Lysine là một trong 12 loại axít amin thiết yếu của cơ thể, nó có tác dụng tăng cường hấp thu canxi, kích thích cơ thể sản xuất collagen. Đặc biệt đây là loại axít amin quan trọng với trẻ nhỏ bởi nó giúp kích thích trẻ ăn ngon miệng, tăng cường chuyển hóa chất dinh dưỡng và phát triển chiều cao. Khi trẻ bị thiếu lysine, trẻ sẽ biếng ăn, chậm lớn, mất tập trung, mệt mỏi...Người trưởng thành khi thiếu lysine bị rụng tóc, loãng xương, thiếu máu....
Mỗi người cần bao nhiêu lysine?
Theo các nhà dinh dưỡng học, một người bình thường cần 1g lysine mỗi ngày. Nhưng đây là vi chất cơ thể không tự tổng hợp được mà cần được bổ sung qua thực phẩm. Tuy nhiên lysine rất dễ bị phá hủy trong quá trình nấu nướng. Với những người thường xuyên ăn chay, việc thiếu axít amin này rất dễ xảy ra.
Tác dụng phòng bệnh của lysine
Ngoài việc giúp cơ thể hấp thu canxi, kích thích sản xuất collagen kéo dài tuổi xuân, lysine còn có nhiều công dụng khác:
Điều trị và ngăn ngừa các vết loét: Lysine được sử dụng để điều trị các nhiễm trùng như herpes (mụn rộp sinh dục), các vết loét miệng..... Nghiên cứu khoa học đã kết luận rằng lysine có thể giúp điều trị vết loét, ngoài ra nó còn được sử dụng tại chỗ như một loại kem để làm giảm vết loét và viêm.
Giảm căng thẳng: Một số nghiên cứu cho thấy, lysine có thể giúp giảm lo lắng ở nam giới và căng thẳng ở phụ nữ.
Tác dụng phụ: Lysine là axít amin cần thiết cho cơ thể và có nhiều lợi ích. Tuy nhiên, lysine cũng có một số tác dụng phụ mà bạn cần biết, nhất là với những người bổ sung lysine theo đường uống như thuốc hay các chế phẩm có bổ sung lysine. Theo các bác sĩ, việc uống lysine phần lớn là an toàn nhưng một người bình thường không cần thiết và không nên bổ sung lysine vì nếu bổ sung quá nhiều lysine cho cơ thể sẽ gây các tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy.
Đối với phụ nữ mang thai: Có rất ít nghiên cứu về hiệu quả và tính an toàn của việc bổ sung lysine ở phụ nữ mang thai và cho con bú. Vì vậy, để an toàn và tránh thừa lysine không nên uống các loại thuốc bổ sung lysine trong khi mang thai mà chỉ cần ăn đủ các loại thực phẩm có lysine.
Thận trọng khi sử dụng lysine cho người mắc bệnh thận: Một số nghiên cứu đã chứng minh có mối liên hệ giữa hàm lượng lysine trong cơ thể và nguy cơ mắc bệnh thận. Bởi lysine có tác dụng trong việc tăng cường hấp thu canxi, điều này không tốt với bệnh sỏi thận. Tốt nhất chỉ nên bổ sung lysine qua thực phẩm, khi dùng bất cứ loại thuốc nào hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ, kể cả khi uống thuốc bổ sung lysine.
Ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ: Theo nhà hóa học, sinh vật học Linus Pauling, người từng 2 lần nhận giải Nobel y học cho biết, lysine có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ.
Dưới đây là những loại thực phẩm có chứa lysine, một trong 8 loại axít amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được, mà chúng ta chỉ có thể nhận được các axít amin này từ thực phẩm.
Phô mai: Đây là nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng nhất trong các chế phẩm của sữa, nó có hầu hết các axit amin thiết yếu, trong đó có cả lysine.
Thịt bò nướng: là món ăn rất thơm ngon và có hàm lượng protein cao. Nó cũng chứa nhiều axit amin thiết yếu cần thiết cho cơ thể.
Thịt gà: Lườn gà nấu chín không chỉ chứa đạm dễ tiêu hóa mà còn có nhiều axit amin và lysine.
Cá ngừ: Hầu hết các loại cá đều rất tốt vì có omega 3, nhưng cá ngừ là loại cá đặc biệt giàu lysine.
Đậu nành: là một trong những loại thực phẩm bổ dưỡng có hàm lượng đạm thực vật cao. Đây là một nguồn cung cấp dinh dưỡng tuyệt vời các axit amin và cả lysine.
Thịt lợn: là một thực phẩm phổ biến ở hầu hết các quốc gia với hàng triệu người tiêu dùng hàng ngày. Thịt lợn là động vật giàu protein và nhiều axit amin trong đó có cả lysine.
Tôm: Các loại hải sản như tôm, cua là những thực phẩm giàu protein axit amin trong đó có lysine.
Hạt bí ngô: rất giàu protein và là một trong số ít thực phẩm từ tự nhiên có nhiều lysine.
Trứng: là thực phẩm yêu thích của nhiều người, nhất là trứng vẫn còn nguyên lòng đỏ rất tốt cho những người vận động nhiều như các vận động viên thể hình. Vì trứng có hàm lượng protein cao và rất nhiều lysine.
Đậu trắng: Là thực phẩm được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau trên thế giới, điều quan trọng là nó rất giàu các axit amin như lysine.
Đừng quên bổ sung thực phẩm có lysine vào bữa ăn của mình để tăng cường và bảo vệ sức khỏe.
Hải Yến
Theo Stylecraze
Tìm hiểu chung
Tác dụng của thuốc lysine là gì?
Lysine được nghiên cứu để phòng ngừa và điều trị bệnh nhiễm trùng herpes và đau do cảm lạnh. Thuốc cũng làm tăng sự hấp thu canxi ở ruột và bài tiết qua thận, nên có thể hữu ích trong điều trị chứng loãng xương.
Trước đây đã từng có một số nghiên cứu về tính hiệu quả đối với việc làm gia tăng khối cơ bắp, làm giảm hàm lượng glucose và cải thiện chứng lo âu. Các báo cáo y khoa đã chỉ ra rằng lysine có thể cải thiện chứng đau họng. Lysine acetylsalicylate được sử dụng để điều trị đau nhức và để giải độc cơ thể sau khi dùng heroin hoặc để điều trị chứng đau nửa đầu và các chứng đau nhức khác. Tuy nhiên, việc thử nghiệm y khoa đối với những chứng bệnh này vẫn còn giới hạn.
Bạn nên dùng thuốc lysine như thế nào?
Bạn dùng thuốc này bằng đường uống theo như chỉ dẫn của bác sĩ hoặc theo hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Nếu bạn không chắc chắn về bất cứ thông tin nào của thuốc, hãy tham khảo ý kiến tư vấn từ bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thông báo với bác sĩ nếu tình trạng bệnh lý của bạn vẫn tiếp diễn hoặc trở nặng hơn hoặc nếu bạn gặp phải các triệu chứng mới. Nếu bạn cảm thấy sức khỏe đang có vấn đề nghiêm trọng, hãy đi cấp cứu ngay.
Bạn nên bảo quản thuốc lysine như thế nào?
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Vì vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Bạn không nên vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Thay vì vậy, hãy vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Bạn có thể tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng thuốc lysine cho người lớn như thế nào?
Liều dùng thông thường cho người lớn điều trị và phòng ngừa herpes simplex:
Để điều trị các triệu chứng, bạn dùng liều 3000-9000 mg một ngày, chia thành các liều.
Để ngăn ngừa tái phát, bạn dùng liều 500-1500 mg một ngày.
Liều dùng thông thường cho người lớn bổ sung dinh dưỡng:
Bạn dùng 500-1000 mg một ngày.
Liều dùng thuốc lysine cho trẻ em như thế nào?
Liều dùng cho trẻ em vẫn chưa được nghiên cứu và quyết định. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn định dùng thuốc này cho trẻ.
Thuốc lysine có những dạng và hàm lượng nào?
Lysine có dạng và hàm lượng sau: viên nang mềm, dùng uống: 500 mg; 1000 mg.
Tác dụng phụ
Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc lysine?
Lysine có thể an toàn cho hầu hết các bệnh nhân khi dùng bằng đường uống với liều lượng được chỉ định trong vòng một năm hoặc khi dùng trên da trong thời gian ngắn. Lysine có thể gây ra các tác dụng phụ như đau dạ dày và tiêu chảy.
Không phải ai cũng gặp các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thận trọng trước khi dùng
Trước khi dùng thuốc lysine bạn nên biết những gì?
Trước khi dùng loại thuốc này, thông báo với bác sĩ nếu bạn:
- Có hàm lượng lysine quá cao trong máu hoặc nước tiểu;
- Suy thận và gan;
- Bị dị ứng với lysine.
Những điều cần lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú
Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), thuốc này thuộc nhóm thuốc C đối với thai kỳ. Bạn có thể tham khảo bảng phân loại thuốc dùng cho phụ nữ có thai dưới đây:
- A= Không có nguy cơ;
- B = Không có nguy cơ trong vài nghiên cứu;
- C = Có thể có nguy cơ;
- D = Có bằng chứng về nguy cơ;
- X = Chống chỉ định;
- N = Vẫn chưa biết.
Tương tác thuốc
Thuốc lysine có thể tương tác với thuốc nào?
Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Việc sử dụng thuốc bổ sung canxi kèm chung với lysine có thể dẫn đến sự hấp thụ canxi nhiều hơn và làm giảm sự bài tiết canxi. Độc tính của aminoglycoside có thể tăng lên ở những bệnh nhân đang dùng thuốc bổ sung lysine.
Thức ăn và rượu bia có tương tác với thuốc lysine không?
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc lysine?
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:
- Bệnh tim mạch;
- Nồng độ cholesterol tăng cao.
Trường hợp khẩn cấp/quá liều
Bạn nên làm gì trong trường hợp khẩn cấp hoặc dùng quá liều?
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Bạn nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không uống gấp đôi liều đã quy định.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.