Nhà máy xử lý nước thải Hồ Chí Minh

Theo đó, hiện nay, TPHCM đang tổ chức lập Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 và Quy hoạch chung TP Thủ Đức. Việc xây dựng các nhà máy xử lý nước thải tập trung phải phù hợp với nhu cầu thực tế và định hướng quy hoạch của TP.

Do đó, Chủ tịch UBND TP giao Sở Xây dựng khẩn trương rà soát, đánh giá tổng thể hiện trạng, dự báo nhu cầu xử lý nước thải trên toàn địa bàn TP theo tầm nhìn quy hoạch. Cùng với đó khẩn trương làm việc với các sở ngành, TP Thủ Đức và các quận, huyện liên quan để xác định cụ thể nhu cầu, vị trí và quy mô phù hợp, làm cơ sở đầu tư các nhà máy xử lý nước thải tập trung theo định hướng quy hoạch của TP Thủ Đức và từng quận, huyện, đáp ứng yêu cầu xử lý nước thải cho TPHCM; có ý kiến gửi Sở Quy hoạch - Kiến trúc để xem xét trong quá trình lập Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

Đồng thời, Sở Xây dựng đánh giá các nhà máy xử lý nước thải đang hoạt động chưa hết công suất; tham mưu, đề xuất UBND TP giải pháp giải quyết các khó khăn, vướng mắc để nâng công suất các nhà máy này, tránh lãng phí.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc được giao cập nhật, đề xuất cụ thể vị trí, quy mô xây dựng các nhà máy xử lý nước thải tập trung để cập nhật vào Đồ án điều chỉnh quy hoạch theo quy định, làm cơ sở để TP kêu gọi đầu tư trong lĩnh vực xử lý nước thải.

Trên cơ sở Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, quy hoạch chung TP Thủ Đức được phê duyệt, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn Công ty Samsung Engineering Co,LTD, Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Trung Nam và các nhà đầu tư quan tâm khác về trình tự, thủ tục đề xuất đầu tư dự án xây dựng nhà máy xử lý nước thải tập trung trên địa bàn TP (trong đó có dự án xây dựng nhà máy xử lý nước thải Bắc Sài Gòn 1 và các nhà máy khác) theo hình thức PPP theo đúng quy định hiện hành.

Nhằm nâng cao tỷ lệ và hướng tới 100% nước thải sinh hoạt được xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra môi trường, từ nay đến năm 2025, TPHCM sẽ kêu gọi đầu tư nhiều nhà máy xử lý nước thải, với công suất xử lý khoảng 3 triệu m3 nước thải/ngày.

Chỉ 12,6% nước thải được xử lý

Hàng chục năm nay, người dân sống ở hai bên dòng kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên thuộc địa bàn các quận 12, Bình Tân, Tân Phú, Tân Bình, Gò Vấp, Bình Thạnh và huyện Bình Chánh phải gồng mình “sống chung” với dòng kênh thối này. Những khi trời đổ mưa xuống, mùi hôi thối xộc thẳng vào mũi của người đi đường và cư dân sống hai bên dòng kênh. Bà Trần Thị Ngọc, ngụ phường Thới An (quận 12), tâm sự: “Mỗi ngày, đi qua khu vực cầu Trường Đai - điểm giáp ranh giữa quận 12 và quận Gò Vấp, tôi luôn nhìn thấy dòng nước đen kịt bốc mùi xú uế và rất nhiều chuột, bọ xuất hiện. Mong ngành chức năng của TPHCM sớm có giải pháp xử lý để đem lại bầu không khí trong lành ở khu dân cư”.

Nhà máy xử lý nước thải Hồ Chí Minh
Nước kênh Tham Lương chảy qua địa bàn phường Thới An (quận 12, TPHCM) đen kịt, bốc mùi hôi thối

Số liệu từ Phòng Hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng TPHCM) cho biết, TPHCM chỉ có 3 nhà máy xử lý nước thải đô thị, gồm: Bình Hưng (công suất 141.000m3/ngày), Bình Hưng Hòa (30.000m3/ngày) và Tham Lương - Bến Cát (15.000m3/ngày). Ngoài ra, còn có một số trạm xử lý nước thải phân tán của khu dân cư. Với các nhà máy này, tổng lượng nước thải qua xử lý hiện nay chỉ chiếm 12,6%. Theo thống kê, lượng nước thải đô thị phát sinh của TPHCM khoảng 1,54 triệu m3/ngày. Nguồn nước thải chưa được xử lý, xả trực tiếp ra môi trường gây ô nhiễm nguồn nước mặt, ảnh hưởng đời sống sinh hoạt của người dân. Trong những năm gần đây, lượng nước thải đổ ra môi trường liên tục tăng. Từ năm 2018 đến năm 2021, mỗi năm ước tính tỷ lệ nước thải bình quân tăng khoảng 6,7%.

Đẩy nhanh tiến độ các dự án

Lãnh đạo Sở Xây dựng thông tin, TPHCM phấn đấu đến năm 2025, khoảng 80% tổng lượng nước thải của thành phố (gần 2,6 triệu m3/ngày) sẽ được thu gom và xử lý đạt chuẩn trước khi thải ra môi trường. Để thực hiện được mục tiêu này, TPHCM sẽ tập trung xây dựng nhà máy xử lý nước thải và thực hiện dự án vệ sinh môi trường khu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè (giai đoạn 2) - hoàn thành vào năm 2024. Song song đó, trong giai đoạn 2021-2025, TPHCM mời gọi đầu tư 6 nhà máy xử lý nước thải, gồm: Bắc Sài Gòn 1, Bắc Sài Gòn 2, Cầu Dừa, Tây Bắc, Tây Sài Gòn và Suối Nhum; hoàn thành vào giai đoạn 2026-2030.

Hiện tại, TPHCM đang đầu tư một số dự án, trong đó có việc hợp nhất các nhà máy: Tân Hóa - Lò Gốm (công suất 300.000m3/ngày), Bình Tân (công suất 180.000m3/ngày) và Tây Sài Gòn (công suất 150.000m3/ngày), dự kiến hoàn tất vào năm 2030. TPHCM cũng đang nâng cấp, mở rộng Nhà máy Xử lý nước thải Bình Hưng, nâng công suất từ 141.000m3/ngày lên 469.000m3/ngày; Nhà máy Nhiêu Lộc - Thị Nghè đạt công suất 480.000m3/ngày. Ông Vũ Văn Điệp, Giám đốc Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng TPHCM), chia sẻ, các sở, ngành chức năng của thành phố đã và đang khẩn trương rà soát quỹ đất, cắm mốc giới các vị trí dự kiến xây dựng nhà máy xử lý nước thải theo quy hoạch; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án.

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Đặng Phú Thành, vấn đề khó khăn hiện nay là chi phí đầu tư hệ thống thoát nước và xử lý nước thải khá lớn; việc xây dựng nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt cần quỹ đất lớn, nên công tác giải phóng mặt bằng gặp khó. Nhằm thu hút nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực này, UBND TPHCM đã ban hành giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải. TPHCM cũng kêu gọi nguồn vốn ODA của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản, Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á; đẩy mạnh việc xã hội hóa đầu tư các công trình thoát nước và xử lý nước thải, mời gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư để tạo thêm nguồn vốn.

Tháng 6-2021, UBND TPHCM đã chính thức ban hành giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2022-2025. Đối tượng áp dụng là các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình (gọi chung là hộ thoát nước) có hoạt động xả nước thải sinh hoạt vào hệ thống thoát nước, nguồn tiếp nhận. Về phương thức thu, đối với các hộ thoát nước sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung của Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn, căn cứ khối lượng nước sạch tiêu thụ hàng tháng, mức giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn tổ chức thu tiền dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải thông qua hóa đơn tiền nước.