiên, khi thực hiện giải phẫu tử thi bệnh nhân Covid-19 cho thấy virus này rất hiếm khi xâm nhập vào não cho nên giả thuyết tế bào cảm nhận mùi bị tổn thương vẫn chưa có đủ minh chứng và cần thực hiện thêm các nghiên cứu khác.

Một nghiên cứu khác được thực hiện của trường Đại học Harvard đã phát hiện thấy tế bào hỗ trợ thần kinh có rất nhiều các thụ thể ACE 2 nhưng trong tế bào cảm nhận mùi thì không có thụ thể này. Và trong nghiên cứu này nhận thấy Virus SARS CoV-2 chỉ tấn công vào những tế có chứa thụ thể. Vì thế, giải thuyết virus tấn công vào các tế bào hỗ trợ thần kinh gây mất khứu giác hoặc rối loạn chỉ ở một mức độ nhất định, và căn cứ này cũng dần dần nhận được sự đồng thuận của các chuyên gia trong giới khoa học.

Khi virus SARS CoV 2 liên kết với thụ thể ACE 2 trên các tế bào mũi, các tế bào này sẽ chết dần và dẫn đến tình trạng mất đi các lông mao cảm giác trên của các tế bào thần kinh thụ cảm khứu giác. Vì thế, chất tạo mùi sẽ không có khả năng liên kết với lông mao của tế bào thần kinh gây ra chứng mất mùi. Những hoạt động này có thể xảy ra rất nhanh khoảng trong 1 hoặc 2 ngày.

Một nghiên cứu khác thực hiện với 202 người bệnh nhiễm Covid-19 cho thấy tỷ lệ phục hồi chiếm khoảng 49%. Nhưng ở một số trường hợp thì tổn thương này khá nghiêm trọng, thậm chí có thể khiến cho tình trạng mất khứu giác kéo dài và không phục hồi hoàn toàn...

Một số trường hợp F0 bị mất khứu giác kéo dài

Khi nhận thức mùi Phantosmia không còn tồn tại sẽ giống như chứng đau chân tay giả. Có rất nhiều nguyên nhân để xảy ra tình trạng mất khứu giác. Và những người mắc bệnh Covid-19 đều có thể bị mắc chứng bệnh Phantosmia.

Khi mất vị giác và khứu giác thì có nghĩa bạn có thể đã bị nhiễm Covid-19 ở thể nhẹ và trung bình, hoặc có thể mức độ nhiễm nặng. Tuy nhiên mức độ mắc Covid-19 không dựa vào việc chẩn đoán tình trạng mất khứu giác. Mặc dù vậy, anosmia cho thấy đó chính là triệu chứng đầu tiên và duy nhất ở những bệnh nhân dương tính với Covid-19.

Khi mất vị giác có cần điều trị hay không là câu hỏi mà hầu hết người bệnh nhiễm virus SARS CoV 2 băn khoăn. Theo các nghiên cứu thực hiện ở những người bệnh dương tính và có xuất hiện triệu chứng mất khứu giác cho thấy, hầu hết các trường hợp có rối loạn chức năng khứu giác được phục hồi khá nhanh. Tuy nhiên, thời gian khỏi hoặc biến mất triệu chứng này ở mỗi cá nhân sẽ khác nhau có người chỉ mất vài tháng hoặc thời gian có thể kéo dài hơn.

Trong một số trường hợp cụ thể, khả năng phục hồi tình trạng khứu giác có thể không được thực hiện hoàn toàn và tình trạng suy giảm chức năng có thể kéo dài hơn so với bình thường. Mặc dù không có phương pháp điều trị hiệu quả nào được chứng minh có thể loại bỏ triệu chứng mất khứu giác, nhưng việc người bệnh mất khứu giác thực hiện các bài luyện tập khứu giác được khuyến để dần cải thiện tình trạng này.

Người bệnh có thể sử dụng thuốc xịt chứa thành phần Corticosteroid tại chỗ trong điều trị ngắn hạn với những trường hợp người bệnh dương tính với SARS CoV 2. Những thuốc này không có khả năng hỗ trợ ngoài giai đoạn bệnh cấp tính. Vì vậy với thời điểm hiện tại rõ ràng vẫn chưa có nghiên cứu nào làm căn cứ cho việc điều trị mất khứu giác ở người bệnh dương tính. Cho nên cách điều trị tốt nhất đối với tình trạng này đó chính là phòng ngừa mắc Covid -19 bằng cách thực hiện tốt 5K, giữ an toàn và chủng ngừa virus.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM:

Mất khứu giác thường gặp gặp sau khi bạn nhiễm một số loại virus như cảm cúm cảm lạnh hay gần đây hay gặp đó là do nhiễm covid-19. Hầu hết các trường hợp khứu giác có thể tự phục hồi, nhưng một số lại khó khăn hơn. Cùng tham khảo một số cách để bạn có thể dùng giúp giảm tình trạng mất khứu giác qua bài viết dưới đây.

Có nhiều nguyên nhân khiến bạn bị mất khứu giác, trong số đó hay gặp bao gồm:

  • Nhiễm các loại virus thông thường đường hô hấp: Như virus cảm cúm, cảm lạnh những loại virus này có thể khiến cho mũi của bạn bị nề, sưng tấy làm cho bạn bị ngạt. Điều này gây ra mất hay giảm khứu giác.
  • Nhiễm virus corona: Đây là một trong những nguyên nhân hay gặp nhất gây ra mất khứu giác. Mất khứu giác thường đi kèm với mất hay giảm vị giác, đây là dấu hiệu khá đặc trưng của bệnh nhân nhiễm covid 19. Cơ chế mất mùi cơ bản trong COVID-19 vẫn đang được tiếp tục khám phá. Tuy nhiên, một số giả thuyết và quan sát ban đầu có thể giải thích tại sao việc mất khứu giác và vị giác xảy ra nhiều ở bệnh nhân COVID-19 ngay cả khi không có các triệu chứng nghẹt mũi khác như với SARS, cảm lạnh và cúm. Các giả thuyết đó là nguyên nhân chủ yếu có thể là do tổn thương các tế bào hỗ trợ của các tế bào thần kinh khứu giác, được gọi là tế bào trung tâm. Những tế bào này có thể được tái tạo từ tế bào gốc cho nên tại sao khả năng ngửi mùi phục hồi nhanh chóng trong hầu hết các trường hợp.

Vấn đề mất khứu giác hậu covid là điều đang được mọi người quan tâm vì có khá nhiều người gặp phải tình trạng ngày. Điều này, làm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, công việc với những người cần ngửi để thực hiện công việc và đôi khi gây ra trầm cảm cho nhiều người bệnh.

Theo thống kê thì có khoảng 90% những người mắc bệnh bị ảnh hưởng tới khứu giác có thể cải thiện tình trạng này trong vòng bốn tuần hoặc có những người hồi phục nhanh hơn hoặc lâu hơn trong vài tháng.

Trong một số trường hợp ít gặp, sự phục hồi có thể không hoàn toàn với tình trạng suy giảm chức năng ngửi kéo dài hoặc không phục hồi.

Có không ít những trường hợp xuất hiện triệu chứng mất khứu giác kéo dài gây ra hoang mang, lo lắng làm ảnh hưởng tới sức khoẻ.

Mặc dù, chưa có biện pháp nào đã được chứng minh giúp làm cải thiện hoàn toàn tình trạng mất khứu giác của bạn. Nhưng bạn có thể thực hiện các biện pháp hỗ trợ để có thể làm giảm tình trạng này gồm:

Trong giai đoạn bệnh cấp tính:

  • Thuốc xịt corticosteroid: Khi bạn được xác định mắc nhiễm covid 19 bạn có thể áp dụng biện pháp xịt ngắn hạn Corticosteroids tại chỗ để hạn chế nguy cơ mất khứu giác kéo dài. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ, không được tự ý dùng vì khả năng sẽ làm mũi tổn thương nặng hơn.
  • Tập ngửi để cải thiện khứu giác: Khi mắc bệnh bạn có thể thực hiện xông các loại thảo dược(sả, gừng, vỏ cam, vỏ quýt, hương thảo...) hay tinh dầu có mùi thơm, mũi rõ để kích thích khứu giác và cải thiện triệu chứng bệnh. Tuy nhiên không nên xông quá nhiều lần trong ngày và với nước nóng vì làm tổn thương niêm mạc mũi.

Trong giai đoạn sau: Mất khứu giác hậu covid có một số người không may gặp phải tình trạng mất khứu giác không phục hồi. Như đã nói dù không có biện pháp nào đặc hiệu nhưng việc tập ngửi các mùi có thể mang lại hiệu quả. Bạn nên chọn từ 4 đến 5 mùi thơm mạnh và quen thuộc với bạn để có thể thực hiện tập luyện việc ngửi và mỗi ngày nên ngửi các mùi ngày khoảng hai lần trong vòng từ 20 đến 30 giây.

Một số cách tập ngửi thực hiện như sau:

  • Tập ngửi bằng gừng: Đây là loại gia vị rất thông dụng trong cuộc sống hàng ngày. Bạn có thể bắt đầu luyện tập từ nó. Đầu tiên bạn lấy vài lát gừng, sau đó thêm chút nước nóng trong vòng 5 phút để cho mùi của gừng thể hiện rõ ràng hơn, sau đó bạn bắt đầu tập gửi của gừng trong khoảng 1 phút. Khi đã tập ngửi xong bạn có thể uống luôn cốc nước gừng đã chuẩn bị, tốt cho sức khỏe. Nên lập lại việc tập này mỗi ngày.
  • Vỏ quýt, vỏ cam hay vỏ chanh: Đây là những nguyên liệu dễ kiếm và có mùi đặc trưng. Bạn nên chọn một trong 3 loại và thực hiện tập ngửi hàng ngày. Mỗi ngày hai lần, có thể thêm nước nóng vào loại vỏ này sau đó tập ngửi, rồi có thể uống để cảm nhận bằng vị giác.
  • Bạc hà: Đây là một cây gia vị thường dùng nhưng có mùi rất đặc trưng, bạn có thể sử dụng loại cây này hay tinh dầu bạc hà để luyện tập việc ngửi. Bạn lấy một chút lá hay vài giọt tinh dầu bạc hà sau đó thêm vào cốc hay bát, tiếp đó thêm nước nóng vào. Rồi chùm kín đầu và xông loại tinh dầu này trong 5 đến 10 phút.
  • Dầu khuynh diệp: Dầu bạch đàn có chứa eucalyptol có đặc tính chống viêm và phân giải chất nhầy, từ đó giúp làm giảm các triệu chứng của các bệnh đường hô hấp trên gây mất khứu giác và vị giác. Cách thực hiện lấy 1 giọt tinh Khuynh diệp và thêm vào 1 bát nước nóng, tiếp đến lấy khăn trùm kín đầu và ngửi trong vòng 10-15 phút, nên thực hiện ngày 2 lần. Tránh việc hít quá nhiều loại dầu khuynh diệp chưa được pha loãng vì nó có thể gây chóng mặt, đau dạ dày, mệt, buồn nôn...
  • Chọn 4 loại tinh dầu như hoa hồng, đinh hương, dầu tràm, sả...sau đó thêm vào 4 lọ khác nhau. Rồi bạn có thể tập ngửi từng lọ một, mỗi loại trong vòng 10-20 giây. Ngày thực hiện hai lần. Những loại tinh dầu hay hương thơm mạch có tác dụng kích thích thần kinh, nên bạn cũng nên thực hiện biện pháp hương thơm này. Lưu ý nên ngửi cách xa mũi khoảng 2cm và luôn chọn loại an toàn.

Bạn có thể lựa một vài loại tinh dầu khác, an toàn và có những mùi đặc trưng để luyện tập khứu giác. Vì việc thực hiện cần kéo dài nên bạn lưu ý chọn loại an toàn và dễ kiếm, thân thiện để bản thân thực hiện được thường xuyên. Các báo cáo cho thấy việc luyện tập khứu giác thường xuyên có thể mang đến hiệu quả giúp bạn lấy lại khứu giác hoặc là cải thiện một phần chức năng này. Nhưng điều quan trọng là bạn phải kiên trì thực hiện.

Ngoài ra, để phòng được tình trạng mất khứu giác hậu covid là bạn đừng để bị nhiễm covid. Nên thực hiện 5k và tiêm phòng vắc xin đầy đủ để giúp phòng bệnh hiệu quả.

Trên đây là một số biện pháp giúp bạn có thể lấy lại được khứu giác. Thật đáng tiếc nếu bạn là người bị mất khứu giác không phục hồi sau khi mắc covid, nhưng đừng bi quan hãy thực hiện việc tập khứu giác đều đặn thì có thể giúp bạn lấy lại được khứu giác.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM:

Video liên quan

Chủ đề