Tư duy phản biện là gì?Tư duy phản biện (critical thinking) là khả năng suy nghĩ rõ ràng và hợp lý, nhận biết được mối liên hệ logic giữa các ý tưởng khác nhau. Khái niệm này đã trở thành chủ đề của nhiều cuộc tranh luận kể từ thời đại các triết gia Hy Lạp sơ khai như Plato và Socrates. Ngày nay, đây vẫn là một chủ đề được quan tâm thảo luận trong thời hiện đại (ví dụ: khả năng phân biệt tin giả so với tin tức thật). Show
Những người có kỹ năng tư duy phản biện tốt không bao giờ vội chấp nhận các ý tưởng và giả định mới. Họ sẽ tìm cách xác định xem các ý tưởng, lập luận đó có thể hiện toàn bộ vấn đề hay không. Thay vì dựa vào trực giác và bản năng, họ sẽ tiến hành xác định, phân tích và giải quyết vấn đề một cách có hệ thống. Ví dụ về tư duy phản biệnCó rất nhiều tình huống trong cuộc sống hàng ngày đòi hỏi ta phải sử dụng đến tư duy phản biện. Ví dụ:
Đặc điểm của tư duy phản biệnThế nào là tư duy phản biện? Sau đây là những đặc điểm chính của người có kỹ năng này:
Tầm quan trọng của tư duy phản biệnPhần lớn suy nghĩ của chúng ta đều chịu ảnh hưởng bởi thành kiến – cả ở cấp độ ý thức và tiềm thức. Trong khi đó, chất lượng cuộc sống và công việc phụ thuộc rất nhiều vào khả năng suy nghĩ của chúng ta. Việc thiếu khả năng tư duy logic sẽ gây tổn thất cả về tiền bạc và chất lượng cuộc sống. Để thực sự rèn luyện tư duy và làm chủ cảm xúc, chúng ta buộc phải thực hiện quá trình này một cách có hệ thống. Tư duy phản biện là phương thức tư duy dựa trên cơ sở các suy nghĩ cấu trúc vốn có – kết hợp với các tiêu chuẩn logic và trí tuệ, nhằm đảm bảo tính khách quan trong quá trình ra quyết định. Tổng hợp các lợi ích của tư duy phản biện:
Tư duy phản biện: Công cụ để đảm đương công việc và cuộc sống Đọc thêm: 12 bí quyết thành công – Thay đổi cuộc đời ngay hôm nay 5 kỹ năng tư duy phản biện quan trọngDưới đây là tổng hợp 5 kỹ năng tư duy phản biện phổ biến:
1. Quan sát (Observation)Kỹ năng quan sát là điểm khởi đầu cho tư duy phản biện. Những người tinh ý có thể nhanh chóng cảm nhận và xác định một vấn đề mới. Họ thậm chí có thể dự đoán trước về khả năng xảy ra vấn đề trong tương lai dựa trên kinh nghiệm cá nhân. Bạn có thể cải thiện kỹ năng quan sát bằng cách giảm tốc độ xử lý thông tin, tập luyện chú ý hơn đến môi trường xung quanh. Một số kỹ thuật hữu ích bao gồm thực hành chánh niệm (mindfulness), viết nhật ký, lắng nghe tích cực (active listening), v.v… để đánh giá lại những gì bạn đang nghe hoặc nhìn thấy. Sau đó, hãy cố gắng nhìn ra các xu hướng trong hành vi, giao dịch hoặc dữ liệu có thể hữu ích cho đội nhóm. 2. Phân tích (Analysis)Sau khi xác định vấn đề, bước tiếp theo là thực hành phân tích. Khả năng phân tích và đánh giá hiệu quả một tình huống đòi hỏi bạn phải biết những dữ kiện, thông tin nào là thực sự quan trọng. Điều này cũng bao gồm việc tìm hiểu các nghiên cứu khách quan, đặt câu hỏi để đảm bảo dữ liệu đó là chính xác. Kỹ năng phân tích có thể được cải thiện thông qua việc tiếp nhận những kinh nghiệm mới. Ví dụ, bạn có thể đọc sách về một khái niệm mới, hoặc tham gia một lớp học toán trực tuyến để thúc đẩy bản thân suy nghĩ theo những phương hướng và ý tưởng mới. Làm như vậy sẽ giúp bạn phát triển kỹ năng diễn giải thông tin mới, đưa ra quyết định dựa trên các phân tích logic. 3. Suy luận (Interference)Suy luận là khả năng đưa ra kết luận về thông tin bạn có được. Quá trình này thường đòi hỏi bạn phải đưa ra câu trả lời dựa trên thông tin hạn chế. Lấy ví dụ, một thợ sửa xe cần phải suy ra lý do gì khiến động cơ xe không hoạt động mà không có sẵn những thông tin cần thiết. Bạn có thể cải thiện kỹ năng suy luận bằng cách tập trung đưa ra các phỏng đoán có cơ sở – thay vì vội vàng đưa ra kết luận. Điều này đòi hỏi bạn phải tìm kiếm càng nhiều manh mối càng tốt (hình ảnh, dữ liệu hoặc báo cáo) để phục vụ cho mục đích đánh giá vấn đề. Hãy xem xét cẩn thận tất cả các thông tin trước khi đưa ra quyết định. 4. Giao tiếp (Communication)Kỹ năng giao tiếp đóng vai trò rất quan trọng khi cần giải thích và thảo luận về vấn đề, cũng như các giải pháp khả thi với đồng nghiệp và các bên liên quan. Đây là kỹ năng mềm cần có cho nhiều mục đích trong công việc, bao gồm phát triển tư duy phản biện. Bí quyết nâng cao khả năng giao tiếp là thường xuyên tham gia vào thảo luận với những người có quan điểm khác biệt về một chủ đề nhất định. Bên cạnh đó, cần duy trì các thói quen giao tiếp tốt như: lắng nghe tích cực để cố gắng hiểu quan điểm của người khác, tập giải thích ý tưởng của bạn một cách bình tĩnh và có chứng cứ. Đây sẽ là tiền đề giúp bạn đánh giá giải pháp hiệu quả hơn với đồng nghiệp của mình. Đọc thêm: Nghệ thuật giao tiếp của nhà lãnh đạo 5. Giải quyết vấn đề (Problem-solving)Sau khi đã xác định được vấn đề, phân tích và khám phá các biện pháp khắc phục khả thi, bước cuối cùng cần làm là thực thi giải pháp đã thống nhất trước. Kỹ năng giải quyết vấn đề (problem solving) đòi hỏi vận dụng tư duy phản biện để tiến hành giải pháp tốt nhất, cũng như hiểu được liệu giải pháp này có mang lại hiệu quả hay không. Bạn có thể cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách đặt mục tiêu học hỏi thêm kiến thức trong ngành. Xử lý vấn đề tại nơi làm việc sẽ trở nên dễ dàng hơn nếu bạn có hiểu biết sâu sắc về ngành nghề của mình. Ngoài ra, hãy dành thời gian quan sát cách mọi người xung quanh giải quyết các vấn đề trong công việc. Ngoài 5 yêu cầu trên đây, tư duy phản biện còn đòi hỏi nhiều kỹ năng mềm khác như:
Phương pháp rèn luyện tư duy phản biệnNgay cả khi ý thức tầm quan trọng của tư duy phản biện, vẫn có những lúc chúng ta phạm sai lầm khi suy nghĩ thiếu chín chắn. Chẳng hạn, khi ta mất tự chủ do cảm giác tức giận, đau buồn, vui vẻ, hoặc do áp lực trong công việc và cuộc sống. May mắn thay, một khi đã nắm được lý thuyết cơ bản, chúng ta có thể học cách cải thiện năng lực này bằng cách kiên trì thực hành các thói quen hằng ngày sau:
Ví dụ bài tập thực hành tư duy phản biệnHãy nhớ lại một điều ai đó đã nói với bạn gần đây. Sau đó, hãy tự hỏi bản thân những câu hỏi sau:
Đó có phải là một người bạn biết? Họ có phải ở một vị trí quyền lực? Liệu việc ai đó đã nói với bạn điều này có quan trọng không?
Họ có đưa ra dữ liệu hoặc ý kiến không? Họ đã cung cấp tất cả các thông tin cần thiết? Họ có bỏ sót điều gì không?
Ở nơi công cộng hay riêng tư? Những người khác có cơ hội phản hồi và đưa ra lập luận thay thế không?
Trước, trong hay sau một sự kiện quan trọng? Việc nói đúng thời điểm có quan trọng không?
Họ có giải thích lý do đằng sau ý kiến của họ không? Họ có đang cố tâng bốc hay “hạ nhục” ai?
Thái độ của họ là vui, buồn, giận dữ hay thờ ơ? Bạn có thể hiểu những gì đã được nói? Mục tiêu cuối cùng của bạn là gì?Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của tư duy phản biện là quyết định những gì bạn muốn đạt được – sau đó đưa ra quyết định dựa trên những khả năng có thể xảy ra. Một khi đã làm rõ mục tiêu cho bản thân, bạn nên sử dụng nó làm điểm khởi đầu cho tất cả các tình huống tương lai đòi hỏi phải suy nghĩ và ra quyết định. Khi cần thiết, hãy cho đồng nghiệp, gia đình hoặc những người xung quanh biết ý định theo đuổi mục tiêu này của bạn. Sau đó, bạn phải tuân thủ theo kế hoạch – cho đến khi hoàn cảnh thay đổi, đòi hỏi bạn phải xem lại thời điểm bắt đầu quá trình ra quyết định. Tuy nhiên, quá trình ra quyết định không đơn giản như tưởng tượng. Tất cả chúng ta đều mang trong mình những thành kiến, thói quen được thực hành suốt cuộc đời. Để đảm bảo suy nghĩ chín chắn, bạn phải nhận thức được những đặc điểm cá nhân, sở thích và thành kiến này – cũng như tính đến những yếu tố trên khi xem xét và đánh giá kế hoạch hành động. Càng nhận thức rõ về bản thân, điểm mạnh và điểm yếu của mình bao nhiêu, khả năng tư duy phản biện của bạn sẽ càng tốt hơn bấy nhiêu. Đọc thêm: Phát triển bản thân – Mục tiêu tối thượng của đời người Lời kếtTư duy phản biên là năng lực tối quan trọng đối với bất kỳ ai muốn thành công trong sự nghiệp và cuộc sống. Khả năng phân tích và đánh giá khách quan các chủ đề và tình huống phức tạp sẽ giúp bạn xử lý vấn đề và công việc hiệu quả hơn. Bí quyết nổi bật trong tìm kiếm công việc của bạn không chỉ là một người phỏng vấn hoặc tạo ra email tiếp theo hoàn hảo-bước đầu tiên để hạ cánh công việc mơ ước của bạn là mài giũa kỹ năng của bạn. "Kỹ năng là yếu tố quan trọng nhất khi nhận được một công việc ngay bây giờ", chuyên gia nghề nghiệp của LinkedIn Blair Heitmann nói với CNBC làm cho nó. "Nhiều công ty đang chuyển từ các biện pháp truyền thống như bằng cấp và năm kinh nghiệm sang tuyển dụng dựa trên kỹ năng để đảm bảo rằng họ có được người có trình độ nhất trong công việc thực sự có thể giao hàng." Mặc dù các kỹ năng kỹ thuật là các tiêu chí chính của các nhà quản lý tuyển dụng xem xét trong khi đánh giá một ứng cử viên công việc, các kỹ năng mềm, như đa tác vụ và giải quyết vấn đề, cũng có thể là những người phá vỡ thỏa thuận: phần lớn các nhà tuyển dụng-93%-nói các kỹ năng mềm chơi Vai trò quan trọng trong các quyết định tuyển dụng của họ, theo ZipRecruiter. Để giúp những người tìm việc xác định những kỹ năng nào để làm nổi bật trong sơ yếu lý lịch của họ, LinkedIn đã xác định 20 nhà tuyển dụng kỹ năng hàng đầu đang tìm kiếm ngay bây giờ. Những kỹ năng này đã được giới thiệu trong hơn ba phần tư các công việc được trả lương được đăng trên toàn cầu trong ba tháng qua trên LinkedIn. Dưới đây là 10 kỹ năng hàng đầu trong danh sách đó (xem báo cáo đầy đủ ở đây): & nbsp;
Tuy nhiên, các kỹ năng mà các nhà tuyển dụng đang tìm kiếm liên tục thay đổi: kỹ năng công việc theo yêu cầu nhất đã thay đổi 25% kể từ năm 2015 với các kỹ năng cứng bao gồm dịch vụ khách hàng và kỹ năng bán hàng và các kỹ năng mềm như lãnh đạo và truyền thông tăng lên hàng đầu, LinkedIn tìm thấy . Tỷ lệ đó dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong năm năm tới. & NBSP; Vì các kỹ năng thay đổi theo yêu cầu thường xuyên nhất, việc học tập LinkedIn cũng cung cấp các khóa học miễn phí trong mỗi 20 kỹ năng cho tất cả tháng Chín. Điều quan trọng cần lưu ý là những người tìm việc không cần phải đưa từng kỹ năng vào danh sách này vào ứng dụng của họ để thành công trong tìm kiếm của họ: một giáo viên, chẳng hạn, không nhất thiết phải có kỹ năng kế toán để có được một công việc, giống như Nhà phân tích tài chính có thể không cần phải có kỹ năng tiếp thị kỹ thuật số. Tuy nhiên, thật thông minh khi nghĩ về những kỹ năng nào theo yêu cầu trong các ngành mà bạn quan tâm, Heitmann nói, bằng cách nghiên cứu các mô tả công việc, đọc các trang nghề nghiệp của các công ty hoặc thiết lập các cuộc gọi kết nối với mọi người trong các lĩnh vực đó và hỏi họ những kỹ năng nào họ 'Ve được tìm thấy là hữu ích nhất trong vị trí của họ. Ngoài việc bao gồm các kỹ năng được tìm kiếm này vào hồ sơ sơ yếu lý lịch và hồ sơ LinkedIn của bạn, Heitmann khuyến khích những người tìm việc đề cập đến các ví dụ về việc đưa các kỹ năng này vào thực tiễn trong một cuộc phỏng vấn. Ví dụ: bạn có thể giải thích cách làm chủ một kỹ năng đã giúp bạn giải quyết một vấn đề khó khăn trong công việc hoặc cách các kỹ năng mà bạn đã phát triển sẽ giúp bạn vượt trội trong nhiệm vụ của vai trò mà bạn đang đảm nhận. & NBSP; "Những ngày đã kết thúc nơi các công ty mong đợi bạn sẽ làm một việc," Heitmann nói. "Có một tư duy tăng trưởng, sẵn sàng học hỏi và phát triển trong suốt sự nghiệp của bạn sẽ thực sự giúp bạn trở thành một ứng cử viên công việc cạnh tranh, có thể bán được cho phần còn lại của cuộc sống chuyên nghiệp của bạn." Thủ tục thanh toán: Bạn muốn có một cuộc phỏng vấn việc làm tốt hơn? Tránh 10 hành vi 'không đúng' này 6 triệu danh sách công việc yêu cầu 'kỹ năng giao tiếp': Đây là cách đưa chúng vào hồ sơ của bạn 3 bước đơn giản này có thể giúp bạn tìm được một công việc 'làm cho bạn thực sự, thực sự hạnh phúc' Đăng ký ngay: Nhận thông minh hơn về tiền và sự nghiệp của bạn với bản tin hàng tuần của chúng tôiGet smarter about your money and career with our weekly newsletter
Tất nhiên, các kỹ năng theo yêu cầu quan trọng để hoạt động thành công và hiệu quả trong tương lai vượt xa các kỹ năng kỹ thuật. Hãy để một cái nhìn tổng quan về các kỹ năng mềm quan trọng cho thực tế khắc nghiệt. Trình độ kỹ thuật sốKhi công nghệ xâm nhập gần như mọi vai trò, việc biết chữ kỹ thuật số không còn là một lựa chọn nữa - nó bắt buộc. Các chuyên gia không chịu trách nhiệm phát triển phần mềm trực tiếp vẫn cần nắm lấy lập trình và kiến thức kỹ thuật số tổng thể, phân tích dữ liệu và thống kê thực hành trong lĩnh vực trách nhiệm của họ, và kéo dài theo tư duy tính toán và thuật toán. Các kỹ năng kiến thức kỹ thuật số và thông thạo theo yêu cầu khác sẽ rất cần thiết cho mọi vai trò là nền tảng đạo đức kỹ thuật số và sự hiểu biết về các hệ thống kỹ thuật số (ví dụ: hệ thống thông minh, an ninh mạng và hỗ trợ công nghệ). Tư duy phản biệnTư duy phê phán đại diện cho một tập hợp các kỹ năng theo yêu cầu khác cần thiết cho lực lượng lao động trong tương lai. Các kỹ năng liên quan đến nhóm này bao gồm khả năng hiểu vấn đề có cấu trúc, tìm kiếm thông tin liên quan, lý luận logic và tư duy nhanh nhẹn. Kỹ năng giữa các cá nhân trong nhu cầuNhóm này bao gồm một số lớp kỹ năng cần thiết để hợp tác hiệu quả, xây dựng mối quan hệ với những người khác và hướng tới các mục tiêu chung.
Self-managementMọi ánh mắt cũng là về việc tự quản lý, trưởng thành và kỹ năng trí tuệ cảm xúc. Để bao quát các lĩnh vực này, nhân viên sẽ cần có khả năng hiểu cảm xúc và kích hoạt của riêng mình, biết điểm mạnh của họ, thể hiện sự tự kiểm soát, tự động lực và liêm chính. Kỹ năng lãnh đạoCuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, các công ty và nhân viên cần để mắt đến việc phát triển các kỹ năng lãnh đạo. Để đặt tên cho một số ít, mô hình hóa vai trò, tạo ra một tầm nhìn đầy cảm hứng, cũng như thể hiện nhận thức về tổ chức, quyền sở hữu và tính quyết đoán, tình cờ và kiên trì, khả năng đối phó với sự không chắc chắn-những kỹ năng theo yêu cầu này sẽ quyết định các nhà lãnh đạo tương lai. Nếu bạn quan tâm làm thế nào để phát triển các kỹ năng lãnh đạo, hãy đọc bài đăng trên blog gần đây của chúng tôi. Năm kỹ năng hàng đầu là gì?Nhà tuyển dụng hàng đầu 5 kỹ năng tìm kiếm.. Tư duy phê phán và giải quyết vấn đề .. Làm việc nhóm và hợp tác .. Tính chuyên nghiệp và đạo đức làm việc mạnh mẽ .. Kỹ năng giao tiếp bằng miệng và bằng văn bản .. Leadership.. Kỹ năng nào có nhu cầu nhiều nhất vào năm 2022?Kỹ năng theo yêu cầu hàng đầu.. Creativity.. Quản lý thời gian.. Proactivity.. Quản lý dự án.. Nó tự động hóa .. Phân tích dữ liệu và thống kê .. Kỹ năng nào có nhu cầu cao trong tương lai?Tư duy phê phán, giải quyết vấn đề, khả năng phục hồi, học tập tích cực và cả một loạt các kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo và giao tiếp sẽ rất cần thiết cho lực lượng lao động trong tương lai.
10 kỹ năng hàng đầu trong năm 2022 là gì?Một hướng dẫn về các kỹ năng CNTT hàng đầu vào năm 2022.. Lập trình cơ bản.Khái niệm cơ bản lập trình là một kỹ năng thường xuyên theo yêu cầu ngay cả trong số các công việc không phải là công nghệ..... Nền tảng mã thấp..... Thiết kế UI/UX..... Kỹ thuật dữ liệu..... Trực quan hóa dữ liệu..... Chỉnh sửa video..... CRMS..... Quản lý sản phẩm .. |