Phong tục thờ cúng cho người mới mất được lưu truyền cho con cháu đời này mang rất nhiều ý nghĩa sâu sắc và thiêng liêng, tục cúng cơm cho người đã mất là một phần không thể thiếu! Sau khi người thân mất và đã được an táng chu đáo cẩn thận xong xuôi, gia quyến sẽ theo lệ làm bữa cơm cúng thường ngày cho vong linh.
Tùy theo tôn giáo mà người ta sử dụng cơm cúng chay hay cơm cúng mặn, và lựa chọn có đốt tiền vàng mã cho người mất hay không. Bữa cơm dâng lên sẽ đầy đủ sắc vị, bát cơm úp đầy với ý nghĩa thương tiếc, nhớ nhung người đã khuất thể hiện những điều chưa nói với người đã mất mong muốn người ra đi sẽ hiểu được tấm lòng của mình.
Thông thường, các gia đình theo Phật giáo sẽ đốt vàng mã cho người mất trong đó có đầy đủ tiền vàng, áo quan, mũ miện, ngựa xe,…với mong muốn người mất xuống dưới quan tuyền sẽ được sung sướng không phải chịu khổ nữa.
Bên cạnh đó người nhà cũng sẽ khấn vái mong người khuất mặt phù hộ độ trì cho gia đình con cái hoà thuận bình an, nhiều may mắn thành công.
Xem thêm: Phong tục thờ cúng của người Hoa
Tục cúng cơm cho người mới mất
Phong tục thờ cúng cho người mới mất như thế nào còn tùy thuộc vào tôn giáo, vùng miền, dân tộc,… Dưới đây, Bàn thờ Việt xin giới thiệu cách cúng cơm hay dùng nhất.
Bài khấn đọc
Đối với bài khấn đọc, có rất nhiều cách khấn khác nhau. Người công giáo thì thường tổ chức các buổi đọc kinh cho người mất kéo dài rất nhiều ngày sau đó. Phật giáo có bài khấn riêng, tuy nhiên để biết chính xác nên đọc bài nào, các bạn hãy tìm sự giúp đỡ của một vị sư hiền đức nhé.
Còn với những ai không theo đạo nào, cách khấn của họ rất đơn giản chỉ xin ông thổ công cho vong linh được vô nhà ăn cơm, chắp hai tay khấn bằng miệng không có mõ chiêng.
Đối với người mới mất
Cách cúng cơm cho người mới mất trong 100 ngày đầu không quá phức tạp. Gia đình sẽ làm bữa cơm nhỏ, chuẩn bị 3 bát cơm, dàn thành hàng ngang, đặt đôi đũa lên bát cơm ở giữa, bát này thường sẽ đầy nhất bởi vì bát này sẽ dành cho người mất, hai bát bên cạnh dành cho tả hữu thần quang. Hai chiếc bát hai bên để mỗi bát một chiếc đũa bởi theo quan niệm nếu để hai chiếc cô hồn dã quỷ có thể tranh cơm với người đã mất.
Gia chủ luộc lên 1 quả trứng, bóc sạch vỏ, thêm 1 thìa muối trắng, 1 bát canh kèm thìa đặt, 1 chén nước sạch lên mâm cơm cúng. Xắt 7 lát gừng đặt lên đối với người mất là nam giới, 9 lát gừng cho nữ giới.
Theo quan niệm, mâm cơm phải đủ cơm, muối và nước thì mới đúng chuẩn. Trứng có thể có có thể không cũng được.
Cách cúng cơm hàng ngày
Sau khi cúng 100 ngày, người Việt cũng vẫn tiếp tục cúng cơm hàng ngày cho người đã mất để tỏ lòng thành kính, sự thương tiếc nhớ nhung, tiễn đưa người mất trên con đường đi xuống cửu tuyền. Hành động này có ý nghĩa rất cao đẹp, bởi vậy cần tìm hiểu để cúng cơm được đúng cách giúp người đã mất sớm siêu thoát.
Nếu gia chủ theo Phật Giáo có thể mời sư thầy về đọc kinh tại nhà, điều này rất tốt cho người đã mất, tương truyền rằng nếu đọc đủ các bộ kinh người mất sẽ không còn cảm thấy khổ đau, nhẹ nhàng siêu thoát, trước khi đi sẽ báo mộng cho gia chủ để cảm ơn.
Đối với mâm cơm cúng lưu ý rằng, mâm cơm hàng ngày khác với cơm cúng 100 ngày bởi sẽ có đầy đủ các món mặn nhạt, nên chuẩn bị các món mà khi còn sống người mất ưa thích để dâng lên. Nếu quá bận không thể chuẩn bị hàng ngày hoặc không có điều kiện làm cơm cúng, hãy sắp xếp làm cơm cúng hàng tuần hoặc hàng tháng.
Nếu mời sư thầy về giảng kinh phật thì nên kèm theo các bữa cơm cúng chay với đồ ăn nhẹ nhàng, bữa cơm chay mang ý nghĩa giúp người mất được thanh tịnh, dễ dàng siêu thoát và ít tội nghiệp hơn.
Lưu ý quan trọng đó là trong 49 ngày đầu nhất định không được cúng đồ mặn chỉ cúng đồ chạy, sau buổi lễ 49 ngày cho người đã khuất mới bắt đầu làm cơm cúng mặn.
Lễ khai yết hầu cho người mất
Theo quan niệm, người đã mất chỉ là bóng mờ sương khói bởi vậy cần phải làm lễ khai yết hầu cho người đã mất thì người mất mới có thể mở miệng hấp thụ thưởng thức món ăn, tiền vàng áo quan gia đình khi cúng gửi cho mình.
Thông thường sau 3 ngày đầu tiên người mất, gia đình sẽ làm lễ khai yết hầu bởi lúc này vong linh vẫn còn vưởng vất xung quanh nơi họ sống. Điều này đúng hơn với những người mất còn nhiều lưu luyến với trần gian, và lưu luyến với gia đình. Việc làm lễ đúng cách sẽ giúp người mất nhận thức được rằng họ đã mất, cảm nhận được lạnh, no, đói,…nhận thức được hương linh mới đón nhận được nhang hương người sống thắp.
Sau lễ khai yết hầu, lúc cúng cơm người mất sẽ cảm nhận được mùi hương thức ăn của mình và hấp thụ nó. Bên cạnh đó, nên cầu siêu cho vong linh người mất, để người mất nhận thức rõ ràng về sự ra đi của họ, giúp họ nhìn thấy con đường dát vàng để siêu thoát.
Quan trọng nhất khi cúng cơm cho người mất đó là lòng thành tâm của gia chủ. Bởi người đã khuất sẽ nhìn thấy được tất cả điều đó, bạn không cần chuẩn bị mâm cơm cúng quá cao sang mà chỉ cần làm bằng cả tấm lòng là được.
Một số lưu ý khi cúng cơm cho người đã mất
Phong tục thờ cúng cho người mới mất đặc biệt là lễ cúng cúng như thế nào chuẩn luôn được mọi người quan tâm. Vì thế mà, đừng bỏ qua một số lưu ý sau:
- Mâm cúng cơm cho người mới mất không được đặt trực tiếp lên bàn thờ người mới mất, cũng không được đặt dưới đất
- Cần chuẩn bị một chiếc bàn thấp hơn bàn thờ
- Lau rửa bàn thờ bằng nước gừng trước khi đặt đồ thờ cúng lên
- Trong 100 ngày liên tục cần có đủ: cơm, muối, nước,..
- Sau 49 ngày có thể thêm đồ ăn mặn: rượu, thịt, đồ xào,…
- Đồ ăn cúng không được nêm nếm
- Sau khi hương tan gia chủ mới được đem đồ ăn xuống
- Không thắp hương các món: xôi đậu đen, riêu ốc, riêu cua,…
Với những chia sẻ của chúng tôi ở trên đây, hi vọng rằng các bạn đã hiểu rõ hơn phong tục thờ cúng cho người mới mất cùng cách cúng cơm như thế nào. Việc thờ cúng đúng cách cũng là cách giúp người mất có thể phù hộ cho những người còn sống được bình an hạnh phúc, che chở trải qua những kiếp nạn và mở đường cho công danh tài lộc của gia chủ được hanh thông.
Từ xa xưa, theo quan niệm của cha ông ta, việc cúng cơm hàng ngày cho người mới mất có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đặc biệt, để việc cúng cơm hiệu quả, gia đình cần đọc các bài cúng cơm. Vậy bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất thế nào? Và khi cúng cơm cần lưu ý những gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây nhé.
Ý nghĩa của việc cúng cơm hàng ngày cho người mới mất
Trước khi tìm hiểu bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất, chúng ta cần hiểu ý nghĩa của hành động này. Từ xa xưa, cúng cơm được xem như một trong các thủ tục quan trọng, thể hiện sự thương tiếc với những người đã mất. Cúng cơm cho người mới mất còn thể hiện sự tưởng nhớ, tấm lòng thành kính. Đây là thời điểm để người sống có thể bày tỏ nỗi lòng, những điều chưa kịp nói với người đã mất.
Trong quá trình cúng cơm, người sống có thể thể hiện các nguyện vọng, mong muốn với người đã khuất. Mong người đã khuất phù hợp, độ trì cho con cháu, gia quyến ở lại may mắn, thành công.
Cúng cơm còn là hành động tưởng nhớ, tạm biệt người mới mất. Vì thế, hành động này có ý nghĩa tín ngưỡng vô cùng quan trọng, đòi hỏi sự cẩn thận, bài bản và tấm lòng thành kính. Để người đã khuất hiểu được tấm lòng và nhận được cơm cúng, gia quyến nên đọc các bài khấn một cách thành tâm nhất. Xem thêm các mẫu bàn thờ treo đẹp nhất hiện nay.
Bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất được nhiều người sử dụng
Hãy cùng tìm hiểu bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất đang được nhiều người sử dụng nhất hiện nay. Bạn nên đọc thật kỹ bài cúng sao cho hiểu và thuận để không phải nhìn giấy khi đọc nhé.
Bài cúng như sau:
Nam mô A Di Đà Phật
Con lạy chín phương trời, con lạy mười Phương Đất, lạy Chư Phật
Con lạy Thành hoàng và các chư vị Đại Vương
Con lạy ngài Táo Phủ Thần Quân
Con lạy các vị gia tiên tổ họ
Hôm nay là ngày … tháng… năm
Con là …. (xưng tên) là … (con trưởng hoặc cháu đích tôn)
Theo lệnh các phụ mẫu, cô dì chú bác, các anh, các chị, anh rể em dâu, các con, các cháu…. Kính lạy.
Nay nhân lễ Chúc Thực theo nghi lễ ngàng xưa
Chúng con xin kính dâng một chút lễ mọn để biểu thị tấm lòng
Trước linh vị của: Hiển… chân linh
Con xin kính cẩn thưa rằng:
Nhân sinh tại thế
Dù tám chín mươi hay đôi ba mươi năm cũng kể một đời
Song vận số là điều không thể tránh được
Nhớ thuở trước, hồn trong buổi xuân xanh
Ơn phụ mẫu sinh thành, dưỡng dục, dạy dỗ ngày đêm
Đường ăn, nỗi ở, việc cửa việc nhà, lo bề gia thất
Cho sum họp trúc, cương thương đạo cả
Lòng những nỗi lo đền ơn, hiếu thảo
Ba lo bảy nghĩ, bề bộn trăm bề
Sao cho vẹn toàn đường nọ lối kia
Dù rằng khó nhọc nhưng chưa cam thỏa dạ
Bỗng đâu gió cả, phút bẻ cành mai,
Hoa lìa cây, rụng cánh tơi bời.
Yến kia lìa tổ, trăng lặn sao dời
Giờ hồn đã về với Tây Trúc
Nay quạnh bóng, đêm vắng năm canh
Giờ bóng hình thấp thoáng ngoài mành, trên khói
Ai hay số mệnh, hết đợi thôi chờ
Tiếc thay, thuốc trường sinh chưa được Vương Mẫu trao
Bút sổ tử Nam Tào đã sớm định
Xét lòng con cháu như đau cắt ruột
Cầu Thần Phật độ trì, cho vong hồn siêu thoát
Bùi ngùi cám cảnh, tuôn rơi hàng nước mắt dầm dầm
Nhớ nơi ăn, chốn ở, buồng nằm
A di đà phật, a di đà phật, a di đà phật
Khi đọc bài cúng cơm cần đảm bảo trôi chảy, không sai sót
Cách cúng cơm hàng ngày cho người mới mất
Bên cạnh việc đọc bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất, người ở lại cũng cần lưu ý về mâm cỗ cúng cũng như cách cúng. Bởi chỉ đọc bài cúng thôi chưa đủ, con cháu cần cúng đúng cách, đúng nguyên tắc.
Mâm cỗ cúng cho người mới mất
Thông thường, gia đình sẽ cúng cơm cho người mới mất trong 100 ngày đầu. Lúc này, cần chuẩn bị 3 bát cơm, đặt theo hàng ngang, bát ở giữa đơm đầy nhất và đặt một đôi đũa để trên. Đây là bát dành cho người mới mất. 2 bát ở 2 bên sẽ dành cho tả và hữu mạng thần quang. 2 bát này chỉ để mỗi bát một chiếc đũa, tuyệt đối không để 2 chiếc, nếu không cô hồn có thể tranh cơm với người mới mất.
Bên cạnh cơm, gia chủ có thể cúng cùng 1 quả trứng đã được bóc sạch vỏ, 1 ít muối trắng, sạch, 1 bát canh có thìa. Đồng thời, hãy chuẩn bị thêm một món ăn mặn mà người đó yêu thích lúc sinh thời. Trên mâm cơm cúng cũng cần có 7 lát gừng nếu cúng cơm cho nam giới và 9 bát gừng nếu cúng cơm cho nữ giới. Cùng với đó là 1 chén nước sạch. Nếu không có trứng thì có thể bỏ qua, nhưng nhất định phải đủ cơm, muối và nước.
Cách cúng cơm hàng ngày cho người mới mất
Cúng cơm hàng ngày cho người mới mất thể hiện sự xót thương, tấm lòng thành kính, sự thương nhớ và mong muốn tiễn người đã mất một đoạn đường cuối cùng. Đây là hành động có ý nghĩa tâm linh cao đẹp. Vì thế, gia chủ cần cúng sao cho đúng và thành tâm nhất.
Bên cạnh việc đọc bài cúng cơm, gia chủ cũng có thể mời sư thầy giảng đạo lý phật pháp và những điều liên quan đến phật. Điều này có thể giúp người đã khuất tịnh tâm, dễ dàng siêu thoát. Ngoài ra, gia chủ cần hết sức lưu ý tới mâm cơm cúng. Hãy thay đổi món, thường xuyên chuẩn bị các món mặn mà người đó yêu thích. Nếu không thể chuẩn bị hàng ngày thì có thể dâng lên hàng tuần hoặc hai tuần một lần tùy từng điều kiện.
Bên cạnh các món người đã khuất yêu thích, hãy tăng cường đồ ăn chay, thanh tịnh, nhẹ nhàng và yêu thích. Bởi theo quan niệm, ăn các món ăn chay tịnh sẽ giúp linh hồn người đã khuất nhẹ nhàng và siêu thoát hơn.
Tuy nhiên, có một quy định mà gia chủ cần đặc biệt lưu ý, đó là trong 49 ngày đầu khi người mới mất, tuyệt đối không cúng đồ mặn mà chỉ được cúng đồ chay. Sau lễ 49 ngày, gia chủ mới có thể làm các món ăn mặn cho người đã khuất.
Làm lễ khai yết hầu
Trước khi cúng, gia chủ cần khai yết hầu cho người mới mất. Bởi theo quan niệm xưa, người đã mất chỉ còn là những hình bóng mơ hồ và nhẹ nhàng. Do đó, phải khai trì chú khai yết hầu thì họ mới có thể hấp thụ, nhận những món ăn, tiền vàng mà người sống gửi tới cho mình.
Thời gian phù hợp nhất để thực hiện lễ khai yết hầu là 3 ngày đầu tiên sau khi người đó mới mất. Bởi lúc này, vong linh người đã khuất vẫn còn hiện hữu xung quanh nơi họ sinh sống. Đặc biệt là với những người chết trẻ, những người còn nhiều vấn vương với cuộc sống nơi trần gian, với các thành viên nơi gia đình. Việc làm lễ sẽ giúp họ nhận thức, cảm nhận được cái lạnh, cái no, đói. Khơi yết hầu sẽ giúp vong linh nhận thức được hương linh. Điều này giải thích vì sau khi cúng cần thắp hương. Cảm nhận được mùi hương, người mới mất sẽ nhận ra đó là thức ăn dành cho mình và hưởng, hấp thụ nó.
Người mới mất cũng cần được cầu siêu trong khoảng 3 ngày sau khi mất. Cầu siêu sẽ giúp vong linh nhận thức rõ hơn về sự ra đi của mình, rõ ràng hơn về những gì đang xảy ra và giúp họ chọn được con đúng đúng đắn nhất. Theo quan niệm của người xưa, sau khi mất, người đã khuất sẽ đến một thế giới tốt đẹp hơn, sẽ được chọn tái sinh trong 3 cõi: Phật, Trời và người. Cầu siêu là một hình thức tiễn người đã mất đi đoạn đường cuối cùng, là việc làm sau cuối mà những người ở lại có thể giúp cho người đã mất trước khi đến với một miền đất mới.
Quan trọng nhất, khi cúng cơm, gia chủ cần thành tâm, thành ý. Hãy chuẩn bị bằng cả tấm lòng, đơn giản nhưng chỉn chu là được.
Những điều cần chú ý khi cúng cơm
Bên cạnh bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất, gia chủ cần lưu ý một số điều sau:
- Không đặt cơm trực tiếp lên bàn thờ gỗ đẹp và tuyệt đối không đặt đồ cúng dưới đất. Gia chủ cần chuẩn bị một chiếc bàn thấp hơn ban thờ. Thông thường, thấp hơn khoảng 50cm là thích hợp nhất.
- Mâm cơm cần có đủ nước, muối sạch và cơm trong 100 ngày liên tục. Nếu có thể, gia chủ có thể chuẩn bị thêm các món mặn như đồ xào, thịt, cạnh, đĩa trà…. tùy tâm.
- Trước khi thắp hương, người nhà không được ăn trước hay động miệng vào thức ăn, kể cả nếm thử xem thức ăn có vừa miệng không. Bao giờ thắp hương xong gia chủ mới được ăn.
- Không thắp hương bằng xôi đỗ đen hay các món riêu cua, riêu ốc… Nếu muốn cúng đồ nếp, gia chủ có thể sử dụng bánh chưng, xôi đỗ xanh hoặc xôi trắng.
Lưu ý khi đọc bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất
Bên cạnh việc biết bài văn cúng cũng như đọc trôi chảy, gia chủ cần lưu ý một số điều trước khi cúng cơm để việc thờ cúng hiệu quả và linh thiêng nhất.
Trước hết, gia chủ cần dọn nhà cửa sạch sẽ trước khi thắp hương, đọc bài văn cúng, tuyệt đối không để nhà cửa bẩn thỉu, lộn xộn. Bởi theo quan niệm xưa, việc để nhà cửa bừa bộn, không sạch sẽ là thiếu tôn trọng với những người đã mất. Đồng thời, người đọc bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất và con cháu cần ăn mặc lịch sự, sạch sẽ, gọn gàng, chỉnh tề. Con cháu không được mặc quần ngắn, áo cộc hay thiếu chỉnh chu, luộm thuộm.
Trong quá trình đọc bài cúng, con cháu cần đứng phía sau người chủ lễ, hai tay chắp lại, để trước ngực, nhẹ nhàng nhắm mắt. Đồng thời, hãy thành tâm nghe đọc di huấn, không xôn xao, nói chuyện riêng hay làm việc riêng. Điều này thể hiện sự thiếu tôn trọng với người đã mất.
Với mâm cơm cúng hàng ngày, gia chủ cũng cần chuẩn bị đủ món cơ bản, đặt gọn gàng, sạch sẽ. Đặc biệt, gia chủ cần chọn vị trí đặt bát hương sao cho hợp lý nhất, tránh xung đột, phạm phải thần linh hay với người đã khuất. Gia chủ có thể nhờ tới sự tư vấn của các thầy phong thủy để chọn được vị trí thích hợp nhất.
Trên đây là nội dung bài cúng cơm hàng ngày cho người mới mất cũng như cách cúng, mâm cỗ cúng và những điều cần lưu ý khi thờ cúng. Lễ cúng 100 ngày cho người mới mất có ý nghĩa quan trọng, thể hiện tấm lòng, sự thành kính và ghi nhớ, xót thương của những người ở lại. Vì thế, hãy chuẩn bị cẩn thận, đọc bài cúng mỗi ngày bằng sự thành tâm nhé. Chắc chắn, người mới mất sẽ cảm nhận được và những cầu mong, nguyện vọng của bạn sẽ được họ ghi nhớ.