Phần mềm kế thừa của Everest nổi tiếng được thiết kế hoàn chỉnh nhất để biết trạng thái phần cứng SSD vì nó kết hợp vô số tùy chọn. Trong số các tùy chọn này, nó có thể giúp người dùng biết được thời gian sử dụng mà SSD còn lại, ít nhất về tỷ lệ phần trăm. Để làm điều này, người dùng chỉ cần mở chương trình và đi tới Storage > SMART, nơi người dùng sẽ tìm thấy tất cả dữ liệu mình cần.
Giao diện phần mềm Aida64
CHỤP MÀN HÌNH
Như những gì thể hiện trong ảnh chụp màn hình được cung cấp, SSD đã hoạt động được tổng cộng 243 ngày (tổng số giờ thiết bị hoạt động, không phải từ ngày mua). Trong khoảng thời gian đó, khoảng 15,49 TB dữ liệu đã được ghi. Theo dữ liệu từ chính ổ đĩa, nó vẫn còn 96% tuổi thọ, vì vậy ở thời điểm hiện tại không có gì phải lo lắng.
CrystalDiskInfo
CrystalDiskInfo là một công cụ nổi tiếng để tìm hiểu trạng thái của bất kỳ thiết bị lưu trữ nào, nhưng nhược điểm là nó không cho chúng ta biết cụ thể ổ SSD còn tồn tại được bao lâu. Thay vào đó, người dùng phải tự tính toán dựa trên các dữ liệu nhận được.
Giao diện phần mềm CrystalDiskInfo
CHỤP MÀN HÌNH
Như trong ảnh chụp màn hình, phần mềm cho biết rằng 15.860 GB đã được ghi vào ổ SSD. Những gì chúng ta phải biết là dữ liệu TBW của thiết bị và với dữ liệu này, người dùng có thể thực hiện phép tính để biết mình còn lại bao nhiêu. Ví dụ, ổ đĩa có độ bền 1.400 TBW, và vì khoảng 16 TB đã được ghi nên điều đó tương đương với khoảng 90% số lần ghi.
Dựa vào số liệu trên có thể thấy mỗi công cụ có cách tính dữ liệu khác nhau và trong trường hợp CrystalDiskInfo, nó tính toán dựa trên thông số kỹ thuật của SSD mà không dựa trên dữ liệu thực tế mà phần mềm đọc được.
SSDLife Pro
Phần mềm này sẽ cho người dùng biết con số gần đúng (hay đúng hơn là ước tính) về tuổi thọ của SSD. Tính toán này dựa trên thời gian sử dụng và độ hao mòn của nó tại thời điểm thực hiện truy vấn nên khá chính xác.
Giao diện phần mềm SSDLife Pro
CHỤP MÀN HÌNH
Theo ảnh chụp màn hình, nó cung cấp cho người dùng biết rằng chỉ còn 10 năm tuổi thọ. Dữ liệu này cũng khác với những gì các phần mềm trên thực hiện.
HWiNFO
HWiNFO là một trong những chương trình đã đồng hành cùng những người đam mê phần cứng trong nhiều năm vì nó có khả năng nhận báo cáo về tất cả phần cứng của PC cũng như đo lường tất cả cảm biến của thiết bị trong thời gian thực. Nhưng đối với những gì nội dung bài viết quan tâm, nó cũng sẽ giúp mọi người biết SSD còn lại bao nhiêu tuổi thọ.
Giao diện phần mềm HWiNFO
CHỤP MÀN HÌNH
Để thực hiện việc này, người dùng sẽ phải vào phần Disk và sau đó tìm kiếm SSD của mình tùy thuộc vào loại của nó (trong trường hợp này là NVMe). Ở đó, người dùng có thể thấy trong phần Device Status hiển thị thời gian sử dụng còn lại, được tính theo cách tương tự như Aida64.
Hard Disk Sentinel
Cuối cùng, Hard Disk Sentinel là chương trình có giao diện hơi cũ nhưng hoạt động khá tốt để tìm hiểu xem SSD còn bao nhiêu thời gian sử dụng.
Giao diện phần mềm Hard Disk Sentinel
CHỤP MÀN HÌNH
Trong trường hợp này, chương trình này sẽ cho người dùngi biết tình trạng sức khỏe của ổ SSD theo tỷ lệ phần trăm, nhưng nó cũng sẽ cung cấp ước tính về thời gian sử dụng còn lại để sử dụng trong phần Estimated remaining lifetime.
Ưu điểm của SSD tới từ tốc độ của nó, trung bình tốc độ của SSD nhanh gấp khoảng 10 lần so với HDD thông thường. Tuy vậy, có 2 điều khiến SSD chưa thể trở nên phổ biến như HDD, một tới từ giá thành cao hơn, phần khác là do độ bền của nó.
Vấn đề giá thành đang dần được giải quyết, khi giá trung bình mỗi GB ổ cứng ngày càng rẻ hơn. Giá của SSD đã giảm liên tục trong thời gian qua, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận với ổ cứng tốc độ cao này. Tuy vậy, độ bền và tuổi thọ của nó vẫn làm nhiều khá băn khoăn.
Tuổi thọ của SSD được tính dựa vào thời gian sử dụng (đơn vị : giờ đồng hồ) và giới hạn dung lượng ghi chép dữ liệu lên ổ. Trung bình, các ổ SSD hiện hành chỉ có thể đọc và ghi khoảng hơn 100 TB dữ liệu. Do dó, nếu phải hoạt động liên tục với tần suất cao, thời gian phục vụ của SSD sẽ bị rút ngắn lại rất nhiều.
Nhưng bạn vẫn có thể tăng tuổi thọ cho SSD dựa vào những cách dưới đây.
1. Tránh nhiệt độ cao
Về cơ bản, SSD có khả năng chịu nhiệt tốt hơn HDD thông thường. Mức nhiệt trung bình theo khuyến cáo của các nhà sản xuất về khả năng chống chịu của SSD nằm trong khoảng 0 - 70 độ C, trong khi đó khả năng chịu đựng của HDD là 5 - 55 độ C. Thậm chí, 1 số hãng còn tăng khả năng chịu nhiệt cho sản phẩm của mình, như SSD của HyperX có thể chịu nhiệt từ -40 độ C tới 85 độ C.
Điều đáng nói, dù có khả năng chịu nhiệt tốt trong một thời gian dài, nhưng ổ cứng của bạn không hỏng không có nghĩa dữ liệu sẽ được an toàn. Nhiều chuyên gia cho biết, dữ liệu lưu trữ trong SSD hoàn toàn có thể bị hỏng hoặc biến mất khi ảnh hưởng bởi nhiệt độ.
Trong khi hầu hết người dùng chẳng phải lo lắng về vấn đề này, SSD của họ luôn được an toàn trong 1 hệ thống máy tính ở nhiệt độ cho phép. Các doanh nghiệp hay nhà cung cấp máy chủ, đối tượng sử dụng rất nhiều SSD để lưu trữ và xử lý dữ liệu quan trọng, vấn đề nhiệt độ vô cùng được quan tâm. Hãy luôn giữ SSD ở một nơi thoáng mát, không quá nóng cũng không quá lạnh.
2. Tránh mất điện đột ngột
Việc mất điện đột ngột có thể phá hỏng nhiều phần cứng trong máy tính của bạn, bao gồm cả SSD. Nếu như các ổ đĩa HDD có khả năng hỏng hoàn toàn trong trường hợp máy tính dừng đột ngột thì SSD an toàn hơn 1 chút, dữ liệu có thể mất toàn bộ nếu mất điện đột ngột khi đang sử dụng.
Một nghiên cứu năm 2013 bởi 4 chuyên gia cho thấy một phần dữ liệu lớn hoặc nhỏ sẽ biến mất trong trường hợp điện năng có vấn đề. Vậy làm sao để phòng tránh trường hợp này?
Cách hiệu quả nhất để giải quyết tình trạng điện không ổn định là sử dụng các bộ lưu điện UPS. Các thiết bị UPS có chức năng như 1 bình ác quy cực lớn trong gia đình, nó sẽ đảm bảo các thiết bị điện tử không gặp vấn đề khi mất điện đột ngột.
3. Luôn giữ một dung lượng trống nhất định
Chu kì đọc ghi bình thường trên ổ đĩa hiếm khi gây ra các vấn đề về phần cứng, nhưng chẳng ai có thể nói trước được điều gì. Chúng ta luôn nhận được cái lời khuyên về việc dành một dung lượng trống nhất định trên SSD, giải pháp đảm bảo tốc độ cho nó. Không chỉ có thế, việc để chống 1 vùng ổ cứng cũng giúp dữ liệu của bạn an toàn hơn.
Cơ bản, SSD có cơ chế hoạt động là ghi đè lên các vùng dữ liệu khác nhau. Khi phải ghi đè lên các vùng dữ liệu cũ, tốc độ sẽ chậm hơn hẳn so với khi ghi mới, điều này lý giải tốc độ của SSD khi ổ đĩa trống luôn nhanh hơn lúc SSD gần hết dung lượng lưu trữ.
Ngoài ra, cơ chế ghi đè này đôi khi khiến một số dữ liệu sẵn có gặp nguy hiểm, dù là không nhiều nhưng vẫn có nguy cơ ảnh hưởng tới thông tin trong ổ đĩa của bạn, đặc biệt là các vùng dữ liệu lâu không được sử dụng tới. Bởi vậy, bằng cách xóa bớt hoặc chuyển các dữ liệu ít sư dụng sang một HDD khác, SSD sẽ hoạt động tốt hơn và bền bỉ hơn.
4. Nên sử dụng SSD để hiệu năng của hệ thống thay vì làm 1 ổ lưu trữ nhiều dữ liệu
Như đã nói ở trên, tuổi thọ của SSD phần nào dựa vào giới hạn dữ liệu đọc ghi của nó. Điều này khiến chúng ta nên xem xét lại khả năng dùng SSD cho các tác vụ như lưu phim, nhạc hay các nội dung "nặng đô". Các dữ liệu dạng này vẫn đảm bảo việc sử dụng tốt và ổn định trên các ổ HDD thông thường, với mức giá rẻ và dung lượng lớn hơn.
Tránh sử dụng SSD để lưu trữ phần nào giảm tối đa lượng dữ liệu mà SSD phải làm việc cùng, giúp tuổi thọ của thiết bị được kéo dài. Cùng với đó, với các ổ SSD dung lượng thấp từ 60 - 250GB, bạn hoàn toàn có thể dùng trong việc cài đặt hệ điều hành, ứng dụng quan trọng giúp tốc độ của hệ thống tăng lên nhiều phần.
Khi mà thị trường SSD ngày một hấp dẫn người dùng hơn, các mẫu SSD giá rẻ đang dần thay thế HDD chậm chạp, chúng ta nên tìm hiểu hình thức lưu trữ tân tiến này để mang lại hiệu quả sử dụng cao nhất, cũng như nâng cao độ bền của hệ thống.