Bởi vì nam việt quất có vị rất chua, nên hầu như được chế biến thành các sản phẩm như như nước trái cây, nước sốt và mứt. Quả nam việt quất rất giàu vitamin C, mangan, chất xơ và là nguồn cung cấp vitamin K dồi dào. Loại quả này có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự nguy hại của các gốc tự do và cũng có thể nâng cao chức năng miễn dịch và bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng.
Bảo vệ chống lại ung thư
Một nghiên cứu từ Đại học Athens đã cho rằng, chế độ ăn giàu flavonoids đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm nguy cơ ung thư và tử vong do ung thư. Quả nam việt quất chứa proanthocyanidins, gây ức chế sự tăng trưởng của một loạt các tế bào ung thư.
Ngăn ngừa bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)
Quả nam việt quất chứa proanthocyanidins, một hợp chất thường thấy ở các loài thực vật. Người ta cho rằng hợp chất này có thể giúp ngăn ngừa UTI bằng cách ngăn vi khuẩn tự tấn công vào niêm mạc của đường tiết niệu. Nếu vi khuẩn không thể phát triển và lây lan, nó sẽ không thể gây nhiễm trùng.
Tránh nhiễm trùng đường hô hấp
Theo các nghiên cứu, nước ép nam việt quất giúp ngăn ngừa một số chủng cúm Haemophilus, là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng tai và đường hô hấp ở trẻ em. Loại nước ép này ức chế lông của vi khuẩn giống như các cấu trúc ngăn không cho chúng bám vào bề mặt của da.
Kháng viêm
Quả nam việt quất đã được chứng minh là có tác dụng kháng viêm, có tác dụng đối với một số bệnh như bệnh thấp khớp, viêm dạ dày, rối loạn tiêu hóa, hệ tim mạch và đặc biệt là lớp niêm mạc ở thành mạch.
Làm cho xương chắc khỏe
Quả nam việt quất là nguồn cung cấp canxi dồi dào giúp cho xương, răng và móng chắc khỏe. Nó cũng làm giảm nguy cơ phát triển bệnh loãng xương. Một chén việt quất tươi hoặc một ly nước ép nam việt quất mỗi ngày có vai trò quan trọng trong việc giữ cho xương của bạn chắc khỏe.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Nam việt quất cũng chứa các dưỡng chất thực vật. Điều này làm cho chúng có đặc tính chống viêm. Viêm nhiễm là tác nhân gây tổn hại các mạch máu theo thời gian. Các mạch máu bị hư hại sẽ thu hút mảng bám, gây xơ vữa động mạch.
Chất chống oxy hóa mạnh
Quả nam việt quất chứa proanthocyanidins flavonoid (PAC). Cấu trúc bất thường của chúng làm cho chúng có đặc tính chống dính vi khuẩn mà có thể giúp ngăn sự kết dính của một số vi khuẩn có hại.
Tăng miễn dịch
Lợi ích hỗ trợ miễn dịch của nam việt quất thật thú vị. Chúng có hàm lượng vitamin C cao, là chất chống oxy hóa tốt nhất nâng cao khả năng miễn dịch. Ngoài ra, các hóa chất thực vật trong quả nam việt quất làm tăng hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Mạn việt quất hay Nam việt quất (tiếng Hán Việt có nghĩa là "việt quất (dây) leo", tiếng Anh là Cranberry), là một loài cây bụi thấp xanh quanh năm, cũng có thể mọc theo dạng dây bò trên đất, thuộc chi Việt quất (Vaccinium), phân chi Oxycoccos, đôi khi cũng được xem theo một chi riêng là Oxycoccos. nam việt quất thường mọc dại ở các vùng đầm lầy phân hóa (có nhiều than bùn) ở miền ôn đới Bắc bán cầu. Nam việt quất mọc thành bụi cao khoảng 20 cm, hoặc dây bò dài khoảng 2 m.
Phân loại và đặc điểm[sửa | sửa mã nguồn]
Có ba hay bốn loại mạn việt quất, được chia thành 2 nhóm như sau:
Phân chi Oxycoccos, nhóm Oxycoccos
- Vaccinium oxycoccos hay Oxycoccos palustris (nam việt quất thường(Common Cranberry) hay nam việt quất miền Bắc(Northern Cranberry)) mọc khắp những vùng có khí hậu mát mẻ ở Bắc bán cầu, bao gồm phía Bắc châu Âu, bắc Á và phía bắc Bắc Mỹ. Lá nhỏ khoảng 5–10 mm. Hoa màu hồng sẫm có gai nhọn màu tím ở giữa, mọc trên cuống có lông tơ. Quả màu hồng nhạt có vị chua gắt.
- Vaccinium microcarpum hay Oxycoccos microcarpus (nam việt quất nhỏ(Small Cranberry)) mọc ở Bắc Âu và Bắc Á, khác với nam việt quất thường ở chỗ lá giống hình tam giác hơn, và cuống hoa không có lông tơ. Một số nhà thực vật học xếp mạn việt quất chung vào chung nhóm với mạn việt quất thường (V. oxycoccos).
- Vaccinium macrocarpon hay Oxycoccos macrocarpus (nam việt quất to(Large cranberry), nam việt quất Mỹ(American Cranberry), hay Dâu gấu(Bearberry)): loài bản xứ ở Đông Bắc Bắc Mỹ (miền đông Canada, và miền đông Hoa Kỳ, phía nam bang North Carolina ở các vùng núi). Lá to hơn lá nam việt quất thường (V. oxycoccus), dài khoảng 10–20 mm, vị quả hơi giống như táo. Phân chi Oxycoccos, nhóm Oxycoccoides
- Vaccinium erythrocarpum hay Oxycoccos erythrocarpus (nam việt quất núi Nam (Southern Mountain Cranberry)) mọc miền đông nam Bắc Mỹ ở các vùng cao trên đỉnh Apalachian, và vùng đông châu Á.
Hoa mạn việt quất (Vaccinium oxycoccos)TráiTrái Mạn việt quất khôThu hoạch Mạn việt quất tại New Jersey
Nam việt quất cùng họ với trái việt quất (blueberry), nhưng cây việt quất có thân gỗ dày hơn, bụi mọc cao hơn, hoa hình chuông, và cánh hoa không có tính cảm ứng.
Nhánh nam việt quất mỏng, không có thân gỗ cứng, lá nhỏ xanh quanh năm, hoa màu hồng sẫm, thụ phấn bằng ong mật. Trái nam việt quất to hơn lá, lúc nhỏ màu trắng, sau chuyển màu dần sang đỏ thẫm khi chín hẳn. Trái nam việt quất ăn được, có vị chua gắt lấn át vị ngọt ngay cả khi đã chín.
Tên gọi và lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Tên tiếng Anh của nam việt quất là cranberry, có nguồn gốc từ chữ "craneberry" ("crane" nghĩa là "hạc"), được dùng đầu tiên bởi những người di dân Âu châu sang Hoa Kỳ, vì họ thấy hình dáng cánh hoa, đài hoa, cuống hoa có vẻ giống như mỏ, đầu, và cổ chim hạc. Một tên khác cho loài này ở phía Bắc Canada là mossberry, hay "dâu rêu"). Tên tiếng Anh nguyên thủy của loài Vaccinium oxycoccos, fenberry (dâu dương xỉ), xuất phát từ việc người ta tìm thấy chúng mọc lẫn với dương xỉ trong những vùng đầm lầy. Tên tiếng Việt của quả có nguồn gốc từ tiếng Hán "mạn việt môi quả" (蔓越莓果) và chuyển thành "quả nam việt quất".
Chế biến[sửa | sửa mã nguồn]
Khoảng 95% nam việt quất thu hoạch được chế biến thành nước ép trái cây, sốt, và nam việt quất khô thêm đường, 5% còn lại bán tươi ở chợ.
nam việt quất ăn tươi thường quá gắt, vì nó có vị chua và đắng.
Nước ép nam việt quất là sản phẩm chính từ nam việt quất, thường được thêm đường để làm thành món "cocktail nam việt quất" hoặc pha với các loại nước ép quả khác để giảm vị chua. Nhiều loại cocktail, như Cosmopolitan, được pha với nước ép nam việt quất.
Trái nam việt quất cũng được nghiền thành một dạng rau câu (jelly), gọi là sốt nam việt quất (cranberry sauce), dọn kèm với các món rô ti như món gà tây trong lễ Giáng Sinh của người Anh, hay lễ Tạ Ơn của người Mỹ và người Canada. nam việt quất cũng được cho vào bánh (muffins, scones và bánh gateau). Những đầu bếp sáng tạo còn dùng nam việt quất để thêm vị chua cho các món mặn như súp hay món hầm.
Mạn việt quất tươi có thể được đông lạnh tại nhà để bảo quản trong 9 tháng, khi cần dùng thì không cần phải rã đông.
Rượu nam việt quất (Cranberry wine) sản xuất tại các vùng trồng nam việt quất ở Mỹ được làm từ nam việt quất nguyên trái hoặc nước ép nam việt quất.
Nam việt quất là một trong những loại thực phẩm được canh tác rộng rãi khắp các tiểu bang Hoa Kỳ và Canada. Phần lớn nam việt quất thu hoạch được chế biến thành nước ép quả, sốt, và mạn việt quất sấy khô thêm đường, phần còn lại để tươi để bán cho người tiêu dùng. Sốt nam việt quất là một món truyền thống không thể thiếu trong ngày Lễ Tạ ơn của người Mỹ và người Canada, cũng như trong các dịp lễ hội mùa đông của người châu Âu.
Việt quất và nam việt quất có gì khác nhau?
– Cách nhận diện: Nam việt quất có vị chua lẫn ngọt ngay khi quả chín. Hình dáng quả khá to, còn việt quất thì quả có vỏ mỏng trơn với hình dáng tròn trịa. Về màu sắc thì Nam việt quất lúc đầu có màu trắng sau chuyển dần sang đỏ thẫm. Còn Việt quất thì lúc đầu có màu xanh sẫm như màu mực, sau dần sang đen hoặc đỏ.
Quả nam việt quất có tác dụng gì?
Công dụng tuyệt vời của nam việt quất.
Giảm cholesterol, tốt cho tim mạch. ... .
Tốt cho hệ thần kinh. ... .
Giảm nguy cơ nhiễm trùng. ... .
Cải thiện sức mạnh xương khớp. ... .
Chống viêm hiệu quả ... .
Nâng cao miễn dịch. ... .
Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư ... .
Giúp duy trì làn da tươi trẻ.
Quả việt quất là gì?
Việt quất, còn được gọi là blueberry, là một loại trái cây nhỏ thuộc họ Vaccinium và thường mọc ở các khu rừng ở Bắc Mỹ. Việt quất chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, được biết đến với hương vị ngọt dịu và màu sắc bắt mắt. Chúng có màu xanh đậm khi chín.
Trái cây cranberries là gì?
Mạn việt quất hay Nam việt quất (tiếng Hán Việt có nghĩa là "việt quất (dây) leo", tiếng Anh là Cranberry), là một loài cây bụi thấp xanh quanh năm, cũng có thể mọc theo dạng dây bò trên đất, thuộc chi Việt quất (Vaccinium), phân chi Oxycoccos, đôi khi cũng được xem theo một chi riêng là Oxycoccos.