Chu kỳ kinh là sự thay đổi bình thường được lặp đi lặp lại mỗi tháng. Thông thường thì chu kỳ kinh diễn ra đều từ 28-32 ngày.
Chu kỳ kinh nguyệt là sự kết hợp bởi hoạt động của vùng hạ đồi tiết ra hormon gonadotropin-releasing, tuyến yên tiết ra hormon luteinizing và follicle-stimulating, buồng trứng: sự phát triển nang noãn, sự rụng trứng, hình thành hoàng thể, tiết ra estradiol và progesteron, và tử cung: sự phát triển có chu kỳ và bong tróc của nội mạc tử cung.
Thông thường thì chu kỳ kinh diễn ra đều từ 28-32 ngày.
Nếu có bất thường nào trong bốn hệ thống này đều có thể gây vô kinh hoặc kinh thưa, trễ kinh. Điều đó cho thấy, các vấn đề của kinh nguyệt có sự liên quan chặt chẽ với tình trạng sức khỏe của của cơ quan sinh sản và toàn bộ cơ thể.
Với những em gái mới dậy thì, kinh nguyệt có thể chưa đều, vòng kinh dài ngắn không ổn định. Sau một thời gian, tình trạng này sẽ được khắc phục. Ở những phụ nữ ngoài 45 tuổi, bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, việc bị trễ kinh cũng dễ xảy ra.
Một số nguyên nhân gây trễ kinh
Khi trễ kinh, chị em phải nghĩ đến nguyên nhân đầu tiên là có thai nếu trong tháng lỡ quan hệ tình dục không dùng biện pháp tránh thai.
Làm việc căng thẳng, gặp sang chấn tâm lý, phải đối diện với nhiều tác động tâm lý tiêu cực lo lắng buồn phiền triền miên (stress), thay đổi môi trường sống đột ngột…cũng khiến kinh nguyệt bất thường. Sự căng thẳng có thể làm cho trứng rụng muộn hoặc không rụng, nên kinh nguyệt không đều, thậm chí vô kinh. Điều này có hại cho sức khỏe và cơ chế sinh lý của phụ nữ.
Việc trễ kinh cũng có thể do bị chửa ngoài dạ con, bị suy buồng trứng, hội chứng buồng trứng đa nang, dính buồng tử cung…hoặc cũng có thể gặp nhiễm khuẩn sinh dục như: viêm cổ tử cung và buồng tử cung…
Hơn nữa việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp khiến lượng hormon sinh dục trong cơ thể bị xáo trộn cũng là nguyên do trễ kinh.
Chế độ ăn và tập luyện thể thao của mỗi người cũng có ảnh hưởng tới tình trạng kinh nguyệt. Việc ăn uống kiêng khem quá mức hay ăn không điều độ: khi quá nhiều, lúc lại bị đói lâu, ăn uống thiếu chất đạm và thiếu vitamin… cũng khiến kinh nguyệt không ổn định. Chị em lao động nặng nhọc hoặc luyện tập thể thao quá nhiều, quá sức dễ gặp những bất ổn về kinh nguyệt.
Một số nguyên nhân khác ít gặp hơn có thể do bệnh lý ở tuyến nội tiết, bệnh về máu, bệnh giảm tiểu cầu…
Thay đổi cân nặng đột ngột. Việc giảm cân quá mức và giảm bổ sung calo có thể ảnh hưởng xấu đến vùng dưới đồi, đây là cơ quan chịu trách nhiệm điều chỉnh các quá trình khác nhau trong cơ thể bao gồm cả chu kỳ kinh nguyệt. Vấn đề tăng cân quá nhanh cũng sẽ trở thành nguyên nhân gây ra trễ kinh ở phụ nữ. Điều trên khiến cho cơ thể sản xuất quá nhiều estrogen trong thời gian ngắn, làm cho lớp nội mạc tử cung phát triển quá mức bình thường và trở nên không ổn định. Trong trường hợp này, các bạn chỉ cần giảm đi một vài cân để giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường như cũ.
Cần làm gì để điều chỉnh trễ kinh?
Trễ kinh thường khiến chị em lo lắng, hoang mang. Đầu tiên cần xem lại cách sống, lối sinh hoạt hằng ngày. Thông thường sau một thời gian rối loạn, vòng kinh sẽ đều. Bạn nên nhớ rằng không phải cứ bị trễ kinh là sẽ có thai.
Trễ kinh thường khiến chị em lo lắng, hoang mang.
Nên bổ sung thêm đủ chất dinh dưỡng từ những loại món ăn như rau củ quả, thịt, trứng, sữa,…và hạn chế ăn những thức ăn có không ít chất béo cũng như không nên dùng một số … Cân bằng giữa việc vận động và nghỉ ngơi, thực hiện mọi biện pháp giúp cho chính mình không rơi vào tình trạng stress kéo dài.
Chú ý vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách. Không nên thụt rửa sâu hay lấy quá nhiều hỗn hợp làm sạch, việc làm này sẽ gây ra biến đổi mức độ PH.
Xem video đang được quan tâm:
Thông điệp 5T- Pháo đài chống dịch trong giãn cách xã hội
BS. Nguyễn Mai
BV Phụ sản Hà Nội
Có hai thời điểm trong cuộc đời của một người phụ nữ khi mà kinh nguyệt không đều và điều này là hoàn toàn bình thường. Đó là lần đầu tiên bắt đầu và khi bắt đầu mãn kinh. Khi cơ thể của phụ nữ trải qua quá trình chuyển đổi, chu kỳ bình thường có thể trở nên bất thường.
Hầu hết phụ nữ chưa đến tuổi mãn kinh thường có chu kỳ kinh nguyệt 28 ngày một lần. Tuy nhiên, một chu kỳ kinh nguyệt khỏe mạnh có thể dao động từ 21 - 35 ngày một lần. Nếu chu kỳ kinh nguyệt không nằm trong những khoảng này, thì có thể là do một trong những lý do sau đây:
1.1 Căng thẳng cũng có thể gây chậm kinh
Căng thẳng có thể làm mất nội tiết tố, thay đổi thói quen hàng ngày của phụ nữ và thậm chí ảnh hưởng đến phần não chịu trách nhiệm điều hòa kinh nguyệt - vùng dưới đồi. Theo thời gian, căng thẳng có thể dẫn đến bệnh tật hoặc tăng hoặc giảm cân đột ngột, tất cả đều có thể ảnh hưởng đến chu kỳ của phụ nữ.
Nếu nghĩ rằng căng thẳng có thể làm mất kinh, hãy thử thực hành các kỹ thuật thư giãn và thay đổi lối sống.
1.2 Trọng lượng cơ thể thấp
Phụ nữ chán ăn cũng có thể gây ra chậm kinh.
Phụ nữ bị rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chán ăn tâm thần hoặc ăn uống vô độ, có thể bị chậm kinh. Cân nặng thấp hơn 10% so với mức được coi là bình thường đối với chiều cao có thể thay đổi cách cơ thể hoạt động và ngừng rụng trứng. Điều trị chứng rối loạn ăn uống và tăng cân một cách lành mạnh có thể đưa chu kỳ kinh trở lại bình thường. Những phụ nữ tham gia các bài tập thể dục quá sức như chạy marathon cũng có thể bị ngừng kinh.
1.3. Béo phì
Cũng giống như trọng lượng cơ thể thấp có thể gây ra thay đổi nội tiết tố, do đó, thừa cân cũng có thể xảy ra. Bác sĩ sẽ đề nghị một chế độ ăn kiêng và kế hoạch tập thể dục nếu họ xác định rằng béo phì là một yếu tố khiến phụ nữ bị chậm kinh.
Hội chứng buồng trứng đa nang là một tình trạng khiến cơ thể phụ nữ sản xuất nhiều nội tiết tố nam androgen. U nang hình thành trên buồng trứng là kết quả của sự mất cân bằng hormone này. Điều này có thể làm cho quá trình rụng trứng không đều hoặc ngừng hoàn toàn.
Các hormone khác, chẳng hạn như insulin, cũng có thể mất cân bằng. Điều này là do sự kháng insulin, có liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang. Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc ngừa thai hoặc thuốc khác để giúp điều chỉnh chu kỳ kinh.
1.5 Kiểm soát sinh sản
Phụ nữ có thể gặp sự thay đổi trong chu kỳ của mình khi thực hiện hoặc không sử dụng biện pháp tránh thai. Thuốc tránh thai chứa các hormone estrogen và progestin, ngăn cản buồng trứng phóng thích trứng. Có thể mất đến sáu tháng để chu kỳ ổn định trở lại sau khi ngừng thuốc. Các loại biện pháp tránh thai khác được cấy hoặc tiêm cũng có thể gây chậm kinh.
1.6 Các bệnh mạn tính
Phụ nữ mắc bệnh đái tháo đường cũng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
Các bệnh mạn tính như đái tháo đường và bệnh celiac cũng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Những thay đổi về lượng đường trong máu có liên quan đến thay đổi nội tiết tố, vì vậy, mặc dù hiếm gặp, nhưng bệnh đái tháo đường được kiểm soát kém có thể khiến kinh nguyệt không đều.
Bệnh Celiac gây ra chứng viêm có thể dẫn đến tổn thương ở ruột non, có thể ngăn cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng. Điều này có thể gây ra chậm kinh.
1.7 Tiền mãn kinh sớm
Hầu hết phụ nữ bắt đầu mãn kinh trong độ tuổi từ 45 đến 55. Những phụ nữ xuất hiện các triệu chứng vào khoảng 40 tuổi hoặc sớm hơn được coi là tiền mãn kinh sớm. Điều này có nghĩa là nguồn cung cấp trứng đang giảm dần, và kết quả là bị chậm kinh và cuối cùng là kết thúc kinh nguyệt.
1.8 Các vấn đề về tuyến giáp
Tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc kém hoạt động cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến chậm kinh. Tuyến giáp điều chỉnh sự trao đổi chất của cơ thể, do đó, mức độ hormone cũng có thể bị ảnh hưởng. Các vấn đề về tuyến giáp thường có thể được điều trị bằng thuốc. Sau khi điều trị, kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường.
2. Khi nào đến gặp bác sĩ?
Bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác lý do chậm kinh và nói về các lựa chọn điều trị. Hãy ghi chép lại những thay đổi trong chu kỳ cũng như những thay đổi khác về sức khỏe để cho bác sĩ biết. Điều này sẽ giúp chẩn đoán tốt hơn.
Nếu có các triệu chứng như chảy máu nhiều bất thường, sốt, đau dữ dội, buồn nôn và ói mửa, chảy máu kéo dài hơn bảy ngày, chảy máu sau khi bạn đã bước vào thời kỳ mãn kinh và không có kinh trong một năm hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Kỳ tích: Vaccine ngừa COVID-19 làm nên lịch sử | SKĐS
Bác sĩ Hồng Anh