Mỗi năm trên thế giới có khoảng 17 triệu người chết vì mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và hơn 75% số ca tử vong do bệnh tim mạch xảy ra ở các quốc gia có thu nhập thấp đến trung bình.
Mỗi năm trên thế giới có khoảng 17 triệu người chết vì mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và hơn 75% số ca tử vong do bệnh tim mạch xảy ra ở các quốc gia có thu nhập thấp đến trung bình. Tâm lý căng thẳng có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.
Do đó, thường xuyên tập thể dục, ngủ đủ giấc hạn chế những thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu bia... sẽ giúp chúng ta có thể tối đa hóa sức khỏe tim mạch của mình.
Bài viết được viết bởi Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Võ Thành Nhân - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Tim mạch là bệnh lý nguy hiểm và chiếm tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt tần suất mắc bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa do những thói quen thiếu lành mạnh trong sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là chia sẻ của GS.TS Võ Thành Nhân - Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park, về các nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị để luôn có một trái tim khỏe mạnh.
Bệnh lý tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới, nhiều hơn cả bệnh lý ung thư, dù là ở các nước đã hay đang phát triển. Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế mỗi năm có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm 33% ca tử vong. Theo thống kê của Viện Tim Mạch năm 2015, tỷ lệ tăng huyết áp ở người trưởng thành trong độ tuổi 18- 65 chiếm 25%, vậy cứ 4 người trưởng thành thì có một người tăng huyết áp. Tăng huyết áp làm tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ lên gấp 4 lần và tăng nguy cơ tử vong do bệnh lý tim mạch lên gấp 3 lần so với người không mắc bệnh.
Bệnh lý tim mạch thường được cho là chỉ gặp ở người lớn tuổi. Song trên thực tế, tần suất mắc bệnh ở người trẻ và trung niên cao hơn chúng ta nghĩ, nó có thể xảy ra với bất kỳ ai và bất kỳ lứa tuổi nào và tuổi mới bị mắc cũng ngày càng trẻ hoá.
Người trẻ thường cho rằng họ không có nguy cơ mắc bệnh nên họ thường chủ quan và không có biện pháp phòng ngừa hợp lý.
1. Nguyên nhân khiến người trẻ mắc bệnh tim mạch
Nguyên nhân thường gặp của bệnh lý tim mạch ở tuổi trưởng thành và trung niên: Hút thuốc, béo phì, ít vận động, căng thẳng (stress), chế độ ăn nhiều muối, chất béo, rượu bia, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, đái tháo đường...Bên cạnh đó, béo phì ở trẻ em đã trở thành vấn đề toàn cầu, cứ 10 trẻ lại có một trẻ bị béo phì. Béo phì lại dẫn đến những yếu tố nguy cơ tim mạch khác như tăng cholesterol, đái tháo đường, tăng huyết áp, và hội chứng chuyển hoá. Nếu chúng ta không kiểm soát các yếu tố nguy cơ này sớm thì các bệnh lý tim mạch sẽ xảy ra sớm ở người trẻ. Ngoài ra nhóm bệnh tim bẩm sinh không được phát hiện và điều trị sớm trong những năm đầu sau sinh cũng chiếm tỉ lệ bệnh lý tim mạch không nhỏ ở người trẻ.
Béo phì dẫn đến các tố nguy cơ tim mạch
2. Những dấu hiệu khi có cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa
Các biểu hiện bệnh lý tim mạch: Đau thắt ngực (cơn đau có tính chất đè ép giữa xương ức, thường lan lên cằm và vai, tay trái, khó thở, và có thể kèm vã mồ hôi hoặc ngất), mệt khi gắng sức, tím. Đối với bệnh lý mạch máu não có thể gặp 3 dấu hiệu chỉ điểm của đột quỵ: Yếu liệt nửa bên người hoặc chi, nói ngọng hoặc nói những từ vô nghĩa, méo miệng.
Hai loại bệnh lý tim và mạch quan trọng cần được chẩn đoán và cấp cứu khẩn vì nguy cơ tử vong cao, có thể gây tàn phế, nếu bệnh nhân không chết cũng để lại nhiều gánh nặng cho xã hội là nhồi máu cơ tim cấp và đột quỵ. Nếu được chẩn đoán và điều trị can thiệp sớm trong vài giờ đầu bệnh có thể phục hồi hoàn toàn.
3. Y học hiện đại đang hỗ trợ rất tốt cho chữa trị bệnh lý tim mạch
Với sự phát triển của y học, rất nhiều phương pháp chữa trị mới đã được đưa vào để điều trị cho người mắc các bệnh lý về tim mạch nói chung. Đáng chú ý là thủ thuật can thiệp mạch vành cấp cứu tại những trung tâm y tế được trang bị Phòng Thông tim đạt tiêu chuẩn. Với quy trình chẩn đoán và điều trị nhanh, kịp giờ vàng của bệnh, ngày càng nhiều bệnh nhân được cứu sống và giảm tối đa được các biến chứng gây tàn phế sau này như suy tim, rối loạn nhịp tim.
Ngoài ra, tim mạch can thiệp phát triển đã giúp điều trị các bệnh lý tim bẩm sinh: Thông liên nhĩ, thông liên thất, còn ống động mạch rất hiệu quả với biện pháp can thiệp nội mạch, gây tê tại chỗ, người bệnh không cần phải gây mê và chịu cuộc phẫu thuật mở xương ức kéo dài như trước đây.
Hiện nay, các bệnh viện lớn trong nước đã thực hiện được nhiều kỹ thuật hiện đại, đạt hiệu quả điều trị cao. Phát huy được lợi thế về trang thiết hiện đại, Trung tâm tim mạch Vinmec Central Park đã có thể độc lập thực hiện các kỹ thuật tim mạch mới giúp người bệnh được điều trị bằng các phương pháp tối ưu, nhanh phục hồi, sớm xuất hiện và đặc biệt thẩm mỹ.
Tháng 4/2018, Vinmec Central Park là bệnh viện đầu tiên trên thế giới báo cáo kết quả mổ tim hở có áp dụng kỹ thuật gây tê mặt phẳng cơ dựng sống dưới hướng dẫn siêu âm, thay thế morphin giảm đau, giúp bệnh nhân không đau trong và sau mổ, sớm phục hồi sức khỏe. Bệnh viện đã thực hiện thành công trên gần 500 ca mổ tim hở áp dụng ESP. Kỹ thuật gây tê đặc biệt này đã được chuyển giao cho nhiều bác sĩ ở các bệnh viện Châu Á.
Vinmec Central Park là bệnh viện đầu tiên trên thế giới báo cáo kết quả mổ tim hở có áp dụng kỹ thuật gây tê mặt phẳng cơ dựng sống dưới hướng dẫn siêu âm
Trước đó, từ tháng 11/2017, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park, các bác sĩ tim mạch đã làm chủ kỹ thuật can thiệp tim mạch TAVI được coi là một trong các kỹ thuật tim mạch phức tạp nhất thế giới. Từ đó, Trung tâm tim mạch Vinmec Central Park đã được công nhận là Trung tâm độc lập TAVI đầu tiên tại Việt Nam. GS.TS.BS Võ Thành Nhân – Giám đốc Trung Tâm Tim mạch Vinmec Central Park được công nhận là chuyên gia đầu tiên của Việt Nam về TAVI.
Trung tâm tim mạch Vinmec Central Park đã được công nhận là Trung tâm độc lập TAVI đầu tiên tại Việt Nam
Những kỹ thuật này đã mang tới cơ hội chữa trị hiệu quả và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho đông đảo bệnh nhân tim mạch. Người dân có chỉ định điều trị bằng phương pháp này không cần phải ra nước ngoài điều trị.
Theo Uỷ ban Bệnh tật của Hoa Kỳ, 80% các biến cố tim mạch có thể phòng ngừa được nếu chúng ta tầm soát sớm, kiểm soát tốt yếu tố nguy cơ, và đến cơ sở y tế phù hợp đúng thời điểm. Nên thực hiện 7 thói quen sau để phòng ngừa các bệnh lý tim mạch: Không hút thuốc lá; tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày; ăn uống lành mạnh (ăn nhiều rau xanh, ít chất béo bão hoà, giảm lượng muối và rượu bia); kiểm soát cân nặng; huyết áp; đường huyết và cholesterol máu.
Chúng ta thường lo lắng về bệnh ung thư, nhưng quên rằng nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là bệnh lý tim mạch.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 15% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 17/10 - 31/12/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Uống cafe nhiều có tác hại gì tới tim mạch không?
XEM THÊM:
- Kế hoạch ăn kiêng 3 ngày có khả thi?
- Gây mê nội khí quản phẫu thuật lấy thai trên người có bệnh tim
- Thường xuyên khó thở có nguy cơ mắc bệnh lý gì?
Các bệnh không truyền thông hiện nay chiếm 7 trong số 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu thế giới, theo ước tính sức khỏe toàn cầu của WHO 2019, được công bố hôm nay. Đây là sự gia tăng từ 4 trong số 10 nguyên nhân hàng đầu năm 2000. Dữ liệu mới bao gồm giai đoạn từ năm 2000 đến 2019.
Các ước tính cho thấy xu hướng trong 2 thập kỷ qua về tỷ lệ tử vong và bệnh tật gây ra bởi các bệnh và chấn thương. Họ nhấn mạnh sự cần thiết phải tập trung toàn cầu vào việc ngăn ngừa và điều trị các bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường và các bệnh hô hấp mãn tính, cũng như giải quyết các thương tích, ở tất cả các khu vực trên thế giới, như được nêu trong chương trình nghị sự cho các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc .
Các ước tính mới này là một lời nhắc nhở khác rằng chúng ta cần nhanh chóng đẩy mạnh phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị các bệnh không truyền nhiễm. Họ nhấn mạnh sự cấp bách của việc cải thiện mạnh mẽ việc chăm sóc sức khỏe ban đầu một cách công bằng và toàn diện. Chăm sóc sức khỏe ban đầu mạnh mẽ rõ ràng là nền tảng mà mọi thứ thuộc về, từ việc chống lại các bệnh không truyền thông đến quản lý đại dịch toàn cầu.
Bệnh tim vẫn là kẻ giết người số 1; Bệnh tiểu đường và mất trí nhớ lọt vào top 10
Bệnh tim vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở cấp độ toàn cầu trong 20 năm qua. Tuy nhiên, nó hiện đang giết chết nhiều người hơn bao giờ hết. Số ca tử vong do bệnh tim tăng hơn 2 triệu kể từ năm 2000, lên gần 9 triệu vào năm 2019. Bệnh tim hiện chiếm 16% tổng số ca tử vong do tất cả các nguyên nhân. Hơn một nửa trong số 2 triệu trường hợp tử vong bổ sung là ở khu vực WHO Tây Thái Bình Dương. Ngược lại, khu vực châu Âu đã chứng kiến sự suy giảm tương đối của bệnh tim, với cái chết giảm 15% [1].
Bệnh Alzheimer và các dạng chứng mất trí khác hiện nằm trong số 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, đứng thứ 3 ở cả châu Mỹ và châu Âu vào năm 2019. Phụ nữ bị ảnh hưởng không cân xứng: trên toàn cầu, 65% tử vong do Alzheimer và các dạng mất trí nhớ khác là phụ nữ.
Tử vong do bệnh tiểu đường tăng 70% trên toàn cầu từ năm 2000 đến 2019, với số ca tử vong tăng 80% ở nam giới. Ở phía đông Địa Trung Hải, các trường hợp tử vong do bệnh tiểu đường đã tăng hơn gấp đôi và đại diện cho tỷ lệ tăng lớn nhất của tất cả các khu vực.
Sự suy giảm toàn cầu về tử vong do các bệnh truyền nhiễm, nhưng vẫn là một thách thức lớn ở các nước thu nhập thấp và trung bình
Vào năm 2019, viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thấp hơn là nhóm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất và cùng nhau được xếp hạng là nguyên nhân hàng đầu thứ tư gây tử vong. Tuy nhiên, so với năm 2000, nhiễm trùng đường hô hấp dưới đã tuyên bố ít sinh mạng hơn so với trước đây, với số ca tử vong toàn cầu giảm gần nửa triệu.
Sự giảm này phù hợp với sự suy giảm toàn cầu về tỷ lệ tử vong do các bệnh truyền nhiễm. Ví dụ, HIV/AIDS đã giảm từ nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thứ 8 năm 2000 xuống còn 19 & NBSP; năm 2019, phản ánh sự thành công của những nỗ lực ngăn ngừa nhiễm trùng, xét nghiệm virus và điều trị bệnh trong hai thập kỷ qua. Mặc dù vẫn là nguyên nhân hàng đầu thứ tư gây tử vong ở châu Phi, số người tử vong đã giảm hơn một nửa, giảm từ hơn 1 triệu vào năm 2000 xuống còn 435 & NBSP; 000 vào năm 2019 ở châu Phi.
Bệnh lao cũng không còn nằm trong top 10 toàn cầu, giảm từ vị trí thứ 7 năm 2000 xuống thứ mười ba năm 2019, với mức giảm 30% trong trường hợp tử vong toàn cầu. Tuy nhiên, nó vẫn là trong số 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu ở các khu vực châu Phi và Đông Nam Á, nơi đây là nguyên nhân hàng đầu thứ 8 và thứ 5 tương ứng. Châu Phi đã chứng kiến sự gia tăng tỷ lệ tử vong do bệnh lao sau năm 2000, mặc dù điều này đã bắt đầu giảm trong vài năm qua. & NBSP; & NBSP;
Các ước tính mới cũng nhấn mạnh phí cho các bệnh truyền nhiễm vẫn còn ở các quốc gia có thu nhập thấp: 6 trong số 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu ở các nước thu nhập thấp vẫn có thể truyền nhiễm, bao gồm sốt rét (thứ 6), bệnh lao (thứ 8) và HIV/AIDS (9). Trong khi đó, trong những năm gần đây, người báo cáo nêu bật tổng thể liên quan đến việc chậm lại hoặc cao nguyên tiến triển chống lại các bệnh truyền nhiễm như HIV, bệnh lao và sốt rét.
Mọi người đang sống lâu hơn - nhưng với nhiều khuyết tật hơn
Các ước tính xác nhận thêm xu hướng phát triển cho tuổi thọ: năm 2019, mọi người đã sống lâu hơn 6 năm so với năm 2000, với mức trung bình toàn cầu hơn 73 năm vào năm 2019 so với gần 67 năm 2000. Nhưng trung bình, chỉ có 5 trong số Những năm nữa được sống trong sức khỏe tốt.
Thật vậy, khuyết tật đang gia tăng. Ở một mức độ lớn, các bệnh và tình trạng sức khỏe gây ra nhiều trường hợp tử vong là những người chịu trách nhiệm cho số lượng lớn nhất của cuộc sống lành mạnh bị mất. Bệnh tim, bệnh tiểu đường, đột quỵ, ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính đã chịu trách nhiệm chung cho gần 100 triệu tuổi khỏe mạnh trong năm 2019 so với năm 2000.
Chấn thương là một nguyên nhân chính khác gây khuyết tật và tử vong: đã có sự gia tăng đáng kể trong chấn thương giao thông đường bộ ở khu vực châu Phi kể từ năm 2000, với mức tăng gần 50% trong cả hai năm tử vong và cuộc sống lành mạnh đã mất. Tương tự nhưng mức tăng nhỏ hơn một chút (ở mức khoảng 40%) cũng được quan sát cho khu vực Đông Địa Trung Hải. Trên toàn cầu, tử vong do chấn thương giao thông đường bộ là 75% nam.
Ở châu Mỹ, việc sử dụng ma túy đã nổi lên như một đóng góp đáng kể cho cả khuyết tật và tử vong. Có sự gia tăng gần gấp ba lần tử vong do rối loạn sử dụng ma túy ở châu Mỹ từ năm 2000 đến 2019. Khu vực này cũng là khu vực duy nhất mà rối loạn sử dụng ma túy là người đóng góp hàng đầu cho cuộc sống lành mạnh năm tháng bị mất do tử vong sớm và khuyết tật, Trong khi ở tất cả các khu vực khác, việc sử dụng thuốc không lọt vào top 25.
Nguồn dữ liệu và phương pháp
Ước tính sức khỏe toàn cầu của WHO thể hiện dữ liệu chuỗi thời gian toàn diện, tương đương và minh bạch cho sức khỏe dân số, bao gồm tuổi thọ, tuổi thọ lành mạnh, tỷ lệ tử vong và bệnh tật, và gánh nặng bệnh tật ở cấp độ toàn cầu, khu vực và quốc gia được phân chia theo độ tuổi, giới tính và nguyên nhân, từ 2000 trở đi.
Các ước tính này được sản xuất bằng cách sử dụng dữ liệu từ các nguồn có sẵn tốt nhất từ các quốc gia và cộng đồng quốc tế. Họ dựa trên các phương pháp khoa học mạnh mẽ để xử lý, tổng hợp và phân tích dữ liệu. Những ước tính được cập nhật này cũng được hưởng lợi từ những đóng góp có giá trị của các quốc gia thành viên của WHO thông qua tư vấn và đối thoại quốc gia tích cực.
Sự sẵn có của các dịch vụ để ngăn ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh là chìa khóa để giảm tử vong và khuyết tật, ảnh hưởng đến nơi các điều kiện khác nhau được xếp hạng. Những ước tính mới này cho thấy rõ các khoản đầu tư bổ sung vào dịch vụ là cần thiết nhất.
Dữ liệu sức khỏe mạnh mẽ là rất quan trọng để giải quyết sự bất bình đẳng, ưu tiên các chính sách và phân bổ nguồn lực cho & NBSP; Ngăn chặn khuyết tật và cứu sống Ước tính sức khỏe toàn cầu của WHO là một công cụ mạnh mẽ để tối đa hóa tác động kinh tế và sức khỏe. Chúng tôi kêu gọi các chính phủ và các bên liên quan khẩn cấp đầu tư vào các hệ thống dữ liệu và thông tin y tế để hỗ trợ việc ra quyết định kịp thời và hiệu quả.
Tính đến hôm nay, Covid-19 đã tuyên bố bi thảm hơn 1,5 triệu người. Những người sống với tình trạng sức khỏe có sẵn (như bệnh tim, tiểu đường và tình trạng hô hấp) có nguy cơ biến chứng và tử vong cao hơn do Covid-19.
Các cơ quan y tế trên toàn thế giới phụ thuộc vào dữ liệu kịp thời, đáng tin cậy và có thể hành động để đưa ra quyết định sáng suốt - điều này đặc biệt đúng trong đại dịch toàn cầu. Bản cập nhật tiếp theo cho các ước tính này sẽ bao gồm đánh giá về tác động trực tiếp và gián tiếp của đại dịch covid-19 đối với tỷ lệ tử vong và bệnh tật.