 Tê giác Java một sừng, loài vừa được tuyên bố là tuyệt chủng ở Việt Nam, Việt Nam được xếp hạng thứ 16 trên thế giới về đa dạng sinh vật. Năm 2007, Việt Nam có 880 loài động, thực vật được ghi vào Sách đỏ. Tuy nhiên, đến nay, đã có 10 loài động vật bị tuyệt chủng ngoài tự nhiên. Các nhà khoa học đã xác nhận trong khoảng 2 thập kỷ qua, có những loài động vật sau đây đã tuyệt chủng ở Việt Nam: Tê giác hai sừng (còn gọi là tê giác Sumatra); Lợn vòi; Cầy rái cá; Cá chình Nhật; Cá chép gốc; Cá lợ thân thấp; Hươu sao; Cá sấu hoa cà; Tê giác một sừng. Bên cạnh đó, là những loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường vào năm 2012, số lượng hổ ở Việt Nam chỉ còn khoảng 28 - 47 cá thể sinh sống rải rác ở các khu rừng hẻo lánh và đang đối mặt với nguy cơ bị tuyệt diệt do bị săn bắt, buôn bán và mất nơi sinh sống. So với rừng già, vườn Bách Thú có lẽ khả dĩ an toàn hơn cho loài hổ Việt Nam hiện nay. Tại sao? Bởi theo số liệu trên thì hiện tại có chưa đầy 50 con hổ hoang dã còn sót lại ở Việt Nam. Theo xu thế chung, 50 con hổ ở Việt Nam trong tổng thể 3.200 con hổ hoang dã trên khắp thế giới sẽ bị tiêu diệt hết vào 10 năm tới nếu các nước vẫn giữ biện pháp bảo tồn sinh quyển như hiện nay. Trước đó trong vòng 100 năm, 90 % số lượng hổ đã bị tiêu diệt trên toàn thế giới. Với tốc độ săn bắt và buôn bán như hiện nay, hổ có khả năng là loài tiếp theo bị tuyên bố tuyệt chủng tại Việt Nam. Sau hổ sẽ là các loài như khỉ và các loài chim quý sẽ có nguy cơ bị tuyệt chủng nếu như Việt Nam không mạnh tay hơn trong công tác bảo vệ cá thể sinh vật và bảo tồn môi trường sống hoang dã cho chúng. Đó là dự đoán của tổ chức Quỹ động vật hoang dã (WWF) được công bố vào năm 2010. Hơn 100 năm qua không có ghi nhận nào về linh trưởng bị tuyệt chủng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam đang có nguy cơ nhận “danh hiệu” là “quốc gia đầu tiên có linh trưởng bị tuyệt chủng”, Tổ chức Bảo tồn động thực vật hoang dã quốc tế (FFI) - Chương trình Việt Nam vừa cảnh báo vào cuối năm 2015. Vào cuối năm 1975, có tới 2.000 con voi rừng ở Việt Nam. Hiện nay chỉ còn có 50 con. Săn bắt và mất môi trường sống đã đưa loài thú này đến bờ vực tuyệt chủng. Nhóm voi duy nhất có cơ may sống sót dài hạn nằm ở vùng biên giới giữa Công viên Quốc gia Yok Đôn của Việt Nam và Campuchia. Bò tót là loài to nhất trong họ nhà bò, với chiếu cao có thể tới trên 2m, nặng trên 2 tấn. Đáng tiếc, đây cũng là giống bò bị tàn sát nhiều nhất. Hiện nay, tại Việt Nam chỉ còn khoảng 300 con bò tót, phân bố tại các vườn quốc gia ở Lào Cai, Kon Tum, Lâm Đồng. Những đàn bò tót này đang đứng trước hiểm họa diệt chủng cao do rừng bị chặt phá và nạn săn trộm thú quý. Sao la được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới tại Việt Nam vào tháng 5-1992. Vào thời điểm đó, việc khám phá ra loài sao la đã gây chấn động trên thế giới vì giới khoa học cho rằng, việc tìm thấy một loài thú lớn vào cuối thế kỷ 20 là chuyện khó có thể xảy ra. Với sự tồn tại bấp bênh của mình, loài này hiện được xếp vào danh mục những loài có nguy cơ tuyệt chủng cao ở Việt Nam. Hươu vàng phân bố tại một số khu vực thuộc Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Hiện tại, chúng gần như đã biến mất do mất sinh cảnh sống và mức độ săn bắn quá cao. Ngoài ra, việc các loài động vật sống trong rừng biến mất khi hàng triệu mẫu đất đang bị phá hủy hàng năm, chưa kể rác thải nhựa thải ra đại dương đang đe dọa nghiêm trọng đến quần thể rùa và các loài khác. Bright Side tập hợp 10 sinh vật quý hiếm đang trên bờ vực tuyệt chủng. Khỉ đột núi toàn cầu Hiện nay loài khỉ đột núi đã tăng lên khoảng 1.063 con. Chúng chỉ có thể được tìm thấy ở những khu rừng được bảo vệ. Đây là bằng chứng cho thấy những nỗ lực bảo tồn có thể đưa một loài trở lại trên bờ vực tuyệt chủng. Tuy nhiên, hoạt động săn bắn bất hợp pháp của con người vẫn là mối đe dọa lớn đối với quần thể động vật ở Bwindi-Sarambwe. Sao la Loài sao la được phát hiện ở rừng Trường Sơn của Việt Nam. Mối đe dọa chính đối với sao la là các hoạt động săn bắn và ảnh hưởng khí hậu môi trường. Đó là lý do tại sao nhiều tổ chức bảo tồn đã hợp tác để tạo ra môi trường an toàn cho chúng trong tự nhiên. Thú có túi dunnart Sinh vật nhỏ bé này chỉ có thể được tìm thấy trên đảo Kangaroo của Úc, với dân số ước tính dưới 500 con. Việc con người dọn sạch thảm thực vật trên diện rộng đã khiến loài dunnart rơi vào tình trạng cực kỳ nguy hiểm. Ngoài ra, các trận cháy rừng xảy ra ở Úc vào năm 2019 và 2020 đã thiêu rụi 95% số loài. Đó là lý do tại sao một khu bảo tồn khép kín đã được tạo ra để giữ an toàn cho loài dunnart và các loài có nguy cơ tuyệt chủng khác. Linh miêu Iberia Loài quý hiếm này chỉ có thể được tìm thấy ở khu vực rừng Tây Nam Tây Ban Nha. Từ năm 1985 đến 2001, dân số của chúng giảm 87%; đến nay còn khoảng 400 con linh miêu trong tự nhiên. Môi trường sống tự nhiên của chúng tiếp tục bị phá hủy bởi các đường cao tốc mới và cây cối bị đốn hạ. Chồn hương chân đen Trong khi mọi người từng nghĩ rằng chúng đã tuyệt chủng, những sinh vật nhỏ bé đã chứng minh vẫn còn tồn tại. Tuy nhiên, dân số của chúng đang suy giảm nhanh chóng do dịch bệnh và mất môi trường sống tự nhiên. Tổng số quần thể của chúng được ước tính vào khoảng 370 con trong tự nhiên. Nỗ lực phục hồi lớn của nhiều cơ quan liên bang và vườn thú đã cung cấp không gian cho những con chồn hương sinh tồn. Cá sấu Gharial Năm 2010, chỉ có 15 con cá sấu được tìm thấy ở sông Gandak ở Bihar. Đó là lý do vào năm 2014, một sáng kiến bảo tồn đã giải thoát cho 30 con cá sấu đang bị nuôi nhốt và đưa chúng trở lại sông, dân số của chúng bắt đầu tăng lên. Kakapo Lần đầu tiên sau 70 năm, dân số kakapo đang gia tăng với khoảng 213 loài chim tồn tại. Chỉ trong mùa sinh sản 2018-2019, 71 con non đã sống sót, đây là con số kỷ lục đối với loài này. Nhóm phục hồi cố gắng đảm bảo rằng những con chim luôn khỏe mạnh và được bảo vệ khỏi nhiễm trùng. Mục tiêu tiếp theo của họ là tìm ra môi trường sống tốt cho lũ chim vì dịch bệnh là mối đe dọa chính của chúng. Hải cẩu bến cảng Canada Được tìm thấy ở Quebec, đây là loài duy nhất cùng loại chỉ sống được ở vùng nước ngọt nhờ cá. Đến nay chỉ còn hơn 100 con sống trong khu vực. Nguyên nhân có thể được cho là do hoạt động săn bắt của con người. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, hải cẩu bị mắc kẹt trong ngư cụ và không thể tự giải thoát. Báo gấm Amur Loài báo này đã tìm ra cách để tồn tại trong rừng ở vùng Viễn Đông của Nga. Chúng sống đến 15 năm trong tự nhiên và hơn 20 năm trong điều kiện nuôi nhốt. Chúng có khả năng đáng kinh ngạc chạy rất nhanh và nhảy cao. Tuy nhiên, việc mất môi trường sống và hoạt động của con người đã khiến số lượng của chúng giảm xuống còn khoảng 84 cá thể. Cá heo vaquita Loài động vật biển có vú rất hiếm này chỉ được phát hiện vào năm 1958. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, cá heo vaquitas đã trở thành nạn nhân của các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp. Chúng thường bị mắc kẹt trong lưới đánh cá. Đó là lý do dân số của chúng chỉ còn khoảng 10 cá thể ở Vịnh Mexico. Chúng có thể được tìm thấy ở vùng nước nông nhưng sẽ nhanh chóng bơi đi nếu có thuyền đến gần chúng. |
