Theo lý thuyết của Mác, hàng hóa có hai thuộc tính là giá trị sử dụng và giá trị. Hai thuộc tính này tồn tại trong bất kỳ một loại hàng hóa nào, thiếu một trong hai thuộc tính này không được coi là hàng hóa. Sở dĩ, hàng hóa có hai thuộc tính đó không phải do hai lao động tạo ra mà vì lao động sản xuất hàng hóa có tính hai mặt. Vậy tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa là gì? Mời các bạn cùng Top lời giải theo dõi nội dung dưới đây!
1. Tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa
Mác là người đầu tiên đã phát hiện ra tính chất hai mặt của lao động sản xuất hàng hoá. Đó là lao động cụ thể và lao động trừu tượng. Đây không phải là hai thứ lao động khác nhau mà chỉ là lao động của người sản xuất hàng hoá, nhưng lao động đó mang tính hai mặt: vừa là lao động cụ thể, vừa là lao động trừu tượng.
a. Lao động cụ thể
Lao động cụ thể là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của những nghề nghiệp chuyên môn nhất định. Mỗi lao động cụ thể có mục đích riêng, đối tượng riêng, phương tiện riêng, phương pháp riêng và kết quả riêng.
Ví dụ: lao động cụ thể của người thợ mộc, mục đích là sản xuất cái bàn, cái ghế, đối tượng lao động là gỗ, phương pháp của anh ta là các thao tác về cưa, về bào, khoan, đục: phương tiện được sử dụng là cái cưa, cái đục, cái bào, cái khoan; kết quả lao động là tạo ra cái bàn, cái ghế.
* Đặc trưng của lao động cụ thể:
- Mỗi lao động cụ thể tạo ra một loại giá trị sử dụng nhất định. Lao động cụ thể càng nhiều loại thì càng tạo ra nhiều loại giá trị sử dụng khác nhau.
- Các lao động cụ thể hợp thành hệ thống phân công lao động xã hội. Cùng với sự phát triển của khoa học - kỹ thuật, các hình thức lao động cụ thể ngày càng đa dạng, phong phú, nó phản ánh trình độ phát triển của phân công lao động xã hội.
- Lao động cụ thể tạo ra giá trị sử dụng của hàng hóa. Giá trị sử dụng là phạm trù vĩnh viễn, vì vậy lao động cụ thể cũng là phạm trù vĩnh viễn tồn tại gắn liền vối vật phẩm, nó là một điều kiện không thể thiếu trong bất kỳ hình thái kinh tế - xã hội nào.
b. Lao động trừu tượng
Lao động trừu tượng là lao động của người sản xuất hàng hóa khi đã gạt bỏ những hình thức cụ thể của nó, hay nói cách khác, đó là sự tiêu hao sức lao động của người sản xuất hàng hóa nói chung.
Lao động của người sản xuất hàng hóa nếu coi đó là sự hao phí trí óc, sức lực thần kinh và sức cơ bắp nói chung của con người chứ không kể đến hình thức cụ thể của nó như thế nào thì gọi là lao động trừu tượng.
Ví dụ: lao động của người thợ mộc và lao động của người thợ may nếu xét về mặt lao cụ thể thì rất khác nhau nhưng nếu gạt bỏ hết sự khác nhau ấy đi thì chúng có một điểm chung đó là đều phải hao phí sức lực trí óc, sức thần kinh của con người. Điểm chung đó là dù người thợ mộc hay người thợ may thì đều phải hao phí sức lao động, có thể là trí óc, cơ bắp, thần kinh của con người.
* Đặc trưng của lao động trừu tượng
Lao động trừu tượng giống nhau về chất, bởi thuần tuý là hao phí sức lực của con người.
Chính lao động trừu tượng của người sản xuất hàng hóa mới tạo ra giá trị của hàng hóa. Như vậy, có thể nói, giá trị của hàng hóa là lao động trừu tượng của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong hàng hóa. Đó cũng chính là mặt chất của giá trị hàng hóa.
Lao động trừu tượng mang phạm trù lịch sử của sản xuất hàng hóa.
>>> Xem thêm: Phân tích hai thuộc tính của hàng hoá và quan hệ của hai thuộc tính đó với tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hoá
2. Mối quan hệ giữa lao động cụ thể và lao động trừu tượng
Lao động cụ thể và lao động trừu tượng có sự thống nhất với nhau thể hiện ở chỗ là cả lao động cụ thể và lao động trừu tượng đều nằm trong lao động của người sản xuất hàng hóa.
Giữa lao động cụ thể và lao động trừu tượng có những mâu thuẫn với nhau: lao động cụ thể là biểu hiện của lao động tư nhân, còn lao động trừu tượng là biểu hiện của lao động xã hội. Mẫu thuẫn thể hiện ở chỗ:
- Sản phẩm của người sản xuất hàng hóa riêng biệt tạo ra có thể không ăn khớp với nhu cầu xã hội, có thể thừa hoặc thiếu, sinh ra khủng hoảng kinh tế.
- Nếu mức tiêu hao lao động cá biệt của người sản xuất hàng hóa cao hơn mức tiêu hao lao động mà xã hội có thể chấp nhận, khi đó hàng hóa cũng không bán được hoặc bán bị lỗ.
Mẫu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội là mầm mống của mọi mâu thuẫn trong nền sản xuất hàng hóa làm cho sản xuất hàng hóa vừa vận động phát triển, vừa có khả năng khủng hoảng.
>>> Xem thêm: Phân tích 2 thuộc tính của hàng hóa, tính 2 mặt của lao động sản xuất hàng hóa, lượng giá trị của hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng.
-----------------------------------
Như vậy, trên đây Top lời giải đã cùng bạn tìm hiểu về tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa và cung cấp những kiến thức có liên quan. Hy vọng những kiến thức trên sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình học tập. Cảm ơn bạn đã theo dõi!