5 tôn giáo hàng đầu ở Trung Quốc năm 2022

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Đầu tháng 4/2018, Chính phủ Trung Quốc ban hành lệnh cấm bán sách “Kinh Thánh” trên mạng. Kết quả tìm kiếm các mạng bán lẻ hàng đầu Trung Quốc như JD.com, Taobao, và Amazon ngày 4/4/2018 cho thấy không mạng nào bán được ấn phẩm này. Động thái trên gắn liền với một nỗ lực lâu dài nhằm hạn chế ảnh hưởng của Ki-tô giáo[1] ở Trung Quốc.

Theo quy định của chính quyền Trung Quốc, từ trước đến nay “Kinh Thánh” được phép in nhưng không được phép bán như các loại sách khác, mà chỉ được bán trong hiệu sách của các nhà thờ. Trong khi đó các tôn giáo lớn khác ở nước này, như Phật giáo, Đạo giáo (Taoism), Islam giáo (Việt Nam quen gọi nhầm là Hồi giáo)[2] và các tín ngưỡng dân gian khác đều được bán các ấn phẩm của mình trên hệ thống thương mại phát hành sách báo trong nước.

Quy định nói trên có một kẽ hở là chưa cấm người ta mua “Kinh Thánh” qua mạng Internet. Thời gian qua, hình thức mua bán trên mạng phát triển nhanh chóng. Quy định mới đây nhằm bịt kín kẽ hở đó. Biện pháp này nhằm hạn chế tác động của các hệ giá trị phương Tây, là một phần trong những nỗ lực của Chủ tịch Tập Cận Bình muốn đề cao các giá trị truyền thống của Trung Quốc – chủ yếu là Nho giáo.

Trung Quốc triển khai quy định nói trên trong khi họ đang đàm phán với Vatican để chấm dứt tình trạng tồn tại song song giáo hội ngầm và giáo hội do nhà nước quản lý ở Trung Quốc, nhằm đi đến kết thúc sự chia rẽ kéo dài 70 năm qua giữa Chính phủ Trung Quốc với Giáo hội toàn cầu (tức Vatican) — một tổ chức bị Bắc Kinh cho là luôn ngoan cố chủ trương chống cộng.

Giới quan sát nhận xét: Biện pháp cấm bán “Kinh Thánh” trên mạng cho thấy có thể sau đây sẽ xuất hiện một loạt hành động trấn áp phổ biến hơn đối với tôn giáo.

Hôm 3/4, một người phát ngôn Chính phủ Trung Quốc nói Vatican sẽ mãi mãi không được phép kiểm soát các giáo chức Thiên Chúa giáo (Catholicism) ở Trung Quốc. Trước đó, Bắc Kinh đã bố trí một cơ quan Đảng theo đường lối cứng rắn tiếp quản bộ máy quản lý tôn giáo. Xem ra Bắc Kinh rất e ngại về các tín đồ Thiên Chúa giáo và đạo Tin Lành (Protestantism).

Tại Trung Quốc, Ki-tô giáo và Islam giáo đang chịu sức ép lớn từ Chính phủ. Thời gian 2014-2016, tại một tỉnh có quan hệ chặt chẽ với Chủ tịch Tập Cận Bình, người ta đã dỡ bỏ hơn 1.500 cây Thập tự ở các nhà thờ. Chính phủ còn tăng cường biện pháp theo dõi đối với những người đàn ông để râu dài, đàn bà đội khăn che mặt, và các cửa hàng hoặc hiệu ăn không bán sản phẩm thịt lợn, thuốc lá hoặc rượu cồn – những hành vi Chính phủ cho là công khai thể hiện quá đáng tín ngưỡng đạo Islam.

Đồng thời Nhà nước Trung Quốc khuyến khích các tín ngưỡng đã Trung Quốc hóa, như trợ cấp cho âm nhạc Đạo giáo hoặc nghi thức hành hương của các tôn giáo dân gian. Chủ tịch Tập Cận Bình còn phát biểu những lời thân mật về Phật giáo, nói đây là tôn giáo không thể thiếu được trong đời sống văn hóa và tinh thần của nhân dân Trung Quốc.

Năm 1997, Trung Quốc công bố có 100 triệu tín đồ đã được Nhà nước chuẩn y. Trong báo cáo công bố hôm 3/4/2018 con số này tăng gấp đôi, điều đó cho thấy Nhà nước đã thừa nhận sự phát triển của tôn giáo ở Trung Quốc. Con số trên không xét tới số lượng tín đồ Phật giáo và Đạo giáo, vì họ không có danh sách tín đồ. Nhưng từ sự tăng trưởng số lượng đền chùa có thể thấy hai tôn giáo này đã phát triển nhanh chóng: năm 1997 có 13 nghìn ngôi chùa Phật giáo và 1.500 ngôi đền Đạo giáo, con số này hiện nay lên tới 33,5 nghìn và 9 nghìn.

Cùng thời gian nói trên số tín đồ Thiên chúa giáo tăng từ 4 triệu lên 6 triệu, tín đồ Tin Lành từ 10 triệu tăng lên 38 triệu. Thế nhưng phần lớn các cuộc điều tra và đa số chuyên gia cho rằng con số thực tế phải gấp đôi, vì Thiên chúa giáo và đạo Tin Lành đều có hệ thống giáo hội ngầm rất mạnh, với số tín đồ tương đương với số được Nhà nước quản lý.

Tại Trung Quốc, đạo Islam là tín ngưỡng của đa số người trong nhóm 10 dân tộc không phải người Hoa (non-Chinese ethic groups), nhất là dân tộc Hồi (Hui) và dân tộc Ui-gua (Uighurs). Số tín đồ đạo Islam năm 1997 là 18 triệu, năm 2018 lên tới 20 triệu người.

Ki-tô giáo và Islam giáo bị coi là hai tôn giáo gây ra nhiều rắc rối ở Trung Quốc. Báo cáo nói trên cho biết các quan chức chính quyền Trung Quốc theo đạo Islam đã khiển trách hành vi bạo lực ở Tân Cương, nơi nhiều năm loạn lạc bởi phong trào chống ách cai trị của Bắc Kinh.

Ki-tô giáo có liên quan đến các rắc rối trong lịch sử Trung Quốc, nhất là đến sự suy thoái của nước này hồi thế kỷ 19 – “Nỗi sỉ nhục thế kỷ” mà Tập Cận Bình từng thề sẽ đảo ngược. Báo cáo viết: Đạo Thiên Chúa và đạo Tin Lành đều bị “Bọn thực dân và đế quốc kiểm soát và lợi dụng”.

Báo cáo nói trên cho biết ngành xuất bản Trung Quốc đã in 160 triệu bản “Kinh Thánh”, xuất khẩu đến hơn 100 quốc gia, trong đó khoảng một nửa in Trung văn. Nếu không xuất khẩu thì mỗi tín đồ Ki-tô giáo có một cuốn “Kinh Thánh”.

Nguyễn Hải Hoành lược dịch theo “China Bans Online Bible Sales as It Tightens Religious Controls” của Ian Johnson, New York Times, 05/04/2018.

——————

[1] Ki-tô giáo (Christianity), tiếng TQ là Cơ-đốc giáo, gồm các nhánh chính là Catholicism (tiếng TQ là Thiên Chủ giáo; ta quen gọi Công giáo hoặc Thiên chúa giáo) và Protestantism (tiếng TQ là Tân giáo; tiếng Việt: đạo Tin Lành).

[2] Năm 1955, Chính phủ TQ đã thông báo cấm dùng từ “Hồi giáo” để gọi Islam giáo, vì từ “Hồi giáo” gây hiểu lầm đạo Islam là tôn giáo của dân tộc Hồi.

Tôn giáo ở Trung Quốc tồn tại nhưng không có nghĩa là phổ biến.Trung Quốc chính thức là một quốc gia vô thần với một trong những tỷ lệ thấp nhất trong thế giới của những người tự coi mình là tôn giáo.

Khi nói đến tôn giáo ở Trung Quốc, nó là nhiều mặt.Đạo giáo, Phật giáo, Hồi giáo, Tin lành và Công giáo đều phát triển thành các cộng đồng hình thành văn hóa trong suốt lịch sử Trung Quốc.Đối với nhiều công dân Trung Quốc, tôn giáo của họ là một đặc điểm xác định cùng với niềm tự hào dân tộc của họ. & NBSP;

Bốn tôn giáo Trung Quốc

Tôn giáo ở Trung Quốc ngày nay đang phát triển về sự đa dạng và cởi mở với bối cảnh trên toàn thế giới. & NBSP; không có tôn giáo nào từng đảm nhận một vị trí thống trị ở Trung Quốc.Các tôn giáo nước ngoài, bị ảnh hưởng bởi thời gian được tôn vinh & nbsp; Văn hóa Trung Quốc & nbsp; và truyền thống, đã dần trở thành đồ đạc với các đặc điểm đặc biệt của Trung Quốc. & NBSP;

Bốn tôn giáo lớn ở Trung Quốc (Phật giáo, Đạo giáo, Hồi giáo và Kitô giáo) mỗi người có một lịch sử ảnh hưởng lâu dài.Chúng tôi sẽ thảo luận về từng điều sau đây chi tiết hơn dưới đây. & NBSP;

đạo Phật

Phật giáo lan truyền từ Ấn Độ đến Trung Quốc khoảng 2.000 năm trước.Họ thường là & nbsp; từ & nbsp; Tây Tạng, Mông Cổ, & nbsp; Lhoba, Moinba và Tujia. & NBSP;

Phật tử tạo nên các cộng đồng tôn giáo lớn nhất ở Trung Quốc.Tuy nhiên, vì nhiều người Hán thực hành một Phật giáo lịch sử/văn hóa hơn là một thực tiễn hàng ngày, nên có thể khó tính con số chính xác của họ.

đạo giáo

Đạo giáo có nguồn gốc từ Trung Quốc và có lịch sử hơn 1.700 năm.Người sáng lập của nó là Lao Tzu và các học thuyết của nó dựa trên các tác phẩm của ông về Tao hoặc con đường.Đạo giáo tập trung vào ba kho báu của người Hồi giáo, đó là: sự khiêm tốn, từ bi và thanh đạm. & NBSP;

Có lẽ bạn đã quen thuộc với một số biểu tượng của Đạo giáo mà không cần nhận ra nó.Biểu tượng Âm và Yang nổi tiếng là một minh họa nền tảng niềm tin của Os Đạo giáo.Trong đó, chúng ta có thể thấy tầm quan trọng của sự hòa hợp trong truyền thống Đạo giáo. & NBSP;

Nó được coi là một tôn giáo đa thần và vẫn còn khá có ảnh hưởng ở các vùng nông thôn có người Trung Quốc Hán và một số nhóm thiểu số, như Yao.Đạo giáo cũng có sự hiện diện mạnh mẽ ở Hồng Kông, Macau và Đông Nam Á.

đạo Hồi

Hồi giáo lan truyền từ các nước Ả Rập đến Trung Quốc hơn 1.300 năm trước.Nó hiện có hơn 14 triệu tín đồ trong số Hui, Uyghur, & NBSP; Kazak, Ozbek, Tajik, Tatar, Kirgiz, Dongxiang Sala và các nhóm dân tộc Banan. & NBSP;

Các tín đồ Hồi giáo chủ yếu sống ở các tỉnh Tân Cương, Ningxia, Ganxu và Qinghai ở Tây Bắc Trung Quốc.Ngoài ra còn có các cộng đồng Hồi giáo nằm rải rác ở hầu hết các thành phố. & NBSP;

Người Hồi giáo Trung Quốc không ăn thịt lợn, chó, ngựa, lừa hoặc con la.Có rất nhiều & nbsp; nhà thờ Hồi giáo nổi tiếng ở Trung Quốc & nbsp; tạo nên những điểm dừng tuyệt vời trong một chuyến tham quan tôn giáo về văn hóa Trung Quốc. & NBSP;

Kitô giáo

Công giáo và các hình thức Kitô giáo khác bắt đầu đi vào Trung Quốc từ rất sớm.Năm 635, một nhà truyền giáo của giáo phái Nestorian đã đến Trung Quốc từ Ba Tư.Tôn giáo đã chậm chạp trong việc giành được chỗ đứng mạnh ở Trung Quốc nhưng hiện đã được thành lập tốt. & NBSP;

Ngày nay, có & nbsp; nhiều nhà thờ nổi tiếng & nbsp; tạo nên các chuyến thăm tôn giáo thú vị. & Nbsp; bây giờ có hơn 3,3 triệu người Công giáo và gần 5 triệu người Tin lành trong nước.

Nghiên cứu đã tranh luận về ước tính chính thức lâu dài là 100 triệu, một con số đã đứng từ những năm 1960.Phật giáo, Đạo giáo và Hồi giáo chiếm 67% tín đồ.[ Các bài viết washington ]

Sự thật của Trung Quốc: Kitô giáo ở Trung Quốc

Trung Quốc sẽ sớm có dân số Kitô giáo lớn nhất thế giới, theo một cuộc khảo sát do chính phủ tài trợ.David Aikman (tác giả của Chúa Giêsu ở Bắc Kinh: Kitô giáo đang biến đổi Trung Quốc như thế nào và thay đổi sự cân bằng toàn cầu về quyền lực, 2003) dự đoán rằng trong ba thập kỷ tới, dân số Kitô giáo Trung Quốc sẽ tăng lên khoảng 400 triệu, hoặc một phần ba dân số Trung Quốc., according to a government-sponsored survey. David Aikman (author of Jesus in Beijing: How Christianity is Transforming China and Changing the Global Balance of Power, 2003) predicted that over the next three decades, China’s Christian population will grow to about 400 million, or one-third of China’s population.

Có nhiều Kitô hữu ở Trung Quốc hơn toàn bộ dân số Ý hoặc Vương quốc Anh trong một bài báo được xuất bản tại Trung tâm Anh-Trung Quốc, Tổng Giám mục Canterbury, Rowan Williams, ước tính số người Tin lành ở Trung Quốc nằm trong khoảng 50-80 triệu. [[Trung tâm Anh-Trung Quốc;Thời báo Phật giáo Trung Quốc sẽ sớm có dân số Kitô giáo lớn nhất thế giới vào ngày 1 tháng 4 năm 2009]In an article published in the Great Britain-China Centre, Archbishop of Canterbury, Rowan Williams, estimated the number of Protestants in China to be between 50-80 million.
[Great Britain-China Centre; The Buddhist Times “China will soon have World’s Largest Christian Population” April 1, 2009 ]

Nhà sản xuất Kinh Thánh lớn nhất thế giới là người Trung Quốc.Vào năm 2007, Trung Quốc chỉ được ủy quyền cho nhà xuất bản Christian kỷ niệm một cột mốc quan trọng khi Kinh thánh 50 triệu lăn ra khỏi báo chí của họ.Nhà xuất bản đã mở một nhà máy mới vào năm 2008 với khả năng in một triệu cuốn Kinh thánh mỗi tháng. [Thời báo Vương quốc Anh Cuốn sách mà họ đã từng đốt cháy bây giờ đã đốt cháy cuộc cách mạng mới của đức tin vào Trung Quốc ngày 8 tháng 12 năm 2007;Nhà máy của Fox News, Trung Quốc thiết lập để trở thành nhà sản xuất Kinh Thánh lớn nhất thế giới, ngày 7 tháng 12 năm 2007] In 2007, China’s only authorized Christian publisher celebrating a milestone as the 50 millionth Bible rolled off their presses. The publisher opened a new factory in 2008 with the capacity to print one million Bibles a month.
[ The Times UK “The book they used to burn now fires new revolution of faith in China” Dec. 8, 2007; Fox News “Chinese Factory Set to Become World’s Largest Bible Producer” Dec. 7, 2007 ]

Sự thật của Trung Quốc: Công giáo ở Trung Quốc

Vào năm 2010, Giáo hội Công giáo được nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn đã phong chức một giám mục mà không có sự chấp thuận của giáo hoàng từ Vatican.Trung Quốc và Vatican đã không có quan hệ ngoại giao chính thức kể từ những năm 1950 khi Bắc Kinh trục xuất các giáo sĩ nước ngoài.China’s state-backed Catholic church ordained a bishop without papal approval from the Vatican. China and the Vatican have not had official diplomatic ties since the 1950s when Beijing expelled foreign clergy.

Trung Quốc là nơi có khoảng 10 triệu người Công giáo, hầu hết thuộc về Giáo hội Công giáo Trung Quốc yêu nước.Tuy nhiên, điều này không bao gồm nhiều triệu người Công giáo thuộc về một Giáo hội Công giáo ngầm, nơi chấp nhận thẩm quyền duy nhất của Giáo hoàng ở Rome để bổ nhiệm các giám mục mới.] most of whom belong to the Patriotic Chinese Catholic Church. However, this doesn’t include several million more Catholics who belong to an underground Catholic Church, which accepts the sole authority of the Pope in Rome to appoint new bishops.
[ BBC News “China ordains bishop despite Vatican objection” Nov. 20, 2010 ]

Suy nghĩ cuối cùng |Tôn giáo ở Trung Quốc

Trong khi Trung Quốc là một quốc gia vô thần đa số, có hàng trăm triệu tín đồ tôn giáo.Từ các tôn giáo nổi tiếng như Đạo giáo và Phật giáo đến Hồi giáo và Kitô giáo phát triển nhanh chóng, don không ngạc nhiên nếu bạn gặp nhiều người tôn giáo trong chuyến đi đến Trung Quốc.

Khi nói đến tôn giáo ở Trung Quốc, đất nước này sẽ sớm có dân số Kitô giáo lớn nhất thế giới, và đã có nhiều tín đồ thực hành hơn cả Vương quốc Anh và Ý!Trong khi các Kitô hữu chỉ có thể chiếm một tỷ lệ nhỏ trong dân số Trung Quốc, họ là một lực lượng lớn trên phạm vi toàn cầu.