Lá cây thực hiện quang hợp dưới ánh sáng đã nhả ra khí oxi. Vậy lá cây có hô hấp không? Làm thế nào để biết được. Show 1. Các thí nghiệm chứng minh hiện tượng hô hấp ở cây a. Thí nghiệm của nhóm Lan và Hải - Chúng ta đã biết, khi để cố nước vôi trong ở ngoài không khí sau 1 thời gian có hiện tượng: cốc nước đó sẽ xuất hiện 1 lớp váng trắng đục mỏng vì trong không khí có khí cacbonic. - Thí nghiệm: + Lấy 2 cốc thủy tinh đựng nước vôi trong giống nhau. Đặt lên hai tấm kính. + Dùng 2 chiếc chuông A và B úp lân 2 tấm kính + Trong chuông A có đặt một chậu cây. Chuông B chỉ có cốc nước vôi trong. + Chuyển 2 chuông vào trong tối. + Sau 6 tiếng thu được kết quả: như hình vẽ - Nhận xét và giải thích:
- Kết luận: Khi không có ánh sáng cây có hiện tượng tạo ra khí cacbonic b. Thí nghiệm 2 của nhóm An và Dũng - Dựa trên cơ sở: không khí thiếu oxi thì không duy trì được sự cháy. - Chuẩn bị: túi giấy đen, cốc thủy tinh to, cây trồng trong cốc, diêm, đóm, tấm kính - Các bước tiến hành: + Bước 1: Đặc chậu cây vào trong cốc + Bước 2: Đậy tấm kính lên miệng cốc, dùng giấy bóng đen bọc kín lại trong 4 tiếng + Bước 3: Bỏ túi bóng ra, dùng que đóm đang cháy sau đó đưa vào miệng cốc. - Hiện tượng: que đóm đang cháy bị tắt \(\rightarrow\) trong cốc không có khí oxi - Giải thích: cây đã hút hết khí oxi trong cốc và thải ra khí cacbonic \(\rightarrow\) que đóm bị tắt. * Kết luận: cây có hô hấp: sử dụng khí oxi để hô hấp và nhả ra khí cacbonic. 2. Hô hấp ở cây - Cây cũng có hiện tượng lấy khí oxi và thả khí cacbonic như ở người và động vật. - Cây sử dụng khí oxi để phân giải các chất hữu cơ \(\rightarrow\) tạo năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cây, đồng thời thải ra khí cacbonic và hơi nước. Hiện tượng đó gọi là hô hấp. - Sơ đồ tóm tắt quá trình hô hấp của cây: Khí oxi + chất hữu cơ \(\rightarrow\) năng lượng + khí cacbonic + hơi nước - Cây hô hấp suốt ngày đêm, khi không có ánh sáng ta dễ phát hiện. - Mọi cơ quan của cây (rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt …) đều tham gia hô hấp và trao đổi khí trực tiếp với môi trường bên ngoài \(\rightarrow\) cây phát triển. - Khi các cơ quan của cây hô hấp mà không tiếp xúc trực tiếp với không khí sẽ gặp nhiều khó khăn. Ví dụ: khi đất thiếu không khí hạt không nảy mầm, rễ có thể chết vì sự trao đổi khí bị ngừng. \(\rightarrow\) Trong trồng trọt, người ta sử dụng nhiều biện pháp làm cho đất thoáng (chứa nhiều không khí) \(\rightarrow\) hạt và rễ hô hấp thuận lợi. - 1 số biện pháp làm cho đất thoáng khí: + Điều kiện bình thường: xới, xáo đất thường xuyên để đất tơi xốp và phơi ải trước khi cấy giúp cho đất chứa được nhiều không khí hơn. + Khi ngập úng: cần tháo bớt nước, sau đó cũng phải xới, xáo cho đất tơi xốp, thoáng khí. - Ý nghĩa: tạo điều kiện thuận lợi cho hạt mới gieo trồng và rễ hô hấp tốt (lấy được không khí), góp phần năng cao năng suất cây trồng. II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGKCâu 1: Muốn chứng minh được cây có hô hấp, ta phải làm những thí nghiệm gì ? Hướng dẫn trả lời: Lấy 2 cốc nước vôi trong giống nhau, đặt lên 2 tấm kính ướt rồi dùng 2 chuông thuỷ tinh A và B úp vào, trong chuông A có đặt một chậu cây. Cho cả 2 chuông thí nghiệm vào chỗ tối. Sau khoảng 6 giờ, thấy cốc nước vôi ở chuông A bị đục và trên mặt có một lớp váng trắng dày, cốc nước vôi ở chuông B vẫn còn trong và trên mặt chỉ có một lớp váng trắng rất mỏng . Điều đó chứng tỏ cây hô hấp. Câu 2: Hô hấp là gì ? Vì sao hô hấp có ý nghĩa quan trọng đối với cây ? Hướng dẫn trả lời: - Hô hấp là cây lấy khí oxi để phân giải chất hữu cơ sản ra năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống, đồng thời thải ra khí cacbonic và hơi nước. - Hô hấp có ý nghĩa quan trọng là vì hô hấp sản ra năng lượng cần cho mọi hoạt động sống của cây. Câu 3: Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa ? Hướng dẫn trả lời: Vào ban đêm cây xanh ngừng quang hợp lại, nhưng vẫn duy trì quá trình hô hấp. Nếu trong phòng ngủ, đóng kín cửa mà để nhiều cây hoặc hoa thì rất dễ bị ngạt thở, bởi vì trong quá trình hô hấp cây đã lấy rất nhiều khí ôxi của không khí trong phòng, đồng thời lại thải ra rất nhiều khí cacbônic. Câu 4: Hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ : “Một hòn đất nỏ bằng một giỏ phân”. Hướng dẫn trả lời: Ý nghĩa của câu tục ngữ “một hòn đất nỏ bằng giỏ phân”: Khi được phơi nỏ, nước trong đất bốc hơi hết nhường chỗ cho không khí, tạo điều kiện cho rễ hô hấp tốt, hút được nhiều muối khoáng. Mặt khác, khi đất được phơi nỏ thì nhiều trứng sâu bệnh, mầm cỏ dại cũng bị diệt tạo điều kiện cho cây phát triển tốt. Câu 5: Vì sao hô hấp và quang hợp trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau ? Hướng dẫn trả lời: Hô hấp và quang hợp là 2 quá trình trái ngược nhau là vì: Quang hợp là quá trình lá cây tổng hợp chất hữu cơ, tích lũy năng lượng từ CO2 và nước nhờ có diệp lục và sử dụng ánh sáng, còn hô hấp là quá trình sử dụng C02 phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể, đồng thời thải ra khí C02 và nước. Hai quá trình này liên quan chặt chẽ với nhau: Hô hấp sẽ không thực hiện được, nếu không có chất hữu cơ do quang hợp tạo ra. Ngược lại, quang hợp cũng không thể thực hiện được, nếu không có năng lượng do trình hô hấp giải phóng ra.
Thảo luận: - An và Dũng đã phải bố trí thí nghiệm thế nào và phải thử kết quả thí nghiệm ra sao để biết cây đã lấy khí oxi của không khí. - Từ kết quả thí nghiệm 1 và 2 nêu trên em hãy trả lời câu hỏi đầu bài và giải thích vì sao?
Chậu cây bị mắng trong 30 ngày cuối cùng đã chết: Thí nghiệm kỳ lạ khiến phụ huynh giật mình. Chúng ta hãy cùng xem qua thí nghiệm kỳ lạ này: "Lời nói của con người rốt cuộc có năng lượng lớn như thế nào?" Mặc dù ngôn ngữ nhìn không thấy, sờ không được, nhưng bản thân nó là có năng lượng rất lớn. Có một thí nghiệm kỳ lạ đã chứng minh cho điều đó, khiến các bậc làm cha mẹ phải giật mình! Ngôn ngữ có thể giết người, bạn có tin không? Ít nhất, nó có thể giết chết một chậu hoa. Hơn nữa còn để cả thế giới chứng kiến, và thấy được ngôn ngữ có năng lượng khủng khiếp như thế nào… Thí nghiệm kỳ lạGần đây, IKEA - hãng nội thất danh tiếng của Thụy Điển đã tiến hành một thí nghiệm tại một trường học ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Thí nghiệm này ban đầu không gây nhiều chú ý, nhưng kết quả của nó đã gây chấn động thế giới. Sau khi xem thí nghiệm này, tôi cảm thấy đặc biệt kinh ngạc, vì nó phản ánh một phương pháp gây hại tiềm năng trong xã hội hiện đại. Chúng ta hãy cùng xem qua thí nghiệm kỳ lạ này: "Lời nói của con người rốt cuộc có năng lượng lớn như thế nào?" Tại khuôn viên một trường học ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, IKEA đã mang tới hai chậu cây xanh. Điều đáng nói là, cả hai chậu cây đều được đặt trong lồng kính, được chăm sóc nghiêm ngặt giống nhau với cùng lượng nước, phân bón và ánh sáng mặt trời.Điều đáng nói là, cả hai chậu cây đều được đặt trong lồng kính, được chăm sóc nghiêm ngặt giống nhau với cùng lượng nước, phân bón và ánh sáng mặt trời. Họ kêu gọi học sinh, sinh viên của ngôi trường này tới dọa nạt, mắng chửi, chê bai một chậu cây... … trong khi dành những lời khen ngợi, thể hiện tình yêu thương với chậu cây còn lại. Mọi người được khuyến khích nói chuyện với hai chậu cây trong vòng 30 ngày. Khi bạn phóng to, bạn có thể thấy: cái chậu bên trái có dòng chữ "Cây này bị bắt nạt". Bên phải là "Cây này được ca ngợi". Họ kêu gọi học sinh, sinh viên của ngôi trường này tới dọa nạt, mắng chửi, chê bai một chậu cây, trong khi dành những lời khen ngợi, thể hiện tình yêu thương với chậu cây còn lại.Làm thế nào để bắt nạt một cái cây? Thí nghiệm này cũng không quá bạo lực. Cái gọi là "bắt nạt" là tiến hành "tấn công ngôn ngữ" vào cái cây đó. Họ đã tìm rất nhiều học sinh, trước tiên ghi lại lời nói của các em và sau đó phát đi phát lại lời nói này bên "tai" của cái cây. Những lời mắng chửi này, chính là "bạo lực bằng lời nói" vốn rất quen thuộc với chúng ta. Ví dụ như: "Bạn là đồ bỏ đi, đồ vô dụng!" "Bạn không xanh tươi chút nào!" "Bạn trông giống như sắp héo đến nơi rồi" "Bạn không được ai yêu thích, chẳng có công dụng gì!" Họ đã tìm rất nhiều học sinh, trước tiên ghi lại lời nói của các em và sau đó phát đi phát lại lời nói này bên "tai" của cái cây.Hai cây giống hệt nhau, nhưng nghe hai ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau mỗi ngày. Cái cây được yêu thương, ca ngợi thì được nghe những lời như này: "Tôi thích bộ dáng của bạn lắm!" "Tôi rất vui khi nhìn thấy bạn" "Bạn thật sự rất đẹp!" "Thế giới này thay đổi vì bạn" "Bạn thật tuyệt!" Một mặt là sự xúc phạm của bạo lực bằng lời nói, mặt khác là khen ngợi và khích lệ. Cứ như vậy, thí nghiệm này kéo dài trong 30 ngày. Và kết quả sau 30 ngày, sự sống của hai chậu cây là khác biệt rõ rệt. Có thể nói là bất ngờ, nhưng cũng là hợp tình hợp lý: Chậu cây bên trái bị dọa nạt trở nên héo úa, còn chậu cây bên phải được yêu thương phát triển xanh tươi. Sau 30 ngày, chậu cây bên trái bị dọa nạt trở nên héo úa, còn chậu cây bên phải được yêu thương phát triển xanh tươi.Điều này đủ để thấy rằng: sức mạnh của ngôn ngữ khủng khiếp như thế nào! Ngay cả những đứa trẻ cũng nhận ra sự thật rằng: Nếu thực vật có thể bị ảnh hưởng, thì con người chắc chắn cũng sẽ tương tự! Và, thậm chí tác động còn có thể lớn hơn! Bạo lực ngôn ngữ - kẻ sát thủ vô hìnhTheo thống kê: mỗi năm có khoảng 246 triệu trẻ em và thanh thiếu niên bị bạo lực ngôn ngữ và bắt nạt. Nhưng bạo lực ngôn ngữ và bắt nạt không chỉ trong khuôn viên trường, nó có thể xảy ra mọi nơi ở xung quanh chúng ta. Đôi khi, để đánh bại một người, chỉ cần nói một câu. Và nếu ngôn ngữ có thể đả thương, thì lời được nói từ miệng của người thân yêu nhất, sẽ có sức bị tàn phá lớn nhất. "Đồ vô dụng", "đồ vô tích sự", "đồ ngốc"… Dưới sự tấn công bạo lực của những ngôn từ này, nhiều trẻ em đã chọn cách tự làm hại mình và tìm đến cái chết. Theo một cuộc khảo sát, hơn 60% phạm tội vị thành niên đã bị bạo lực ngôn ngữ từ cha mẹ của họ. Đôi khi, để đánh bại một người, chỉ cần nói một câu. Và nếu ngôn ngữ có thể đả thương, thì lời được nói từ miệng của người thân yêu nhất, sẽ có sức bị tàn phá lớn nhất. (Ảnh: Shutterstock)Một bộ phim ngắn về giáo dục có tiêu đề "Bạo lực ngôn ngữ có hại như thế nào" đã khiến mọi người phải kinh hãi. Sáu phạm nhân trẻ trong trại giam đã kể câu chuyện của họ: Bố mẹ tôi ly hôn khi tôi 12 tuổi, mẹ tôi mắng tôi mỗi ngày và thường chửi tôi ‘đi chết đi’. Bố mẹ nói rằng tôi vô dụng và là đồ bỏ đi. Cho đến bây giờ, họ chưa bao giờ khen tôi, lời mắng tôi nhiều nhất là ‘óc lợn, óc lợn, óc lợn’. Cuối cùng, họ đã biến những ngôn ngữ này thành vũ khí của một tên tội phạm: búa, dao gọt hoa quả... Lạm dụng tinh thần ở trẻ em là một nguyên nhân quan trọng cho những tội ác vị thành niên này. Những đứa trẻ liên tục bị sỉ nhục, bị từ chối, châm biếm, mỉa mai và khinh miệt, tất cả đều có một lỗ hổng lớn trong trái tim, chứa đầy những linh hồn đổ nát, buộc chúng phải trút bỏ sự tổn thương và tủi nhục một cách cực đoan. Những đứa trẻ liên tục bị sỉ nhục, bị từ chối, châm biếm, mỉa mai và khinh miệt, tất cả đều có một lỗ hổng lớn trong trái tim, chứa đầy những linh hồn đổ nát. (Ảnh: Shutterstock)Kết quả nghiên cứu của tiến sĩ Martin Teicher thuộc Đại học Y khoa Harvard cho thấy, bạo lực ngôn ngữ ảnh hưởng đến các vùng não của con người, bao gồm khu thể chai (Corpus callosum), khu Hồi hải mã (Hippocampus - một bộ phận của não trước, nằm bên trong thùy thái dương) và thùy trước trán. Ba khu vực này chịu trách nhiệm về nhận thức, quản lý cảm xúc, suy nghĩ và ra quyết định. Do vậy, với những trẻ chịu bạo lực ngôn ngữ trong một thời gian dài, bộ não của chúng sẽ bị ảnh hưởng. Để thích nghi với môi trường thực tế, não sẽ phát triển thành cấu trúc "chế độ sinh tồn" (Surviving Mode), từ đó hình thành tính cách hèn nhát, kém cỏi. Những trẻ như vậy học hành chậm chạp, vận động tư duy kém trong cuộc sống, khiến cha mẹ càng ngày càng không hài lòng, càng chửi mắng nhiều, đó là cái vòng luẩn quẩn. Tác động của những cảm xúc và ký ức tiêu cực đó là vô cùng lớn, khó mà tưởng tượng được. Nhưng có không ít cha mẹ, vì họ không thể kiểm soát được cảm xúc của mình, thường khiển trách và lăng mạ con cái, lại bao biện rằng ‘đó là vì tôi yêu chúng’. Có một câu mà các bậc phụ huynh hay nói, đó là: “Đánh là thương, chửi là yêu”. Tuy nhiên, bạn nghĩ sao khi miệng nói rằng “yêu”, nhưng mặt mày thì dữ tợn đáng sợ? Việc liên tục mạt sát bằng những ngôn ngữ tiêu cực sẽ khiến não trẻ bị tổn thương, từ đó dần dần hình thành tính cách hèn nhát, kém cỏi. (Ảnh: Shutterstock)Cha mẹ - hãy học cách nói lời yêu thương!Người xưa từng nói: “Thiện ý một câu ấm ba đông, lời độc lạnh người sáu tháng ròng”. Ngôn ngữ có một sự rung động mạnh mẽ. Đặc biệt là khi chúng ta nói lời tức giận hay oán giận, sẽ sinh ra các rung động tiêu cực, và hậu quả đem lại thật khó lường. Tôn Tử cũng từng nói: “Tặng người lời nói, quý như châu báu, hại người bằng lời, hơn cả kiếm đao”. Lời nói giống như những viên đạn nhỏ bé, vô hình bắn vào cõi sống. Mặc dù mắt thường chúng ta không thể nhìn thấy từ ngữ, nhưng chúng đã trở thành một năng lượng lấp đầy căn phòng, ngôi nhà, môi trường và… lấp cả trái tim của chúng ta. Nó cho thấy rằng ngôn ngữ đang sống, và có khả năng phá hủy. Nhiều bậc cha mẹ sẽ truyền cảm xúc tiêu cực của họ cho con cái và khiến con trở thành nô lệ và nạn nhân của cảm xúc. Nhiều cặp vợ chồng cũng biến cảm xúc tiêu cực thành lời nói để tấn công lẫn nhau, và theo thời gian, cả mối quan hệ gia đình rơi vào tình trạng hỗn độn. Thay vì nói những lời độc đoán, tiêu cực ảnh hưởng đến tâm trí và cảm xúc của cả hai bên, thì hãy học cách bao dung và nói những lời yêu thương với người thân trong gia đình. (Ảnh: Shutterstock)Vì vậy, tất cả những gì chúng ta cần làm bây giờ là thay đổi suy nghĩ và cuộc sống bằng cách thay đổi ngôn ngữ. Thay vì nói những lời tiêu cực, độc đoán, thu hút năng lượng xấu, tại sao chúng ta không nói những lời yêu thương tốt đẹp để hấp dẫn năng lượng tích cực? Nhà thơ người Anh Milton có một câu nói nổi tiếng trong cuốn Thiên sử “Thiên đường đã mất” (Paradise Lost) rằng: “Trái tim ở đúng vị trí của nó, chỉ trong một niệm, thiên đường trở thành địa ngục, địa ngục biến thành thiên đường”. Đừng đánh giá thấp một suy nghĩ nhỏ, bất kỳ “khởi tâm động niệm” nào của bạn cũng có thể thay đổi cả thế giới. Vì vậy, để những đứa trẻ của mình ngày càng trở nên lương thiện và xuất sắc, cha mẹ hãy học cách nói lời yêu thương. Cha mẹ muốn khích lệ, đồng cảm và đồng hành cùng con, hãy kiên nhẫn và bắt đầu từ ngôn ngữ! Nguồn: NTD Việt Nam |