Bệnh lé hay còn gọi là bệnh lác, là tình trạng hai mắt không thẳng hàng ở tư thế nguyên phát (nhìn thẳng về phía trước) một mắt lệch so với mắt còn lại. Tùy theo cơ bị ảnh hưởng mà mắt lé có thể Show
Nguyên nhân gây lé và ai có thể bị lé?Mắt có 6 cơ vận nhãn: 4 cơ trực và 2 cơ chéo bám xung quanh giúp mắt liếc các hướng. Lé xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa các cơ vận nhãn do cơ hay thần kinh chi phối cho cơ. Lé có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. – Lé bẩm sinh là khi trẻ sinh ra đã thấy lé hay lé xuất hiện trong giai đoạn từ 6 tháng tuổi. Lé thứ phát thường xảy ra ở người lớn do bệnh lý toàn thân (Basedow, u…), tại mắt (đục thể thủy tinh, bất đồng khúc xạ, bệnh lý đáy mắt..), chấn thương vùng đầu mặt, phẫu thuật các bệnh lý ở mắt (Glaucoma, ấn độn…). – Lé do yếu tố điều tiết qui tụ, xảy ra trong độ tuổi đến trường do tật khúc xạ viễn thị hay cận thị. – Lé do yếu tố di truyền chưa được khẳng định. Tác hại của bệnh lé?Tác hại nghiêm trọng nếu lé xảy ra ở trẻ em đang trong giai đoạn phát triển thị giác, có thể gây mất thị lực ở mắt lé (hay còn gọi là nhược thị). Mất khả năng nhận thức chiều sâu (thị giác 2 mắt) – khả năng canh khoảng cách kém giữa 2 vật; dễ bước hụt chân cầu thang. Giảm thị trường quan sát ở một mắt. Một số nghề nghiệp sau này đòi hỏi thị giác hai mắt tốt (lắp ráp máy móc, dùng kính hiển vi, vận động viên thể thao…). Vì vậy nên đưa trẻ đi khám ở cơ sở có chuyên khoa lé ngay khi phát hiện trẻ có lé. Triệu chứng của bệnh lé?– Triệu chứng thực thể: lé rất dễ nhận biết khi tự soi gương hay người xung quanh phát hiện thấy mắt lệch. Đối với những trường hợp lé ẩn thì khám chuyên khoa mới phát hiện được. – Triệu chứng chủ quan + Mỏi mắt thường xuyên, khả năng tập trung kém. + Hậu đậu, đi lại hay vấp té, làm việc không chính xác bằng người bình thường. + Mắt lé thường xuyên có thể mờ hơn mắt không lé. Tư thế nghiêng đầu thích nghi với tình trạng lé + Song thị (hai hình) nếu lé xảy ra đột ngột ở người có chức năng thị giác đã hoàn thiện -> cần đi khám chuyên khoa để loại trừ những bệnh lý cấp tính hệ thần kinh TW. Điều tri bệnh léMục tiêu điều trị+ Ở trẻ < 6 tuổi & trẻ đi học : bảo toàn chức năng hợp thị hai mắt và ngăn ngừa mù mắt lé + Ở người trưởng thành: chỉnh lé chỉ có mục đích thẩm mĩ. Ngoại trừ một số trường hợp lé cấp là phục hồi chức năng hợp thị. Các phương pháp điều trị léTùy theo từng trường hợp lé, sẽ áp dụng một hoặc kết hợp các phương pháp sau: + Tập qui tụ, tập liếc sang hướng ngược chiều lé. + Đeo kính khi lé do quy tụ điều tiết hay kèm tật khúc xạ. Ở người lớn lé gây song thị độ nhỏ có thể mang lăng kính. + Che mắt khi mắt lé bị nhược thị. + Phẫu thuật: là điều chỉnh các cơ vận nhãn nhằm đưa 2 mắt về thẳng trục. + Tiêm thuốc (Botulium toxin): Trường hợp lé thứ phát ở người lớn do liệt cơ vận nhãn trong thời gian chờ đợi phẫu thuật để giải quyết tạm thời tình trạng song thị. Những câu hỏi thường gặp về bệnh lé– Trẻ bao nhiêu tuổi có thể khám lé được? Trẻ có lé mắt > 6 tháng tuổi, khám ở cơ sở chuyên khoa Mắt có phòng khám lé – Tuổi nào có chỉ định phẫu thuật chỉnh lé? Chỉ định mổ lé sớm hay muộn tùy thuộc vào mức độ tổn hại chức năng thị giác 2 mắt và dạng lé. Ở Việt Nam, phẫu thuật cho trẻ sớm nhất từ 18 đến 22 tháng tuổi ở cơ sở có phương tiện gây mê hồi sức tốt. – Mổ lé có nguy hiểm không? + Phẫu thuật lé không ảnh hưởng thị lực trước đó của bệnh nhân. + Các biến chứng do mổ có thể như tụ máu gây đỏ mắt, sưng phù kết mạc (lòng trắng mắt) hoặc mi mắt. Những biến chứng này có thể điều trị hết mà không để lại di chứng. – Mổ một mắt hay hai mắt? Tùy trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân để có kết quả tốt nhất có thể. – Sau mổ lé có tái phát không? Những trường hợp lé không do bệnh lý (Basedow, mất thị lực) thì sau mổ lé sẽ hết lé, nhiều trường hợp độ lé cao cần mổ 2 lần mới hết lé. – Mổ lé có đau không? Mổ lé không đau vì chỉ nhỏ và bơm thuốc tê vào cạnh mắt. Sau mổ, khi thuốc tê hết tác dụng bệnh nhân nên uống thuốc giảm đau bác sĩ đã kê toa. – Mổ lé có phải nằm viện không? thời gian mổ bao lâu? Bệnh nhân có thể ra về ngay sau cuộc mổ. Tái khám sau phẫu thuật: 1 ngày – 1 tháng – 3 tháng – 6 tháng – 1 năm. Thời gian phẫu thuật khoảng 20-40 phút. – Sau mổ lé có phải cắt chỉ không? Sử dụng chỉ tự tiêu nên không cần cắt chỉ. – Sau mổ bao lâu có thể làm việc bình thường? Bệnh nhân cần nghỉ ngơi ít nhất 1 ngày sau phẫu thuật. Mắt sẽ đỏ trong khoảng 1 tuần đến 10 ngày sau mổ. Bệnh viện mắt Sài Gòn
Lác mắt khá thường gặp ở trẻ nhỏ khi hai mắt không cùng nhìn về một điểm, nếu điều trị sớm thì lác mắt có thể cải thiện đáng kể. Nhận biết sớm dấu hiệu bị lác mắt giúp điều trị bệnh sớm, đem lại hiệu quả cao và đảm bảo thị lực không bị ảnh hưởng. 1. Tại sao bạn bị lác mắt?Nguyên nhân dẫn đến tình trạng lác mắt được xác định là do sự khác biệt về phần cơ xung quanh mỗi mắt. Mỗi mắt hoạt động nhìn bằng cách tập trung vào một vật hay một điểm nhờ vào hoạt động của nhóm 6 cơ quanh mắt. Nếu một vài cơ này gặp vấn đề hoặc phối hợp hoạt động không tốt, bên mắt đó có thể không nhìn tập trung được theo mong muốn. Lác mắt ảnh hưởng đến khả năng nhìn và tính thẩm mỹ Vì thế xảy ra tình trạng dù cố gắng tập trung nhìn một điểm song thực tế hai mắt nhìn theo hai hướng khác nhau. Tình trạng lác mắt có thể xảy ra ở trẻ nhỏ là do bẩm sinh hoặc những ảnh hưởng do bệnh lý ở mắt, biến chứng mắt khi sinh nhưng phát triển chậm thành bệnh. Còn lác mắt ở người lớn hầu hết do biến chứng bệnh lý như: đột quỵ, đái tháo đường, chấn thương ở mắt,… Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị lác mắt bao gồm: 2. Dấu hiệu bị lác mắt dễ nhận biết nhấtCó thể nhận biết dấu hiệu ở người bị lác mắt qua hoạt động nhìn của họ, cần chú ý quan sát để phát hiện nhất là ở trẻ nhỏ. Triệu chứng đặc trưng nhất của lác mắt là khi nhìn vào một vật, hai mắt không cùng tập trung như bình thường mà nhìn vào hai hướng khác nhau. Điều này khiến người bị lác mắt gặp khó khăn khi nhìn vật cụ thể, họ phải nghiêng đầu để hai mắt cùng nhìn được chính xác vị trí, hình dạng vật. Nhìn thẳng vào mắt trẻ để thấy dấu hiệu lác Ngoài ra, người bị lác mắt có thể gặp tình trạng nhìn đôi, nghĩa là hai bên mắt do không tập trung nên đưa ra hai hình ảnh không trùng khớp. Khi não tiếp nhận đồng thời tín hiệu khác nhau từ hai mắt sẽ khiến người bệnh thấy như 2 lớp hình ảnh song song lệch nhau. Để kiểm tra đơn giản tình trạng lác mắt, bạn thực hiện với người cần kiểm tra như sau:
Nhiều người bị lác mắt nhưng không nhận ra bệnh do luôn có thói quen nhìn nghiêng đầu, việc này giúp giảm tình trạng nhìn đôi do hai mắt không đồng nhất. Ngoài ra còn có những trường hợp lác nhẹ, lác không thường xuyên hoặc lác ẩn khó phát hiện hơn. Nếu nghi ngờ, người bệnh nên trực tiếp đến cơ sở y tế thăm khám, với phương pháp chẩn đoán chính xác, bạn sẽ biết được bản thân có bị lác mắt thực sự hay không. Điều trị sớm giúp trẻ bị lác mắt phục hồi tốt hơn 3. Chẩn đoán và điều trị lác mắt3.1. Chẩn đoánHầu hết bác sĩ có thể chẩn đoán lác mắt qua thăm khám lâm sàng với sự hỗ trợ của kính y học trong việc tìm ra điểm khác nhau giữa hai mắt. Ngoài ra, thần kinh và võng mạc mắt cũng được kiểm tra để loại trừ nguyên nhân giảm thị lực, khó nhìn do vấn đề ở hai bộ phận này. Lác mắt ở trẻ có thể xảy ra đột ngột nên cần đưa trẻ đi khám định kỳ 6 tháng một lần hoặc tự kiểm tra để phát hiện bệnh sớm. Khi phát hiện bệnh, cần điều trị sớm để hiệu quả cao hơn, tỉ lệ thành công lớn hơn. Các thống kê khoa học cho biết, nếu lác mắt phát hiện sớm ở trẻ dưới 3 tuổi thì điều trị tích cực đem lại tỉ lệ thành công lên đến 92%. Còn lác mắt người lớn thường là bệnh lý tiến triển nên điều trị khó khăn hơn. Không nên chủ quan vì lác mắt nếu phát hiện và điều trị muộn, thói quen rất khó thay đổi ảnh hưởng đến khả năng nhìn cũng như tính thẩm mỹ. 3.2. Điều trịTùy vào tình trạng bệnh và độ tuổi, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị lác mắt với phương pháp thích hợp. Mục đích của việc điều trị này là cải thiện thị lực của bên mắt bị lác tương đương với bên mắt khỏe mạnh. Đeo kính hoặc miếng che mắt Kính chuyên dụng hoặc dụng cụ che mắt được sử dụng để mắt khỏe hơn, cũng tạo thói quen cơ thể sử dụng và nhận hình ảnh từ mắt yếu hơn. Tập nhìn bên mắt yếu giúp phục hồi mắt bị lác Bài tập chữa lác mắt Một số bài tập đơn giản có thể giúp bệnh nhân nhìn tập trung vào một hướng bằng cả hai mắt song cần kiên trì và thực hiện sớm. Phẫu thuật cơ mắt Nhiều trường hợp lác mắt nặng, bên mắt lác quá yếu không thể tăng cường, tự cải thiện thì phẫu thuật sẽ được xem xét để điều trị. Bác sĩ sẽ can thiệp vào vùng cơ mắt để hướng nhìn của mắt bị lác được cân bằng. Tuy nhiên sau phẫu thuật này, bên mắt bị yếu không phục hồi được thị lực, có thể vẫn cần tập luyện, dùng băng che mắt để luyện tập cho bên mắt yếu hơn này. Phẫu thuật cơ mắt càng sớm thì khả năng thành công càng cao¸ nhất là bệnh lác mắt sớm ở trẻ nhỏ. 4. Thói quen giúp giảm tiến triển bệnh lác mắtBên cạnh điều trị thì bệnh nhân bị lác mắt nên áp dụng các thói quen sinh hoạt, thói quen nhìn tốt để hạn chế tiến triển bệnh cũng như ngăn ngừa tái phát. Cụ thể, dưới đây là các biện pháp cần lưu ý:
Không nên chủ quan nếu có dấu hiệu bị lác mắt, phát hiện và điều trị càng sớm thì khả năng chữa khỏi bệnh càng cao. Hiện, chuyên khoa Mắt, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín, được nhiều bệnh nhân tin tưởng thăm khám khi có các vấn đề về mắt. Các dịch vụ chính của chuyên khoa là:
Nếu cần tư vấn thêm về phương pháp điều trị lác mắt, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56. |