Phong cách nghệ thuật thơ của Tố HữuTham khảo tuyển chọn những bài văn mẫu hay nhất giới thiệu và phân tích phong cách nghệ thuật thơ của Tố Hữu - Văn mẫu lớp 12. Mục lục nội dung
Đề bài:Giới thiệu một vài nét khái quát về tác phẩm (thơ) và phong cách nghệ thuật thơ của Tố Hữu. Show
***** » Xem thêm: Tiểu sử nhà thơTố Hữu Tóm tắt những nét chính của phong cách thơ Tố HữuTố Hữu là một trong những lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam. Phong cách thơ ông luôn gắn bó và phản ánh những chặng đường cách mạng đầy gian khổ hy sinh của dân tộc, đồng thời cũng là những chặng đường vận động trong quan điểm tư tưởng và bản lĩnh nghệ thuật của chính nhà thơ. Về nội dung, thơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình – chính trị sâu sắc. Hồn thơ ông luôn hướng tới cái ta chung với lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, của cả dân tộc. Cái tôi trữ tình là cái tôi chiến sĩ, cái tôi nhân danh Đảng, nhân danh cộng đồng, dân tộc, dấn thân vào con đường cách mạng giải phóng dân tộc với mục đích cao cả. Thơ Tố Hữu không đi sâu vào cuộc sống và tình cảm riêng tư mà tập trung vào tình cảm lớn có tính chất tiêu biểu, phổ biến của con người cách mạng: tình yêu lí tưởng, tình cảm với lãnh tụ, tình đồng bào đồng chí. Thơ ông cũng mang đậm tính sử thi, coi những sự kiện chính trị lớn của đất nước là đối tượng thể hiện chủ yếu, luôn đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử, có tính chất toàn dân. Nhà thơ tập trung khắc họa những bối cảnh rộng lớn, những biến cố quan trọng tác động đến vận mệnh dân tộc. Các nhân vật trữ tình thường mang phẩm chất tiêu biểu cho dân tộc, cho lịch sử và thời đại. Mang giọng điệu tâm tình và đậm đà tính dân tộc. Lời thơ tâm tình là tiếng nói đồng ý, đồng chí, đồng tình, đồng điệu với người đọc. Vì thế, thơ ông dễ nhớ, dễ thuộc và được nhiều người đọc yêu thích. Về thể thơ, Tố Hữu tiếp thu tinh hoa của phong trào Thơ mới, của thơ ca thế giới cổ điển và hiện đại; thành công trong vận dụng thể thơ truyền thống dân tộc như lục bát, song thất lục bát, thất ngôn… Ngôn ngữ chủ yếu là từ ngữ, lối nói quen thuộc với dân tộc. Đặc biệt, thơ ông phát huy cao độ tính nhạc phong phú của Tiếng Việt, sử dụng tài tình các từ láy, thanh điệu và vần thơ. Tố Hữu vượt lên bao biến động thăng trầm, thơ ông kiên định niềm tin vào lý tưởng và con đường cách mạng, vào chữ nhân tỏa sáng ở mỗi hồn người. Bài phân tích những đặc điểm về phong cách nghệ thuật trong thơTố HữuTố Hữu là nhà thơ xuất sắc của nền văn học Việt Nam, ông có rất nhiều tác phẩm hay trong đó chủ yếu là những bài thơ viết về đề tài chính trị, trong đó thể loại thơ trữ tình chính trị, thơ mang cảm hứng lãng mạn, thơ mang khuynh hướng sử thi, chiếm phần lớn trong sáng tác của ông. Với sự nghiệp cách mạng lớn, ông được xem là nhà chính trị tài ba của dân tộc, với tinh thần yêu nước, yêu dân, luôn trung thành trước sự nghiệp cách mạng của Đảng, ông luôn một lòng son sắt trước sự nghiệp của Đảng, của cách mạng, đó được xem là nguồn cảm hứng to lớn đối với sự nghiệp phát triển đất nước của mình. Thơ của ông mang những tình cảm yêu thương, tình yêu quê hương đất nước, văn chương của ông thường hướng tới cái đại chúng, ngôn ngữ sâu sắc, lối văn phóng khoáng, thơ của ông luôn dành được tình cảm to lớn của độc giả, khi tìm đến tác phẩm của mình. Với tình cảm sâu sắc dành cho thơ ca, ông thường coi đó là niềm vui, là lý tưởng để thể hiện những tình cảm sâu sắc trước sự nghiệp của đất nước, bài thơ của ông tran chứa nỗi nhớ, say mê lí tưởng, niềm vui chiến thắng, ân nghĩa cách mạng, lòng kính yêu Đảng, lãnh tụ, tình cảm quốc tế…Một lòng luôn vì cách mạng, chính vì thế sự nghiệp của ông cũng luôn được đề cao, trọng dụng trong phong cách nghệ thuật độc đáo, nổi bật, sáng tạo trong phong cách của mình. Chính vì thế, nó được xem là thứ vũ khí tối tân để đấu tranh vì sự nghiệp của đất nước, ông hết mình vì sự nghiệp của dân tộc, nó phản ánh đời sống tinh thần của những người lao động nghèo khổ, tâm tình của người chiến sĩ cách mạng, luôn hết mình vì sự nghiệp, đấu tranh bảo vệ đất nước. Không chỉ phát triển ở thể loại thơ trữ tình, phong cách của ông còn thể hiện mang khuynh hướng sử thi, đó là những đề tài lịch sử to lớn, mang đậm tính dân tộc của mình đối với đất nước, mang tầm vóc của xã hội. Đó là những vấn đề lịch sử mang tầm vóc to lớn. Với tấm lòng sâu sắc với sự nghiệp của dân tộc, sáng tác của ông mang đậm khuynh hướng, sử thi, mang những lối viết phóng khoáng, sâu sắc trong tình cảm, nỗi nhớ, mang đậm cảm xúc cho người đọc, bởi lối viết đem đến cho người đọc một điểm riêng, về cảm hứng, sự lãng mạn trong phong cách thể hiện của độc giả, khi tiếp cận tác phẩm của mình. Thơ của Tố Hữu luôn mang màu sắc riêng, nó hướng tới những lý tưởng trong sáng, sáng tạo, luôn hướng người đọc đến một tương lai rộng mở, tươi sáng, luôn thể hiện tinh thần vì dân tộc, lãng mạn, thể hiện ý chí, lý tưởng và ánh sáng của niềm tin, của Đảng và Nhà nước. Với giọng thơ da diết, những tâm tình mà tác giả thể hiện đã mang những nét đặc trưng sâu sắc trong lòng người đọc, nó gợi ra biết bao nhiêu cảm xúc, yêu thương, tình cảm ngọt ngào, da diết cho những con người, tình cảm của những người đồng chí đồng đội, mang tấm lòng sâu sắc, nghệ thuật sáng tạo biểu hiện trong những nỗi nhớ thương, da diết trong những cảm xúc, tự hào và đang ngợi khen của dân tộc. Nhà thơ Tố Hữu đã thể hiện trong tác phẩm của mình những cảm xúc sâu sắc, tình cảm ngọt ngào, sâu lắng, lắng đọng trong tâm hồn của người đọc trước những cảm xúc, nỗi nhớ, niềm hạnh phúc đó đang dần trào dâng trong những tình cảm ngọt ngào, sâu lắng, tình cảm đối với cái chung của dân tộc, luôn hướng tới cái đại chúng, lớn lao, để lại lý tưởng mạnh mẽ cho những người chiến sĩ, cách mạng, luôn hết mình vì sự nghiệp của dân tộc, của đất nước. -------------------------------------------------------------------- Cập nhật ngày 04/12/2020 - Tác giả: Tâm Phương Bạn còn vấn đề gì băn khoăn? Vui lòng cung cấp thêm thông tin để chúng tôi giúp bạn Hủy Gửi Những nét chính về nhà thơ Tố HữuTố Hữu (1920 – 2002), tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, sinh tại thị xã Hội An (tỉnh Quảng Nam) nhưng quê gốc của ông lại thuộc làng Phù Lai (nay thuộc xã Quảng Thọ), huyện Quảng Điền, tình Thừa Thiên – Huế. Mặc dù cuộc sống gia đình thuở ấu thơ của Tố Hữu phải trải qua những ngày tháng chật vật vì nỗi lo cơm áo nhưng điều đó không thể ngăn cách được Tố Hữu với niềm yêu thích thơ ca. Một điều may mắn mà Tố Hữu có được chính là việc thân sinh của nhà thơ vốn là một nhà nho có kiến thức uyên thâm về thơ ca cổ điển. Nhờ vậy, Tố Hữu cũng đã ít nhiều học tập được cách làm thơ ngay từ nhỏ từ người cha đáng kính của mình. Không chỉ vậy, ông còn có một người mẹ có vốn hiểu biết rất sâu sắc với ca dao, dân ca xứ Huế, điều này giúp chúng ta có thể dẫ dàng hiểu được vì sao thơ ông lại thường có những dòng viết dạt dào cảm xúc đến như vậy. Tố Hữu bước vào tuổi trưởng thành trong thời điểm Mặt trận Dân chủ đang diễn ra những phong trào sôi nổi. Là một trí thức nhận thức rất rõ về lí tưởng cao đẹp của cách mạng dân tộc. Tố Hữu đã nhanh chóng trở thành một người chiến sĩ và ít lâu sau đã đảm nhiệm nhiều vai trò lãnh đạo quan trọng. Chính vì sự kiên trì và sự chín chắn trong công tác, Tố Hữu đã có những đóng góp rất quan trọng và về sau ông liên tục giữ những cương vị trọng yếu trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Thành tựu trong trang đời Tố Hữu còn được viết bởi những đóng góp của ông trong lĩnh vực thơ ca. Đặc biệt, với sự nghiệp thơ cách mạng đồ sộ, ông đã được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.  Phong cách thơ Tố Hữu qua bài Việt Bắc và Từ ấyTiêu biểu cho khuynh hướng trữ tình và chính trị sâu sắcTố Hữu vốn là một chiến sĩ – thi sĩ nên thơ của ông chính là thơ của lí tưởng cộng sản và mang đậm khuynh hướng trữ tình chính trị. Trong suốt quãng đời sáng tác, ông luôn xác định chính lí tưởng cách mạng và quan điểm chính trị sẽ là ngọn đuốc soi đường dẫn lối cho cảm xúc để ông viết thành thơ. Chế Lan Viên cũng đã có một nhận định đúng đắn về Tố Hữu khi nhắc đến vấn đề này: Với Tố Hữu dù “tả tình hay tả cảnh, kể chuyện mình hay kể chuyện của người, viết về các vấn đề lớn hay về một sự việc nhỏ […] là để nói cho được cái lí tưởng cộng sản ấy thôi”. Tố Hữu viết thơ nhưng thực chất những điều ông viết chẳng khác gì dòng nhật kí chân tình ông ghi lại những bước ngoặt quan trọng trong lịch sử của cuộc cách mạng dân tộc. Trong thơ ông, ta luôn cảm nhận được từng giai đoạn trong đời sống chính trị của đất nước. Minh chứng rõ nhất cho điều nói trên đây là những tập thơ giàu giá trị mà Tố Hữu để lại cho đời như: “Từ ấy” (1937-1946), “Việt Bắc” (1947-1954), hay “Gió lộng” (1955-1961), “Ra trận” (1962-1972), “Máu và hoa” (1972-1977), Một tiếng đờn” (1992) và “Ta với ta” (1999). Khi tìm hiểu phong cách thơ Tố Hữu, ta thấy nếu “Từ ấy” thể hiện niềm say mê trong những ngày tháng đầu được bước vào hàng ngũ của Đảng thì “Việt Bắc” là tập hợp những tác phẩm viết về công cuộc kháng Pháp anh dũng còn “Gió lộng” là những tác phẩm viết về thời kì xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc. Những tập thơ còn lại cũng sẽ phản ánh sự song hành giữa con đường thơ và con đường cách mạng của ông. Mặc dù viết về các chặng đường cách mạng nhưng phong cách thơ Tố Hữu không phải là những dòng viết phản ánh những con số, những sự kiện một cách khô cứng. Trong các sáng tác của nhà thơ, người đọc sẽ thấy được ở đó có sự biểu hiện của những tình cảm tốt đẹp của dân tộc. Đó là tình yêu dành cho lí tưởng cao đẹp của cách mạng dân tộc cất lên thành tiếng hát say mê, vui sướng: “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim” (“Từ ấy”) Là nghĩa đồng bào gắn kết thân tình mà lúc chia xa cả người đi và kẻ ở đều xúc động, bịn rịn, quyến luyến. Kẻ ở ướm hỏi: “Mình về mình có nhớ ta Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng Mình về mình có nhớ không Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn” Và tâm trạng người về đã nói lên hết tình cảm dành cho đồng bào ở lại: “Tiếng ai tha thiết bên cồn Bâng khuâng trong dạ bồn chồn Áo chàm đưa buổi phân li Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay” (“Việt Bắc”) Đó là những tình cảm đẹp đẽ và quý giá mà những người chiến sĩ như Tố Hữu có được trong quá trình làm cách mạng của mình. Gắn liền với khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn Cách mạngBên cạnh nội dung trữ tình chính trị, phong cách thơ Tố Hữu cũng thường đề cập đến vấn đề mang tính sử thi và đặc biệt là khuynh hướng đậm chất sử thi ấy lại gắn liền với cảm hứng lãng mạn. Từ những dòng viết sau tập “Việt Bắc”, người đọc đã cảm nhận được cái tôi chiến sĩ trong thơ Tố Hữu đã có sự chuyển biến sang cái tôi nhân danh cộng đồng, dân tộc. Để phản ánh những điều nói trên, Tố Hữu đã xây dựng nên những hình tượng nhân vật trữ tình là những con người đại diện cho phẩm chất sáng ngời của dân tộc và mang tầm vóc của lịch sử thời đại. Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hình ảnh của nữ Anh hùng Lao động trong Chiến tranh Việt Nam Nguyễn Thị Suốt. Người phụ nữ được bà con quen gọi là Mẹ Suốt ấy đã xuất hiện thật đẹp trên trang thơ của Tố Hữu trong công việc lái đò chở bộ đội, thương binh, đạn dược qua sông Nhật Lệ. Mẹ cũng như biết bao những người có trái tim nồng nàn yêu nước, nguy hiểm là thế, cơ cực là thế nhưng để cứu nước, Mẹ chẳng nề hà điều gì: “Kể chi tuổi tác già nua Chống chèo xin cứ thi đua đến cùng! Ngẩng đầu, mái tóc mẹ rung Gió lay như sóng biển tung, trắng bờ… Gan chi gan rứa, mẹ nờ? Mẹ rằng: Cứu nước mình chờ chi ai?” (“Mẹ Suốt”) Cũng như Mẹ Suốt, chị Trần Thị Lý cũng cống hiến sức mình cho công cuộc đánh giặc, chị sẵn sàng hi sinh cả tính mạng của mình.Người con gái Việt Nam ấy tuy đã ra đi nhưng đó là sự ra đi vinh quang và sẽ luôn bất tử trong lòng người ở lại: “Ôi trái tim em trái tim vĩ đại Còn một giọt máu tươi còn đập mãi Không phải cho em. Cho lẽ phải trên đời Cho quê hương em. Cho Tổ quốc, loài người!” (“Người con gái Việt Nam”) Họ tận hiến cho đất nước, và đến những phút cuối đời vẫn không có một chút nuối tiếc về sự lựa chọn của mình. Tiếng thét của Nguyễn Văn Trỗi vang lên trong những câu thơ của Tố Hữu là một minh chứng cho niềm tin của người anh hùng đặt vào cách mạng dân tộc: “Lệnh: Hàng đầu quỳ xuống! Một giây thôi. Anh thét lớn: Hãy nhớ lấy lời tôi: Đả đảo đế quốc Mỹ! Đả đảo Nguyễn Khánh! Hồ Chí Minh muôn năm! Hồ Chí Minh muôn năm! Hồ Chí Minh muôn năm! Phút giây thiêng liêng, Anh gọi Bác ba lần!” (“Hãy nhớ lấy lời tôi”) Tiếng thét ấy vang lên nhiều bao nhiêu có lẽ cũng chỉ để gửi gắm lòng tin tưởng và khơi dậy niềm say mê của con người vào con đường cách mạng của dân tộc. Đó chính là cảm hứng chủ đạo – cảm hứng lãng mạn mà Tố Hữu thể hiện qua cách thần thoại hóa những hình tượng anh hùng. Khi xung phong vào trận tiền với lí tưởng cao đẹp, số phận của họ không còn là số phận cá nhân nữa mà đã trở thành số phận của dân tộc, cộng đồng. Phong cách thơ Tố Hữu có giọng điệu tâm tình ngọt ngào và tha thiếtPhong cách thơ Tố Hữu có một nét đặc sắc về giọng điệu rất dễ nhận ra, đó chính là sự ngọt ngào, tha thiết như lời tâm tình. Không khó để lí giả điều này bởi bản thân Tố Hữu có sự thừa hưởng từ những làn điệu tâm hồn của con người nơi xứ Huế mộng mơ. Phong cách thơ Tố Hữu thường sử dụng những cách xưng hô bình dị của đời sống thường nhật nhưng lại tạo cảm giác thân thương, gần gũi vô ngần. Người đọc đến với thơ Tố Hữu vì vậy mà như đến để được nghe trò chuyện, giãi bày tâm tư. Tìm đến đọc thơ ông, người đọc sẽ lắm lần nghe ông gọi đối tượng trò chuyện bằng những tiếng gọi rất tha thiết, tự nhiên như: “Bạn đời ơi”, hay “Anh vệ quốc quân ơi”, “Anh chị em ơi”, và “Đất nước ta ơi”, “Hương giang ơi”… “Bao khổ ấy, thôi cần chi nói nữa Bạn đời ơi! Ta đã hiểu nhau rồi.” (“Trăng trối”) “Giọt giọt mồ hôi rơi Trên má anh vàng nghệ Anh vệ quốc quân ơi Sao mà yêu anh thế!” (“Cá nước”) “Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trười đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều” (“Việt Nam quê hương ta”) Với bạn đọc, nhà thơ luôn quan niệm “Thơ là chuyện đồng điệu”. Phải chăng trong những tác phẩm của mình, nhà thơ luôn mong muốn độc giả có thể cảm được tấm chân tình của nhà thơ mà đặc biệt là những tình cảm mà ông dành cho cách mạng, cho sự nghiệp cứu nước, bởi thế, nên nhà thơ cũng xác định “Thơ là tiếng nói đồng ý và đồng tình, tiếng nói đồng chí”. Do vậy, khi phân tích phong cách thơ Tố Hữu, ta thấy tác giả đã sử dụng giọng điệu tâm tình, tha thiết nhà thơ cũng muốn thể hiện thật tự nhiên và chân thành những rung động của ông với tình nghĩa cách mạng và ân nghĩa đồng bào. Đậm đà tính dân tộc là nét tiêu biểu trong phong cách thơ Tố HữuPhong cách thơ Tố Hữu luôn thấm đượm tính dân tộc đậm đà, đặc biệt là trong cách ông sử dụng hình thức, từ ngữ dân gian để truyền tải tư tưởng, quan niệm của mình. Tố Hữu đã sử dụng thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc, vốn là một hình thức rất hiệu quả để thể hiện những cảm xúc dạt dào, tự nhiên nhất. Trường hợp bài “Việt Bắc” là một ví dụ tiêu biểu cho sự thành công trong việc thể hiện niềm thương, nỗi nhớ, sự luyến lưu, bịn rịn của cả kẻ ở miền ngược, người về miền xuôi. Hay khi tưởng nhớ đến vị thi hào Nguyễn Du, Tố Hữu cũng dùng thể thơ lục bát với sự da diết, thiết tha để thể hiện nén hương lòng thành kính dành cho người nghệ sĩ đã khuất xa. Dù cho đến mãi nghìn năm sau, tấm lòng chân thành nhớ tiếc Nguyễn Du vẫn vẹn nguyên không đổi dời: “Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày. Hỡi người xưa của ta nay Khúc vui xin lại so dây cùng Người!” (“Kính gửi cụ Nguyễn Du”) Không chỉ với thể thơ lục bát, mà phong cách thơ Tố Hữu còn thể hiện qua việc sử dụng thể thơ thất ngôn trang nghiêm, ta cũng cảm nhận được những trạng thái cảm xúc khác nhau trong thơ mà không hề khuôn sáo. Là tình cảm ấm nồng dành cho quê hương: “Huế ơi, quê mẹ của ta ơi! Nhớ tự ngày xưa, tuổi chín mười Mây núi hiu hiu, chiều lặng lặng Mưa nguồn gió biển, nắng xa khơi…” (“Quê mẹ”) Là tình cảm xót xa, đau đớn trước sự ra đi của vị lãnh tụ kính yêu: “Bác đã đi rồi sao, Bác ơi! Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười!” (Bác ơi!) Về ngôn ngữ, Tố Hữu đã sử dụng vốn từ ngữ, lối nói quen thuộc của dân tộc. Bên cạnh đó, nhà thơ còn phát huy tính nhạc phong phú của tiếng Việt qua cách sử dụng từ láy và tạo nên âm thanh trong câu thơ dựa trên sự phối hợp về vần, thanh điệu. Những câu thơ với sự hiện diện của những âm mở “an, ang, ơi” trong tác phẩm “Em ơi… Ba Lan” cũng là ví dụ tiêu biểu cho tài năng sử dụng vần điệu để tạo cảm giác vui tươi, rộng mở trước cảnh thiên nhiên tươi đẹp ở Ba Lan xa xăm: “Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan Đường bạch dương sương trắng nắng tràn” Kết bài: Tóm lại, làm nên phong cách thơ Tố Hữu là sự cộng hưởng của bốn đặc điểm tiêu biểu: khuynh hướng trữ tình chính trị, khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, giọng điệu tâm tình tha thiết và tính dân tộc đậm đà. Chính những đặc điểm đó đã giúp cho người đọc muôn thuở mê say những vần thơ của một nhà thơ – chiến sĩ nhiệt thành và tài năng như Tố Hữu. Tài liệu hay: Tổng hợp các bài phân tích phong cách thơ Tố Hữu chọn lọc 2021! +-Xem ngay Để xem được tài liệu bạn cần xác minh không phải Robot Restricted ContentTo view this protected content, enter the password below:
Làm theo hướng dẫn bên dưới để lấymã xác thựcnhập vào ô bên trên:
Tố Hữu được coi là con chim đầu đàn vạch hướng cho cả nền thi ca Việt Nam hiện đại. Có những giai đoạn, thơ ông đã trở thành chỗ dựa tâm hồn cho mọi người. Bài thơ "Từ ấy", "Việt Bắc" in trong SGK NV 12 là hai bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ ông. Blog Làm văn nghị luận giới thiệu đến bạn đọc bài viết về phong cách nghệ thuật thơ của TH.1. Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị:Có thể nói, đây là đặc điểm bao trùm, chi phối các đặc điểm khác trong phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu, bởi ông là một chiến sĩ - thi sĩ. Thơ là một sự thống nhất giữa tuyên truyền cách mạng và cảm xúc trữ tình. - Thơ ông chủ yếu khai thác cảm hứng từ đời sống chính trị của đất nước, từ tình cảm chính trị của bản thân tác giả.Mọi sự kiện, vấn đề của đời sống cách mạng thông qua trái tim nhạy cảm của ông đều có thể trở thành đề tài, cảm hứng nghệ thuật thật sự. Tố Hữu là nhà thơ của lý tưởng cộng sản. Ông là thơ trước hết là để phục vụ cho sự nghiệp cách mạng. Trong thơ TH, dù đề tài, nội dung, cảm hứng có đa dạng đến đâu thì vẫn nhất quán ở chỗ: lấy lý tưởng cách mạng, quan điểm chính trị là hệ quy chiếu. TH nhiệt tình ca ngợi lý tưởng CM, đối với nhà thơ, lý tưởng là "mặt trời chân lý chói qua tim". - Hồn thơ TH luôn hướng tới cái "ta" chung với lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn. Ngay từ đầu, cái tôi trữ tình trong thơ TH là cái tôi chiến sĩ, sau là cái tôi nhân danh Đảng, nhân danh cộng đồng dân tộc.+ Lẽ sống lớn của TH là chiến đấu, hi sinh vì CM, vì một ngày mai tươi sáng. Ngày mai bao lớp đời dơ Sẽ tan như đám mây mờ đêm nay (Tiếng hát sông Hương) + Tình cảm lớn là tình cảm đối với quê hương, đất nước, nhân dân, với lãnh tụ, ca ngợi đạo lý "uống nước nhớ nguồn". Có gì đẹp trên đời hơn thế Người yêu người, sống để yêu nhau + Niềm vui trong thơ ông không nhỏ bé, tầm thường mà là niềm vui lớn, sôi nổi hân hoan, rực rỡ và tươi sáng nhất là những vần thơ viết về chiến thắng. Tôi lại nhìn như đôi mắt trẻ thơ Tổ quốc tôi chưa đẹp thế bao giờ Xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh bể Xanh trời xanh của những ước mơ (Vui thế hôm nay... ) 2. Thơ Tố Hữu thiên về khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn:- TH coi những sự kiện lớn của đất nước là đối tượng chủ yếu. Ông luôn đề cập đến những vấn đề lịch sử có tính chất toàn dân.- Cảm hứng chủ đạo: cảm hứng lịch sử - dân tộc cứ không phải cảm hứng thế sự đời tư.- Nhân vật trữ tình trong thơ ông luôn đại diện cho phẩm chất của giai cấp, của dân tộc; mang vẻ đẹp lí tưởng cách mạng. Đến cuộc kháng chiến chống Mĩ cữu nước, họ đã được nâng lên thành những hình tượng anh hùng, mang tầm vóc thời đại và lịch sử, nhiều khi được thể hiện bằng bút pháp thần thoại hóa:+ Đó là những chiến sĩ giải phóng quân kiên cường, bất khuất: Hoan hô anh giải phóng quân Kính chào anh, con người đẹp nhất Lịch sử hôn anh chàng trai chân đất Sống hiên ngang, bất khuất ở trên đời Như Thạch Sang của thế kỉ hai mươi Một cây ná, một cây chông cũng tấn công giặc Mĩ (Bài ca xuân 68) hay Các anh chị bước lên đài gươm máy Đầu sắp rơi mà môi vẫn cười tươi! Chỉ còn đây một giây sống nữa thôi Mà mắt đó vẫn trông đời bình thản Giữa lúc giặc hằm hằm tay lắp đạn Anh hùng lên tấm ván vẫn hiên ngang Vẫn oai nghi, như bao thuở, đường hoàng” (Quyết hi sinh) + Đó là mẹ Tơm - người mẹ nghèo đã nuôi giấu, che chở cán bộ: Thương người chiến sĩ căm Tây Nhật Buồng mẹ, buồng tim giấu chúng con + Đó là mẹ Suốt, người mẹ Q.Bình bất chấp hiểm nguy chèo thuyền đưa bộ đội qua sông giữa làn mưa bom bão đạn kẻ thù. + Đó là chị Trần Thị Lý - người con gái miền Nam anh hùng: Ôi trái tim em, trái tim vĩ đại Còn một giọt máu tươi, còn đập mãi Không phải cho em, cho lẽ phải trên đời Cho quê hương, cho Tổ quốc loài người - Khuynh hướng sử thi kết hợp với cảm hứng lãng mạn cách mạng. Thơ ông luôn hướng tới ngày mai, tương lai, khơi dậy niềm vui, lòng tin tưởng và say mê đối với cond đường CM: Nghìn đêm thăm thẳm sương dày Đèn pha bật sáng như ngày mai lên (Việt Bắc) Đến cuộc kháng chiến chống Mĩ: Hỡi Miền Bắc đó, nặng đôi vai Gánh cả non sông, vượt dặm dài Xẻ dọc Trường Sơn, đi cứu nước Mà lòng phơi phới dậy tương lai!(Theo chân Bác) 3.Thơ Tố Hữu có giọng điệu riêng: tâm tình, ngọt ngào, tha thiết:- Giọng điệu đó được thừa hưởng từ điệu hồn con người xứ Huế, những câu ca, giọng hò mái nhì, mái đẩy, nam ai nam bình... Đó còn xuất phát từ quan niệm của nhà thơ:Thơ là tiếng nói đồng ý, đồng chí, đồng tình. - Biểu hiện:+ Thể hiện rõ nhất ở cách xưng hô gần gũi, thân mật. Dù trò chuyện tâm tình hay tuyên truyền CM vẫn một giọng điệu ngọt ngào, thiết tha: Gặp nhau lưng đèo Nhe Bóng tre trùm mát rượi Anh vệ quốc quân ơi! Sao mà yêu anh thế (Cá nước) hay Ta về mình có nhớ ta Ta về ta nhớ những hoa cùng người (Việt Bắc) Khi kêu gọi chiến đấu vẫn giữ nguyên giọng điệu ấy: Anh chị em ơi! Hãy giương súng lên cao chào xuân 68 Xuân Việt Nam, xuân của lòng dũng cảm (Bài ca xuân 68) + Đó còn là sự cảm hòa giữa người và cảnh: đồng cảm, sẻ chia với thi nhân xưa: Nỗi niềm xưa nghĩ mà thương Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng Nhân tình nhắm mắt chưa xong Biết ai hậu thế khóc cùng Tố Như (Kính gửi cụ Nguyễn Du) + Đó còn là tình cảm gắn bó, thủy chung với những con người CM: Thương nhau, chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng (Việt Bắc) 4. Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc:Kế thừa truyền thống thơ ca dân tộc, đặc biệt là thơ ca dân gian và cổ điển, thơ TH đậm đà tính dân tộc trong cả nội dung và nghệ thuật. - Nội dung:Hiện thực đời sống CM, những tình cảm chính trị, đạo lý CM qua cảm nhận của TH đã hòa nhập, gắn bó với truyền thống tinh thần, tư tưởng đạo lý của con người VN. - Nghệ thuật:+ Thể thơ: TH sử dụng nhuần nhuyễn các thể thơ dân tộc (lục bát, song thất lục bát... ) và có nhiều sáng tạo phong phú. + Ngôn ngữ: gần gũi với lời ăn tiếng nói dân tộc, so sánh ví von, thi liệu thành ngữ, tục ngữ, ca dao... Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương (Việt Bắc) + Chiều sâu của tính dân tộc trong thơ TH là ở nhạc điệu: "Âm nhạc như hồn của dân tốc, theo sát các ý thơ của TH, làm cho hiện đai mà vẫn rất VN". (Chế Lan Viên) Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan Đường bạch dương sương trắng nắng tràn (Em ơi... Ba Lan) Ở đây, TH đã phát huy cao độ tính nhạc nhờ việc sử dụng các từ láy, thanh điệu và vần thơ. Nghệ thuật hướng về tình truyền thống hơn là sự tìm tòi đổi mới. Thành công của thơ TH là minh chứng cho sự kết hợp nhuần nhuyễn hai yếu tố CM và dân tộc trong hình thứ đẹp đẽ của thơ ca. Phân tích bài thơ Từ ấy của Tố Hữu hay nhất
I.Tác giả:- Tố Hữu ( 1920 – 2002) tên thật Nguyễn Kim Thành. Quê: Ông sinh ra tại Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế. - Con đường thơ gắn liền với con đường cách mạng : Từ ấy, Việt Bắc, gió lộng… - Dấu mốc là năm 1937, khi Tố Hữu được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng đấu tranh vì lợi ích của nhân dân, tạo ra bước ngoặt trong tư tưởng của người yêu nước trẻ. II. Tác phẩm:- Ngày được đứng vào hàng ngũ những người cùng phấn đấu vì một lí tưởng cao đẹp là bước ngoặt trong cuộc đời Tố Hữu, để ghi lại sự kiện đáng nhớ ấy bài thơ "Từ ấy" đã được ra đời. 1. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác - Bài thơ “Từ ấy” được Tố Hữu viết vào tháng 7/1938 nằm trong phần“Máu lửa”của tập thơ“Từ ấy”. - Tập thơ“Từ ấy”là tập thơ đầu của Tố Hữu, gồm có ba phần:“Máu lửa”, “Xiềng xích”, “Giải phóng” (1937 – 1946). -Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ ghi lại những cảm xúc, suy tư sâu sắc khi Tố Hữu được đứng vào hàng ngũ của Đảng. - Vị trí bài thơ:có ý nghĩa mở đầu cho con đường cách mạng, con đường thi ca và đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đời Tố Hữu. 2. Bố cục: 3 phần - Khổ 1: Niềm vui sướng, say mê khi bắt gặp lí tưởng của Đảng. - Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống. - Khổ 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm. 3. Ý nghĩa nhan đề bài thơ Từ ấy - Từ ấy là khi nhà thơ được đứng trong hàng ngũ của Đảng, chung lí tưởng của Đảng. Đánh dấu mốc son chói lọi trong cuộc đời hoạt động cách mạng của nhàthơTố Hữu. Thể hiện niềm vui sướng hân hoan của nhà cách mạng trẻ tuổi lần đầu tiên bắt gặp lí tưởng của Đảng, của cách mạng và nguyện dấn thân vào con đường máu lửaấy. 4. Phân tích chi tiết bài thơ Từ ấy Niềm vui sướng, đam mê ghi bắt gặp lí tưởng của đảng. Từ ấy là phút giây đầu tiên tác giả đón nhận ánh sáng của lí tưởng cộng sản. Đó là phút giây thiêng liêng nhất trong cuộc đời nhà thơ Lí tưởng cộng sản là ánh nắng hạ chói chang tỏa ra từ mặt trời chân lí đứng đắn, đẹp đẽ. Hai câu đầu viết theo bút pháp tự sự: "Từ ấy trong tôi..." Từ ấy, là lúc nhà thơ được mặt trời "chân lí" cách mạng soi sáng . Hình ảnh ẩn dụ "nắng hạ" tượng trưng như ánh sáng của Đảng, cách mạng làm bùng sáng tâm hồn nhà thơ, "mặt trời chân lí" là một liên kết đầy sáng tạo giữa hình ảnh và ngữ nghĩa. Câu thơ ca ngợi ánh sáng diệu kì của cách mạng, ánh sáng của những công lí, công bằng trong xã hội. Hai câu thơsau dạt dào cảm hứng lãng mạn. Những vang động và vui tươi tràn ngập trong tâm hồn của thanh niên trẻ, niềm háo hức khi đón nhận lí tưởng cách mạng được so sánh bằng những hình ảnh và âm thanh lấy từ thiên nhiên tạo vật: "vườn hoa lá", "đậm hương" "rộn tiếng chim". Ánh sáng của Đảng đã khiến cho hồn thơ của Tố Hữu một cuộc đời có ý nghĩa thiêng liêng, to lớn, một hồn thơ bát ngát tình yêu cách mạng, yêu đồng bào. Nhà thơ đã đón nhận bằng cả trái tim và khối óc, tâm hồn nhà thơ như bừng tỉnh. Hai động từ bừng, chói đã đặc tả sự thay đổi bất ngờ, mạnh mẽ ấy Hai câu cuối Tâm hồn nhà thơ diễn ra cuộc tái sinh màu nhiệm. lí tưởng cộng sản như một nàn gió biến tâm hồn tài lụi lâu nay của nhà thơ bỗng chốc thành vườn hoa lá rực rỡ sắc hương và rộn ràng tiếng chim. Nhịp thơ linh hoạt , biến hóa, lối thơ vắt dòng khiến đoạn thơ như tiếng reo vui hân hoan, như khúc ca sôi nổi chứa chan niềm hạnh phúc, tri ân với Đảng. 5. Nhận thức mới về lẽ sống Trước khi bắt gặp lí tưởng cộng sản tâm hồn nhà thơ thu vào cái tôi cô đơn, bế tắc không biết đi con đường là đúng đắn. Nhưng từ khi bắt gặp lí tưởng tâm hồn nhà thơ thay đổi diệu kì: Nhà thơ hòa vào khối đời chung cùng với cuộc sống của những người lao khổ để cùng sống và chiến đấu với lí tưởng cao đẹp là độc lập, tự do. Ông tự nguyện gắn kết đời mình với mọi người, với trăm nơi, với bao hồn khổ. Gắn kết để sẻ chia, tạo nên sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc. Hàng loạt điệp từ, điệp cấu trúc khiến lời thơ rắn rỏi như lời thề thiêng liêng mãi sống và làm theo lí tưởng cách mạng. 6. Sự chuyển biến sâu sắc trong tâm hồn nhà thơ Trước khi gặp cách mạng, Tố Hữu là một thanh niên tiểu tư sản. Khi ánh sáng cách mạng như "Mặt trời chân lí chói qua tim", đã giúp nhà thơ bỏ qua tâm hồn chật hẹp để sống với một tình yêu to lớn vẹn tròn. Nhà thơ nhận mình "là con của vạn nhà", là em của "vạn kiếp phôi pha" gần gũi bằng tình cảm xót thương những kiếp đời lao khổ\những kiếp sống đáng thương; là anh của "vạn đầu em nhỏ" "cù bất cù bơ". Nhà thơ muốn sống trong những người lao khổ ấy để cảm nhận sâu sắc, rõ nét nét đẹp của những người lao động, cùng họ đoàn kết, đứng lên đấu tranh vì độc lập, tự do. Từ những cảm nhận ấy đã giúp nhà thơ say mê hoạt động cách mạng cống hiến đời mình góp phần giải phóng đất nước, giải phóng những kiếp lầm than trong xã hội tăm tối. |
