Hội nghị được tổ chức tại thành phố Hà Nội vào ngày 12/8/2023
Ngày 12/8/2023, tại Hà Nội, trên cơ sở phê duyệt của Ban Quản lý Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp giai đoạn 2021 – 2025, Bộ Tư pháp, Trung tâm Trọng tài giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế Khu vực châu Á - Thái Bình Dương (PACC) phối hợp với Trường Đại học Tài chính - Ngân hàng Hà Nội, Đoàn luật sư TP. Hà Nội (FBU) tổ chức Hội nghị đối thoại các bài học kinh nghiệm trong việc giải quyết tranh chấp thương mại được giải quyết bằng trọng tài, hòa giải thương mại và đề xuất hoàn thiện pháp luật. TS. Trương Hồng Hải - Viện trưởng Viện Pháp luật Kinh tế, FBU và TS. Nguyễn Hồng Thái - Phó Chủ tịch PACC đồng chủ trì Hội nghị.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, TS. Trương Hồng Hải - Viện trưởng Viện Pháp luật Kinh tế, FBU cho hay, từ khi Luật Trọng tài thương mại năm 2010 được soạn thảo và có hiệu lực cho tới nay, số lượng trung tâm trọng tài cũng như số lượng trọng tài viên ở Việt Nam đã tăng đáng kể, đây cũng là một xu hướng GQTC và hoàn toàn phù hợp với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu, rộng trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, hiện tại, Luật Trọng tài thương mại năm 2010 đã dần bộc lộ một số bất cập cần được nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện thực trạng pháp luật về trọng tài thương mại, hòa giải hiện hành, qua đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật.
Tại Điều 317 Luật Thương mại 2005 có quy định về các hình thức giải quyết tranh chấp trong thương mại cụ thể như sau:
Hình thức giải quyết tranh chấp
1. Thương lượng giữa các bên.
2. Hoà giải giữa các bên do một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân được các bên thỏa thuận chọn làm trung gian hoà giải.
3. Giải quyết tại Trọng tài hoặc Toà án.
Thủ tục giải quyết tranh chấp trong thương mại tại Trọng tài, Toà án được tiến hành theo các thủ tục tố tụng của Trọng tài, Toà án do pháp luật quy định.
Theo đó có thể thấy thương lượng là một hình thức giải quyết tranh chấp.
Thương lượng là phương thức giải quyết tranh chấp xuất hiện sớm nhất; thông dụng và phổ biến nhất được các bên tranh chấp áp dụng rộng rãi để giải quyết mọi tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại.
Các thương nhân thường sử dụng phương thức này vì phương thức này khá đơn giản, ít tốn kém, không bị ràng buộc bởi những thủ tục pháp lý phức tạp.
Vậy nên có thể hiểu rằng thương lượng là phương thức giải quyết tranh chấp thông qua việc các bên tranh chấp cùng nhau bàn bạc; tháo gỡ những bất đồng phát sinh để loại bỏ tranh chấp mà không cần có sự trợ giúp hay phán quyết của bất kì bên thứ ba nào.
Thương lượng và hòa giải trong thương mại là gì? So sánh thương lượng và hòa giải trong thương mại? (Hình từ internet)
Thế nào là hòa giải trong thương mại?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 22/2017NĐ-CP quy định về khái niệm hòa giải thương mại cụ thể như sau:
1. Hòa giải thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại do các bên thỏa thuận và được hòa giải viên thương mại làm trung gian hòa giải hỗ trợ giải quyết tranh chấp theo quy định của Nghị định này.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng hòa giải thương mại được quy định tại Điều 4 Nghị định 22/2017/NĐ-CP quy định cụ thể như sau:
- Các bên tranh chấp tham gia hòa giải hoàn toàn tự nguyện và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ.
- Các thông tin liên quan đến vụ việc hòa giải phải được giữ bí mật, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác.
- Nội dung thỏa thuận hòa giải không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội, không nhằm trốn tránh nghĩa vụ, không xâm phạm quyền của bên thứ ba.
Đồng thời, điều kiện giải quyết tranh chấp bằng hòa giải thương mại được quy định tại Điều 6 Nghị định 22/2017NĐ-CP cụ thể như sau:
Điều kiện giải quyết tranh chấp bằng hòa giải thương mại
Tranh chấp được giải quyết bằng hòa giải thương mại nếu các bên có thỏa thuận hòa giải. Các bên có thể thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng hòa giải trước, sau khi xảy ra tranh chấp hoặc tại bất cứ thời điểm nào của quá trình giải quyết tranh chấp.
Theo đó, các bên có thể thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng hòa giải trước, sau khi xảy ra tranh chấp hoặc tại bất cứ thời điểm nào của quá trình giải quyết tranh chấp.
So sánh thương lượng và hòa giải trong thương mại?
Giống nhau
- Thương lượng và hòa giải đều là phương thức giải quyết tranh chấp
- Thương lượng và hòa giải đều dựa trên những nguyên tắc chung như: tôn trọng quyền tự định đoạt của đương sự và đảm bảo sự độc lập của người tài phán.
Khác nhau
Tiêu chí
Thương lượng trong thương mại
Hòa giải trong thương mại
Bản chất
Thương lượng là phương thức giải quyết tranh chấp thông qua việc các bên tự nguyện bàn bạc, thỏa thuận nhằm loại bỏ tranh chấp mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba.
Hòa giải là phương thức giải quyết tranh chấp với sự tham gia của bên thứ ba làm trung gian hòa giải để hỗ trợ, thuyết phục và tìm phương án giải quyết tranh chấp.
Chủ thể
Thương lượng là sự thỏa thuận giữa các bên trong tranh chấp.
Hòa giải là thỏa thuận giữa các bên và hòa giải viên trong tranh chấp.
Tính bí mật
Đảm bảo tính bí mật tuyệt đối.
Đảm bảo tính bí mật mang tính chất tương đối, nhưng vẫn bí mật hơn so với phương thức tòa án
Đặc điểm
Các bên tranh chấp sẽ tự thỏa thuận để giải quyết tranh chấp trên tinh thần tự nguyện, thiện chí.
Có sự xuất hiện của người trung gian đóng vai hỗ trợ để tìm phương án giải quyết tranh chấp
Kinh phí
Ít tốn kém kinh phí.
Tốn kém kinh phí hơn.
Khả năng lựa chọn người giải quyết tranh chấp
Do 2 bên tự đi đến thỏa thuận với nhau.
Có khả năng lựa chọn người giải quyết tranh chấp
Ưu điểm
Đơn giản, nhanh chóng, ít tốn kém, bảo vệ được bí mật kinh doanh của các bên tranh chấp.
Có khả năng thành công cao hơn
Nhược điểm
Không có sự ràng buộc, khả năng thực thi phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên
Tốn kém chi phí, bí mật kinh doanh có thể bị ảnh hưởng, khả năng thực thi phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên