Theo Tạp chí Le Figro, từ lâu, trà đã là một loại thức uống rất tốt cho sức khỏe với nhiều công dụng như giải khát, chống oxy hóa…. Nhưng để tận dụng được hết mọi công dụng của trà, chúng ta cần phải hiểu và biết cách pha tốt.
Gilles Brochard, một nhà báo chuyên nghiên cứu và viết về trà cho biết: “Một tách trà ngon là kết quả của sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các yếu tố sự hài hòa: giữa việc sử dụng loại ấm trà thích hợp, thời gian ủ trà và nhiệt độ của nước”.
1. Trà xanh
Tuy cùng là trà xanh thế nhưng nhiệt độ nước và thời gian ủ của trà xanh Nhật Bản và trà xanh Trung Quốc là không giống nhau. Theo ông François-Xavier Delmas, người sáng lập của thương hiệu Palais des thés, trà xanh Nhật Bản (ví dụ như gyokuro) có thể nhanh chóng trở nên đắng nếu được ngâm trong nước quá lâu. Lý tưởng nhất là nên ủ loại trà này trong vòng 3 phút với nước từ 50 đến 70 độ. Đối với các loại trà của Trung Quốc như Long Tỉnh hoặc Mao Phong, chúng ta có thể ủ trong nước từ 70 đến 80 độ trong khoảng thời gian từ 3 đến 4 phút.
2. Matcha
Trên thực tế, matcha cũng được xem là một loại trà xanh đã được nghiền nhỏ thành bột mịn. Theo François-Xavier, chúng ta không nên ủ matcha mà nên đánh bằng phới lồng với nước từ 70 độ trong 10 giây để tạo bọt.
3. Trà đen
Trà đen (như trà Assam hoặc Ceylon) nên được ủ trong nước ở 95 độ trong 4 đến 5 phút. Đối với trà đen Darjeeling, chúng ta nên ủ với nước 80 độ trong vòng 3 phút. Đối với các loại trà Ô Long như Thiết Quan Âm và Đông Đỉnh của Đài Loan (Trung Quốc), chúng ta nên ủ với nước 95 độ trong khoảng từ 5 đến 7 phút.
4. Trà trắng
Trà trắng là loại trà ít chế biến, là những nụ hàng đầu được hái bằng tay. Do đó, loại trà này có giá tiền khá cao. Đây là một loại trà cực kỳ tinh tế nên đòi hỏi thời gian ủ lâu để mùi càng thơm. Gilles Brochard khuyến nghị nên ngâm trà trắng từ 5 đến 7 phút trong nước ở nhiệt độ 70-75 độ.
Hầu hết chúng ta đều nghĩ những gì cần cho một tách trà là cho nước nóng vào trà, chờ vài phút, sau đó uống nó. Mặc dù điều này cơ bản là đúng, chú ý đến nhiệt độ nước pha trà sẽ giúp bạn có được hương vị tốt nhất từ trà.
Mỗi loại trà có một mức nhiệt độ “đúng”. Khi trà được pha, tannin, axit amin và các hợp chất hương vị được giải phóng khỏi lá. Một số loại trà cần ít nhiệt hơn, trong khi những loại khác lại cần nhiều hơn để tối đa hóa các đặc tính đặc biệt của chúng. Pha ở nhiệt độ nước tối ưu cho mỗi loại trà cho phép các hợp chất được giải phóng một cách cân bằng và dẫn đến trà hương vị tuyệt vời.
Nhiệt độ nước quá nóng sẽ làm phân hủy tanin và phá hủy các hợp chất mong đợi trong trà. Nhiệt độ nước cũng có thể làm cháy các lá trà vốn nhạy cảm làm cho nước trà pha ra đắng chát, mất cân bằng. Đặc biệt là trà xanh và trà trắng càng dễ bị cháy khi tiếp xúc với nước nóng. Một phương pháp để tránh gây sốc cho trà là rửa lá trà trong nước lạnh trước khi pha hoặc đổ nước nóng lên thành ấm, cốc pha trà, tránh tiếp xúc trực tiếp với lá.
Mặc khác, bạn cũng không thể pha trà ở nhiệt độ nước quá lạnh. Các chất tương tự bị phá hủy trong nước quá nóng lại không thể hòa tan trong nước quá lạnh. Trà pha ra chắc chắn sẽ thiếu cân bằng và đơn giản là không có nhiều hương vị. Một thời gian ngâm lâu hơn có thể bù đắp, nhưng chỉ một chút.
Nhiệt độ nước pha trà là yếu tố rất quan trọng
Mức nhiệt độ nào là phù hợp cho trà của bạn?
Để tìm đúng nhiệt độ nước pha trà, bạn hãy hỏi nhân viên tại cửa hàng bạn mua trà hoặc đọc chỉ dẫn trên bao bì.
Điều quan trọng là phải ở trong phạm vi đề nghị, nhưng hãy nhớ rằng, khẩu vị của bạn là một vấn đề thuộc về sở thích cá nhân. Bạn có thể phải thử nghiệm vài lần để tìm ra nhiệt độ phù hợp nhất với khẩu vị của mình và đối với từng loại trà khác nhau.
Một số chỉ dẫn chung về nhiệt độ nước để pha các loại trà, nếu không có thông tin về nhiệt độ:
– Mức nhiệt độ thấp 70-80 độ C: dùng để pha các loại trà xanh nhiều búp non hoặc các loại bạch trà. – Mức nhiệt độ trung bình 80-90 độ C: để pha các loại trà xanh loại nhiều lá, các loại trà Ô Long nụ mềm. – Mức nhiệt độ cao 90-100 độ C: dành cho hầu hết các loại Ô Long trưởng thành, trong đó các loại Ô Long xanh lên men thấp nên ở mức nhiệt thấp trong khi các dòng lên men cao như Đại Hồng Bào, Đông Phương Mỹ Nhân cần nhiều nhiệt hơn một chút. Các loại trà Phổ Nhĩ và trà Đen nên dùng nước sôi già.
Bên cạnh những chỉ dẫn chung ở trên, những người yêu trà kỳ cựu sẽ còn lưu ý đến 2 yêu tố:
- Trà mới hay trà cũ? Về điểm này, chúng ta cần xem xét mức độ lão hóa của trà, vì vậy đối với các loại trà cũ, nhiệt độ nước sẽ cao hơn một chút (khoảng 3 đến 5 độ)
- Trà bánh hay trà rời? Bánh trà sẽ đẩy nhanh quá trình lên men, do đó nhiệt độ nước sẽ cần cao hơn một chút so với trà rời.
Mỗi loại trà phù hợp với một mức nhiệt độ nước nhất định
3 cách để kiểm soát nhiệt độ nước pha trà?
- Sử dụng nhiệt kế: tốt nhất là sử dụng loại nhiệt kế kỹ thuật số dùng riêng cho trà
– Sử dụng ấm đun nước có nhiệt kế: loại này rất thuận tiện, thậm chí còn thiết lập cho các loại trà cụ thể, tuy nhiên giá hơi đắt một chút.
– Sử dụng các giác quan của bạn: với một chút luyện tập và kinh nghiệm, bạn có thể đánh giá nhiệt độ nước bằng nước và tai.
Nước sôi có ba giai đoạn
+ Giai đoạn đầu tiên: nước bắt đầu xuất hiện các bọt nhỏ li ti và nhìn kỹ thấy có hơi nước bốc lên nhẹ nhàng, có thể nghe thấy tiếng nước rì rào
+ Giai đoạn thứ hai: các bong bóng nước lớn dần, hơi nước xuất hiện nhiều hơn, nước tạo âm thanh bật. Khởi đầu của giai đoạn hai là tốt nhất cho các loại trà trắng và trà xanh. Phần sau phù hợp cho trà oolong, các loại trà lá cuộn
+ Giai đoạn ba: bong bóng nước ồn ào với những đợt sóng dữ dội, lượng hơi nước tăng cao. Giai đoạn này phù hợp nhất với trà đen và Phổ Nhĩ
Nếu nhiệt độ nước vị sôi già, vượt mức yêu cầu thì cho thêm nước lạnh vào để hạ mức nhiệt độ sôi của nước, nước lập tức dịu trở lại và lại sủi bọt lăn tăn nơi đáy ấm. Cách này gọi là “phục hồi nguyên khí nước”
Cuối cùng, nếu phải lựa chọn giữa điện và gas để đun nước, hãy chọn điện vì mùi khí ga có thể nán lại trong nước, ảnh hưởng đến hương trà. Và hãy sử dụng than củi thay vì than đá hay củi. Than củi không tạo ra khói và xâm nhập vào nước để làm hương trà của bạn trở nên tồi tệ.