_
BỆNH DO VI RÚT HÉC-PÉC
(Maladus Herpesviruso)
ICD-10 B00: Herpes simplex
Bệnh do vi rút Héc-péc (Herpes simplex virus) thuộc nhóm C trong Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
1. Đặc điểm của bệnh
1.1. Định nghĩa ca bệnh
- Ca bệnh lâm sàng + Với những người nhiễm HSV lần đầu, cơ thể cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, sưng hạch phụ cận. + Tại nơi bị nhiễm HSV, bệnh nhân cảm thấy đau rát trước khi mọc mụn nước. Thương tổn cơ bản là mụn nước hoặc mụn mủ. Kích thước bằng hạt tấm hoặc hạt vừng, lõm giữa. Các mụn nước mọc thành đám như chùm nho. Kích thước mỗi đám từ 0,5 - 1 cm. Mụn nước nhanh chóng giập vỡ tạo thành những vết trợt sau đó đóng vảy tiết. + Vị trí bị bệnh:
Nếu nhiễm HSV typ 1 (HSV1) vị trí gây bệnh là môi, lợi, má, vòm miệng, hạ họng, mũi, mắt.
Nếu nhiễm HSV typ 2 (HSV2) vị trí bị bệnh sẽ là quy đầu, thân dương vật, bìu (ở nam); âm hộ, âm đạo (ở nữ).
Ngoài ra, HSV2 còn gây bệnh ở hậu môn, trực tràng của cả 2 giới. - Ca bệnh xác định: Tìm thấy HSV gây bệnh hoặc xác định được hiệu giá kháng thể cao.
1.2. Chẩn đoán phân biệt
- Với HSV1 cần phân biệt với Aphtose, viêm niêm mạc miệng do candida, hội chứng Stevens - Johnson.
- Với HSV2 cần phân biệt với giang mai I (săng giang mai), loét hạ cam.
1.3. Xét nghiệm - Loại mẫu bệnh phẩm: Lấy dịch tiết tại thương tổn (nốt viêm loét của niêm mạc, da...) - Phương pháp xét nghiệm: + Phương pháp huyết thanh ít giá trị và ít dùng trong thực tế + Phân lập HSV hoặc phát hiện vi rút bằng kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang thường được sử dụng.
2. Tác nhân gây bệnh
- Tên tác nhân: Herpes simplex virus thuộc họ Herpesviridae. Herpes simplex virus (HSV) hay Human herpes virus (HHV) được chia làm 3 nhóm là Alpha herpes virinae; Beta herpes virinae; Gamma herpes virinae. - Hình thái: HSV có hình khối đa diện kích thước khoảng 200 nm. Vật liệu di truyền là ADN - Khả năng tồn tại trong môi trường bên ngoài
+ Vi rút bị chết ở nhiệt độ 560C trong vòng 30 phút
+ Các chất như ête, clorofom tiêu diệt nhanh được vi rút, các thuốc sát khuẩn thường dùng diệt được vi rút sau vài phút.3. Đặc điểm dịch tễ học
- HSV1, HSV2 gây bệnh ở khắp nơi trên thế giới.
- Ai cũng có thể mắc HSV1và HSV2
- Người ta ước tính rằng ở độ tuổi 20 - 40 có 80 - 90% nhiễm HSV1; 70 - 90% nhiễm HSV2.
- Nhiễm HSV1, HSV2 có thể xảy ra quanh năm.
4. Nguồn truyền nhiễm
- Ổ chứa: ổ chứa HSV1, HSV2 là những người đã hoặc đang bị bệnh do HSV. - Chưa có tài liệu nào nói HSV tồn tại trong tự nhiên. - Thời gian ủ bệnh: 3 - 7 ngày.
- Thời kỳ lây truyền: HSV1, HSV2 truyền bệnh trong thời kỳ ủ bệnh, toàn phát, thời kỳ lui bệnh.
5. Phương thức lây truyền
- HSV1, HSV2 lây truyền từ người sang người. Với HSV1 lây truyền qua tiếp xúc miệng - miệng, qua nước bọt. HSV2 lây truyền qua quan hệ tình dục, mẹ lây cho con trong thời kỳ thai nghén và trong thời kỳ chu sinh.
6. Tính cảm nhiễm và miễn dịch - Ai cũng có thể cảm nhiễm HSV. - HSV không có miễn dịch.
7. Các biện pháp phòng chống
7.1. Biện pháp dự phòng : Dùng bao cao su khi quan hệ tình dục có thể phòng nhiễm HSV.
7.2. Biện pháp chống dịch - Không phải cách ly người bệnh. - Chưa có vắc xin phòng bệnh.
7.3. Nguyên tắc điều trị
- Thuốc tại chỗ: Bôi kem Penciclovir; Acyclovir. - Toàn thân: Uống Acyclovir hoặc valacyclovir hoặc famciclovir .7.4. Kiểm dịch y tế biên giới: Không có quy định kiểm dịch y tế biên giới.
Admin
HỎI ĐÁP
Nhiễm Herpes simplex là bệnh mụn rộp trên da và niêm mạc do virus Herpes simplex gây ra. Có hai loại gồm Herpes simplex loại 1 (HSV- tuýp 1) và loại 2 (HVS – tuýp 2). Loại 1 gây tổn thương ở miệng, trên môi và mặt còn loại 2 gây bệnh trên bộ phận sinh dục khá phổ biến nên còn gọi là Herpes sinh dục.
Hình ảnh nhiễm Herpes simplex ở miệng
2. Nguyên nhân gây nhiễm Herpes simplex
Tác nhân gây bệnh:
Do virus Herpes simplex thuộc họ Herpesvirinae. Được chia làm 3 nhóm là Alpha herpes virinae, Beta herpes virinae, Gamma herpes virinae.
Khả năng sống sót trong môi trường bên ngoài: trong vòng 30 phút virus bị tiêu diệt bởi nhiệt độ 56ºC. Virus cũng bị diệt nhanh bởi các chất ete, clorofom, với thuốc sát khuẩn thường virus chết trong vài phút.
Đường lây truyền:
Virus Herpes simplex truyền trực tiếp từ người sang người qua đường miệng, nước bọt, quan hệ tình dục.
Tiếp xúc gián tiếp với các vật dụng cá nhân như khăn, ly, qua ăn uống,... có nguy cơ cao nhiễm virus Herpes simplex loại 1.
Nguy cơ cao nhiễm bệnh Herpes simplex:
- Có tổn thương ở môi như môi khô, nứt nẻ, chấn thương.- Nhổ răng, trám răng để lại chấn thương.
- Hệ miễn dịch suy yếu: sốt, cảm cúm, viêm hô hấp trên, có thai, đến chu kì kinh nguyệt, sức khỏe suy giảm, stress căng thẳng, mắc bệnh ung thư, HIV/ AIDS,...
- Quan hệ tình dục không an toàn, không sử dụng biện pháp bảo vệ.
Virus herpes simplex loại 2 gây bệnh trên bộ phận sinh dục
3. Triệu chứng, dấu hiệu nhiễm Herpes simplex
Thời gian mắc bệnh khoảng từ 2- 20 ngày, các tổn thương thường lành trong 2 – 4 tuần.
Vị trí gây bệnh:
- Herpses simplex tuýp 1: trong niêm mạc miệng, môi, lợi, má, hạ họng, trên mắt, mũi.
- Herpes simplex tuýp 2: ở nam giới là quy đầu, thân dương vật, bìu. Nữ giới có ở âm hộ, âm đạo.
Triệu chứng thường gặp:
- Đau rát tại nơi sắp mọc mụn nước.
- Xuất hiện đám mụn nước trên nền da đỏ, kích thước bằng hạt tấm hoặc hạt vừng, mụn nước lõm ở giữa.- Kích thước mỗi đám khoảng 0,5 – 1 cm. Sau khi vỡ ra thành vết loét đóng vảy hoặc chảy dịch và khô sau vài ngày sau.
- Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, nhức mỏi cơ.
Biến chứng của bệnh:
- Viêm nướu răng – miệng cấp tính ở trẻ em.
- Phát ban thủy đậu: sốt, ớn lạnh, xuất hiện các chùm mụn nước ở da.- Viêm giác mạc – kết mạc mắt.
- Viêm não – màng não dạng Herpes cấp tính có thể gây tử vong nếu không điều trị kịp thời.
Chẩn đoán nhiễm Herpes simplex:
Thăm khám lâm sàng dựa vào triệu chứng.
Xét nghiệm tìm thấy virus Herpes simplex trong mẫu bệnh phẩm.
4. Điều trị bệnh nhiễm Herpes simplex
Phương pháp điều trị bệnh nhiễm Herpes simplex:
- Phát hiện và điều trị sớm giảm các triệu chứng, đề phòng di chứng và nguy cơ tái phát.
- Virus Herpes simplex là bệnh tự giới hạn, có thể sử dụng các thuốc kháng siêu vi hiệu quả như Aciclovir, Valaciclovir, Famciclovir. Mỗi giai đoạn bệnh phát triển có thời gian dùng thuốc và liều dùng khác nhau.
- Đường dùng uống có tác dụng toàn thân và kem bôi ngoài da (không được bôi vùng mắt).
- Nghỉ ngơi, ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung vitamin C, B và các vitamin khác giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Điều trị nhiễm herpes simplex ở môi bằng kem bôi tại chỗ
5. Phòng ngừa lây nhiễm bệnh Herpes simplex
Bệnh Herpes simplex là bệnh truyền nhiễm trong cộng đồng cần thực hiện tốt các biện pháp phòng tránh sau đây:
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh như ôm hôn, sờ, quan hệ tình dục,..- Sử dụng biện pháp phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như bao cao su,...- Không nên dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải, khăn, ly, son môi,...- Khi dùng thuốc bôi cần rửa sạch tay bằng xà phòng.- Không dùng tay dụi mắt, sờ lên mắt khi đang nhiễm bệnh.
- Không dùng các loại phấn trang điểm để che đi vết mụn, vết loét do nhiễm Herpes simplex để tránh nhiễm trùng.
Nguồn video: Sống Khỏe Mỗi Ngày