Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
Giải Bài Tập Sinh Học 11 – Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật giúp HS giải bài tập, cung cấp cho học sinh những hiểu biết khoa học về đặc điểm cấu tạo, mọi hoạt động sống của con người và các loại sinh vật trong tự nhiên:
Trả lời câu hỏi Sinh 11 Bài 41 trang 160: Quan sát hình 41.1 và:
– Cho ví dụ về một số thực vật có hình thức sinh sản bào tử.
– Nêu con đường phát tán của bào tử.
Lời giải:
– Một số thực vật có hình thức sinh sản bào tử: rêu, dương xỉ.
– Bào tử có thể phát tán theo các con đường: gió, nước, động vật.
Trả lời câu hỏi Sinh 11 Bài 41 trang 160: Quan sát hình 41.2 và nêu các hình thức sinh sản sinh dưỡng của thực vật.
Lời giải:
Các hình thức sinh sản sinh dưỡng của thực vật:
– Từ các phần khác nhau của cơ quan sinh dưỡng ở một số cây như: rễ củ, thân bò, lá, thân rễ, thân củ, có thể phát triển thành cây mới, trong điều kiện có độ ẩm. Khả năng tạo thành cây mới từ các cơ quan sinh dưỡng được gọi là sinh sản sinh dưỡng tự nhiên.
– Quan sát hình 41.2, ta thấy 2 hình thức sinh sản sinh dưỡng là:
+ Sinh sản sinh dưỡng từ thân củ (củ khoai tây).
+ Sinh sản sinh dưỡng từ thân rễ (cỏ Tranh).
Trả lời câu hỏi Sinh 11 Bài 41 trang 161: Quan sát hình 43 và trả lời các câu hỏi sau:
– Nêu các phương pháp nhân giống vô tính (nhân giống sinh dưỡng) có và không có ở trên hình 43.
– Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép?
Lời giải:
– Các phương pháp nhân giống vô tính có và không có ở trên hình 43:
+ Có ở hình 43: Ghép cành, chép chồi.
+ Không có ở hình 43: giâm cành, giâm lá, triết cành, trồng củ, nhân giống vô tính trong ống nghiệm từ mô của cây.
– Ở cành ghép các mô mạch đang tổn thương nên quá trình vận chuyển nước bị ảnh hưởng do đó cần bỏ hết lá ở cành ghép để giảm quá trình thoát hơi nước qua lá đồng thời tập trung nước nuôi các tế bào ghép.
Trả lời câu hỏi Sinh 11 Bài 41 trang 161: Nêu những ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt.
Lời giải:
Ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt:
– Nhân nhanh giống cây trồng và giữ nguyên được tính trạng mong muốn.
– Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn vì cây từ cành giâm và cành chiết sớm ra hoa, kết quả.
Trả lời câu hỏi Sinh 11 Bài 41 trang 161: Trình bày vai trò của sinh sản sinh dưỡng đối với ngành Nông nghiệp, cho ví dụ minh họa
Lời giải:
Sinh sản sinh dưỡng có vai trò rất quan trọng với ngành Nông nghiệp:
– Sinh sản sinh dưỡng cho phép tạo ra các giống cây trồng trong thời gian ngắn, duy trì được các tính trạng tốt, có lợi cho con người.
– Tạo ra các giống cây trồng sạch bệnh.
– Nhân nhanh các giống cây quý đang bị thoái hóa nhờ nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
Lời giải:
Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.
Lời giải:
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái. Con cái giống nhau và giống (cây) mẹ.
Lời giải:
Có 2 hình thức sinh sản vô tính ở thực vật là:
– Sinh sản bào tử: cơ thể mới được phát triển từ bào tử, bào tử được hình thành trong túi bào tử của thể bào tử.
– Sinh sản sinh dưỡng: cơ thể mới được hình thành và phát triển từ các phần sinh dưỡng của cơ thể mẹ (căn hành, thân củ, thân rễ, hom,…)
Lời giải:
Những lợi ích của phương pháp nhân giống vô tính:
– Tạo ra số lượng lớn cây trồng trong một thời gian ngắn.
– Cây con giữ được nguyên bản các tính trạng tốt của cây mẹ
– Giâm,chiết cành giúp rút ngắn thời gian sinh trưởng ở một số cây ăn quả, giúp chúng có thể sớm tạo quả.
– Nuôi cấy mô tế bào còn giúp tạo giống cây trồng sạch bệnh, phục chế các giống bị thoái hóa.
A – lóng
B – thân rễ
C – đỉnh sinh trưởng
D – rễ phụ
Lời giải:
Đáp án: B.
A – dòng mạch gỗ dễ dàng di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép.
B – cành ghép không bị rơi.
C – nước di chuyển từ gốc lên cành ghép không bị chảy ra ngoài.
D – cả A, B, C.
Lời giải:
Đáp án: A.
1.1. Khái niệm chung về sinh sản
– Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, bảo đảm sự phát triển liên tục của loài
Các hình thức sinh sản: Sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính
- Ví dụ: sinh sản ở động vật và sinh sản ở thực vật.
1.2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
a. Sinh sản bào tử
– Hình thức sinh sản này có ở những cơ thể luôn có sự xen kẽ của hai thế hệ như rêu, dương xỉ.
– Trong hình thức sinh sản bào tử, cơ thể mới được phát triển từ bào tử, cơ thể mới được phát triển từ bào tử, bào tử lại hình thành trong túi bào tử từ thể bào tử.
b. Sinh sản sinh dưỡng
– Cơ thể được hình thành từ một bộ phận (thân, lá, rễ) của thực vật.
1.3. Phương pháp nhân giống vô tính
a. Ghép chồi và ghép cành
– Một chồi hay một cành nhỏ từ cây này có thể được ghép lên một cây khác của các loài có quan hệ họ hàng hay các thứ khác nhau của cùng một loài. Ghép cây phải thực hiện lúc cây còn non.
– Cây cho hệ thống rễ được gọi là gốc ghép, cành hay chồi ghép được gọi là cành ghép. Ghép có thể kết hợp được chất lượng tốt giữa cành ghép và gốc ghép.
b. Giâm cành
Giâm cành là hình thức cắt từ thân, nhánh hay từ đoạn thân có chồi ngọn. Nơi vết cắt sẽ mọc ra một khối tế bào không chuyên hóa gọi là mô sẹo, sau đó các rễ bất định mọc ra từ mô sẹo này.
c. Chiết cành
d. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
– Là sự nuôi cấy các tế bào lấy từ các phần khác nhau của cơ thể thực vật như củ, lá, đỉnh sinh trưởng, bao phấn, hạt phấn, túi phôi,… trên môi trường dinh dưỡng thích hợp để tạo ra các cây con. Sau đó, cây con được chuyển ra trồng ở đất.
– Cơ sở của công nghệ nuôi cấy tế bào là tính toàn năng của tế bào
1.4. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người
a. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật
Sinh sản vô tính giúp cho sự tồn tại là phát triển của loài
b. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống con người
- Tăng hiệu quả kinh tế nông nghiệp
- Tạo giống cây sạch bệnh
- Nhân nhanh các giống cây trồng
- Bảo tồn các giống cây quý hiếm
2. Bài tập minh họa
Bài 1: Giải thích tại sao từ một phần cơ quan sinh dưỡng có thể sinh sản được cây con mang đặc tính giống hệt như cây mẹ? Từ đó, định nghĩa thế nào là sinh sản vô tính?
Hướng dẫn giải:
Dựa trên cơ sở của quá trình nguyên phân tế bào, và đặc điểm của tế bào thực vật theo nguyên tắc: Tính toàn năng của tế bào (mỗi tế bào mang đầy đủ lượng thông tin di truyền của cơ thể và có khả năng phát triển thành một cơ thể hoàn chỉnh) và khả năng biệt hóa của tế bào mà một phần cơ quan sinh dưỡng cũng có thể sinh sản được cây giống y hệt cây mẹ.
→ Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng, con sinh ra giống nhua và giống y hệt mẹ.
Bài 2: Tại sao cây ăn quả lâu năm người ta thường chiết cành?
Hướng dẫn giải:
- Vì cây ăn quả lâu năm nếu muốn gieo từ hạt thành cây trưởng thành thì mất rất nhiều thời gian.
- Chiết cành có thể rút ngắn được thời gian sinh trưởng, duy trì giống cây tốt trước đó.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Nêu các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật?
Câu 2: Sinh sản là gì? Thế nào là sinh sản vô tính? Vì sao cá thể con trong sinh sản vô tính giống hệt cá thể mẹ?
Câu 3: Nêu những lợi ích của các phương pháp nhân giống vô tính?
Câu 4: Trình bày cơ sở khoa học và phương pháp của các hình thức nhân giống (giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô)?
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản
A. chỉ cần một cá thể bố hoặc mẹ.
B. không có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái.
C. bằng giao tử cái.
D. có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái.
Câu 2: Cơ sở sinh lí của công nghệ nuôi cấy tế bào, mô thực vật là tính
A. toàn năng.
B. phân hoá.
C. chuyên hoá.
D. cảm ứng.
Câu 3: Sinh sản vô tính là:
A. Tạo ra cây con giống cây mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái. B. Tạo ra cây con giống cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái. C. Tạo ra cây con giống bố mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
D. Tạo ra cây con mang những tính trạng giống và khác cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.