Cuối năm 1979, Cựu Tổng thống Việt Nam Cộng H�a Nguyễn Văn Thiệu, người �t khi l�n tiếng từ khi sống lưu vong sau th�ng Tư 1975, đ� d�nh cho tạp ch� Spiegel của Đức một cuộc phỏng vấn d�i về kết cục của Chiến tranh Việt Nam. Show Cựu Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu trả lời phỏng vấn của Spiegel 1979 Phạm Thị Ho�i (dịch) Spiegel: Thưa �ng Thiệu, từ 1968 đến 1973 Hoa Kỳ đ� nỗ lực thương lượng h�a b�nh cho Việt Nam. Trong cuốn hồi k� của m�nh, �ng Henry Kissinger, trưởng ph�i đo�n đ�m ph�n Hoa Kỳ đ� d�ng nhiều trang để mi�u tả việc �ng, Tổng thống Việt Nam Cộng h�a, đ� chống lại những nỗ lực nhằm đem lại h�a b�nh cho một cuộc chiến đ� k�o d�i nhiều năm, với h�ng triệu nạn nh�n v� dường như l� một cuộc chiến để "b�p n�t tr�i tim Hoa Kỳ". V� sao �ng lại cản trở như vậy? Nguyễn Văn Thiệu: N�i thế l� tuyệt đối v� nghĩa. Nếu t�i cản trở th� đ� kh�ng c� Hiệp định H�a b�nh năm 1973 � mặc d�, như ai cũng biết, đ� kh�ng phải l� một nền h�a b�nh tốt đẹp; hậu quả của n� ở Việt Nam l� chứng chỉ r� r�ng nhất. Kissinger đại diện cho ch�nh s�ch v� lợi �ch của ch�nh phủ Mỹ. L� Tổng thống Nam Việt Nam, bổn phận của t�i l� bảo vệ những lợi �ch sống c�n của đất nước t�i. T�i đ� nhiều lần chỉ ra cho Tổng thống Nixon v� TS Kissinger rằng, đối với một cường quốc như Hoa Kỳ th� việc từ bỏ một số vị tr� kh�ng mấy quan trọng ở một quốc gia b� nhỏ như Nam Việt Nam kh�ng c� g� đ�ng kể. Nhưng với ch�ng t�i, đ� l� vấn đề sinh tử của cả một d�n tộc. Spiegel: Kissinger kh�ng phủ nhận rằng cuối c�ng �ng cũng đồng �. Nhưng �ng ấy cũng n�i rằng phải đ�m ph�n l�u như vậy v� �ng cản trở nhiều, rằng �ng đồng � với c�c đề xuất của Mỹ chỉ v� �ng chắc mẩm rằng đằng n�o th� H� Nội cũng sẽ b�c bỏ. Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng đ�ng như vậy. Để chấm dứt một cuộc chiến tranh đ� k�o d�i gần 30 năm, người ta cần nhiều thời gian hơn l� hai, ba ng�y hay hai, ba th�ng. T�i hiểu r� rằng đối với người Mỹ đ� đến gi�p ch�ng t�i, đ�y l� cuộc chiến d�i nhất trong lịch sử của họ. C� lẽ v� thế m� họ vội v� như vậy. Nhưng điều ch�ng t�i cần l� một nền h�a b�nh l�u d�i. Spiegel: Kissinger c� � cho rằng �ng kh�ng thực sự muốn k� kết một thỏa thuận về h�a b�nh, đ�ng ra �ng ngầm mong ph�a miền Bắc cũng sẽ cứng đầu như �ng. Kissinger viết rằng �ng đồng � với nhiều đề xuất từ ph�a Mỹ - trong tinh thần sẵn s�ng kh�ng tu�n thủ, chỉ v� trong th�m t�m �ng kh�ng tin rằng h�a b�nh sẽ được k� kết. C� phải l� trong khi đ�m ph�n, �ng đ� bịp, với hy vọng l� sẽ kh�ng bao giờ phải ngửa b�i l�n? Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng. Sao lại c� thể n�i l� một d�n tộc đ� chịu đựng bao nhi�u đau khổ suốt 30 năm lại muốn k�o d�i cuộc chiến? Kissinger muốn x�c tiến thật nhanh mọi việc để Mỹ c� thể r�t qu�n v� t� binh Mỹ được thả. M� c� lẽ mục đ�ch của ch�nh phủ Mỹ cũng l� cao chạy xa bay. Họ th� c� thể bỏ chạy. Nhưng ch�ng t�i th� phải ở lại Nam Việt Nam. Ch�ng t�i c� quyền ch�nh đ�ng để đ�i hỏi một hiệp định h�a b�nh to�n diện. Kh�ng phải l� v�i ba năm h�a b�nh, rồi sau đ� lại 30 năm chiến tranh. Spiegel: Vậy tại sao �ng lại đi trước cả người Mỹ v� tự đề nghị Hoa Kỳ r�t qu�n trong cuộc họp tại đảo Midway ở Th�i B�nh Dương th�ng S�u 1969, theo tường thuật của Kissinger? Nguyễn Văn Thiệu: Trước khi họp ở Midway, việc ch�nh phủ Mỹ dự định r�t qu�n đ� kh�ng c�n l� điều b� mật. Cho ph�p t�i nhắc để c�c �ng nhớ lại, tin tức về việc Mỹ sẽ r�t một số qu�n đ� loan khắp thế giới, trước cuộc họp ở Midway. V� sao? Theo t�i, ch�nh phủ Mỹ muốn thả b�ng thăm d�, tiết lộ th�ng tin trước cho b�o ch� v� đẩy ch�ng t�i v�o sự đ� rồi. Spiegel: Tức l� �ng đ� nắm được t�nh h�nh? Nguyễn Văn Thiệu: Đ�ng thế. Cuộc họp ở Midway nhằm hai mục đ�ch. Thứ nhất, cho hai vị t�n tổng thống cơ hội l�m quen v� b�n về đề t�i Việt Nam. Điểm thứ hai đ� vạch rất r� l� b�n về việc r�t những to�n qu�n Mỹ đầu ti�n. T�i đ� kh�ng h�nh dung sai điều g� v� đ� l�m chủ t�nh thế. Kh�ng c� g� phải lo lắng, v� t�i đ� rất vững t�m. Spiegel: Khi đề xuất Mỹ r�t qu�n, �ng c� thật sự tin rằng Nam Việt Nam c� thể chiến đấu một m�nh v� cuối c�ng sẽ chiến thắng trong một cuộc chiến m� hơn 540.000 l�nh Mỹ c�ng to�n bộ guồng m�y qu�n sự khổng lồ của Hoa Kỳ kh�ng thắng nổi kh�ng? Chuyện đ� kh� tin lắm. Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng, đề xuất đ� kh�ng phải của t�i. T�i chỉ chấp thuận. T�i chấp thuận đợt r�t qu�n đầu ti�n của Mỹ, v� Tổng thống Nixon bảo t�i l� �ng ấy gặp kh� khăn trong đối nội v� việc r�t qu�n chỉ mang t�nh tượng trưng. �ng ấy cần sự ủng hộ của dư luận v� của Quốc hội. Nhưng t�i cũng bảo �ng ấy rằng: �ng phải chắc chắn rằng H� Nội kh�ng coi việc bắt đầu r�t qu�n đ� l� dấu hiệu suy yếu của Hoa Kỳ. Spiegel: V� �ng kh�ng nghĩ đ� l� khởi đầu của việc r�t qu�n to�n bộ? Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng. T�i đ� h�nh dung được rằng, đ� l� bước đầu ti�n để cắt giảm qu�n số. Nhưng kh�ng bao giờ t�i c� thể nghĩ Mỹ sẽ r�t hẳn v� bỏ rơi Nam Việt Nam. T�i đ� tr�nh b�y với Tổng thống Nixon rằng việc cắt giảm qu�n số sẽ phải tiến h�nh từng bước, như khả năng chiến đấu v� việc tiếp tục củng cố Qu�n lực Việt Nam Cộng h�a cho ph�p � tương ứng với những viện trợ qu�n sự v� kinh tế c� thể gi�p Nam Việt Nam tự đứng tr�n đ�i ch�n của m�nh. Quan trọng hơn, t�i đ� bảo �ng ấy phải y�u cầu H� Nội c� một h�nh động tương ứng đ�p lại. Ph�a Mỹ đồng � với t�i ở mọi điểm; về một sự r�t qu�n từng bước v� của cả hai ph�a... Spiegel: ... v� mang t�nh tượng trưng? Nguyễn Văn Thiệu: T�i hiểu r� rằng cuộc chiến ở Việt Nam cũng l� một vấn đề đối nội của Hoa Kỳ. V� Tổng thống Nixon giải th�ch rằng �ng ấy cần một cử chỉ tượng trưng để giải quyết vấn đề đ�. Trước đ� một tuần t�i đến Seoul v� Đ�i Loan, t�i đ� n�i với Tổng thống Park Chung Hee v� Tổng thống Tưởng Giới Thạch rằng t�i hy vọng việc r�t qu�n sắp b�n với Tổng thống Nixon ở Midway chỉ l� một sự cắt giảm qu�n số mang t�nh tượng trưng. Song t�i cũng lưu � rằng nếu Hoa Kỳ muốn r�t hẳn th� ch�ng t�i cũng kh�ng thể ngăn cản. Vậy th� đề nghị họ r�t qu�n từng bước, đồng thời viện trợ để củng cố một qu�n đội Nam Việt Nam h�ng mạnh v� hiện đại, c� thể thay thế người Mỹ, sẽ l� hợp l� hơn. Kh�ng bao giờ t�i đặt giả thiết l� l�nh Mỹ sẽ ở lại Việt Nam vĩnh viễn. Spiegel: Mỹ vẫn đ�ng qu�n ở H�n Quốc v� T�y Đức m�. Nguyễn Văn Thiệu: Nhưng ch�ng t�i l� một d�n tộc rất ki�u h�nh. Ch�ng t�i bảo họ rằng, ch�ng t�i cần vũ kh� v� viện trợ, nhưng nhiệt huyết v� t�nh mạng th� ch�ng t�i kh�ng thiếu. Spiegel: �ng đ�nh gi� thế n�o về t�nh thế của �ng khi ấy? V�i th�ng trước đ�, Bộ trưởng Quốc ph�ng Mỹ Melvin Laird vừa đưa ra một kh�i niệm mới: "Việt Nam h�a chiến tranh". Trước đ�y người Mỹ chỉ n�i đến việc "phi Mỹ h�a" cuộc chiến. C�i kh�i niệm mới ấy đ� thể hiện r� dự định r�t kh� nhanh của người Mỹ rồi, đ�ng kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: Khi đến S�i G�n v�o th�ng Bảy 1969, �ng Nixon đ� nhắc lại rằng �ng ấy cần được sự hậu thuẫn của dư luận trong nước Mỹ. T�i hiểu �ng ấy. Nhưng �ng ấy kh�ng hề tuy�n bố rằng việc r�t qu�n l� một lịch tr�nh mang t�nh hệ thống do s�ng kiến của Mỹ. �ng ấy chỉ n�i với t�i về những kh� khăn trong nước, ở Mỹ, v� đề nghị t�i gi�p. �ng ấy bảo: "H�y gi�p ch�ng t�i gi�p �ng." T�i đ�p: "T�i gi�p �ng gi�p ch�ng t�i." Trong lần họp mặt đ�, ch�ng t�i lại tiếp tục b�n về việc r�t qu�n từng bước. Spiegel: Nhưng kh�ng đưa ra một lịch tr�nh cụ thể? Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng. V� �ng Nixon lại hứa rằng việc r�t qu�n của Mỹ sẽ phải đi đ�i với những h�nh động tương ứng của Bắc Việt v� phải ph� hợp với khả năng ph�ng thủ của Nam Việt Nam cũng như phải ph� hợp với việc Mỹ tiếp tục viện trợ qu�n sự v� kinh tế cho Nam Việt Nam. Spiegel: Ở thời điểm đ� �ng c� nhận ra rằng nếu thấy cần th� Mỹ cũng sẽ sẵn s�ng đơn phương r�t qu�n kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: C�, t�i đ� ngờ. Nhưng l�c đ� t�i vẫn rất vững t�m v� tin tưởng v�o đồng minh lớn của ch�ng t�i. Spiegel: C� lẽ �ng tin thế l� phải. Cuốn hồi k� của Kissinger cho thấy kh� r� rằng ch�nh phủ Nixon kh�ng thể dễ d�ng "đ�nh chỉ một dự �n li�n quan đến hai ch�nh phủ, năm quốc gia đồng minh v� đ� khiến 31,000 người Mỹ phải bỏ mạng, như thể ta đơn giản chuyển sang một k�nh TV kh�c." R� r�ng l� người Mỹ muốn tho�t khỏi Việt Nam bằng con đường đ�m ph�n. Chỉ trong trường hợp cần thiết họ mới muốn đơn phương r�t qu�n. �ng c� đưa ra y�u s�ch n�o li�n quan đến những cuộc thương lượng giữa Washington v� H� Nội kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: Ch�ng t�i đ� ch�n ngấy chiến tranh v� quyết t�m chấm dứt n� qua đ�m ph�n. Ch�ng t�i y�u cầu những kẻ x�m lăng đ� tr�n v�o đất nước của ch�ng t�i phải r�t đi. Tất cả chỉ c� vậy. Spiegel: �ng đ� o�n tr�ch rằng sự sụp đổ của miền Nam Việt Nam năm 1975 chủ yếu l� do sau Hiệp định Paris, miền Bắc vẫn được ph�p đ�ng qu�n tại miền Nam. �ng khẳng định rằng m�nh chỉ chấp nhận sự hiện diện đ� của miền Bắc trong qu� tr�nh đ�m ph�n, c�n sau khi k� kết th� H� Nội phải r�t qu�n. Nhưng Kissinger lại khẳng định trong hồi k� rằng �ng thừa biết việc H� Nội sẽ tiếp tục trụ lại ở miền Nam, v� cho đến tận th�ng Mười 1972 �ng cũng kh�ng hề phản đối những đề xuất của ph�a Mỹ li�n quan đến điểm n�y. Nguyễn Văn Thiệu: Đ� l� một lời n�i dối hết sức v� gi�o dục của Kissinger, rằng t�i chấp thuận cho qu�n đội Bắc Việt ở lại miền Nam. Nếu ngay từ đầu t�i đ� chấp thuận như Kissinger n�i th� l�c �ng ấy cho t�i xem bản dự thảo, trong đ� kh�ng c� điều khoản n�o về việc r�t qu�n của Bắc Việt, t�i đ� chẳng phản đối quyết liệt như thế. Điểm then chốt nhất m� t�i dốc sức bảo vệ, từ đầu cho đến khi kết th�c đ�m ph�n, ch�nh l� y�u cầu H� Nội phải r�t qu�n. T�i đ� tuy�n bố r� với Kissinger l� nếu kh�ng đạt được điều đ� th� kh�ng c� k� kết. Sau nhiều ng�y tranh luận gay gắt, cuối c�ng �ng ta bảo: "Thưa Tổng thống, điều đ� l� kh�ng thể được. Nếu được th� t�i đ� l�m rồi. Vấn đề n�y đ� đặt ra ba năm trước, nhưng ph�a Li�n X� kh�ng chấp nhận." T�i hiểu ra rằng ch�nh phủ Mỹ đ� nhượng bộ trước y�u s�ch của Li�n X�, v� đ� l� nỗi thất vọng lớn nhất của t�i. Spiegel: C� lẽ Li�n X� kh�ng thể l�m kh�c, v� H� Nội kh�ng chấp nhận coi Nam Việt Nam l� một quốc gia kh�c, v� một thời gian d�i họ c�n phủ nhận việc họ đ� đưa qu�n đội ch�nh quy v�o miền Nam. Nguyễn Văn Thiệu: Ch�ng t�i đ� chiến đấu hơn 20 năm v� học được rằng, đừng bao giờ tin lời Nga X� v� H� Nội. Bắc Việt đ�ng qu�n ở cả L�o, Campuchia v� Nam Việt Nam, t�i tin rằng một người m� cũng nh�n ra điều đ�. Muốn chấm dứt chiến tranh th� ch�ng ta phải nh�n v�o hiện thực chứ kh�ng thể chỉ nghe lời kẻ địch. Spiegel: �ng c� lập luận như thế với Kissinger kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: Tất nhi�n, v� với cả Tướng Haig nữa. T�i bảo �ng ấy thế n�y: "�ng Haig, �ng l� tướng, t�i l� tướng. �ng c� biết một hiệp định h�a b�nh n�o trong lịch sử lại cho ph�p kẻ x�m lăng tiếp tục đ�ng qu�n tại l�nh thổ m� n� x�m lược kh�ng? �ng c� cho ph�p Li�n X� v�o Hoa Kỳ đ�ng qu�n rồi tuy�n bố rằng �ng đ� k� kết th�nh c�ng một hiệp định h�a b�nh với Li�n X� kh�ng?" Spiegel: �ng ấy trả lời sao? Nguyễn Văn Thiệu: �ng ấy kh�ng trả lời được. M� trả lời thế n�o cơ chứ, chuyện đ� ho�n to�n v� l�. C�n g� m� n�i nữa. Spiegel: Nhưng Kissinger th� c� c�u trả lời trong hồi k�. �ng ấy viết rằng kh� m� bắt H� Nội r�t qu�n, v� họ ho�n to�n kh�ng sẵn s�ng từ bỏ tr�n b�n đ�m ph�n những thứ m� họ kh�ng mất tr�n chiến trường. Nhưng �ng ấy cũng n�i rằng trong Hiệp định Paris c� một điều khoản kh�ng cho ph�p x�m lấn. �ng ấy đi đến kết luận rằng "lực lượng miền Bắc sẽ tự nhi�n ti�u hao sinh lực v� dần dần biến mất." Nguyễn Văn Thiệu: T�i thấy ch�nh phủ Mỹ v� đặc biệt l� TS Kissinger kh�ng hề r�t ra được b�i học n�o khi phải đ�m ph�n với cộng sản, sau những kinh nghiệm đau thương năm 1954 giữa Ph�p v� cộng sản Việt Nam v� từ Chiến tranh Triều Ti�n. Họ cũng kh�ng học được g� từ những cuộc đ�m ph�n về L�o v� Campuchia v� cũng kh�ng nắm bắt được l� n�n xử sự thế n�o với cộng sản v� cần phải hiểu chiến lược v� chiến thuật của cộng sản ra sao. Tức l� ta lại phải trở về với vấn đề rằng, v� sao TS Kissinger, người đại diện cho một quốc gia lớn v� tự cho m�nh l� nh� thương thuyết giỏi giang nhất, lại c� thể tin rằng qu�n Bắc Việt đ�ng tại miền Nam sẽ kh�ng x�m lấn. Sao �ng ấy c� thể tin như vậy cơ chứ? �ng ấy đủ sức kiểm so�t từng tấc đất tr�n bi�n giới của Campuchia, v� của L�o, v� của Nam Việt Nam �? D� c� cả triệu nh�n vi�n quốc tế gi�m s�t, ch�ng t�i cũng kh�ng bao giờ c� thể khẳng định l� đ� c� đủ bằng chứng rằng kh�ng c� x�m lấn. Sao �ng ấy lại c� thể tin những g� Bắc Việt n�i. �ng ấy c� thể tin lời cộng sản, nhưng ch�ng t�i th� kh�ng. V� thế m� t�i đ� cương quyết đ�i Bắc Việt phải r�t qu�n. Nếu họ thực sự muốn h�a b�nh th� họ ở lại miền Nam l�m g�? Spiegel: Vậy Kissinger n�i sao? Nguyễn Văn Thiệu: C�n n�i g� được nữa? �ng ấy v� ch�nh phủ Mỹ chỉ muốn ch�nh x�c c� một điều: r�t khỏi Việt Nam c�ng sớm c�ng tốt v� đảm bảo việc trao trả t� binh Mỹ. Họ bảo ch�ng t�i l� họ mong muốn một giải ph�p trong danh dự, nhưng sự thực th� họ chỉ muốn bỏ của chạy lấy người. Nhưng họ lại kh�ng muốn bị người Việt v� cả thế giới kết tội l� đ� bỏ rơi ch�ng t�i. Đ� l� thế kẹt của họ. Spiegel: Kissinger viết rằng, ngay sau Chiến dịch Xu�n-H� 1972 của H� Nội, c�c b�n dường như đ� đổi vai. H� Nội đột nhi�n muốn đ�m ph�n trở lại, c�n S�i G�n th� muốn đ�nh cho đến khi gi�nh to�n thắng. Nguyễn Văn Thiệu: Ho�n to�n v� nghĩa! �ng TS Kissinger hiểu thế n�o l� chiến thắng? Bắc Việt đ� đem chiến tranh v�o miền Nam. Ch�ng t�i y�u cầu họ phải r�t qu�n. Thế l� chiến thắng hay sao? T�i chưa bao giờ y�u cầu Bắc Việt tự coi m�nh l� t� binh của miền Nam. T�i chưa bao giờ y�u cầu Bắc Việt bồi thường cho tổn thất chiến tranh. T�i chưa bao giờ đ�i hỏi Bắc Việt giao nộp l�nh thổ. T�i chưa bao giờ đ�i c� ch�n trong ch�nh phủ ở H� Nội. Vậy �ng Kissinger hiểu thế n�o về chiến thắng v� to�n thắng? Spiegel: Về vấn đề r�t qu�n của miền Bắc, 31 th�ng Năm 1971 l� một ng�y quan trọng. Kissinger cho biết l� khi đ�, trong c�c cuộc họp k�n, Mỹ đ� đưa ra y�u cầu hai b�n c�ng r�t qu�n. Trong hồi k�, �t nhất ba lần TS Kissinger viết rằng kh�ng những �ng được th�ng b�o trước, m� �ng c�n chấp thuận. Nguyễn Văn Thiệu: T�i kh�ng bao giờ chấp thuận việc r�t qu�n đơn phương. Từ cuộc họp ở Midway, t�i lu�n lu�n y�u cầu r�t qu�n từng bước v� cả hai b�n c�ng r�t. Hoa Kỳ đ� thay đổi lập trường v� t�m c�ch �p ch�ng t�i, với những chiến thuật m� họ thường sử dụng, bằng c�ch huơ thanh gươm Damocles tr�n đầu t�i, chẳng hạn họ đem c�ng luận Mỹ ra đe t�i, họ bảo: "H�nh ảnh của �ng tại Hoa Kỳ hiện nay rất tồi tệ!" Hoặc: "Quốc hội muốn cắt giảm viện trợ." V�n v�n. Họ �p dụng đ�ng những chiến thuật đ� biết, tiết lộ th�ng tin cho b�o giới v� đặt t�i trước sự đ� rồi. Nếu t�i từ chối, c�ng luận sẽ quay ra chống t�i: "�ng ta đ�i qu� nhiều, �ng ta sẽ kh�ng bao giờ cho Mỹ được r�t, �ng ta sẽ kh�ng bao giờ cho t� binh Mỹ được trở về." Thế l� t�i lu�n phải chấp thuận. Kh�ng phải tự nguyện, m� miễn cưỡng. T�i phản đối l�m sao được, khi lần n�o họ cũng bảo rằng: "�ng m� chống th� sẽ bị cắt viện trợ." Spiegel: Kissinger viết rằng trước bất kỳ một quyết định d� dưới h�nh thức n�o, ph�a Mỹ cũng hỏi � kiến �ng trước. Nguyễn Văn Thiệu: V�ng, họ hỏi � kiến t�i, nhưng chắc chắn kh�ng phải l� để nghe t�i n�i "Kh�ng", nếu đ� l� những quyết định phục vụ cho lợi �ch của Hoa Kỳ. Họ ưa g�y sức �p hơn, v� đạt được gần như mọi thứ bằng c�ch đ�. Spiegel: B�y giờ Kissinger cay đắng chỉ tr�ch về Chiến dịch Hạ L�o năm 1971. �ng ấy viết rằng, �ng đ� đồng � rằng chiến dịch n�y nhất định phải thực hiện trong m�a kh�. Vậy � tưởng đ� ban đầu l� của ai? Nguyễn Văn Thiệu: Của người Mỹ. Trước đ� kh� l�u, ch�ng t�i từng c� � định thực hiện, nhưng kh�ng đủ khả năng tiến h�nh một m�nh. Đến khi ph�a Mỹ đề xuất th� ch�ng t�i sẵn s�ng đồng �, để sớm chấm dứt chiến tranh. Chiến dịch đ� do li�n qu�n Việt-Mỹ thực hiện v� được vạch ra rất r� r�ng: Ch�ng t�i t�c chiến tại L�o, c�n ph�a Mỹ th� hỗ trợ tiếp vận từ Việt Nam v� từ bi�n giới. Spiegel: V� sao? V� Quốc hội Mỹ c� luật cấm qu�n đội Mỹ x�m nhập l�nh thổ L�o? Nguyễn Văn Thiệu: V�ng, t�i tin l� vậy. Nhưng cũng v� ch�ng t�i kh�ng c� đủ phương tiện để tiếp tế cho binh l�nh, v� nhất l� để cứu thương binh ra ngo�i. Việc đ� chỉ c� thề thực hiện bằng trực thăng, v� chỉ ph�a Mỹ mới c� đủ trực thăng. Kh�ng c� họ th� kh�ng đời n�o ch�ng t�i đồng � thực hiện chiến dịch tại L�o. Spiegel: Kissinger viết rằng qu�n của �ng gặp kh� khăn khi y�u cầu kh�ng qu�n hỗ trợ, v� gần như kh�ng c� b�o vụ vi�n n�i được tiếng Anh. Nguyễn Văn Thiệu: Ho�n to�n kh�ng c� vấn đề g� với việc hỗ trợ của kh�ng qu�n. Đ�i khi kh�ng c� th� ch�ng t�i cũng kh�ng lo lắng; ch�ng t�i c� thể d�ng ph�o binh. Vấn đề l�: trong ba ng�y mở đầu chiến dịch, ph�a Mỹ đ� mất rất nhiều phi c�ng trực thăng. V� thế m� họ chần chừ, kh�ng bay đ�ng thời điểm v� ở quy m� cần thiết. Điều đ� th�nh ra một vấn đề lớn với qu�n lực Nam Việt Nam. Spiegel: Tinh thần binh l�nh bị suy sụp? Nguyễn Văn Thiệu: Ch�ng t�i kh�ng đem được binh l�nh tử trận v� thương binh ra ngo�i. Kh�ng phải chỉ tinh thần binh l�nh, m� cả tiến độ của chiến dịch cũng bị ảnh hưởng. Spiegel: Kissinger n�u ra một l� do kh�c. Rằng �ng đ� lệnh cho c�c sĩ quan chỉ huy phải thận trọng khi tiến về hướng T�y v� ngừng chiến dịch nếu qu�n số tổn thất l�n tới 3000. Kissinger viết rằng nếu ph�a Mỹ biết trước điều đ� th� kh�ng đời n�o họ đồng � tham gia chiến dịch n�y. Nguyễn Văn Thiệu: Đối với một qu�n nh�n, định trước một tổn thất về qu�n số l� điều phi l�. Nếu TS Kissinger n�i thế th� �ng ấy thật gi�u tr� tưởng tượng. Ch�ng t�i chỉ c� thể tiến về ph�a T�y trong giới hạn m� trực thăng cứu viện c� thể bay đến. Kissinger bảo l� ch�ng t�i đ� r�t qu�n m� kh�ng b�o cho ph�a Mỹ. L�m sao ch�ng t�i c� thể triệt tho�i tr�n 10,000 qu�n m� họ kh�ng hay biết g�? Spiegel: Tức l� �ng đ� th�ng b�o cho họ? Nguyễn Văn Thiệu: Ồ, tất nhi�n. Để t�i kể cho �ng nghe một c�u chuyện. Hồi đ� tờ Time hay tờ Newsweek c� đăng bức h�nh một người l�nh Nam Việt Nam đang b�m v�o c�ng một chiếc trực thăng cứu viện. B�n dưới đề: "Nh�t như c�y". T�i chỉ cười. T�i thấy n� tệ. Kh�ng thể ngăn một người l�nh lẻ loi h�nh động như vậy được. Nhưng b�o ch� lại kết tội l�nh Nam Việt Nam l� h�n nh�t v� đồng thời giấu biến sự thật về tinh thần chiến đấu s�t k�m của phi c�ng trực thăng Mỹ trong chiến dịch n�y. Spiegel: Một điểm g�y rất nhiều tranh c�i giữa Hoa Kỳ v� Nam Việt Nam l� vấn đề ngưng bắn. Theo cuốn hồi k� của Kissinger th� ngay từ m�a H� 1970 ch�nh phủ Mỹ đ� thống nhất về việc sẽ đề xuất một thỏa thuận ngưng bắn tại c�c chiến tuyến hiện c�. Kissinger khẳng định rằng �ng kh�ng chỉ chấp thuận m� c�n ủng hộ đề xuất n�y. Nguyễn Văn Thiệu: Đ�ng như vậy, t�i cũng cho rằng ngưng bắn phải l� bước đầu ti�n để đ�p ứng một hiệp định h�a b�nh. Nhưng ngưng bắn ngay lập tức � v� t�i xin nhắc lại: ngay lập tức � th� t�i kh�ng bao giờ đồng � với Kissinger. T�i bảo, ch�ng ta phải c�n nhắc hết sức kỹ lưỡng việc n�y. Kh�ng thể thực hiện ngưng bắn trước khi t�nh kỹ việc ai sẽ gi�m s�t việc ngưng bắn, nếu ai vi phạm th� hậu quả sẽ thế n�o, hai b�n sẽ đ�ng qu�n ở đ�u, v�n v�n. Spiegel: Kissinger viết: "Khi đ� ch�ng t�i vẫn tưởng rằng ch�ng t�i v� Thiệu c�ng đồng h�nh hợp t�c." Ph�a Mỹ đ� kh�ng hiểu rằng �ng đem những "chiến thuật n� tr�nh" m� "người Việt thường �p dụng với người ngoại quốc" ra d�ng. Nguyễn Văn Thiệu: Ch�ng t�i l� một nước nhỏ, gần như mọi thứ đều nhờ ở một đồng minh lớn v� vẫn tiếp tục phải xin viện trợ d�i hạn của đồng minh đ�, kh�ng bao giờ ch�ng t�i lại cho ph�p m�nh d�ng những thủ đoạn n�o đ�. Spiegel: Khi Mỹ đ� r�t, c�n H� Nội th� được ph�p tiếp tục đ�ng qu�n ở miền Nam, chắc �ng phải thấy l� �ng đ� thua trong cuộc chiến n�y? Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng hẳn, nếu ch�ng t�i tiếp tục được sự trợ gi�p cần thiết từ ph�a Mỹ, như ch�nh phủ Mỹ đ� hứa khi ch�ng t�i đặt b�t k� hiệp định. Ngay cả khi k�, t�i đ� coi đ� l� một nền h�a b�nh tr�o trở. Nhưng ch�ng t�i vẫn tin rằng c� thể chống lại bất kỳ sự x�m lăng n�o của Bắc Việt. V� hai l� do: Ch�ng t�i c� lời hứa chắc chắn bằng văn bản của Tổng thống Nixon rằng Hoa Kỳ sẽ phản ứng quyết liệt, nếu Bắc Việt vi phạm hiệp định. Spiegel: Mặc d� �ng ấy kh�ng hề cho biết sẽ phản ứng bằng c�ch n�o. Nguyễn Văn Thiệu: Thứ hai, ch�ng t�i được đảm bảo l� sẽ c� đủ viện trợ qu�n sự v� kinh tế cần thiết để chống Bắc Việt x�m lược. Nếu ch�nh phủ Mỹ thực l�ng giữ lời hứa th� chiến tranh c� thể k�o d�i, nhưng miền Nam sẽ kh�ng bị Bắc Việt th�n t�nh. Spiegel: Về điều n�y th� �ng v� Kissinger �t nhiều đồng quan điểm. �ng ấy viết rằng chiến lược to�n cục c� thể sẽ th�nh c�ng, nếu Mỹ đủ khả năng h�nh động trước bất kỳ một vi phạm n�o của H� Nội v� tiếp tục viện trợ đầy đủ cho miền Nam. Nhưng chuyện g� đ� xảy ra? Kissinger quy lỗi cho vụ Watergate, v� sau đ� Tổng thống Mỹ kh�ng c�n đủ uy t�n. �ng c� nghĩ rằng vụ Watergate thực sự chịu tr�ch nhiệm, khiến tất cả sụp đổ kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: Rất tiếc, nhưng t�i kh�ng phải l� người Mỹ. T�i kh�ng muốn qu�t r�c trước cửa nh� người Mỹ. Nhưng nếu người Mỹ giữ lời hứa th� đ� l� sự cảnh b�o tốt nhất, khiến Bắc Việt kh�ng tiếp tục x�m lăng, v� chiến tranh c� thể sẽ dần chấm dứt. Spiegel: Nếu Hoa Kỳ giữ lời th� theo �ng, hiệp định ho�n to�n c� thể th�nh c�ng? Nguyễn Văn Thiệu: T�i cho l� như vậy. Spiegel: Như vậy về tổng thể, Hiệp định Paris kh�ng đến nỗi tồi? Nguyễn Văn Thiệu: Đ� chắc chắn kh�ng phải l� một hiệp định c� lợi cho ch�ng t�i. N� tr�o trở. Nhưng đ� l� lối tho�t cuối c�ng. �ng phải hiểu rằng ch�ng t�i đ� k� kết, v� ch�ng t�i kh�ng chỉ c� lời hứa của ch�nh phủ Mỹ như t�i đ� n�i, m� hiệp định đ� c�n được mười hai quốc gia v� Li�n Hiệp Quốc đảm bảo. Spiegel: Trong cuốn hồi k�, TS Kissinger c� những b�nh luận r�t mặt về kh� nhiều ch�nh kh�ch đầu đ�n. Nhưng ri�ng �ng th� bị �ng ấy d�nh cho những lời hạ nhục nhất. Tuy đ�nh gi� cao "tr� tuệ", "sự can đảm", "nền tảng văn h�a" của �ng, nhưng �ng ấy vẫn ch� t�m v�o "th�i độ v� li�m sỉ", "xấc xược", "t�nh vị kỷ ch� đạp" v� "chiến thuật khủng khiếp, gần như bị �m ảnh đi�n cuồng" trong c�ch ứng xử với người Mỹ của �ng. V� thế, cuối c�ng Kissinger nhận ra "sự phẫn nộ bất lực m� người Việt thường d�ng để h�nh hạ những đối thủ mạnh hơn về thể lực". � kiến của �ng về những khắc họa đ� thế n�o? Nguyễn Văn Thiệu: T�i kh�ng muốn đ�p lại �ng ấy. T�i kh�ng muốn nhận x�t g� về �ng ấy. �ng ấy c� thể đ�nh gi� t�i, tốt hay xấu, thế n�o cũng được. T�i muốn n�i về những điều đ� xảy ra giữa Hoa Kỳ v� Nam Việt Nam hơn. Spiegel: Hay �ng đ� l�m g� khiến �ng ấy c� c�i cớ để viết về �ng với giọng coi thường như thế? Nguyễn Văn Thiệu: C� thể �ng ấy đ� ngạc nhi�n v� gặp những người qu� th�ng minh v� mẫn c�n. C� thể cũng do c�i phức cảm tự t�n của một người đ�n �ng hết sức hu�nh hoang. C� thể �ng ấy kh�ng tin nổi l� người Việt đối thoại với �ng ta lại địch được một người tự coi m�nh l� v� c�ng quan trọng. Để t�i kể th�m một c�u chuyện nữa: Ở đảo Midway t�i thấy buồn cười, v� thật chẳng bao giờ t�i c� thể h�nh dung l� những người như vậy lại tệ đến thế. Ch�ng t�i, gồm �ng Nixon, �ng Kissinger, phụ t� của t�i v� t�i, gặp nhau ở nh� một sĩ quan chỉ huy hải qu�n ở Midway. Ở đ� c� ba chiếc ghế thấp v� một chiếc ghế cao. �ng Nixon ngồi tr�n chiếc ghế cao. Spiegel: Như trong phim Nh� độc t�i vĩ đại của Chaplin? Hitler cũng ngồi tr�n một chiếc ghế cao để c� thể nh�n xuống Mussolini, ngồi tr�n một chiếc ghế thấp hơn. Nguyễn Văn Thiệu: Nhưng t�i v�o g�c ph�ng lấy một chiếc ghế cao kh�c, n�n t�i ngồi ngang tầm với Nixon. Sau buổi gặp đ� ở Midway, t�i nghe bạn b� người Mỹ kể lại rằng Kissinger đ� rất bất ngờ v� Tổng thống Thiệu l� một người như vốn dĩ vẫn vậy. Spiegel: Trong hồi k�, Kissinger ph�n n�n l� đ� bị c� nh�n �ng đối xử rất tệ; �ng bỏ hẹn để đi chơi trượt nước. Nixon c�n qu� lời hơn. Theo Kissinger th� Nixon đ� gọi �ng l� "đồ ch� đẻ" (son of a bitch) m� Nixon sẽ dạy cho biết "thế n�o l� t�n bạo". Nguyễn Văn Thiệu: Rất tiếc, nhưng t�i kh�ng thể cho ph�p m�nh đ�p lại những lời khiếm nh�, th� tục đ� của Nixon, v� t�i xuất th�n từ một gia đ�nh c� nề nếp. Nếu t�i kh�ng tiếp TS Kissinger v� Đại sứ Bunker th� đơn giản chỉ v� ch�ng t�i chưa chuẩn bị xong để tiếp tục đ�m thoại. Họ đ� cần đến 4 năm, vậy v� sao lại bắt t�i trả lời ngay lập tức trong v�ng một tiếng đồng hồ? C� lẽ họ sẽ h�i l�ng, nếu ch�ng t�i chỉ biết v�ng dạ. Nhưng t�i kh�ng phải l� một người chỉ biết v�ng dạ, v� nh�n d�n Nam Việt Nam kh�ng phải l� một d�n tộc chỉ biết v�ng dạ, v� Quốc hội của ch�ng t�i kh�ng phải l� một Quốc hội chỉ biết v�ng dạ. M� t�i phải hỏi � kiến Quốc hội. Spiegel: TS Kissinger viết rằng th�i độ của �ng với �ng ấy chủ yếu xuất ph�t từ "l�ng o�n hận độc địa". Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng. T�i chỉ bảo vệ lợi �ch của đất nước t�i. Dĩ nhi�n l� đ� c� những cuộc tranh luận nảy lửa, nhưng th�i độ của t�i xuất ph�t từ tinh thần y�u nước của t�i. Spiegel: Kissinger viết rằng �ng ấy ho�n to�n "th�ng cảm với ho�n cảnh bất khả kh�ng" của �ng. �ng c� thấy dấu hiệu n�o của sự th�ng cảm đ� kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: Kh�ng, t�i kh�ng thấy. T�i chỉ thấy duy nhất một điều, đ� l� �p lực từ ph�a ch�nh phủ Mỹ. Spiegel: Kissinger viết rằng �ng kh�ng bao giờ tham gia v�o c�c buổi thảo luận về chủ trương chung. �ng ấy bảo rằng �ng chiến đấu "theo kiểu Việt Nam: gi�n tiếp, đi đường v�ng v� d�ng những phương ph�p khiến người ta mệt mỏi hơn l� l�m s�ng tỏ vấn đề", rằng �ng "ch� bai mọi thứ, nhưng kh�ng bao giờ n�i đ�ng v�o trọng t�m c�u chuyện". Nguyễn Văn Thiệu: H�y thử đặt m�nh v�o t�nh thế của t�i: Ngay từ đầu t�i đ� chấp nhận để ch�nh phủ Mỹ họp k�n với H� Nội. Kissinger bảo l� đ� thường xuy�n th�ng b�o cho t�i. V�ng, t�i được th�ng b�o thật � nhưng chỉ về những g� m� �ng ấy muốn th�ng b�o. Nhưng t�i đ� tin tưởng rằng đồng minh của m�nh sẽ kh�ng bao giờ lừa m�nh, kh�ng bao giờ qua mặt t�i để đ�m ph�n v� b� mật b�n đứng đất nước t�i. C�c �ng c� h�nh dung được kh�ng: vỏn vẹn bốn ng�y trước khi l�n đường đến H� Nội v�o th�ng Mười 1972, �ng ấy mới trao cho t�i bản dự thảo m� sau n�y sẽ được chuyển th�nh văn bản hiệp định ở Paris, bằng tiếng Anh? Ch�ng t�i phải l�m việc với bản dự thảo tiếng Anh n�y, từng điểm một. V� bản dự thảo đ� kh�ng phải do Nam Việt Nam c�ng Hoa Kỳ soạn ra, m� do H� Nội c�ng Hoa Kỳ soạn ra. C�c �ng c� thể tưởng tượng được điều đ� kh�ng? Lẽ ra, trước hết ph�a Mỹ n�n c�ng ch�ng t�i thống nhất quan điểm về những điều kiện đặt ra cho hiệp định, v� sau đ�, nếu Bắc Việt c� đề nghị g� kh�c th� Kissinger phải trở lại hội � với ch�ng t�i. Nhưng �ng ấy kh�ng hề l�m như vậy. Thay v�o đ�, �ng ấy c�ng Bắc Việt soạn ra c�c thỏa thuận rồi tr�nh ra cho t�i bằng tiếng Anh. C�c �ng c� thể hiểu cảm gi�c của t�i khi cầm văn bản của hiệp định h�a b�nh sẽ quyết định số phận của d�n tộc t�i m� thậm ch� kh�ng buồn được viết bằng ng�n ngữ của ch�ng t�i kh�ng? Spiegel: Nhưng cuối c�ng �ng cũng c� bản tiếng Việt? Nguyễn Văn Thiệu: Ch�ng t�i cương quyết đ�i bản tiếng Việt, đ�i bằng được. M�i đến ph�t cuối c�ng �ng ấy mới miễn cưỡng chấp nhận. Sau đ� ch�ng t�i ph�t hiện ra rất nhiều c�i bẫy. T�i hỏi Đại sứ Bunker v� Kissinger, ai đ� soạn bản tiếng Việt. Họ bảo: một người Mỹ rất c� năng lực thuộc International Linguistics College tại Hoa Kỳ c�ng với ph�a H� Nội. Nhưng l�m sao một người Mỹ c� thể hiểu v� viết tiếng Việt th�nh thạo hơn người Việt. V� l�m sao một người Mỹ c� thể ứng đối bằng tiếng Việt với cộng sản Bắc Việt giỏi hơn ch�nh ch�ng t�i? Đồng minh m� như thế th� c� ch�n th�nh v� trung thực kh�ng? Spiegel: Một số quan chức cao cấp ở Hoa Kỳ từng nhận định rằng thực ra Kissinger chỉ cố gắng đạt được một khoảng thời gian khả dĩ giữa việc Mỹ r�t qu�n v� sự sụp đổ tất yếu của Nam Việt Nam. Trong cuốn s�ch của m�nh, Kissinger b�c bỏ quan niệm đ�. � kiến của �ng th� thế n�o? Nguyễn Văn Thiệu: Bất kể người Mỹ n�i g�, t�i tin rằng mục đ�ch cuối c�ng của ch�nh phủ Mỹ l� một ch�nh phủ li�n hiệp tại Nam Việt Nam. Spiegel: Nhưng Kissinger đưa ra cả một loạt điểm để chứng minh rằng kh�ng phải như vậy. Nguyễn Văn Thiệu: Ch�nh phủ Mỹ t�m c�ch �p ch�ng t�i phải đồng �. Để họ c� thể h�nh diện l� đ� tho�t ra được bằng một "thỏa thuận danh dự". Để họ c� thề tuy�n bố ở Hoa Kỳ rằng: "Ch�ng ta r�t qu�n về nước, ch�ng ta đảm bảo việc ph�ng th�ch t� binh Mỹ." V� ở ngo�i nước Mỹ th� họ n�i rằng: "Ch�ng t�i đ� đạt được h�a b�nh cho Nam Việt Nam. B�y giờ mọi chuyện do người d�n Nam Việt Nam định đoạt. Nếu ch�nh phủ li�n hiệp biến th�nh một ch�nh phủ do cộng sản chi phối th� đ� l� vấn đề của họ. Ch�ng t�i đ� đạt được một giải ph�p danh dự." Spiegel: Kissinger viết như sau: "Nguy�n tắc m� ch�ng t�i tu�n thủ trong c�c cuộc đ�m ph�n l�: Hoa Kỳ kh�ng phản bội đồng minh." Nguyễn Văn Thiệu: �ng cứ nh�n miền Nam Việt Nam, Campuchia v� to�n bộ Đ�ng Dương hiện nay th� biết. Khi tranh luận với c�c đại diện ch�nh phủ Mỹ về hiệp định h�a b�nh, ch�ng t�i thường c� ấn tượng rằng họ kh�ng chỉ đ�ng vai, m� thực tế l� đ� biện hộ cho �c quỷ. Spiegel: C� bao giờ �ng thấy một ch�t g� như l� biết ơn đối với những điều m� người Mỹ đ� l�m để gi�p nước �ng kh�ng? Trong cuốn s�ch của m�nh, Kissinger viết rằng: "Biết c�ng nhận những cống hiến của người kh�c kh�ng phải l� đặc t�nh của người Việt." Nguyễn Văn Thiệu (cười): Về những điều m� Kissinger viết trong cuốn s�ch của �ng ấy th� t�i cho rằng chỉ một người c� đầu �c lộn bậy, chỉ một người c� t�nh kh� tởm lợm mới nghĩ ra được những thứ như vậy. Trong cuốn s�ch đ� �ng ấy c�n tỏ � sợ người Việt sẽ đem những người Mỹ c�n s�t lại ra trả th�, sau khi Washington bỏ rơi ch�ng t�i. Kh�ng bao giờ ch�ng t�i l�m những điều như thế, kh�ng b�y giờ v� kh�ng bao giờ. Spiegel: C� nh�n �ng c� cảm thấy một ch�t h�m ơn n�o với họ kh�ng? Nguyễn Văn Thiệu: Hết sức thực l�ng: Nếu ch�nh phủ Mỹ kh�ng phản bội, kh�ng đ�m dao sau lưng ch�ng t�i th� nh�n d�n Việt Nam m�i m�i biết ơn họ. C� lần, sau khi ch�ng t�i tranh luận rất kịch liệt về một văn bản trong hiệp định, một số th�nh vi�n trong ch�nh phủ của t�i bảo rằng, nếu Kissinger lập c�ng với miền Nam như �ng ta đ� lập c�ng với miền Bắc th� may mắn biết bao. T�i bảo họ: nếu �ng ấy thương lượng được một nền h�a b�nh thực sự với H� Nội th� miền Nam sẽ dựng tượng �ng ấy, như MacAthur ở Nam H�n. Nhưng đ�ng tiếc l� đ� kh�ng như vậy. Nh�n v�o những hậu quả của nền h�a b�nh ấy: trại tập trung cải tạo, nạn đ�i, nhục h�nh tra tấn, h�ng ng�n thuyền nh�n bỏ mạng tr�n biển, v� một cuộc diệt chủng t�n bạo hơn, hệ thống hơn v� hoạch định hơn cả ở Campuchia, t�i nghĩ tốt nhất l� người Mỹ n�n tự đ�nh gi� những điều m� �ng Nixon v� �ng Kissinger đ� g�y ra cho miền Nam Việt Nam. Kissinger kh�ng c� g� để tự h�o về nền h�a b�nh m� �ng ấy đ� đạt được. Đ� l� h�a b�nh của nấm mồ. Tổng thống Việt Nam hiện nay là ai?Võ Văn ThưởngViệt Nam / Tổng thốngnull Vợ của Tổng thống Thiệu là ai?Nguyễn Thị Mai Anh (1930–2021) là phu nhân của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu. Bà là Đệ Nhất Phu nhân đầu tiên của chính thể Đệ Nhị Cộng hòa (1967–1975). Đôi khi bà được gọi là Bà Nguyễn Văn Thiệu (Madame Nguyen Van Thieu), đặc biệt trong truyền thông Tây phương. Ông bà thành hôn năm 1951. Tổng Thống Thiệu năm nay bao nhiêu tuổi?
Nguyễn Văn Thiệu – Wikipedia tiếng Việtvi.wikipedia.org › wiki › Nguyễn_Văn_Thiệunull Ai là tổng thống đầu tiên của Việt Nam?Danh sách. |
