Xuất khẩu sầu riêng Việt Nam năm 2023 tăng kỷ lục nhờ nắm bắt cơ hội sau khi ký nghị định thư xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc. Show Việt Nam đứng thứ 3 thế giới về Diện tích Sầu RiêngSầu riêng là loại cây nhiệt đới được trồng chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á. Trong đó, Việt Nam đứng thứ 3 về trên thế giới về diện tích và sản lượng sau Indonesia (gần 1,4 triệu tấn), Thái Lan (1,2 triệu tấn). Theo Đề án phát triển bền vững cây ăn quả chủ lực đến năm 2030 của Bộ NN&PTNT, diện tích sầu riêng cả nước là 65.000 – 75.000ha, sản lượng 830.000 – 950.000 tấn. Tuy nhiên, hiện nay diện tích trồng sầu riêng trên cả nước trên 112.000ha (tăng hơn 27.000ha so năm 2021), sản lượng trên 863.000 tấn.  ĐỊNH VỊ SẦU RIÊNG TRÊN BẢN ĐỒ THẾ GIỚITheo Bộ NNPTNT, sầu riêng quả tươi của Việt Nam đã xuất khẩu đi 24 nước trên thế giới. Trong giai đoạn 2015 – 2021, khối lượng xuất khẩu trái sầu riêng hàng năm vào khoảng 10.000 – 15.000 tấn. Số liệu của Tổng cục Hải quan cho biết, 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu sầu riêng đạt 876 triệu USD (95% thị trường Trung Quốc), tăng tới 832 triệu USD so với 44,2 triệu USD của cùng kỳ năm 2022. Dự kiến, xuất khẩu sầu riêng cả năm 2023 tiếp tục tăng mạnh, đạt từ 1,2-1,5 tỷ USD, tăng gấp 3,5 lần so với năm 2022. Từ năm 2022, năm đầu tiên mở cửa thị trường Trung Quốc, lượng sầu riêng tươi xuất khẩu đã tăng lên trên 46.000 tấn. Xem Thêm:
Chuyên gia hàng đầu của Việt Nam về sầu riêngGS-TS Trần Văn Hâu, nguyên giảng viên cao cấp Trường đại học Cần Thơ là chuyên gia hàng đầu của Việt Nam về cây sầu riêng đánh giá, tiềm năng xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam còn rất lớn trong thời gian tới. Trên thị trường xuất khẩu, sầu riêng Indonesia tuy đứng đầu về diện tích nhưng chủ yếu cung cấp cho thị trường nội địa. Hiện Thái Lan là nước xuất khẩu sầu riêng lớn nhất thế giới, họ có kinh nghiệm 10 năm xuất khẩu mặt hàng này nên là đối thủ cạnh tranh lớn của Việt Nam. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới, họ đã bỏ ra hàng chục năm nghiên cứu cây trồng này. Họ đã đầu tư vùng trồng sầu riêng ở đảo Hải Nam (TP.Tam Á) với dự kiến tháng 6-2023, sản lượng thu hoạch đạt hơn 2,4 ngàn tấn nhưng thực tế chỉ thu hoạch được 50 tấn nên vẫn còn cửa rộng cho sầu riêng Việt Nam vào thị trường này. Nhiều rủi ro tiềm ẩn khi người dân đổ xô trồng sầu riêngCây sầu riêng cho hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với cây trồng khác, do đó nông dân đã mở rộng diện tích sản xuất nhanh chóng. Điều này tạo ra nhiều rủi ro. Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) đã có khuyến cáo đến sở NN&PTNT các tỉnh phía Nam chỉ đạo về phát triển sầu riêng. Trong đó tiếp tục cảnh báo cây sầu riêng đang phát triển nóng tại ĐBSCL, Đông Nam Bộ, và Tây Nguyên, kể cả trên đất và vùng sinh thái không phù hợp, trồng hồ tiêu xen sầu riêng; bỏ lúa trồng sầu riêng… Tại tỉnh đảo nhiệt đới Hải Nam (Trung Quốc), những nông dân đang tất bật chuẩn bị cho vụ thu hoạch sầu riêng nội địa quy mô lớn đầu tiên của quốc gia sau hơn 4 năm canh tác. Họ rất muốn kiếm bộn tiền từ nhu cầu trong nước ngày càng tăng đối với thứ đã nhanh chóng trở thành loại trái cây nhập khẩu phổ biến nhất của Trung Quốc – một loại trái cây có nguồn gốc từ Đông Nam Á và được biết đến với mùi thơm độc đáo. Cây sầu riêng ở tỉnh Hải Nam (trong ảnh) “vẫn chưa trưởng thành” và nhiều cây không cho nhiều trái. Ảnh: Thông tấn xã Trung Quốc. Nhưng Feng Xuejie, Giám đốc đồng thời là nhà nghiên cứu tại Viện Cây ăn quả Nhiệt đới tại Học viện Khoa học Nông nghiệp Hải Nam dự đoán Hải Nam sẽ chỉ sản xuất khoảng 50 tấn (110.000 pound) sầu riêng trong năm nay, theo một báo cáo của đài truyền hình nhà nước CCTV vào thứ Bảy. Con số này chỉ chiếm khoảng 0,005% tổng lượng sầu riêng tiêu thụ ở Trung Quốc trong năm nay. Sản lượng dự kiến thấp hơn nhiều so với con số 2.450 tấn mà CCTV đã báo cáo vào tháng Ba. Tháng trước, hãng truyền thông Red Star News dẫn lời ông Feng nói rằng con số tháng 3 đã được "đánh giá quá cao", vì "chưa khu vực trồng sầu riêng lớn nào ra quả". Hôm thứ Bảy, ông chia sẻ với CCTV: “Người Trung Quốc tiêu thụ 1 triệu tấn sầu riêng mỗi năm”. Ngoài ra, “Một số cây sầu riêng đang ra hoa và kết trái ở Hải Nam vẫn chưa trưởng thành, không thể cho nhiều trái.” Do đó, có thể mất vài năm Hải Nam mới có thể sản xuất đủ sầu riêng, khi đó giá loại “vua trái cây” này mới giảm giá trong nước. Đồn điền sầu riêng ở Tam Á, Hải Nam, Trung Quốc. Ảnh: SCMP. CCTV cũng đã báo cáo vào tháng 3 rằng các đồn điền sầu riêng trải dài gần 700 ha (1.700 mẫu Anh) ở Tam Á, thành phố cực Nam trên đảo Hải Nam. Nhưng thực tế ông Feng cho biết vào tháng 5 rằng “tổng diện tích các ô trồng hoa trong tỉnh” chỉ khoảng 70 ha. Trong khi nhiều người kỳ vọng những con số đó sẽ cải thiện đáng kể trong vòng 3 đến 5 năm, giá trong nước có thể không bị ảnh hưởng cho đến khi tổng diện tích trồng trọt vượt quá 20.000-30.000 ha. Dự kiến, số sầu riêng thu hoạch trong tháng này sẽ được phân bổ cho các khách hàng tiềm năng ở Hải Nam nhằm mục đích phát triển thị trường và phần còn lại có thể sẽ được tiêu thụ bởi khách du lịch địa phương. Vì vậy, người tiêu dùng ở phần còn lại của đất nước có thể không mua được ngay cả khi chúng có sẵn. Feng cho biết: “Hệ thống nhân giống cây trồng độc lập của Trung Quốc đang được thiết lập và họ đang cố gắng trồng các giống sầu riêng có quyền sở hữu trí tuệ độc lập để hỗ trợ phát triển công nghiệp”. Trung Quốc đang đặt cược rằng cây trồng nội địa sẽ giúp giảm giá trong nước, tận dụng nhu cầu tiêu thụ trái cây ngày càng tăng và thúc đẩy thương mại nông nghiệp quốc tế của quốc gia. Nhưng mấu chốt thành công của sầu riêng nội địa là người tiêu dùng có thấy ngon miệng khi so sánh với sầu riêng nhập khẩu từ Đông Nam Á hay không. Giá trái cây nhiệt đới đã tăng đáng kể ở Trung Quốc và thường bán hết nhanh chóng tại các chợ địa phương. Sầu riêng Ri6 – Giống sầu riêng đặc sản nổi tiếng nhất ĐBSCL đầu những năm 1990. Ảnh: Bộ Công thương Việt Nam. Trong quý đầu tiên của năm nay, Việt Nam đã xuất khẩu sầu riêng trị giá 153 triệu USD – gấp 7,3 lần so với một năm trước. Thị trường Trung Quốc chiếm 87% trong tổng số đó, theo dữ liệu từ Bộ Thương mại. Người tiêu dùng hiện có thể phải trả khoảng 349 nhân dân tệ (50 USD) cho 7kg (15lbs) sầu riêng từ Việt Nam trên trang thương mại điện tử JD.com và phải đặt hàng trước. Sầu riêng từ Thái Lan và Malaysia hiện đang cháy hàng trên siêu thị Tmall, nền tảng mua sắm trực tuyến do Taobao điều hành. Các quốc gia khác cũng đang khai thác nhu cầu sầu riêng ngày càng tăng của Trung Quốc. Vào tháng 1, Philippines đã ký một hiệp định thương mại với Trung Quốc trong chuyến thăm của Tổng thống Ferdinand Marcos Jnr tới Bắc Kinh, và thỏa thuận này dự kiến sẽ mang lại doanh thu 260 triệu USD cho ngành sầu riêng địa phương của Philippines. Theo Bộ Nông nghiệp Philippines, chuyến hàng sầu riêng đầu tiên của nước này, tổng cộng 28 tấn, đã đến Trung Quốc vào ngày 6/4. |
