Liệu pháp tâm lý động, tập trung vào những mâu thuẫn cơ bản, có thể có hiệu quả. Một số phương pháp tiếp cận được phát triển cho rối loạn nhân cách ranh giới có thể được điều chỉnh có hiệu quả để sử dụng ở bệnh nhân bị rối loạn nhân cách ái kỷ. Chúng bao gồm
Những cách tiếp cận này tập trung vào những rối loạn trong cách bệnh nhân trải nghiệm cảm xúc về bản thân và những người khác.
Liệu pháp nhận thức-hành vi có thể phù hợp với bệnh nhân bị rối loạn nhân cách ái kỷ bởi vì họ có thể tìm thấy cơ hội để tăng sự hấp dẫn chủ động; nhu cầu được khen ngợi có thể cho phép một nhà trị liệu định hình hành vi của họ. Một số bệnh nhân bị chứng rối loạn nhân cách ái kỷ nhận thấy tiếp cận nhận thức-hành vi quá đơn giản hoặc chung chung cho các nhu cầu đặc biệt của họ.
Thông thường, OCD có một sự khởi phát dần dần, âm thầm. Hầu hết trẻ em ban đầu che giấu các triệu chứng của chúng và báo cáo phải vật lộn với những triệu chứng nhiều năm trước khi chẩn đoán xác định được thực hiện
Những nỗi ám ảnh thường trải nghiệm như những lo lắng hoặc sợ hãi hoặc gây tổn hại (ví dụ, mắc bệnh hiểm nghèo, tội lỗi và đi xuống địa ngục, làm bị thương bản thân hoặc người khác). Cưỡng chế là những hành vi ý chí có chủ ý, thường được thực hiện để vô hiệu hoặc bù đắp những nỗi sợ hãi; bao gồm các hành vi kiểm tra; rửa, đếm quá nhiều hoặc sắp xếp; và nhiều cái khác. Sự ám ảnh và cưỡng chế có thể có một số kết nối hợp lý (ví dụ, rửa tay để tránh bệnh tật) hoặc có thể là vô lý và độc đáo (ví dụ, đếm đến 50 lần và hơn để ngăn ông nội bị đau tim). Nếu trẻ em bị ngăn cản thực hiện cưỡng chế của họ, họ trở nên lo lắng và quan tâm quá mức.
Hầu hết trẻ em đều có nhận thức rằng sự ám ảnh và cưỡng chế của chúng là bất thường. Nhiều trẻ em bị ảnh hưởng thấy xấu hổ và bí mật Các triệu chứng thông thường bao gồm:
Có bàn tay thô ráp, nứt (biểu hiện triệu chứng ở trẻ em cưỡng chế rửa)
Sử dụng quá nhiều thời gian trong phòng tắm
Làm việc học tập rất chậm (vì ám ảnh về những sai lầm)
Thực hiện nhiều chỉnh sửa trong học tập
Tham gia vào các hành vi lặp đi lặp lại hoặc kỳ quặc như kiểm tra khóa cửa, nhai thức ăn một số lần nhất định, hoặc tránh chạm vào những thứ nhất định
Làm những yêu cầu thường xuyên và tẻ nhạt để đảm bảo, đôi khi hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm lần mỗi ngày-hỏi, ví dụ như, "Bạn có nghĩ tôi bị sốt không? Liệu chúng ta có cơn lốc xoáy? Bạn có nghĩ rằng chiếc xe sẽ khởi hành? Nếu chúng ta trễ thì sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu sữa chua? Nếu một kẻ trộm đến thì sao? "
Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một căn bệnh tâm lý ảnh hưởng đến cuộc sống của chính người bệnh và những người xung quanh. Vậy, rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì và dấu hiệu nhận biết của căn bệnh này như thế nào? Hãy cùng tham khảo bài viết sau để biết thêm nhiều thông tin hơn về căn bệnh này.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có tên gọi khác là rối loạn ám ảnh cưỡng bức và được viết tắt là OCD, đây là một bệnh lý thần kinh liên quan đến suy nghĩ và hành vi của người bệnh. Đây là một chứng bệnh tâm lý và phổ biến dưới nhiều nhiều dạng khác nhau.
Người bệnh mắc chứng OCD thường có những hành vi, suy nghĩ lặp đi lặp lại một cách vô nghĩa để giảm bớt căng thẳng hay lo âu. Về lâu dài, OCD sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh cũng như mọi người xung quanh.
Hiện nay, chưa có nghiên cứu y khoa nào chỉ ra chính xác nguyên nhân hình thành bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế, tuy nhiên, những yếu tố sau có thể tăng khả năng hình thành căn bệnh này:
- Sự thay đổi của não hoặc cơ thể, sự thiếu hụt Serotonin trong não bộ; trẻ em bị nhiễm liên cầu khuẩn tán huyết beta, liên cầu nhóm A dễ mắc bệnh hơn những đứa trẻ khác.
- Thực hiện hành vi nào đó trong thời gian dài và hình thành thói quen.
- Tiền sử gia đình có người mắc các rối loạn này.
- Căng thẳng, stress trong cuộc sống, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm.
- Phụ nữ mang thai hoặc vừa sinh con có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD là bệnh lý không được nhiều người quan tâm và thường bỏ qua khiến căn bệnh ngày càng trầm trọng và việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Có rất nhiều dấu hiệu để nhận biết tình trạng này, tuy nhiên, ranh giới giữa bị bệnh và không bị bệnh thường rất mong manh và còn tùy thuộc vào mức độ của sự rối loạn. Sau đây là một số dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bạn nên biết:
Rửa tay quá kỹ
Người bệnh OCD lúc nào cũng bị ám ảnh rằng trên tay đầy rẫy vi trùng, đây là dấu hiệu phổ biến nhất của căn bệnh này. Người bệnh thường xuyên rửa tay và lau chùi kỹ càng bàn tay của mình và lúc nào cũng tỏ ra sợ hãi sự lây lan của mầm bệnh từ môi trường xung quanh.
Rửa tay quá kỹ là dấu hiệu phổ biến của người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường có xu hướng kiểm tra mọi thứ nhiều hơn người bình thường, người bệnh luôn cảm thấy bất an về mọi thứ và cần phải kiểm tra lại nhiều lần mới thấy an tâm hơn.
Dọn dẹp nhà theo nguyên tắc
Người bệnh OCD thường có những nguyên tắc dọn dẹp nhà cửa riêng và bắt buộc phải tuân theo và lúc nào nhà cửa cũng phải ở trạng thái sạch sẽ. Người bệnh không bỏ qua việc dọn dẹp cho dù mệt mỏi đến thế nào, luôn có cảm giác vi trùng ở khắp nơi và trang bị rất nhiều dụng cụ vệ sinh nhà cửa.
Ám ảnh về những con số
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường hay ám ảnh bởi các con số, họ thường gây ra nhiều phiền phức cho mọi người xung quanh khi yêu cầu họ nghiêm túc với những con số, cảm thấy lo lắng thái quá khi gặp những con số không may mắn hay thường đếm số người, số mục tiêu hoặc số lượng công việc,...
Khả năng tổ chức rất tốt
Mặc dù rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một căn bệnh nhưng không thể phủ nhận rằng nhóm người mắc căn bệnh này có khả năng tổ chức mọi thứ cực kỳ tốt, thậm chí là hoàn hảo. Tuy nhiên, khả năng này cũng gây ra một số rắc rối cho người bệnh cũng như những người xung quanh như không thể nghỉ ngơi cho đến khi hoàn thành công việc, gây sự khó chịu cho mọi người vì sự chi tiết quá mức hoặc làm chậm tiến độ công việc vì quá tập trung vào tiểu tiết.
Phóng đại về vấn đề bạo lực
Những xung đột về bạo lực là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, đối với người bệnh OCD, nỗi sợ hãi đã bị nâng tầm phóng đại quá mức đến nỗi họ không dám ra nơi công cộng vì sợ bị bạo hành. Ngoài ra, người bệnh còn có những nỗi sợ hãi khác như sợ người thân bạo hành vì làm sai điều gì đó, sợ đi học bị bắt nạt, sợ bị xâm hại khi đi lại ở những nơi vắng vẻ,...
Ám ảnh về tình dục
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể có những suy nghĩ bất thường về xu hướng tình dục như muốn quan hệ với người lạ, với trẻ em hoặc người đồng giới, thậm chí là cả với đồng nghiệp hay khách hàng trong công ty,... Những ám ảnh về tình dục này thường xuất hiện trong suy nghĩ của người bệnh mà đôi khi bản thân họ cũng không hề mong muốn.
Dằn vặt về các mối quan hệ
Người bệnh OCD lúc nào cũng cảm thấy lo lắng về các mối quan hệ, sợ làm tổn thương đối phương, thậm chí luôn muốn biết suy nghĩ của đối phương thì mới thấy an tâm. Đặc biệt, người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường xuyên thấy bất an, lo lắng khi xung đột với đồng nghiệp hay bạn bè, người thân, làm ra lỗi lầm nào đó mà không có cách xử lý.
Kỳ vọng về sự bảo đảm
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường không tin tưởng vào quyết định của bản thân và thường hay hỏi ý kiến của mọi người xung quanh về các vấn đề cần tự quyết định bởi bản thân. Người bệnh luôn có cảm giác làm theo ý kiến của mọi người thì bản thân sẽ cảm thấy an tâm hơn.
Cực kỳ ghét soi gương
Người mắc chứng OCD thường có biểu hiện liên quan đến hội chứng mặc cảm ngoại hình, người bệnh rất ghét soi gương hoặc khi soi thì rất miễn cưỡng. Người bệnh thường không tin vào những lời khen về ngoại hình và luôn cảm thấy bản thân từ khi sinh ra đã không được đẹp.
Quá ám ảnh về những con số, sắp xếp thứ gì đó theo trật tự cũng là biểu hiện của rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường khởi phát ở độ tuổi từ 15 - 25, tỷ lệ nam phát bệnh sớm hơn nữ nhưng tỷ lệ nữ mắc bệnh lại cao hơn nam giới. Căn bệnh này gây ra khá nhiều rắc rối cho người bệnh và những người xung quanh như ảnh hưởng đến công việc, ngoại hình, tăng xung đột trong xã hội, gây hại cho mọi người xung quanh bởi suy nghĩ tiêu cực,...
Mặc dù có rất nhiều dấu hiệu để nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế nhưng các dấu hiệu trên chỉ mang tính tương đối. Để biết chính xác bản thân có đang mắc phải tình trạng này hay không, người bệnh cần đến bệnh viện để kiểm tra, thăm khám.
Để đánh giá căn bệnh này, bác sĩ chủ yếu dựa vào các biểu hiện lâm sàng. Vì vậy, người bệnh nên trung thực thông báo với bác sĩ tất cả những vấn đề mình đang gặp phải để quá trình chẩn đoán diễn ra thuận lợi và chính xác nhất.
Việc chẩn đoán chứng rối loạn ám ảnh cưỡng bức thường được thực hiện với bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Quá trình chẩn đoán diễn ra nhanh chóng hay lâu hơn phụ thuộc vào sự tin tưởng của người bệnh đối với bác sĩ. Đặc biệt là đối với người bệnh OCD còn nhỏ tuổi, trẻ cần nhiều thời gian hơn để trẻ giãi bày được tất cả những vấn đề mà không lo lắng sợ hãi. Bác sĩ cũng như người nhà bệnh nhân cần phải thực sự kiên nhẫn trong quá trình chẩn đoán.
Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế không khó nhận ra nếu người thân, gia đình và bạn bè quan tâm, chú ý nhiều hơn đến người bệnh. Việc chẩn đoán sớm tình trạng này sẽ giúp người bệnh sớm tiếp thu trị liệu và thoát khỏi căn bệnh tâm lý này.
Phòng khám Tâm lý - Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec đang có chức năng khám, tư vấn, điều trị ngoại trú các vấn đề tâm lý, sức khỏe tâm thần.
Với trang thiết bị hiện đại cùng với đội ngũ bác sĩ là giảng viên bộ môn tâm thần trường Đại học Y Hà Nội, phòng khám Tâm lý - Bệnh viện Đa khoa Quốc Tế Vinmec Times City có khả năng triển khai các trắc nghiệm tâm lý, liệu pháp tâm lý chuyên sâu phục vụ công tác khám chữa bệnh.
Với tâm huyết và lòng yêu nghề, đội ngũ bác sĩ công tác tại Phòng khám Tâm lý - Bệnh viện Đa khoa Quốc Tế Vinmec Times City luôn mang đến cho khách hàng những dịch vụ tốt nhất với chất lượng phục vụ cao nhất.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Bài viết tham khảo: msdmanuals.com, hellobacsi.com
XEM THÊM: