Bạn đã bao giờ nghe nói đến Thuyết đa trí tuệ, hay Thuyết đa trí thông minh chưa? Đây là một lý thuyết về trí thông minh của con người được nhìn nhận bằng nhiều cách, mang tính đa dạng, được nghiên cứu và công bố bởi Howard Gardner, một nhà tâm lý học phát triển người Mỹ và là giáo sư nghiên cứu về nhận thức và giáo dục.
Theo học thuyết được ông công bố vào năm 1983, có đến 9 loại trí thông minh, được phân loại dựa trên khả năng giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra các sản phẩm trong nhiều hoàn cảnh và môi trường và văn hóa khác nhau. Về sau cũng có nhiều cách phân loại khác nhau, như 7 loại trí thông minh, hoặc 8 loại hình thông minh, nhưng học học thuyết của Giáo sư Gardner vẫn được xem là đầy đủ và được sử dụng nhiều nhất. Mỗi loại trí thông minh sẽ phù hợp để phát triển một ngành nghề nhất định.
Hãy cùng QTeens tìm hiểu về các loại hình trí thông minh và các ngành nghề, lĩnh vực nào phù hợp với bạn hay con em mình nhất, thông qua bài viết dưới đây nhé!
Trí thông minh nội tâm trong các loại trí thông minh
Theo Thuyết đa trí tuệ của Howard Gardner, trí thông minh nội tâm là khả năng hiểu bản thân, bao gồm cảm xúc, suy nghĩ, giá trị và động lực của mình. Người có trí thông minh nội tâm thường:
- Biết rõ bản thân: Họ biết điểm mạnh, điểm yếu, sở thích, mục tiêu và ước mơ của mình.
- Có khả năng tự điều chỉnh: Họ có thể kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của mình.
- Có khả năng tự phản hồi: Họ có thể suy ngẫm về trải nghiệm của mình và rút ra bài học từ đó.
Dưới đây là một số ví dụ về người có trí thông minh nội tâm:
- Một người viết nhật ký thường xuyên để suy ngẫm về những gì đã xảy ra trong ngày.
- Một người tham gia thiền định để tập trung vào hơi thở và suy nghĩ của mình.
- Một người tham gia liệu pháp để hiểu rõ hơn về bản thân và giải quyết các vấn đề của mình.
Trí thông minh nội tâm là một loại trí thông minh quan trọng, giúp chúng ta hiểu rõ bản thân và phát triển toàn diện.
Dưới đây là một số cách để phát triển trí thông minh nội tâm:
- Tự suy ngẫm: Hãy dành thời gian mỗi ngày để suy ngẫm về những gì đã xảy ra trong ngày, cảm xúc của bạn và những gì bạn đã học hỏi.
- Viết nhật ký: Viết nhật ký là một cách tuyệt vời để suy ngẫm và ghi lại suy nghĩ của bạn.
- Tham gia các hoạt động thiền định hoặc cầu nguyện: Thiền định và cầu nguyện có thể giúp bạn tập trung vào hơi thở và suy nghĩ của mình, từ đó hiểu rõ hơn về bản thân.
Trí thông minh tự nhiên này thường thấy ở các nhà tâm lý học, các chuyên gia trị liệu, lãnh đạo các tổ chức, doanh nghiệp, lãnh đạo tôn giáo hay chuyên viên chăm sóc sức khỏe thần kinh. Có thể kể đến một số nhân vật điển hình cho trí thông minh nội tâm, như: Khổng Tử, Dalai Lama, Sigmund Freud, Descartes và Howard Schultz.
Trí thông minh hình ảnh không gian trong Thuyết Đa Trí tuệ
Trí thông minh không gian thường rất phát triển ở các kiến trúc sư, nhiếp ảnh gia, các kỹ sư máy móc, phi công hay nghệ sĩ. Vì nó có liên quan đến việc suy nghĩ bằng hình ảnh, biểu tượng, khả năng cảm nhận, chuyển đổi và tái tạo các góc độ khác nhau của thế giới không gian trực quan.
Các ngành nghề phù hợp với loại trí thông minh này là trang trí nội thất, kiến trúc sư, thiết kế đồ họa, bếp trưởng, phi công hay nghệ nhân điêu khắc, … . Những nhân vật như Picasso. Leonardo Da Vinci, Steven Spielberg là điển hình cho trí thông minh này.
Và đây cũng là một trong 8 trí thông minh phổ biến nhất ở trẻ em theo nhiều thống kê trên toàn cầu. Nếu trẻ có năng khiếu về thiết kế hay trang trí, bố mẹ có thể giúp con phát triển thông qua các hoạt động phù hợp tại nhà ngay từ sớm.
Tìm hiểu về trí thông minh vận động thể chất theo học thuyết của Howard Gardner
Đây là loại hình thông minh của chính bản thân cơ thể, nó bao gồm tài năng trong việc điều khiển các hoạt động về thân thể, khiến các hoạt động của thân thể và các thao tác cầm nắm một cách khéo léo.
Chúng ta có thể tìm thấy loại hình này ở các vận động viên thể thao nổi tiếng như David Beckham, Tiger Woods, các bác sĩ phẫu thuật, diễn viên múa hay diễn viên điện ảnh,… . Trong các loại hình thông minh, trí thông minh vận động thể chất phù hợp với những người năng động, yêu thích sự luyện tập cơ bắp và các hoạt động hướng ngoại, và là loại hình phổ biến nhất, chiếm tỉ lệ cao nhất.
Trí thông minh âm nhạc trong các loại hình thông minh
Đặc điểm cơ bản của trí thông minh âm nhạc là khả năng cảm nhận, thưởng thức và tạo ra các tiết tấu nhịp điệu. Đây là loại hình trí thông minh có trong tiềm thức của bất cứ cá nhân nào, miễn là người đó có khả năng nghe tốt và hát theo giai điệu, từ các ca sĩ như Britney Spear, Michael Jackson, các nhà soạn nhạc như Mozart, Beethoven cho đến giáo viên thanh nhạc, hay chính chúng ta.
Trí thông minh tự nhiên này phù hợp để phát triển các ngành nghề liên quan đến âm nhạc, như nhạc sĩ, ca sĩ, nhân viên thu âm, giám đốc sản xuất âm nhạc, … . Nếu nhận thấy con có năng khiếu, phụ huynh nên đầu tư phát triển trí thông minh âm nhạc cho con, cả về nhạc lý lẫn cách sử dụng các loại nhạc cụ.
Trí thông minh ngôn ngữ và cách phát triển cho trẻ tại nhà
Đây là trí thông minh có ở luật sư, phóng viên, hay diễn giả, nhà báo, những người có khả năng ngôn ngữ và sử dụng ngôn ngữ để trình diễn, tranh biện, thuyết phục người khác. J. K. Rowling, William Shakespeare,… là những nhà văn nổi tiếng và có trí thông minh về ngôn ngữ phát triển rất mạnh. Bên cạnh đó, những nghề như dịch giả, viết quảng cáo, MC cũng phù hợp để lựa chọn nếu trẻ có loại hình trí tuệ này.
Trí thông minh ngôn ngữ là yếu tố cần thiết để phát triển việc học tập của con, nhất là trong việc học tiếng Anh. Bố mẹ nên thường xuyên cho con xem các chương trình tin tức, đọc các tác phẩm văn học tiếng anh hay nghe những bài hát tiếng Anh thiếu nhi để giúp trẻ nâng cao vốn từ vựng, năng lực sử dụng Anh ngữ ngay tại nhà.
Trí thông minh logic Toán học trong Thuyết đa thông minh
Là loại hình thông minh đối với những con số và sự logic, dành cho các nhà khoa học, lập trình viên, kế toán hay những người làm trong các ngân hàng. Nét tiêu biểu của trí thông minh logic Toán học gồm khả năng xác định nguyên nhân, chuỗi các sự kiện, tìm ra quy tắc dựa trên các khái niệm.
Có thể kể đến một số nhà khoa học tiêu biểu cho loại trí tuệ này như: Isaac Newton, Albert Einstein, Archimedes, … . Đồng thời, mô hình rút gọn 7 trí thông minh từ học thuyết của Giáo sư Howard Gardner cũng đánh giá rất cao việc phát triển năng lực logic, tư duy Toán học, đặc biệt là cho trẻ trong độ tuổi từ 8 – 15, vì đây sẽ là “hành trang” để trẻ tiếp thu hiệu quả rất nhiều nền tảng kiến thức khác có liên quan như: vật lý, hóa học, sinh học, … .
Trí thông minh thiên nhiên trong các loại trí thông minh
Đây là khả năng tinh thông trong việc nhận dạng và phân loại vô số chủng loại động thực vật trong môi trường. Những người có trí thông minh thiên nhiên theo học thuyết của Howard Gardner còn có khả năng sáng tạo khung cảnh thiên nhiên, qua đó thể hiện sự quan tâm tự nhiên của mình đối với môi trường và hệ sinh thái.
Những người làm vườn, trồng cây cảnh, các nhà thực vật học, sinh vật học hay bác sĩ thú y, quản lý sở thú đều có trí thông minh thiên nhiên phát triển. Một nhân vật điển hình có loại trí tuệ này chính là nhà Tự nhiên học nổi tiếng người Anh – Charles Darwin, cha đẻ của Thuyết Tiến hóa.
Trong việc giáo dục con tại nhà, bên cạnh kiến thức như Toán hay khoa Khoa học, bố mẹ nên khuyến khích cho trẻ tham gia các hoạt động tìm hiểu môi trường và các loài sinh vật sống xung quanh, khám phá tự nhiên để tăng cường trí thông minh thiên nhiên. Không chỉ giúp giải trí sau những giờ học căng thẳng, trẻ còn học được nhiều kiến thức bổ ích, nâng cao vốn từ vựng về thiên nhiên và các loài động, thực vật nữa đấy!
Trí thông minh xã hội theo học Thuyết đa trí thông minh
Đây là năng lực hiểu và làm được với những người khác, khả năng nhìn thấu suốt bên trong người khác, từ đó nhìn ra viễn cảnh bên ngoài bằng chính con mắt của họ. Khác với trí thông minh nội tâm, trí thông minh xã hội phù hợp với những người có tính hướng ngoại, có khả năng tương tác xã hội và yêu thích các công việc thiện nguyện, làm việc theo nhóm.
Các nhà hoạt động xã hội, người đại diện công chúng, các nhà quản lý xã hội, hay hướng dẫn viên du lịch, nhân viên ngành Marketing, … đều có trí thông minh xã hội mạnh. Để phát triển năng lực này theo Thuyết đa thông minh, con cần học thêm các kỹ năng mềm khác như làm việc nhóm, xây dựng kế hoạch hay kỹ năng lãnh đạo, đặc biệt nâng cao năng lực Anh ngữ để hỗ trợ các hoạt động xã hội một cách tốt nhất.
Trí thông minh hiện sinh (triết học) – loại hình đặc biệt nhất theo Thuyết đa trí tuệ
Trí thông minh hiện sinh liên quan tới các vấn đề cơ bản của cuộc sống, giúp đưa ra những câu hỏi triết học như: “Cuộc sống là gì?”, “Ý nghĩa của nó là gì?”, “Vì sao lại có quỷ dữ?”, “Loài người sẽ tiến tới đâu?”, … là những điểm khởi đầu mạnh mẽ cho một cuộc khai phá tầm nhận thức sâu sắc hơn. Nói cách khác đó là khả năng suy nghĩ về những vấn đề lớn của cuộc sống, chẳng hạn như ý nghĩa của sự tồn tại, mục đích của cuộc sống, cái chết và ý nghĩa của tình yêu.
Trí thông minh hiện sinh không liên quan đến bất kỳ hệ tư tưởng cụ thể nào, chẳng hạn như tôn giáo hoặc triết học. Nó là một cách suy nghĩ độc lập, giúp người đó hiểu rõ hơn về bản thân và thế giới xung quanh, xác định bản thân tới những tầm xa nhất của vũ trụ – nơi tận cùng, vô tận.
Các nhà thần học, những nhà truyền giáo đều có trí thông minh hiện sinh phát triển. Đặc biệt, những nhà văn nổi tiếng thế giới như Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Martin Heidegger đều là các nhà hiện sinh, sử dụng tác phẩm văn học của mình để trình bày về các khái niệm triết học, quan điểm theo tinh thần hiện sinh.
Phát triển trí thông minh ngôn ngữ và các loại hình khác tại QTeens cùng Ban giáo sư Úc
Trên đây là các loại trí thông minh theo học thuyết của Giáo sư Howard Gardner. Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa như hiện nay, để phát triển và tự tin hội nhập với thế giới, cho dù có năng khiếu về trí thông minh nào, trẻ cũng cần được đào tạo toàn diện, bao gồm cả tiếng Anh, kiến thức và kỹ năng quốc tế.
QTeens là chương trình học trực tuyến chất lượng chuẩn quốc tế, được phát triển và xây dựng bởi Ban giáo sư Úc. Do đó, Quý phụ huynh có thể yên tâm về chất lượng dạy và học cho trẻ ngay tại nhà. QTeens là chương trình kiến tạo Công dân toàn cầu ĐẦU TIÊN tại Việt Nam, xây dựng lộ trình học tập cụ thể theo từng bước đi của học viên và đảm bảo đầu ra chuẩn quốc tế trong hành trình trở thành công dân toàn cầu, giúp con có đủ khả năng đi du học hoặc theo học các chương trình học thuật bậc cao.
Lộ trình học của chương trình QTeens trang bị cho học viên tiếng Anh trong môi trường toàn cầu, do các Giáo sư đầu ngành tại Úc thiết kế giáo trình, dựa trên Khung chương trình chuẩn châu Âu CEFR. Con của bạn sẽ thành thục General English (tiếng Anh Tổng quát), Math English (tiếng Anh Toán học) và Science English (tiếng Anh Khoa học).
Học viên không chỉ được phát triển trí thông minh ngôn ngữ, mà còn được trang bị kiến thức chuẩn quốc tế làm nền tảng vững chắc và rèn luyện bộ kỹ năng của thế kỷ mới, bao gồm:
- Learning Skills – The Four C’: bao gồm 4 kỹ năng là Kỹ năng giao tiếp (Communication) – Tư duy phản biện (Critical Thinking) – Tính sáng tạo (Creativity) – Kỹ năng hợp tác (Collaboration).
- Literacy Skills – IMT: bao gồm 3 kỹ năng là Information Literacy (Năng lực về thông tin) – Media Literacy (Khả năng hiểu về truyền thông) – Technology Literacy (Kiến thức về công nghệ).
- Life Skills – FLIPS: bao gồm 5 kỹ năng là Flexibility (Sự linh hoạt) – Leadership (Kỹ năng lãnh đạo) – Initiative (Kỹ năng làm việc hiệu quả) – Productivity (Kỹ năng thực hành) – Social Skills (Kỹ năng xã hội).
Quý phụ huynh có thể xem chi tiết về các kỹ năng trên qua bài viết: Bộ kỹ năng thế kỷ 21 giúp học sinh trở thành công dân toàn cầu.
QTeens tin rằng với bộ 3 Tiếng Anh – Kỹ năng – Kiến thức quốc tế, con có đủ hành trang để tự tin sống, học tập và làm việc tại bất cứ quốc gia nào trên thế giới.
Mặt khác, QTeens áp dụng phương pháp học chuẩn quốc tế Blended Learning và các công nghệ hiện đại như Hệ thống Quản lý Học tập LXP, Trí tuệ Nhân tạo AI, Công nghệ Lớp học ảo Virtual Classroom, … giúp con được trải nghiệm chương trình chuẩn quốc tế ngay tại nhà, đảm bảo an toàn và tiết kiệm được thời gian đưa đón con cho ba mẹ. Học viên có thể tự do lựa chọn, book lớp học không giới hạn cùng giáo viên 100% bản xứ với tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ, am hiểu kiến thức chuyên môn và kỹ năng sư phạm dày dặn.
Đồng hành cùng học viên và phụ huynh là đội ngũ Giáo viên Học thuật 1 kèm 1 cho con đầy nhiệt tình và tận tâm tại QTS, có trách nhiệm giải đáp tất cả thắc mắc về hệ thống và nội dung bài học cho học viên cả trong và ngoài giờ học. Con sẽ luôn được động viên tinh thần trong suốt quá trình học cũng như được xây dựng lộ trình học tiếng Anh dựa trên trình độ đầu vào và năng lực, tiến độ học tập.
Chương trình kiến tạo công dân toàn cầu QTeens cũng thường xuyên báo cáo kết quả học tập định kỳ của con đến với phụ huynh, để bố mẹ luôn biết được khả năng và cảm nhận sự tiến bộ Anh ngữ của con.
Tổng kết
Thuyết Đa Trí tuệ của Howard Gardner với 9 loại hình trí thông minh, hoặc các mô hình rút gọn như 7 loại hình trí thông minh đều là nguồn kiến thức giá trị và hữu ích cho sự phát triển tương lai của trẻ. Thông qua học thuyết, phụ huynh có thể định hướng nghề nghiệp cho em mình, có sự chuẩn bị sớm và tốt nhất.
Quý phụ huynh quan tâm đến chương trình học tại QTeens có thể đăng ký tư vấn MIỄN PHÍ ngay tại form dưới đây!
Theo thuyết đa trí tuệ có bao nhiêu loại hình trí tuệ ở con người?
Đôi điều về Học thuyết Đa trí tuệ Trong cuốn Frames of Mind xuất bản năm 1983, giáo sư đại học Harvard – nhà tâm lý học Howard Gardner chứng minh rằng có 8 loại hình thông minh. Mỗi loại hình đại diện cho khả năng và cách xử lý thông tin của một người trong các lĩnh vực nhất định.
Thuyết đa trí tuệ có bao nhiêu trí thông minh?
Nhưng thuyết Đa trí tuệ của Howard Gardner là lý thuyết có phạm vi nhận diện trí thông minh của con người đa dạng nhất, với 8 lĩnh vực mà con người có thể thể hiện trí thông minh của mình.
Trí thông minh gì Theo Howard Gardner?
Theo Gardner, trí thông minh (intelligence) được ông quan niệm như sau "là khả năng giải quyết các vấn đề hoặc tạo ra các sản phẩm mà các giải pháp hay sản phẩm này có giá trị trong một hay nhiều môi trường văn hóa" và trí thông minh cũng không thể chỉ được đo lường duy nhất qua Chỉ số IQ .
Cha đẻ của thuyết đa trí tuệ là ai?
Có một quan điểm, một lý thuyết mới gọi là "Thuyết đa trí tuệ" (Multiple Intelligences), được đề xuất bởi Howard Gardner - nhà tâm lý học trường Đại học Harvard. Lý thuyết này chỉ ra lối hạn chế của ngành tâm lý lượng học trong quan niệm truyền thống về trí thông minh.