Nguyên tắc xã hội là gì

Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội vừa được Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành tại Quyết định số 874/QĐ-BTTTT ngày 17/6/2021.

Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội ra đời nhằm mục đích tạo điều kiện phát triển lành mạnh mạng xã hội tại Việt Nam, bảo đảm quyền tự do cá nhân, quyền tự do kinh doanh, không phân biệt đối xử nhà cung cấp dịch vụ trong và ngoài nước, phù hợp với chuẩn mực, thông lệ và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Đồng thời, xây dựng chuẩn mực đạo đức về hành vi, ứng xử trên mạng xã hội, giáo dục ý thức, tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử của người dùng trên mạng xã hội, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh tại Việt Nam.

Ảnh minh hoạ

Theo Bộ quy tắc, 3 nhóm đối tượng áp dụng gồm: cơ quan nhà nước, cán bộ, công viên chức, người lao động trong cơ quan nhà nước sử dụng mạng xã hội (MXH); tổ chức, cá nhân khác sử dụng MXH; nhà cung cấp dịch vụ MXH tại Việt Nam. Trong đó, có 8 quy tắc ứng xử dành cho tổ chức, cá nhân; 3 quy tắc dành cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước; 4 quy tắc ứng xử dành cho cơ quan nhà nước và 5 quy tắc ứng xử cho các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội.

Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội cũng nêu rõ 4 quy tắc ứng xử chung, áp dụng cho tất cả nhóm đối tượng sử dụng mạng xã hội.

Thứ nhất là quy tắc tôn trọng, tuân thủ pháp luật: Tuân thủ luật pháp Việt Nam, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân;

Thứ hai, quy tắc lành mạnh: Hành vi, ứng xử trên mạng xã hội phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa truyền thông tốt đẹp của dân tộc Việt Nam;

Thứ ba, quy tắc an toàn, bảo mật thông tin: Tuân thủ các quy định và hướng dẫn về bảo vệ an toàn và bảo mật thông tin;

Thứ tư, quy tắc trách nhiệm: Chịu trách nhiệm về các hành vi, ứng xử trên mạng xã hội, phối hợp với cơ quan chức năng để xử lý hành vi, nội dung thông tin vi phạm pháp luật.

Ở các quy tắc ứng xử dành cho tổ chức, cá nhân, Bộ Quy tắc nêu rõ, người dùng mạng xã hội nên sử dụng họ, tên thật cá nhân, tên hiệu thật của tổ chức, cơ quan và đăng ký với nhà cung cấp dịch vụ để xác thực tên hiệu, địa chỉ trang mạng, đầu mối liên lạc khi tham gia, sử dụng mạng xã hội; chia sẻ thông tin có nguồn chính thống, đáng tin cậy; có hành vi, ứng xử phù hợp với những giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống của dân tộc Việt Nam, không sử dụng ngôn từ gây thù hận, kích động bạo lực, phân biệt vùng miền, giới tính, tôn giáo; không đăng tải những nội dung vi phạm pháp luật, các thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác, tung tin giả, tin sai sự thật, quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép... gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội; khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, quảng bá về đất nước - con người, văn hóa tốt đẹp của Việt Nam, chia sẻ thông tin tích cực....

Với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước, ngoài việc thực hiện các nội dung quy tắc ứng xử dành cho tổ chức, cá nhân, cần thực hiện nội quy của cơ quan, tổ chức về việc cung cấp thông tin lên mạng xã hội; thông báo tới cơ quan chủ quản để kịp thời có hướng xử lý, trả lời, giải quyết khi có ý kiến, thông tin trái chiều, thông tin vi phạm pháp luật có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, lĩnh vực quản lý của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

Với cơ quan nhà nước, cùng với việc thực hiện các quy tắc ứng xử dành cho tổ chức nêu trên, có trách nhiệm quản lý, bảo mật tài khoản mạng xã hội và nhanh chóng thông báo tới nhà cung cấp dịch vụ khi tài khoản của cơ quan, tổ chức bị mất quyền kiểm soát hoặc bị giả mạo; cung cấp thông tin trên mạng xã hội đồng bộ, thống nhất với thông tin đã được cung cấp trên các phương tiện truyền thông chính thống khác; nên có phản hồi những ý kiến trên mạng xã hội về vấn đề liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan, tổ chức mình.

Với các quy tắc ứng xử cho các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội, Bộ Quy tắc nêu rõ nhà cung cấp ban hành và công khai các biện pháp phát hiện, thông báo và phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý, ngăn chặn và loại bỏ nội dung thông tin vi phạm bản quyền, vi phạm pháp luật.

Đáng chú ý, Trong Bộ quy tắc ứng xử có nhiều nội dung liên quan đến nhóm đối tượng là công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan Nhà nước. Cụ thể, Bộ quy tắc đề xuất công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan Nhà nước phải công khai sự xuất hiện trên mạng xã hội bằng cách sử dụng họ tên và hình ảnh thật của cá nhân, công khai cơ quan đang công tác.

Công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan Nhà nước phải thực hiện ứng xử trên mạng xã hội về các vấn đề chính sách của Đảng, Nhà nước phù hợp với vai trò, nguyên tắc, quyền hạn của cá nhân và của cơ quan chủ quản. Trong đó, phải thông báo rõ ràng về việc các ứng xử trên mạng xã hội là việc làm mang tính cá nhân, không đại diện cho cơ quan chủ quản hay được ủy quyền bởi cơ quan chủ quản.

Bộ Quy tắc cũng đề xuất, nhóm đối tượng này phải ứng xử trên mạng xã hội có văn hóa, không sử dụng từ ngữ gây thù hận, kích động bạo lực, phân biệt vùng miền, giới tính. Chia sẻ thông tin mang tính khách quan, trung thực, công bằng.

Về những hành vi không được phép, Bộ Quy tắc đề xuất công chức, viên chức, người lao động không được lạm dụng chức vụ, quyền hạn khi ứng xử trên mạng xã hội, không được ứng xử thuận chiều với những thông tin xấu, độc, tin đồn gây ảnh hưởng tiêu cực trên mạng xã hội, không được ứng xử trên mạng xã hội trái với các chuẩn mực về đạo đức công vụ và đạo đức nghề nghiệp đồng thời không được cung cấp thông tin nội bộ liên quan đến cá nhân, tổ chức mà do vị trí công tác của mình có được khi chưa được ủy quyền bởi cơ quan có thẩm quyền.

Với cơ quan Nhà nước sử dụng dịch vụ mạng xã hội, Bộ quy tắc đề xuất, các đơn vị này phải đăng ký với nhà cung cấp dịch vụ để xác thực tên hiệu và địa chỉ trang mạng xã hội (dấu tick xanh). Người đứng đầu cơ quan hoặc người được người đứng đầu cơ quan ủy quyền phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí chịu trách nhiệm trước những thông tin được đăng tải trên trang mạng xã hội của cơ quan nhà nước.

                                                                                                                                                            Hồng Vân – K2 - T04

Nguyên tắc là gì?

Nguyên tắc là hệ thống các quan điểm, tử tưởng xuyên suốt toàn bộ hoặc một giai đoạn nhất định đòi hỏi các tổ chức và cá nhân phải tuân theo.

Nguyên tắc là điều cơ bản định ra, nhất thiết phải tuân theo.

Các khái niệm liên quan:

Ví dụ: Nguyên tắc suy đoán vô tội, Nguyên tắc suy đoán không có lỗi, Nguyên tắc ngân sách nhà nước nhất niên, Nguyên tắc xét xử theo lẽ công bằng, Nguyên tắc phân công, phối hợp và kiểm soát giữa cơ quan lập pháp và cơ quan hành pháp

Những nguyên tắc của công tác xã hội là các yếu tố cấu trúc quan trọng nhất của các hình thái lý luận khoa học lôgic và là những quy định chủ yếu của các hình thái lý luận khoa học lôgic và là những quy định chủ yếu của hoạt động theo kinh nghiệm.

Chính thông qua việc áp dụng nguyên tắc mà thực hiện việc so sánh trực tiếp các vấn đề lý thuyết được thể hiện trong những phạm trù và quy luật với thực tiễn của công tác xã hội. Đã chia ra những nhóm nguyên tắc lý luận về công tác xã hội sau đây:

Những nguyên tắc triết học nói chung nằm trong cơ sở của tất cả các khoa học xã hội, khoa học về con người và các cơ chế tác động tương hỗ của chúng. Đó là: nguyên tắc quyết định, nguyên tắc phản ánh, nguyên tắc phát triển, nguyên tắc thống nhất nhận thức và hoạt động, nguyên tắc lịch sử, nguyên tắc quan hệ tương hỗ liên tục giữa cá nhân và môi trường xã hội.

Những nguyên tắc chính trị- xã hội, hoạt động- tổ chức, tâm lý- giáo dục.v.v. là những nguyên tắc hạn hẹp hơn cả về nội dung, nhưng cũng bao trùm các mặt khác nhau của công tác xã hội. Tính phức tạp và đa dạng của nhiều yếu tố tác động lẫn nhau, biểu hiện của các mối liên hệ điều chỉnh, phối hợp, phụ trợ khác nhau và các quan hệ được phản ánh trong sự hoà nhập lẫn nhau của các yếu tố của hệ thống nguyên tắc điều hoà sự hoạt động giúp đỡ về mặt xã hội cho nhân dân.

Những nguyên tắc chính trị xã hội thể hiện những yêu cầu được hình thành bởi sự tuỳ thuộc của nội dung và xu hướng của công tác xã hội vào chính sách xã hội của nhà nước. Sự phụ thuộc này xác định các quan điểm lựa chọn ưu tiên trong việc bảo vệ xã hội cho nhân dân, phối hợp lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể trong công tác xã hội. Những nguyên tắc chủ yếu của nhóm này là: sự thống nhất giữa quan điểm nhà nước trong việc phối hợp với những đặc điểm của địa phương trong công tác xã hội, tính dân chủ trong nội dung và phương pháp của công tác xã hội, tính đến những điều kiện cụ thể của hoạt động sống hoặc của một nhóm trong xã hội khi lựa chọn nội dung, hình thức và phương pháp công tác xã hội, tính quy luật và tính đúng đắn trong hoạt động của người cán bộ xã hội.

Trong số các nguyên tắc tổ chức cần đặc biệt lưu ý các nguyên tắc: uy tín về mặt xã hội- công nghệ của cán bộ, nguyên tắc kiểm tra và theo dõi việc thực hiện, nguyên tắc xác định chức năng, nguyên tắc thống nhất quyền hạn và trách nhiệm, uỷ quyền và nhiệm vụ.

Các nguyên tắc tâm lý- giáo dục chiếm một vị trí to lớn trong cấu trúc các hình thái lý luận khoa học lôgic. Chúng thể hiện yêu cấu lựa chọn phương tiện gây tác động tâm lý- giáo dục tới thân chủ của những ngành phục vụ xã hội , sự cần thiết phải tính đến đặc điểm của cá nhân trong việc thực hiện bất kỳ các thủ tục công nghệ- xã hội . Những nguyên tắc chủ yếu của nhóm này là: phân tích tổng hợp việc đánh giá các điều kiện hoạt động sống của thân chủ và lựa chọn các hình thức- phương pháp làm việc với họ, giải pháp cá nhân, mục tiêu và địa chỉ của công tác xã hội.

Cuối cùng, các nguyên tắc đặc biệt của công tác xã hội xác định những quy định chủ yếu của hoạt động trong lĩnh vực phục vụ xã hội cho nhân dân.

Nguyên tắc tổng hợp đòi hỏi phải loại trừ phân biệt đối xử trong việc giúp đỡ về mặt xã hội với bất kỳ đặc điểm tư tưởng, chính trị, tôn giáo, dân tộc, chủng tộc và lứa tuổi nào. Việc giúp đỡ cần được tiến hành cho từng thân chủ với một lý do thống nhất là: theo nhu cầu cần sự giúp đỡ của họ.

Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi xã hội nêu rõ, không thể giúp đỡ cho thân chủ nếu họ yêu cầu khước từ quyền hạn hay một phần quyền hạn của họ trong xã hội. Thí dụ; theo luật pháp hiện hành, không được gắn sự giúp đỡ cho một gia đình đông con với yêu cầu gia đình đó hạn chế việc sinh đẻ.

Nguyên tắc phản ứng xã hội gợi ý việc nhận thức về sự cần thiết thông qua các biện pháp đối với các vấn đề xã hội đã được phát hiện, tác động theo tình hình cụ thể của tình huống xã hội của cá nhân thân chủ, mà không hạn chế trong các biện pháp quy định nhằm vào thân chủ loại trung bình của các dịch vụ xã hội.

Nguyên tắc theo xu hướng phòng ngừa đề ra những nỗ lực nhằm đề phòng sự xuất hiện các vấn đề xã hội và những khó khăn trong đời sống của thân chủ, hoặc đề phòng các vấn đề đã xuất hiện khỏi bị kéo dài. Thực tiễn cho thấy, việc phòng ngừa tai nạn xã hội luôn dễ hơn là bỏ công sức ra để loại trừ những hậu quả phức tạp của chúng. Thí dụ: việc duy trì các mối liên hệ giữa gia đình và nhà trường của các trẻ em đang trong tình trạng không thích nghi- đối với chính bản thân các em và đối với người thân, với xã hội nói chung thuận lợi và thực dụng hơn hẳn so với việc đấu tranh chống các trẻ em lang thang và phạm tội.

Nguyên tắc thân chủ là trung tâm có nghĩa là thừa nhận việc ưu tiên các quyền hạn của thân chủ trong mọi trường hợp, trừ những người chống đối lại quyền hạn và quyền lợi của những người khác. Truyền thống xã hội cực quyền đã buộc chúng ta trong nhiều trường hợp đưa lợi ích quốc gia và xã hội lên hàng đầu. Thí dụ: khi phân tích sự phân tán gia đình trong xã hội đã có ý kiến cho rằng, việc giảm tỷ lệ sinh đẻ ảnh hưởng xấu đến nguồn lao động mà xã hội có được trong các thế hệ tiếp sau, trong đối tượng những người được động viên vào các lực lượng vũ trang mà sau 10 năm sẽ hoàn toàn không đủ cho nhu cầu của nhà nước. Cần nhớ rằng, rõ ràng mọi ưu tiên đó không thể ở hàng đầu đối với người cán bộ xã hội: mục tiêu quan trọng nhất trong hoạt động của họ là bảo đảm khả năng của thân chủ đối với hoạt động xã hội, tạo ra những điều kiện thuận lợi về sức khoẻ và phát triển cá nhân. Những nhu cầu của nhà nước và xã hội được thoả mãn chỉ bằng cách gián tiếp trong kết quả hoạt động của họ.

Trong khuôn khổ của nguyên tắc này có thể xem xét tính chủ quyền và độc lập của thân chủ- người có quyền tiếp nhận hoặc không tiếp nhận sự giúp đỡ của các cán bộ xã hội, người có quyền lựa chọn một hình thức giúp đỡ nào đó hoặc một kịch bản giải quyết những vấn đề sống còn của mình, cần tiếp nhận một thông tin đầy đủ về công việc đối với họ, kể cả có quyền ngăn cách cuộc sống cá nhân của mình với sự can thiệp của người khác ở mức độ không gây thiệt hại cho quyền hạn và quyền lợi của những người khác.

Nguyên tắc dựa vào sức mình nhấn mạnh vai trò chủ thể của thân chủ, vị trí tích cực của họ trong việc giải quyết những vấn đề của bản thân họ. Không thể có một kẻ nào đó lại có thể thay cho chính con người giải quyết các khó khăn trong đời sống của con người, loại trừ được xung đột, cải thiện được quan hệ với những người thân cận. Người cán bộ xã hội cần tham vấn cho thân chủ lựa chọn những chiến lược thoát khỏi những khủng hoảng, giúp đỡ về mặt tâm lý cho họ, kích thích tính tự giúp đỡ bản thân, tạo điều kiện tập hợp những người có các vấn đề giống nhau lại để cùng khắc phục khó khăn. Rõ ràng, trong trường hợp này nói về những thân chủ có đủ năng lực hành vi theo quan điểm người trí lực, tinh thần và thể chất. Những người có khả năng bị hạn chế, các trẻ em, người già không có tiềm năng tự giúp đỡ, đều có quyền tiếp nhận sự giúp đỡ, và trong đó họ không biểu hiện tính tích cực của bản thân.

Nguyên tắc giữ bí mật có liên quan đến điểm: trong quá trình hoạt động người cán bộ xã hội cần có thông tin về thân chủ, mà thông tin này khi được công bố có thể gây hại cho họ hoặc người thân của họ, làm mất tín nhiệm và bôi nhọ họ. Đó là những thông báo về bệnh tật, về các thói quen xấu, các bệnh tâm thần, các xung đột trong gia đình, về tội lỗi trong quá khứ và hiện nay. Thông tin này chỉ có thể được sử dụng vì mục đích nghề nghiệp, không cần phải công bố, trừ những trường hợp do luật định và có liên quan đến khả năng bạo lực, gây tổn thương cho người khác, trước hết là cho trẻ em.

Nguyên tắc nhẫn nại được hình thành do công tác xã hội được tiến hành với các đối tượng rất khác nhau, trong đó có thể có những người không gây tình cảm với chuyên gia. Những đặc điểm chính trị, tôn giáo và dân tộc của các cá nhân cần được sự giúp đỡ, hành vi của họ và chính bề ngoài của họ có thể khôgn quen đối với những người làm công tác xã hội. Những yếu tố nhất định của tính hải ngoại (xenophobia), nghĩa là không ác cảm và không sợ hãi trước những biểu hiện của các truyền thống ngoại lai đang phổ biến ở nước Nga. Các cán bộ xã hội không thoát khỏi ảo tưởng coi quan điểm của mình, hành vi của mình, khái niệm về cái tốt cái xấu đều là đáng tin cậy và là chuẩn mực. Trong khi đó sự đa dạng của các kiểu người, các truyền thống văn hoá -dân tộc, các tập quán đạo đức là sự đảm bảo khả năng sống để phát triển toàn bộ nhân loại. Không ai được phê phán hoạt động của người khác cho đến khi hoạt động đó chưa nguy hiểm và gây tổn thất cho người xung quanh. Người cán bộ xã hội không thể sàng lọc thân chủ thành “ loại tốt” và “loại xấu”, “tiện lợi” hoặc “không tiện lợi”. Người nào cần sự giúp đỡ thì phải nhận được sự giúp đỡ. Tính nhẫn nại nghề nghiệp của người chuyên gia về công tác xã hội có ý nghĩa là thừa nhận các quy luật đa dạng của thân chủ, và khoan dung đối với sự biểu hiện của tính đa dạng đó.

Sự hiểu biết về thực tiễn xã hội xung quanh ta là một phương tiện quan trọng nhất gây tác động thực tế tới thực tiễn đó. Những kết quả thu được từ các quy luật và nguyên tắc, được ghi nhận trong các phương pháp, các thuật toán công nghệ và các phương thức- là những thành tố đáng kể của hệ thống yếu tố lý luận khoa học. Chúng cho ta chìa khoá để giải quyết các tình huống của vấn đề và các nhiệm vụ trên thực tế. Hệ thống các phạm trù, quy luật và nguyên tắc của công tác xã hội kết hợp bên trong tính phi mâu thuẫn lôgic, tính xác minh và xu hướng thực tiễn.

Theo socialwork.vn