Nước Pháp đang chuẩn bị áp dụng lại chương trình nghĩa vụ quân sự cho tất cả các công dân 16 tuổi, cả nam lẫn nữ.
Nghĩa vụ quân sự ở Pháp sẽ gồm một tháng phục vụ bắt buộc trong lĩnh vực dân sự và ba tháng làm việc tự nguyện khi người đi nghĩa vụ được khuyến khích làm việc "trong một lĩnh vực có liên quan đến quốc phòng và an ninh".
Đây là ý tưởng được Tổng thống Emmanuel Macron đưa ra lần đầu trong chiến dịch vận động tranh cử của ông. Ông nói ông muốn các công dân Pháp có "trải nghiệm trực tiếp về cuộc đời trong quân ngũ."
Chương trình Reality Check của BBC tìm hiểu xem ngoài Pháp ra còn có những quốc gia nào trên thế giới thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự.
Hàn Quốc
Về mặt lý thuyết vẫn là một nước có chiến tranh với Bắc Hàn, Hàn Quôc có một chế độ nghĩa vụ quân sự rất nghiêm khắc. Tất cả những nam thanh niên khỏe mạnh buộc phải hoàn thành 21 tháng nghĩa vụ quân sự trong quân đội, 23 tháng trong hải quân hoặc 24 tháng trong không quân. Ngoài ra họ có thể chọn để phục vụ trong lực lượng cảnh sát, lực lượng tuần duyên, cứu hỏa hay trong một số trường hợp đặc biệt, các cơ quan chính phủ.
Nguồn hình ảnh, BEN STANSALL/Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Tiền đạo Son Heung-min của Tottenham Hotspur, người ghi bàn cho đội Hàn Quốc tại World Cup, vẫn có thể phải đi nghĩa vụ.
Tuy nhiên, có ngoại lệ dành cho các công dân đạt thành tích thể thao tốt - như huy chương vàng Olympic hay Thế vận hội Châu Á.
Chính phủ Hàn Quốc cũng từng miễn nghĩa vụ quân sự ngoại lệ cho các vận động viên thể thao, chẳng hạn như khi nước này đăng cai World Cup 2002 và đội chủ nhà vào vòng bán kết.
Tại World Cup lần này, mặc dù thắng đội Đức, đội Hàn Quốc không thể đi xa hơn được nữa. Vậy nên tiền đạo Son Heung-min của Tottenham Hotspur vẫn có thể phải đi nghĩa vụ, trừ khi anh có thể giúp tuyển Hàn Quốc giành chiến thắng tại Asia Cup, sẽ diễn ra vào tháng Tám.
Bắc Hàn là quốc gia có nghĩa vụ quân sự bắt buộc kéo dài nhất trên thế giới, 11 năm cho nam và bảy năm cho nữ.
Eritrea
Đàn ông và những phụ nữ trẻ chưa có gia đình buộc phải đi nghĩa vụ quân sự 18 tháng. Tuy nhiên, theo các tổ chức về nhân quyền, thời gian này thường được kéo dài nhiều năm và có những trường hợp không có hạn chót.
Tổ chức Ân xá Thế giới hồi 2015 nói: "Đi nghĩa vụ quân sự tiếp tục được triển khai trong một loạt các vị trí dân sự cũng như quân sự. Vì thế, cơ chế này tiếp tục cấu thành lao động cưỡng bức."
Nghĩa vụ quân sự, theo tổ chức nhân quyền này, là lý do chính khiến người Eritrean chạy khỏi nước này - nhiều người xin tỵ nạn chính trị ở Anh.
Nguồn hình ảnh, FABRICE COFFRINI/AFP/Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Một binh sỹ Thụy Sỹ chuẩn bị tham gia diễn tập bắn đạn thật
Thụy Sỹ
Ở Thụy Sỹ, đi nghĩa vụ quân sự là bắt buộc cho nam giới từ 18 đến 34 tuổi. Năm 2013, người dân nước này bỏ phiếu phản đối việc bỏ nghĩa vụ quân sự. (Áo cũng có cuộc trưng cầu dân ý tương tự vào năm đó).
Đây là lần thứ ba chủ đề này đã được đem ra trưng cầu dân ý.
Nghĩa vụ quân sự cơ bản kéo dài 21 tuần, sau đó có huấn luyện thêm hàng năm.
Những người phản đối làm trong quân đội có thể xin vào làm trong các cơ quan dân sự. Phụ nữ không bắt buộc phải đi nghĩa vụ quân sự nhưng họ có thể đăng ký tham gia tự nguyện.
Nguồn hình ảnh, CARL DE SOUZA/Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Quân đội Brazil tuần tra trong một khu favela ở Rio de Janeiro trong một chiến dịch chống băng nhóm ma túy.
Brazil
Nghĩa vụ quân sự là bắt buộc cho nam thanh niên 18 tuổi. Thời hạn đi nghĩa vụ là 10 đến 12 tháng. Các trường hợp miễn chỉ được áp dụng vì lý do sức khỏe. Và nếu bạn vào đại học, việc đi nghĩa vụ có thể được hoãn.
Thường có nhiều người đăng ký đi nghĩa vụ và bị từ chối vì có nhiều thanh niên 18 tuổi đăng ký hơn là số người quân đội cần. Để được nhận, các thanh niên phải qua nhiều kỳ thi, chủ yếu là về thể lực.
Các binh sỹ trong quân đội được nhận mức lương khiêm tốn, cùng với cơm ăn và chỗ ở tại doanh trại. Đó có thể là một động cơ lớn cho những người Brazil nghèo hơn.
Israel
Đi nghĩa vụ quân sự ở Israel là bắt buộc cho cả nam và nữ.
Nam giới phục vụ trong Lực lượng Quốc phòng Israel (IDF) ba năm, còn phụ nữ hai năm.
Chế độ này được áp dụng cho công dân Israel ở cả trong và ngoài nước.
Miễn nghĩa vụ được cấp vì lý do sức khỏe, cho những người mới nhập cư và một số nhóm tôn giáo. Trong những hoàn cảnh đặc biệt, các vận động viên được phép đi nghĩa vụ trong thời hạn ngắn hơn.
Syria
Nghĩa vụ quân sự là bắt buộc cho tất cả đàn ông Syria.
Tháng 3/2011 Tổng thống Bashar al-Assad ra nghị định giảm thời hạn quân ngũ từ 21 xuống 18 tháng.
Người làm cho nhà nước trốn đi nghĩa vụ có thể sẽ mất việc. Tổ chức Ân xá Quốc tế nói những ai đào ngũ bị đi tù 15 năm.
Nguồn hình ảnh, JAAFAR ASHTIYEH/Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Một binh sỹ Israel
Tòng quân
Trong những năm gần đây, một số quốc gia đã áp dụng lại chế độ tòng quân và nghĩa vụ quân sự.
Năm 2017, Bộ Quốc phòng Georgia lập lại nghĩa vụ quân sự sau khi xóa bỏ chế độ này mới được tám tháng. Chế độ mới gồm tập quân sự trong ba tháng rồi vào quân ngũ làm nhân viên trực hỗ trợ cho quân đội chuyên nghiệp trong chín tháng.
Lithuania tái áp đặt chế độ tòng quân năm 2016 sau khi xóa bỏ nó này năm 2008. Nam giới từ 18-26 tuổi phải thực hiện nghĩa vụ quân sự trong một năm "trừ sinh viên đại học và những người cha đơn thân."
Năm 2017, Thụy Điển bỏ phiếu tán thành việc tái thiết lập nghĩa vụ quân sự, bị xóa bỏ năm 2010 sau 100 năm tồn tại.
Quyết định này có nghĩa 4000 đàn ông và phụ nữ Thụy Điển sẽ bị gọi đi nghĩa vụ - được chọn từ 13.000 người sinh năm 1999.
Đây không phải là danh sách đầy đủ, và có các nước khác trên thế giới cũng có chế độ nghĩa vụ quân sự và tòng quân, gồm:
Thổ Nhĩ Kỳ - Tòng quân bắt buộc cho tất cả đàn ông trên 20 tuổi. Họ phải phục vụ từ 6 đến 15 tháng.
Hàn Quốc bao nhiêu tuổi phải đi nghĩa vụ quân sự?
Như đã giải thích trước đó, hệ thống nhập ngũ của Hàn Quốc là bắt buộc. Khi đủ 18 tuổi trở lên sẽ phải đi nghĩa vụ quân sự. Nói cách khác, đối với đàn ông Hàn Quốc, nhập ngũ là một nghi thức đánh dấu việc trở thành một người trưởng thành. Đồng thời, nó giống như một 'bài tập về nhà cần giải quyết'.
Những ai ở Hàn Quốc được miễn nghĩa vụ quân sự?
Cần biết nam giới ở Hàn Quốc có đầy đủ sức khỏe trước 28 tuổi đều phải bắt buộc phục vụ trong quân đội ít nhất 18-21 tháng. Tuy nhiên, Hàn Quốc cho phép những thành viên xuất sắc trong thể thao, văn hóa đại chúng, nghệ thuật, hoặc trình độ học vấn cao, được hoãn nghĩa vụ quân sự cho đến tuổi 30 hoặc được miễn.
Thực hiện nghĩa vụ quân sự trong bao lâu?
Thời gian đào ngũ, thời gian chấp hành hình phạt tù tại trại giam không được tính vào thời gian phục vụ tại ngũ. Như vậy, thông thường thì thời hạn phục vụ tại ngũ trong thời bình của hạ sĩ quan, binh sĩ là 24 tháng.
Thực hiện nghĩa vụ quân sự ở đâu?
Như vậy, theo như quy định nêu trên thì công dân đi khám nghĩa vụ quân sự ở trạm y tế xã và trung tâm y tế huyện theo 2 vòng khám sơ tuyển và khám sức khỏe chi tiết.