Thông qua một ứng dụng trên điện thoại thông minh, các nhà khoa học theo dõi chất lượng giấc ngủ của 120.000 người trong vòng hai năm, theo nghiên cứu đăng trên tạp chí JAMA Internal Medicine hôm 15/9.
Kết quả cho thấy người có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 30 trở lên, được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) tính là béo phì, có thời lượng ngủ trung bình ngắn, khung giờ rối loạn hơn. Họ ngủ ít hơn người bình thường khoảng 15 phút mỗi ngày.
Nhiều phân tích trước đó đã chỉ ra sự liên quan của việc thiếu ngủ và cảm giác thèm ăn. Khi không ngủ đủ giấc, nồng độ ghrelin, còn gọi là hormone đói, tăng đột biến. Trong khi đó, hormone khác là leptin, được sản xuất bởi các tế bào mỡ, giảm mạnh. Cả hai đều báo hiệu cho não bộ cảm giác thèm ăn.
"Khi thiếu ngủ, bạn không có những ý nghĩ như ‘ồ, tôi muốn ăn cà rốt’. Bạn sẽ thèm đồ ngọt, đồ mặn và thực phẩm nhiều tinh bột. Cơ thể tự động muốn ăn khoai tây chiên, bánh quy, kẹo", Erin Hanlon, chuyên gia thần kinh học hành vi, Đại học Chicago, cho biết.
Nghiên cứu trên Tạp chí JAMA hôm 15/9 cho thấy ngủ ít có thể dẫn đến tăng cân. Ảnh: Shutterstock
Thực tế, mối liên hệ giữa thói quen ngủ nghỉ và chỉ số khối cơ thể đã được chỉ ra trong nhiều nghiên cứu khác nhau. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học dùng một ứng dụng điện thoại để theo dõi quá trình sinh hoạt của người tham gia. Trước đó, họ thường điều tra hành vi này bằng bảng hỏi.
Song nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế. Các chuyên gia loại bỏ giấc ngủ ngắn, hoặc nghỉ trưa ra khỏi hệ thống phân tích. Họ cũng không có dữ liệu về tình trạng sức khỏe, bệnh nền của tình nguyện viên. Người tham gia chủ yếu trẻ tuổi, thu nhập cao.
"Đây là các thiết bị đắt tiền và chúng chưa được Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm chấp thuận. Nghiên cứu hầu như thực hiện trên người trẻ, điều kiện kinh tế khá. Như vậy liệu kết quả có tương thích đối với nhóm người cao tuổi, đa phần bị mất ngủ hay không?", bác sĩ Raj Dasgupta, giám đốc chương trình liên kết của Học bổng Y học Giấc ngủ tại Đại học Nam California, bày tỏ nghi vấn.
Theo các chuyên gia, mỗi người nên ngủ đủ 10 tiếng, tập thể dục khoảng 30 phút trong ngày. Thiếu ngủ dễ dẫn đến huyết áp cao, suy giảm hệ miễn dịch, thừa cân, giảm ham muốn tình dục, thay đổi tâm trạng đột ngột, hoang tưởng, trầm cảm...
Thục Linh (Theo CNN)
Tăng cân do ngủ ít
Nếu thời gian ngủ mỗi đêm chỉ từ 4-5 tiếng hoặc ít hơn thì chắc chắn bạn sẽ gặp vấn đề về sức khỏe và cả việc giữ cho một vóc dáng đẹp
Giấc ngủ rất quan trọng và cần thiết đối với bất cứ một cá thể nào. Ngủ là thời gian để các cơ quan trong cơ thể nghỉ ngơi, phục hồi năng lượng cho ngày tiếp theo, đồng thời cũng là nhiệm vụ quan trọng giúp não bộ khỏe mạnh. Vì vậy phải chú ý đến giấc ngủ để không ảnh hưởng đến sức khỏe và cân nặng của cơ thể.
Trong một nghiên cứu kéo dài nhiều năm trên 7.022 người ở độ tuổi trung niên, các bác sĩ cho biết những người có vấn đề với giấc ngủ thường tăng cân nhiều hơn 6 kg. Vì thế, giữa giấc ngủ và tăng cân luôn có mối liên quan đến nhau.
Ngủ ít gây thèm ăn, tích tụ mỡ nhiều hơn
Trong nghiên cứu được công bố tại Mỹ, các nhà khoa học đã theo dõi một nhóm người ngủ 12 tiếng một tối nhưng không ngủ trong tối tiếp theo và chiêu đãi họ một bữa sáng tự chọn rất ngon vào sáng hôm sau nữa. Kết quả cho thấy khi thiếu ngủ, khả năng đốt calo giảm đi khoảng 7% so với ngủ đủ. Quan trọng hơn, sau khi ăn sáng, việc tiêu hao calo trong cơ thể của những người này bị giảm tới 20% trong cả ngày.
Bên cạnh đó, những người phụ nữ ngủ ít hơn 4 tiếng mỗi đêmsẽ ăn nhiều thêm 329 calo vào ngày hôm sau so với khi họ ngủ 8 giờ, còn ở đàn ông là thêm 263 calo. Đồng thời cơ thể chỉ giảm được 0,6 kg mỡ, trong khi ngủ nhiều hơn thì giảm trung bình được 1,4 kg mỡ. Đây có lẽ là mối liên quan lớn nhất giữa giấc ngủ và tăng cân. Nếu chúng ta không ngủ đủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm thì việc thèm ăn do thiếu ngủ mang lại sẽ là một thách thức rất lớn. Ngủ quá ít sẽ ảnh hưởng đến lượng hoóc môn kích thích cơn thèm ăn và có thể đánh bại ý chí của cả những người quyết tâm giảm cân. Thiếu ngủ sẽ làm tăng lượng hoóc môn kích thích thèm ăn, làm tăng quá trình sản xuất chất béo và làm cơ thể phát triển.
Ngủ ít là một trong những nguyên nhân khiến bạn không thể kiểm soát cân nặng Ảnh: INTERNET
Chất lượng giấc ngủ kém
Ngủ đủ 8 tiếng/ngày nhưng giấc ngủ chập chờn, hay tỉnh giấc giữa đêm hoặc thường mơ ác mộng cũng được xếp vào nhóm nguyên nhân gây tăng cân. Chất lượng giấc ngủ kém phần lớn do ảnh hưởng từ tâm lý lo lắng, căng thẳng, stress. Ngủ không ngon giấc khiến bạn mệt mỏi, cần nhiều năng lượng để hoạt động nên ăn nhiều hơn, trong khi quá trình trao đổi chất lại kém hiệu quả, rất dễ làm tích trữ mỡ thừa.
Việc ngủ ít kéo dài sẽ làm cho cơ thể mệt mỏi, buồn chán, làm việc không tập trung… về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe gây ra một số bệnh về tim mạch.
Giảm cân hiệu quả
Đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc: có được giấc ngủ sâu sẽ giúp cho tinh thần thêm thoải mái, cơ thể dẻo dai và tăng năng lượng để làm việc, hoạt động trao đổi chất, đốt cháy chất béo cũng được thúc đẩy và hiệu quả hơn.
Chú ý đến bữa ăn tối: Hãy chú ý điều chỉnh thời gian sinh hoạt mỗi ngày, phải ăn trước 19 giờ. Buổi tối cơ thể hoạt động rất ít, thời gian để trao đổi chất và đốt cháy năng lượng cũng không có nhiều. Vậy nên nếu ăn quá trễ, sát thời gian đi ngủ thì dễ gây tích tụ mỡ thừa, không những khó giảm cân mà còn tăng cân nhanh chóng.
Nhịn ăn vào buổi tối là điều không nên nhưng nếu loại bỏ được tinh bột ra khỏi bữa ăn thì càng tốt. Nên sử dụng các món ăn từ rau xanh hoặc thức ăn giàu chất xơ. Nên cân đối sao cho lượng calo nạp vào buổi tối chỉ bằng một nửa lượng calo của bữa ăn trưa. Nên giữ tinh thần thư thái để có được giấc ngủ thật ngon, đây cũng là điều kiện tốt để giúp quá trình giảm cân diễn ra nhanh chóng, không kể ngày lẫn đêm.
Đi bộ nhẹ nhàng trước khi đi ngủ: Đi bộ nhẹ nhàng trước khi đi ngủ cũng là cách để giúp bạn dễ ngủ hơn, có được giấc ngủ ngon hơn và sâu hơn đồng thời giúp giải phóng bớt lượng năng lượng dư thừa trong cơ thể. Chỉ trong thời gian khoảng 15 phút đi bộ đã giúp cho kế hoạch giảm cân vào ban đêm trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Đây cũng là cách giúp cơ thể được thả lỏng giúp bạn giảm bớt được những lo âu, căng thẳng trong cả ngày làm việc.
Không dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ để bảo đảm chất lượng giấc ngủ, tránh hiện tượng ngủ chập chờn, hay tỉnh giấc giữa đêm hoặc thường mơ ác mộng. Không nên xem tivi, dùng điện thoại, các đồ điện tử 2 tiếng trước khi ngủ.
Thanh PhongMất ngủ là nguyên nhân gây béo phì
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Viện Dinh Dưỡng và Chế Độ Ăn Uống đã cho thấy mối quan hệ chặt chẽ giữa giấc ngủ và trọng lượng cơ thể. Giấc ngủ có thể giúp một người tăng cân hoặc giảm cân. Mất ngủ là nguyên nhân của béo phì.
Theo kết quả điều tra thì có tới 35% dân số Hoa Kỳ bị béo phì, trong đó 28% ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm. Một nghiên cứu trước đó trong Tạp chí Y học Anh chỉ ra rằng những trẻ em ngủ không đủ giấc có tỷ lệ thừa cân cao hơn so với trẻ em ngủ đủ giấc. Một báo cáo khác, trình bày tại SLEEP, cho rằng tình trạng béo phì ở tuổi vị thành niên có liên quan đến giấc ngủ ít, sử dụng cafein và thường xuyên xem ti vi hoặc sử dụng máy vi tính.
Thông thường để giảm cân người ta chỉ chú ý tới chế độ ăn và việc tập thể dục. Tuy nhiên những thay đổi trong lịch trình hàng ngày của một người, ví dụ như hành vi giấc ngủ cũng có thể giúp kiểm soát cân nặng.
Các tác giả đã xây dựng một loạt các bảng mô tả: về việc tiêu thụ năng lượng, năng lượng đưa vào cơ thể, đo hormone ghrelin, insulin, leptin, cortisol, và glucose. Sau khi quan sát chặt chẽ những đặc điểm này, nhóm nghiên cứu nhận thấy một tập các mẫu trong số các đối tượng mất ngủ có sự: tăng ghrelin, giảm leptin, giảm độ nhạy cảm insulin.
Năng lượng mà các đối tượng được nghiên cứu đã bị thay đổi bởi những thay đổi trong leptin và ghrelin. Tiến sĩ Nickols-Richardson kết luận: “Những thay đổi trong các kích thích tố này trùng hợp với một chế độ ăn uống giảm năng lượng kết hợp với những thay đổi để đáp ứng một phần thiếu ngủ có thể được dự kiến sẽ tăng ghrelin và làm giảm nồng độ leptin hơn nữa để thúc đẩy đói”.
Các nhà khoa học chỉ ra rằng nghiên cứu sâu hơn cần phải được thực hiện để xác định vai trò thiếu ngủ, mất ngủ đối với cấu tạo cơ thể.
Các chuyên gia cũng khuyên: nếu bạn không muốn ở trong tình trạng thừa cân, béo phì thì nên có một giấc ngủ đầy đủ và xây dựng một thời gian biểu về giấc ngủ hợp lý.
Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn